Bµi thùc hµnh sè 4
TÝnh chÊt hãa häc cña phi kim vµ hîp chÊt cña chóng.
Môc tiªu cña bµi:
- TiÕn hµnh thÝ nghiÖm nghiªn cøu tÝnh khö cña Cacbon, tÝnh dÔ bÞ nhiÖt ph©n cña muèi NaHCO
3.
- Gi¶i bµi tËp thùc nghiÖm nhËn biÕt muèi
Cacbonat vµ muèi Clorua.
KiÓm tra bµi cò:
1. H·y nªu tÝnh chÊt ho¸ häc chung cña phi kim.
2. Cho biÕt tÝnh chÊt cña Cacbon, muèi Cacbonat.
3. H·y nªu c¸c b íc gi¶i bµi tËp nhËn biÕt b»ng thùc nghiÖm.
Thí nghiệm 1: Cacbon khử CuO ở nhiệt độ cao:
- Quan sát màu sắc hỗn hợp CuO và C (than gỗ), dd Ca(OH)2.
- Dự đoán về hiện t ợng sẽ xảy ra.
- Lựa chọn dụng cụ, hoá chất dùng cho thí nghiệm.
- Thảo luận về thứ tự thao tác trong thí nghiệm.
- Phân công ng ời tiến hành, chuẩn bị, quan sát, ghi chép hiện t ợng.
- Quan sát hình vẽ dụng cụ trên màn hình (hình vẽ ).
Các thao tác thí nghiệm (phim 1):
- Lấy hỗn hợp CuO và C (bằng hạt ngô) cho vào ống nghiệm khô.
- Lắp ống nghiệm 1 nằm ngang (miệng hơi chúc xuống) lên giá sắt (hình vẽ)
- Đậy miệng ống bằng nút có ống dẫn khí xuyên qua.
- Đ a đầu ống dẫn khí vào dd n ớc vôi trong chứa trong ống nghiệm 2.
- Châm đèn cồn hơ nóng đều ống nghiệm rồi tập trung đun hỗn hợp CuO, C.
Yêu cầu:
- Quan sát hiện t ợng xảy ra ở từng ống nghiệm.
Chú ý:
- Mô tả hiện t ợng, đối chiếu với điều dự đoán.
- Giải thích, viết ph ơng trình phản ứng, kết luận về tính chất của C.
- Để phản ứng xảy ra nhanh hơn h ớng dẫn học sinh dàn mỏng hỗn hợp CuO và C.
- Khi đun để ống nghiệm ở vị trí 1/3 ngọn lửa đèn cồn, không chạm ống nghiệm vào bấc đèn.
Thí nghiệm 2:NhiÖt ph©n muèi NaHCO
3:
Quan s¸t h×nh vÏ dông cô thÝ nghiÖm trªn mµn h×nh
- Thảo luận về thứ tự thao tác lắp dụng cụ, cho hóa chất, đun...
- Quan sát muối NaHCO3 rắn, dd Ca(OH)2 - dự
đoán hiện t ợng xảy ra.
- Phân công hoạt động trong nhóm.
- Tiến hành thí nghiệm theo phân công.
Yêu cầu (phim 2):
- Quan sát hiện t ợng chú ý đến sự thay đổi về khối l ợng NaHCO3, thành ống nghiệm phần gần miệng ống, dung dịch n ớc vôi trong tr ớc và sau khi đốt nóng NaHCO3.
- Đối chiếu hiện t ợng quan sát đ ợc với hiện t ợng đã
dự đoán.
- Giải thích, viết ph ơng trình hóa học và kết luận về tính chất không bền của muối NaHCO3.
Thớ nghiệm 3:Nhận biết các chất rắn NaCl, Na
2CO
3,
CaCO
3:
+ Quan sát 3 lọ đựng 3 hóa chất: NaCl, Na2CO3, CaCO3 (đã đánh số- không nhãn).
+ Thảo luận nhóm về ph ơng án nhận biết (giải lý thuyết).
