I/ ẹOẽC – TèM HIEÅU CHUNG:
1. Taực giaỷ:
2. Taực phaồm:
a) Xuaỏt xửự: b) Theồ loaùi:
d) Boỏ cuùc:
c) Chuự thớch:
II/ ẹOẽC – TèM HIEÅU VAấN BAÛN:
1) Đờ sắp vỡ:
a, Cảnh dân hộ đê:
• Địa điểm: Trờn mặt đờ đang nỳng thế lỳc gần 1h đờm.
• Khụng khớ, quang cảnh: Nhốn nhỏo, căng thẳng, xao xỏc…
• Vật dụng: cuốc, thuổng...
• Hành động:bỡ bừm, đội đất, vỏc tre, đắp, cừ…
Cảnh hộ đờ gấp gỏp, căng thẳng, bất lực
Tieát :107
a, Cảnh dân hộ đê:
• Địa điểm: Trờn mặt đờ đang nỳng thế.
• Hoàn cảnh: lỳc gần 1giờ đờm.
• Khụng khớ, quang cảnh:
Nhốn nhỏo, căng thẳng, xao xỏc…
• Vật dụng: cuốc, thuổng...
• Hành động: bỡ bừm, đội đất, vỏc tre, đắp, cừ…
Cảnh hộ đờ gấp gỏp, căng thẳng, bất lực
b, Cảnh quan hộ đê:
1) Đờ sắp vỡ:
Em hãy tìm những chi tiết miêu tả cảnh quan đi hộ đê?
Cảnh dân hộ đê:
• Địa điểm: Trờn mặt đờ đang nỳng thế.
• Hoàn cảnh: lỳc gần 1giờ đờm.
• Khụng khớ, quang cảnh:
Nhốn nhỏo, căng thẳng, xao xỏc…
• Vật dụng: cuốc, thuổng...
• Hành động: bỡ bừm, đội đất, vỏc tre, đắp, cừ…
Cảnh quan hộ đê:
• Địa điểm: Đỡnh cao vững chói
• Hoàn cảnh: đốn đuốc sỏng choang.
• Khụng khớ, quang cảnh: Tĩnh mịch, trang nghiờm.Lớnh lệ, nha dịch chầu chực xung quanh…
• Vật dụng: Bỏt yến hấp đường phốn, trỏp đồi mồỡ, ống bạc, đồng hồ vàng, dao chuụi
ngà…
• Hành động: chơi bài tổ tụm ăn tiền.
Cảnh hộ đờ gấp gỏp, căng thẳng, bất lực
Cảnh quyền uy nhàn hạ, xa hoa
=> Bằng nghệ thuật t ơng phản,tăng cấp, liệt kê, tác giả đã tạo ra sự
=> Bằng nghệ thuật t ơng phản,tăng cấp, liệt kê, tác giả đã tạo ra sự
đối lập giữa cảnh dân hộ đê và cảnh sống nhàn hạ, xa hoa của quan.
đối lập giữa cảnh dân hộ đê và cảnh sống nhàn hạ, xa hoa của quan.
Thái độ cảm xúc của tác giả
Thái độ cảm xúc của tác giả
Lên án, tố cáo
sự vô trách nhiệm của quan Lên án, tố cáo
sự vô trách nhiệm của quan
Th ơng cảm, xót xa tr ớc nỗi khổ của dân
Th ơng cảm, xót xa tr ớc nỗi khổ của dân
Đoạn văn không trên không chỉ kể, tả mà còn dùng cả những lời bình để thể hiện mức độ say mê ván bài
của quan. Hãy chỉ ra lời bình và nêu tác dụng?
Khi đê vỡ, cảnh ngoài đê và trong đình đ ợc miêu tả nh thế nào? Để làm nổi bật cảnh đó, tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì? Nêu tác dụng?
Yêu cầu:
- Thảo luận nhóm lớn.
- Thời gian: 3 phút.
- Trình bày trên phiếu học tập - Cử đại diện trình bày.
0 1
2
3
4
5
6
7
8
10 9
20 30
40
50
60 70
80 90
100
110
120
130
140
150
160 170 180
2. Đê vỡ:
Cảnh ngoài đê Cảnh trong đình
Nghệ thuật: T ơng phản, tăng cấp miêu tả chân thực cuộc sống lầm miêu tả chân thực cuộc sống lầm than của ng ời dân và lột tả bộ mặt vô trách nhiệm, táng tận l ơng tâm than của ng ời dân và lột tả bộ mặt vô trách nhiệm, táng tận l ơng tâm
của bậc quan “cha mẹ” dân.
của bậc quan “cha mẹ” dân.
Mặt đỏ tía tai, quát tháo, dọa nạt, đuổi đi
Nôn nao, sợ hãi kêu rầm rĩ.
Thắng ván bài to Run cầm cập
Kẻ sống không chỗ ở, kẻ chết không nơi chôn.
