Ngày sọan:...
Ngày giảng:... Tiết 1 PHẦN I: LỊCH SỬ THẾ GIỚI HIỆN ĐẠI TỪ NĂM 1945 ĐẾN NAY CHƯƠNG I : LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU
SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ HAI
BÀI 1: LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU TỪ NĂM 1945 ĐẾN GIỮA NHỮNG NĂM 70 CỦA THẾ KỈ XX
I. LIÊN XÔ I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức
- Học sinh biết được tình hình Liên Xô từ năm 1945 đến năm 1991.
- Biết được công cuộc khôi phục kinh tế, hàn gắn vết thương chiến tranh (1945- 1950).
- Học sinh biết được những thành tựu to lớn của nhân dân Liên Xô từ năm 1945 đến năm 1950.
2. Kĩ năng
- Kĩ năng bài học:
+ Rèn cho học sinh kĩ năng phân tích, nhận định các sự kiện, các vấn đề lịch sử - Kĩ năng sống:
+ Kĩ năng phán đoán nhận xét, kĩ năng giao tiếp 3.Thái độ
- Khẳng dịnh những thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử của công cuộc xây dựng CNXH ở Liên Xô và các nước Đông Âu.
4. Phát triển năng lực
- Năng lực chung: năng lực tự học, năng lực tư duy - Năng lực chuyên biệt: năng lực nhận xét
II. Chuẩn bị
- Giáo viên: Giáo án, SGK, SGV, tài liệu chuẩn kiến thức, kĩ năng, lược đồ điện tử, máy chiếu.
- Học sinh: Đọc sách giáo khoa ở nhà.
III. Phương pháp/KT
- Phương pháp: Vấn đáp, trực quan, nghiên cứu, thảo luận...
- KT: chia nhóm, đặt câu hỏi, trình bày 1 phút.
IV. Tiến trình dạy học 1.ổn định tổ chức (1')
2. Kiểm tra bài cũ: (Kiểm tra trong giờ) 3. Bài mới
Hoạt động 1: Hoạt động khởi động (3')
? Sau khi học xong phần lịch sử thế giới từ năm 1939 -1945. Em dự đoán như thế nào về đất nước Liên Xô sau chiến tranh thế giới thứ hai?
HS1: Đất nước Liên Xô gặp nhiều khó khăn không thể khắc phục được
HS2: Đất nước Liên Xô gặp nhiều khó khăn nhưng Liên Xô quyết tâm khắc phục hậu quả của cuộc chiến tranh.
GV từ sau năm 1945 đến nay tình hình Liên Xô như thế nào? Liên Xô đã làm gì để khắc phục hậu quả cuộc cuộc chiến tranh, đạt được những thành tựu nào trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội. Hôm nay chúng ta tìm hểu về Liên Xô bắt đầu từ năm 1945 đến giữa những năm 70 của thế kỷ XX.
Hoạt động của thầy và trò Nội dung
Hoạt động 2: Công cuộc khôi phục kinh tế sau chiến tranh (1945-1950)
- Thời gian 18’
- Mục tiêu học sinh nhận biết được tình hình Liên Xô sau chiến tranh thế giới thứ hai. Đánh giá được những thành tựu KHKT to lớn của Liên Xô đối với thế giới.
- PP: Nêu và giải quyết vấn đề, trực quan, thảo luận - KT động não, trình bày 1 phút, chia nhóm
- Phương tiện SGK, SGV, tài liệu chuẩn kiến thức, kĩ năng
- Hình thức tổ chức cá nhân, nhóm
GV Yêu cầu học sinh chú ý vào mục 1 sgk/3
? Em biết gì về tình hình Liên Xô sau chiến tranh thế giới thứ hai?
- PP tái hiện, học sinh nhớ lại kiến thức lịch sử 8 trả lời câu hỏi của GV
- HS Liên Xô là nước thắng trận trong chiến tranh thế giới thứ hai.
?Vì sao sau chiến tranh thế giới thứ 2, Liên Xô là nước thắng trận nhưng lại phải khôi phục kinh tế ? HS: Vì sau chiến tranh Liên Xô tuy là một nước thắng trận nhưng thiệt hai nặng nề về người và của. Vì vậy Liên Xô phải bắt tay vào công cuộc khôi phục kinh tế.
