Tiết 30: (HDĐT) CÂY BÚT THẦN CÂY BÚT THẦN

(1)

Tiết 30: (HDĐT)

Tiết 30: (HDĐT) CÂY BÚT THẦN CÂY BÚT THẦN

I. Tiếp xúc văn bản:

1. Đọc – kể tóm tắt:

*Những sự việc chính:

- Giới thiệu về Mã Lương và ước mơ của em.

- Mã Lương được thần thưởng cho cây bút thần.

- Mã Lương vẽ các sự vật trở thành vật thật,em vẽ cho người nghèo công cụ lao động.

- Mã Lương bị tên địa chủ bắt vẽ theo ý muốn của hắn,em kiên quyết không vẽ,em trừng trị hắn và bỏ đi vùng khác.

- Mã Lương sơ ý để lộ cây bút thần.

- Mã Lương dùng bút thần trừng trị tên vua độc ác.

- Truyền tụng về Mã Lương.

(2)

*Tóm tắt:

Mã Lương là một em bé thông minh nghèo khổ, say mê học vẽ, vẽ giỏi, ao ước có một cây bút vẽ. Em được thần thưởng cho cây bút thần. Có bút thần trong tay em vẽ các sự vật trở thành vật thật. Em vẽ cho

người nghèo công cụ lao động.

Việc đến tai tên địa chủ, em bị hắn bắt về vẽ theo ý hắn. Mã Lương kiên quyết không vẽ rồi trừng trị hắn và bỏ đi vùng

khác.

*Những sự việc chính:

- Giới thiệu về Mã Lương và ước mơ của em.

- Mã Lương được thần thưởng cho cây bút thần.

- Mã Lương vẽ các sự vật trở thành vật thật. Em vẽ cho

người nghèo công cụ lao động.

- Mã Lương bị tên địa chủ bắt vẽ theo ý muốn của hắn,em kiên quyết không vẽ,em trừng trị hắn và bỏ đi vùng khác.

(3)

*Tóm tắt (tiếp theo):

Em vẽ tranh để kiếm sống, nhưng sơ ý để lộ tài năng.

Vua biết được đã bắt em về vẽ theo ý muốn. Mã Lương chống lại nên bị bắt giam vào ngục. Vua cướp bút thần để vẽ nhưng không thành nên Mã Lương ra. Được thả, em vờ đồng ý, rồi vẽ biển, vẽ sóng to gió lớn trừng trị tên vua tham lam, độc ác. Sau đó, Mã Lương trở về với nhân

dân, đem tài năng vẽ cho những người nghèo khổ.

*Những sự việc chính (tiếp theo) :

- Mã Lương sơ ý để lộ cây bút thần.

- Mã Lương dùng bút thần trừng trị tên vua độc ác.

- Truyền tụng về Mã Lương.

(4)

2. Tìm hiểu chú thích:

3. Bố cục:

- Đoạn 1: từ đầu …lấy làm lạ.

=> Mã Lương học vẽ và có được bút thần.

- Đoạn2 : …vẽ cho thùng.

=> Mã Lương vẽ cho những người nghèo khổ.

- Đoạn 3: …phóng như bay.

=> Mã Lương dùng bút thần chống lại tên địa chủ.

-Đoạn 4: …hung dữ.

=> Mã Lương dùng bút thần chống lại tên vua hung ác tham lam.

- Đoạn 5: phần còn lại.

=> Truyền tụng về Mã Lương và cây bút.

5 đoạn

Tiết 30: (HDĐT)

Tiết 30: (HDĐT) CÂY BÚT THẦN CÂY BÚT THẦN

(5)

a. Mở truyện: Hoàn cảnh nhân vật Mã Lương.

b. Thân truyện:

- Mã Lương học vẽ, cụ già cho Mã Lương cây bút thần.

- Mã Lương đem tài năng phục vụ người nghèo.

- Mã Lương dùng cây bút thần trừng trị tên địa chủ và tên vua hung ác.

c. Kết truyện: Mã Lương sống mãi trong lòng dân.