Giật mình Điềm nhiên chơi tiếp…
Cau mặt gắt răng: Mặc kệ!
kêu vang trời dậy đất
Quan Nha dịch
Dân
Cảnh ê vỡ:đ
Cảnh ngoài đê Cảnh trong đình
Mặt đỏ tía tai, quát: Thời
ông cách cổ…bỏ tù chúng mày… Đuổi cổ nó ra!
Vỗ tay, kêu to: Đây rồi!
Thế chứ lại… Vừa c ời vừa nói: ù!… Điếu mày!
Điềm nhiên
Cau mặt gắt rằng: Mặc kệ!
Quan
Dân
Có ý kiến cho rằng: Phạm Duy Tốn rất tài tình khi để nhân vật bộc lộ tính cách qua ngôn ngữ đối thoại. Em có đồng ý
với ý kiến đó không? Vì sao?
Lời đối thoại rất ít nh ng mỗi lời đều chất chứa thái độ, tính cách của một viên quan cậy quyền, cậy thế ức hiếp dân lành, vô trách nhiệm, táng tận l ơng tâm.
Qua việc phân tích thái độ, hành động, ngôn ngữ
đối thoại của quan, em có nhận xét nh thế nào về bản chất của quan phụ mẫu?
Quan Quan
Vô
trách nhiệm
Ăn chơi, h ởng lạc.
Đam mê cờ bạc, tham tiền
Là kẻ lòng lang
dạ thú
Tại sao tác gỉa lại để cho quan phụ mẫu ù ván bài đúng lúc đê vỡ? Cho biết tác dụng?
Nghệ thuật xây dựng tình huống truyện độc đáo:
- Làm cho câu chuyện hấp dẫn, kịch tính.
- Có giá trị tố cáo mạnh mẽ bộ mặt của quan lại phong kiến đ ơng thời -> Giá trị hiện thực.
- Thể hiện thái độ đồng cảm của tác giả - > Giá
trị nhân đạo.
III. Tổng kết:
- Phản ánh sự đối lập hoàn toàn giữa cuộc sống và sinh mạng của nhân dân với cuộc sống của bọn quan lại
1. Nội dung:
- Thể hiện niềm cảm th ơng tr ớc cuộc sống lầm than của nhân dân, đồng thời tỏ thái độ căm phẫn đối với bọn quan lại đ ơng thời.
III. Tổng kết:
- Phản ánh sự đối lập hoàn toàn giữa cuộc sống và sinh mạng của nhân dân với cuộc sống của bọn quan lại
1. Nội dung:
- Thể hiện niềm cảm th ơng tr ớc cuộc sống lầm than của nhân dân, đồng thời tỏ thái độ căm phẫn đối với bọn quan lại đ ơng thời,
III. Tổng kết:
2. Nghệ thuật:
- Phản ánh sự đối lập hoàn toàn giữa cuộc sống và sinh mạng của nhân dân với cuộc sống của bọn quan lại
1. Nội dung:
- Bút pháp hiện thực, xây dựng tình huống truyện.
- Lời văn cụ thể, sinh động.
- Kết hợp hai thủ pháp nghệ thuật: t ơng phản, tăng cấp - Ngôn ngữ đối thoại độc đáo.
III. LuyÖn tËp
Bài tập 1:
Tác giả đặt tên truyện ngắn là “Sống chết mặc bay” , em hiểu nh thế nào về nhan đề này? Theo em ngoài nhan đề trên có thể đặt tên cho truyện ngắn này là gì?
-Vỡ đê.
- Chân dung quan phụ mẫu.
- Một nghịch cảnh
IV. Luyện tập:
? ?
ýnghĩa nhan đề:
- Là một vế của câu thành ngữ:
Sống chết mặc bay, tiền thầy bỏ túi
- Tố cáo bộ mặt vô trách nhiệm, vô
nhân đạo của tên quan phụ mẫu ->
Giá trị hiện thực.
- Thái độ thái độ đồng cảm của tác giả - > Giá trị nhân đạo.
Đặt tên cho truyện
Bµi tËp 2: (Lµm ë nhµ)
Em h·y viÕt ®o¹n v¨n ng¾n (tõ 5 - 7 c©u) ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña m×nh vÒ tªn quan phô mÉu.
Gîi ý vÒ néi dung:
- Quan ¨n ch¬i h ëng l¹c.
- Mª cê b¹c, tham tiÒn, bá bª c«ng viÖc, v«
tr¸ch nhiÖm.
- T¸ng tËn l ¬ng t©m.
Bài cũ
Đọc diễn cảm truyện
Viết một đoạn văn ngắn nêu cảm nghĩ về nhân vật quan phụ mẫu trong truyện.
Làm bài tập số 1,2 (SGK – trang 83 - Đọc phần gợi ý trong sách bài tập Ngữ Văn 7, tập 2 để làm đ ợc bài tập)
Bài mới
Soạn bài “Cách làm bài văn lập luận giảI thích”
Trả lời các câu hỏi trong SGK.