+ Thảo luận nhóm về ph ơng án nhận biết (giải lý thuyết):
- Xác định sự khác nhau về tính chất của 3 muối trên.
- Lựa chọn chất dùng để nhận biết (thuốc thử).
- Lập sơ đồ nhận biết, dự đoán hiện t ợng t ơng ứng và kết luận về chất đ ợc nhận ra.
- Chuẩn bị dụng cụ hóa chất cho thí nghiệm nhận biết.
- Thứ tự các thao tác khi tiến hành thí nghiệm và phân công trong nhóm.
Tiến hành thí nghiệm nhận biết (phim 3):
- Tiến hành thí nghiệm theo ph ơng án đã chọn.
- Quan sát hiện t ợng - so sánh với những dự đoán (khi giải lý thuyết).
- Thí nghiệm kiểm tra lại một lần nữa - quan sát đối chiếu.
- Nêu nhận xét, giải thích viết ph ơng trình phản ứng.
ThÝ nghiÖm 3:
C¸c ph ¬ng ¸n nhËn biÕt 3 chÊt: NaCl, Na2CO3, CaCO3
Ph ¬ng ¸n 1:
NaCl, Na2CO3, CaCO3
+ HCl
Kh«ng cã khÝ
NaCl
Cã khÝ :
Na2CO3, CaCO3
+ H2O
Tan:
Na2CO3
Kh«ng tan:
CaCO3
Thao t¸c thÝ nghiÖm:
+ §¸nh sè c¸c lä hãa chÊt vµ èng nghiÖm.
+ LÊy 1 th×a mçi chÊt vµo èng nghiÖm cã sè t ¬ng øng.
+ Nhá 2ml dd HCl vµo mçi èng nghiÖm:
- NÕu kh«ng cã khÝ tho¸t ra NaCl - Cã khÝ tho¸t ra Na2CO3, CaCO3
+ LÊy mét th×a hãa chÊt trong 2 lä cßn l¹i cho vµo èng nghiÖm.
+ Cho 2ml n íc cÊt, l¾c nhÑ:
- ChÊt r¾n tan nhËn ra Na2CO3
- ChÊt r¾n kh«ng tan nhËn ra CaCO3
Ph ¬ng ¸n 2:
NaCl, Na2CO3, CaCO3
+ H2O
ChÊt r¾n tan
NaCl, Na2CO3
ChÊt r¾n kh«ng tan: CaCO3
+ HCl
Kh«ng cã khÝ
: NaCl
Cã khÝ :
Na2CO3
Thao tác thí nghiệm:
+ Đánh số các lọ hóa chất và ống nghiệm.
+ Lấy 1 thìa mỗi chất vào ống nghiệm có số t ơng ứng.
+ Nhỏ 2ml n ớc cất vào mỗi ống, lắc nhẹ:
- Chất rắn không tan nhận ra CaCO3. - Chất rắn tan đó là: NaCl, Na2CO3.
+ Lấy một thìa hóa chất trong 2 lọ còn lại cho vào ống nghiệm.
+ Nhỏ 2ml dd HCl vào 2 ống nghiệm nếu:
- Nếu không có khí thoát ra NaCl - Có khí thoát ra Na2CO3
Kết quả thí nghiệm 1:
+ Hiện t ợng:
- Hỗn hợp CuO + C đun nóng có sự chuyển từ màu đen màu đỏ.
- Dung dịch n ớc vôi trong vẩn đục.
+ Giải thích:
2CuO + C 2Cu + CO2
CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O
to
Kết quả thí nghiệm:
Kết quả thí nghiệm 2:
+ Hiện t ợng:
+ Giải thích:
- L ợng muối NaHCO3 giảm dần NaHCO3 bị nhiệt phân.
- Phần miệng ống nghiệm có hơi n ớc ng ng đọng
có n ớc tạo ra.
- Dung dịch Ca(OH)2 bị vẩn đục.
to
2NaHCO3 Na2CO3 + H2O + CO2 Ca(OH)2 + CO2 CaCO3 + H2O
to