2. Tìm hiểu chú thích:

3. Bố cục: 3 đoạn

Tiết 30: (HDĐT)

Tiết 30: (HDĐT) CÂY BÚT THẦN CÂY BÚT THẦN

(6)

II. Hướng dẫn tìm hiểu văn bản:

1. Mã Lương học vẽ thành tài và có được bút thần a. Hoàn cảnh Mã Lương:

Mã Lương có hoàn cảnh và cuộc sống

như thế nào? Qua những chi tiết đó em

có cảm nhận gì về nhân vật Mã Lương?

- Mồ côi, nghèo.

- Sống tự lực, vất vả: chặt củi, cắt cỏ.

- Thích học vẽ từ nhỏ.

- Thông minh.

=> Mã Lương có cảnh ngộ khốn khó.

Tiết 30: (HDĐT)

Tiết 30: (HDĐT) CÂY BÚT THẦN CÂY BÚT THẦN

(7)

1. Mã Lương học vẽ thành tài và có được bút thần a. Hoàn cảnh Mã Lương:

b. Quá trình học vẽ của Mã Lương - Dốc lòng tự học.

- Học không ngừng.

- Học ở mọi nơi mọi lúc.

=>lòng say mê học vẽ

=>Mã Lương thành tài nhờ: năng khiếu, niềm say mê học và nghị lực vượt khó.

Tiết 30: (HDĐT)

(8)

Mã Lương tự lao

động, chặt

củi, cắt cỏ,

kiếm ăn.

(9)

Siêng

năng

luyện

tập

(10)

Mã Lương

thích vẽ, vẽ

như thật.

(11)

(?) Hãy cho biết tài năng vẽ của Mã Lương như thế nào?

Theo em điều gì đã giúp Mã Lương vẽ giỏi như vậy? (Đâu là nguồn gốc thực tế, đâu là nguồn gốc thần kì ?)

(?) Trong các nguyên nhân tạo nên tài năng của Mã Lương, nguyên nhân nào mang tính quyết định? Em rút ra điều gì ở việc rèn luyện tài năng ở mỗi người?

(?) Tại sao cụ già không ban cho Mã Lương cây bút ngay từ

đầu mà chỉ đến lúc này khi thấy tài năng và sự ham mê của

em mới trao bút cho em?

(12)

- Tài năng của Mã Lương:

+ Tài vẽ kì lạ: mọi vật biến thành thật (chim tung cánh bay lên trời, cá vẫy đuôi trườn xuống sông,vv...)

- Nguyên nhân: Say mê ,cần cù, chăm chỉ, thông minh, có năng khiếu thông minh và năng khiếu bẩm sinh

- Được thần cho cây bút: Yếu tố thần kì, chi tiết tưởng tượng kì ảo, tạo sự hứng thú hấp dẫn cho câu chuyện.

=>Tài năng chỉ đến với con người có quyết tâm, kiên trì sáng tạo học tập.

=>Giúp Mã Lương thực hiện được ước mơ của nhân dân. Đây cũng là phần thưởng xứng đáng cho người có ý chí luyện tập.

=>nguyên nhân thực tế, có tính quyết định

=>nguyên nhân thần kì, tô đậm – thần kì hóa tài vẽ của Mã Lương.

(13)

1. Mã Lương học vẽ thành tài và có được bút thần a. Hoàn cảnh Mã Lương:

b. Quá trình học vẽ của Mã Lương c. Mã Lương được tặng bút thần:

- Phần thưởng xứng đáng cho người có tâm, có chí, có tài.

- Điều kiện then chốt để Mã Lương phát huy tài năng.

- Nhằm thần kì hóa tài năng của Mã Lương.

- Một tình huống thúc đẩy truyện tiếp tục phát triển.

Tiết 30: (HDĐT)

(14)

(15)

(16)

Hãy sắp xếp các bức tranh cho đúng thứ tự các sự việc

3

6 5

4

2 1

(17)

3

6 5

4

Thứ tự sự việc: 3, 4, 1, 5, 2, 6

2

1

(18)

Em hãy khoanh tròn vào ý đúng :

Câu 1: Những nguyên nhân nào giúp Mã Lương vẽ giỏi?

A. Sự thông minh cần cù.

B. Khiếu vẽ sẵn có.

C. Cha mẹ mất sớm.

D. Cây bút thần kì.

E. Có thần dạy vẽ.

Câu 2: Mã Lương đã dùng bút thần vẽ cái gì cho người nghèo?

A. Các phương tiện cần thiết cho sản xuất, sinh hoạt: cày, cuốc, đèn, …

B. Những của cái quý giá như vàng bạc, châu báu.

C. Những vật chất sẵn có như thóc gạo.

D. Đồ chơi đẹp, quần áo đẹp.

(19)

Tiết 31: (HDĐT)

Tiết 31: (HDĐT) CÂY BÚT THẦN CÂY BÚT THẦN

(20)

- Vẽ cho những người nghèo: vẽ cày, cuốc, đèn, thùng múc nước, …

=>Đây là phương tiện cần thiết cho cuộc sống để người dân sinh hoạt và sản xuất tạo ra của cải vật chất.

=>Mã Lương là người yêu lao động, đồng cảm với

người lao động.

Mã Lương đã vẽ những gì cho người nghèo ? Tại sao Mã Lương không vẽ cho họ

của cải vật chất mà lại vẽ những thứ đó ? Ý nghĩa của

việc vẽ dụng cụ sản xuất?

1. Mã Lương học vẽ thành tài và có được bút thần 2. Mã Lương sử dụng bút thần:

Tiết 31: (HDĐT)

Tiết 31: (HDĐT) CÂY BÚT THẦN (tiếp) CÂY BÚT THẦN (tiếp)

(21)

- Vẽ cho bản thân:

+ Vẽ lò sưởi, vẽ bánh, thang, con ngựa, cung tên, vẽ tranh để bán.

=> Chỉ vẽ cho mình khi thật cần thiết, không ỷ lại vào cây bút, yêu lao động.

- Vẽ để trừng trị bọn tham lam, độc ác:

+ Đối với tên địa chủ:

1. Mã Lương học vẽ thành tài và có được bút thần 2. Mã Lương sử dụng bút thần:

Tiết 31: (HDĐT)

(22)

TÊN ĐỊA CHỦ MÃ LƯƠNG

- Yêu cầu, dụ dỗ - Không vẽ thứ gì.

- Tức giận bắt nhốt - Vẽ bánh ăn, vẽ thang vượt tường trốn.

- Sai quân đuổi bắt - Vẽ cung tên bắn chết tên địa chủ để thoát thân.

=> Thái độ của Mã Lương: tính khảng khái,

căm ghét bọn giàu sang tham lam.

(23)

+ Đối với tên vua:

Vua MÃ LƯƠNG

- Sai triều thần đến đón, dụ dỗ, dọa nạt.

- Căm ghét vua, không muốn vẽ.

+ Bắt vẽ rồng . Vẽ cóc ghẻ.

+ Bắt vẽ phượng. Vẽ con gà trụi lông .

=> Thái độ Mã Lương: lên án, tố cáo bản

chất xấu xa, độc ác của tên vua.

(24)

* Cây bút trong tay vua :

- Vẽ núi vàng -> ra tảng đá.

- Vẽ thoi vàng -> ra móng

xà. => Cây bút thần chỉ phát huy sức mạnh dưới

bàn tay của người có tài và phục vụ chính nghĩa.

(25)

*Mã Lương hợp tác với vua để trừng trị hắn:

VUA MÃ LƯƠNG

- Vẽ biển cả. - Đồng ý

- Vẽ cá đủ màu sắc. - Đồng ý.

- Vẽ thuyền buồm lớn. - Đồng ý.

- Vẽ gió nhẹ - Đồng ý.

-Yêu cầu dừng - Vẽ sóng to, gió lớn->

nhấn chìm tên vua.

=> Mã Lương dùng cây bút thần cùng với tài năng,

dũng cảm và sự thông minh để tiêu diệt kẻ ác, thực

hiện công lí.

(26)

1) Tìm từ có thể điền được vào cả 2 chỗ trống trong đoạn văn sau:

Truyện …………..được xây dựng theo trí tưởng tượng phong phú và độc đáo của nhân dân Trung Quốc. Chi tiết lí thú và hấp dẫn nhất trong truyện là:……… và khả năng kì diệu của nó.

2) Em có thích chi tiết cây bút thần không? Vì sao?

PHIẾU HỌC TẬP

Cây bút thần

Cây bút thần

(27)

1. Đặc sắc nghệ thuật:

- Sáng tạo các chi tiết nghệ thuật kì ảo.

- Sáng tạo các chi tiết nghệ thuật tăng tiến.

III. Tổng kết:

2. Ý nghĩa truyện:

- Truyện khẳng định tài năng, nghệ thuật chân chính phải thuộc về nhân dân, chống lại kẻ ác.

- Truyện thể hiện ước mơ và niềm tin của nhân dân về công lí xã hội và những khả năng kì diệu của con người.

Tiết 31: (HDĐT)

(28)

III. Luyện tập:

Câu 1: Trong truyện “ Cây bút thần”, hình ảnh cây bút

thần và những khả năng kì diệu của nó có ý nghĩa như thế nào?

A. Là phần thưởng xứng đáng cho Mã Lương.

B. Có những khả năng kì diệu, chỉ trong tay Mã Lương nó mới tạo ra những nhân vật như mong muốn.

C. Thể hiện công lí của nhân dân, ước mơ về khả năng kì diệu của con người.

Bài 1:

Bài 1: Chọn ph Chọn ph ươ ươ ng án ng án đ đ úng úng cho những câu hỏi sau:

cho những câu hỏi sau:

D. Cả A, B, C.

Tiết 31: (HDĐT)

(29)

Câu 2. Cây bút thần tập trung thể hiện vấn đề gì?

A. Quan niệm về chức năng của nghệ thuật B. Cội rễ của tài năng, giá trị nghệ thuật C. Ước mơ công lí xã hội

D. Cuộc đấu tranh giai cấp không khoan nhượng

Câu 3. So với truyện cổ tích đã đọc, Cây bút thần phản ánh cuộc đấu tranh trong xã hội như thế nào?

A. Giống các truyện cổ tích khác B. Sinh động, rõ ràng hơn

C. Trực tiếp, chân thực, sinh động hơn D. Không cụ thể, thiếu chân thực

Câu 4. Cuộc đấu trong truyện Cây bút thần là cuộc đấu tranh nào?

A. Đấu tranh chống địa chủ B. Đấu tranh chống vua chúa

C. Đấu tranh chống áp bức bóc lột

D. Đấu tranh chống những kẻ tham lam, cường quyền

(30)

Câu 5. Nhân dân mượn truyện cổ tích Cây bút thần thể hiện ước mơ gì?

A. Thoát li khỏi hiện thực B. Sống yên lành

C. Thoát khỏi những áp bức, bóc lột D. Khả năng kì diệu của con người

Câu 6. Mã Lương dùng bút thần vào những việc gì?

A. Thỏa mãn khát vọng của cá nhân

B. Phục tùng lũ người độc ác, tham lam

C. Trả thù cá nhân đối với vua, quan lại, địa chủ

D. Làm điều thiện thực hiện ước mơ công lí cho người nghèo khổ Câu 7. Kết truyện “không ai biết sau đó Mã Lương đi đâu”

A. Giúp hình tượng nhân vật Mã Lương lung linh, huyền bí hơn B. Truyện gần gũi thực tế hơn

C. Mã Lương hi sinh trong cuộc đấu tranh chống cường quyền nên tác giả phải nói tránh đi cho người đọc đỡ thương tiếc

D. Mã Lương trở nên bất tử

(31)

Đoạn cuối truyện “ Cây bút thần” có viết: “ Sau khi vua chết, câu chuyện về Mã Lương và cây bút thần được

truyền tụng khắp nước. Nhưng không ai biết sau đó Mã Lương đi đâu...”.

Nhìn vào bức tranh, em hãy t

Nhìn vào bức tranh, em hãy t ư ư ởng ởng t t ư ư ợng kể tiếp câu chuyện về Mã L ợng kể tiếp câu chuyện về Mã L ươ ươ ng? ng?

Bài 2:

(32)

(33)

CÂY BÚT THẦN

(34)

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

1. Học bài:

- Học thuộc ghi nhớ.

- Đọc kĩ truyện, nắm được nội dung, ý nghĩa của truyện.

- Kể diễn cảm câu chuyện theo đúng trình tự các sự việc.

2. Chuẩn bị: Bài “Danh từ”

- Đọc ví dụ và trả lời các câu hỏi tìm hiểu bài.

- Tìm hiểu đặc điểm của danh từ và các loại danh từ.