HS quan sát phần chữ nhỏ SGK/3
? Em hãy liệt kê những thiệt hại của Liên Xô sau chiến tranh thế giới thứ hai?
HS: 27 triệu người chết, 1710 thành phố, hơn 70000làng mạc, gần 32000 nhà máy xí nghiệp và 65000 km đường sắt bị tàn phá...
? Em có nhận xét gì về những con số nói lên những thiệt hại của Liên Xô sau chiến tranh?
HS thảo luận cặp đôi (2 phút)
- Nhóm 1: Những con số cụ thể, thiệt hại về mọi mặt của Liên Xô sau chiến tranh.
1. Công cuộc khôi phục kinh tế sau chiến tranh (1945-1950)
a. Hoàn cảnh
- Liên Xô là nước thắng trận nhưng thiệt hại nặng về người và của
- Nhóm 2: Những con số đó nói lên tội ác của phe phát xít - Nhóm 3: Những thiệt hại nặng nề về mọi mặt làm chậm lại quá trình đi lên CNXH ở Liên Xô.
GV phân tích: Đó là những tổn thất nặng nề hơn bất cứ nước nào trong cuộc chiến. Những tổn thất đó đã làm cho nề kinh tế Liên Xô phát triển chậm lại tới 10 năm, không những thế Liên Xô lại còn phải đối phó với những âm mưu thù địch của các đế quốc Phương tây (bao vây về kinh tế, cô lập về chính trị, thành lập các khối quân sự và chạy đua vũ trang nhằm chuẩn bị cuộc chiến tranh chống lại Liên Xô.)
? Em hãy thử đặt mình là những nhà lãnh đạo của Liên Xô lúc đó, em sẽ đưa ra những cách giải quyết nào?
- Sử dụng pp nêu vấn đề, kĩ thuật động não
HS1: Bắt tây vào khôi phục kinh tế, xây dựng đất nước theo mô hình CNXH vốn có của nó
HS2: Phát triển kinh tế theo hướng TBCN
HS3: Đòi phe phát xít bồi thường, phục hồi kinh tế, xây dựng đất nước theo định hướng XHCN
GV mỗi người sẽ có những suy nghĩ và cách giải quyết khác nhau. Vậy những nhà lãnh đạo Liên Xô lúc bấy giờ đã đưa ra những cách giải quyết nào, các em hãy theo dõi trong SGK/4 để tìm hiểu.
? Em hãy liệt kê những thành tựu của Liên Xô trong công cuộc khôi phục kinh tế, hàn gắn vết thương chiến tranh?
- Về kinh tế:
+ KH 5 năm lần 4 (1946-1950) hoàn thành vượt mức trước thời hạn 9 tháng
+ 1950, công nghiệp tăng 73%
+ Hơn 6000 nhà máy được khôi phục + Nông nghiệp vượt trước chiến tranh - Về KH-KT
+ Năm 1949 chế tạo thành công bom nguyên tử
? Em có nhận xét gì về tốc độ tăng trưởng kinh tế của Liên Xô trong thời kì khôi phục kinh tế?Vì sao?
- Thảo luận cặp đôi (2’) - Đại diện nhóm báo cáo
HS: + Tốc độ tăng trưởng nhanh
+ Vì có sự thống nhất về tư tưởng, chính trị, có tinh thần tự lập, tự cường, chịu đựng gian khổ, lao động cần cù, quên mình của nhân dân Liên Xô.
b. Thành tựu (SGK/4)
? Có ý kiến cho rằng việc Liên Xô chế tạo thành công bom nguyên tử làm cho cục diện về quân sự trên thế giới có sự thay đổi? Em có đồng tình với ý kiến trên không? Vì sao?
Sử dụng pp nêu vấn đề, kĩ thuật trình bày 1 phút HS1: Em đồng tình với ý kiến trên vì
+ Liên Xô chế tạo thành công bom nguyên tử phá vỡ thế độc quyền hạt nhân của Mĩ.
+ Chứng minh sức mạnh về quân sự của Liên Xô đặc biệt là vũ khí hạt nhân.
HS2: Em không đồng tình với ý kiến trên vì:
+ Ngoài Mĩ ra còn có những nước tư bản khác như Anh, Pháp có sức mạnh về quân sự.
+ Nước Triều Tiên cũng có kho vũ khí hạt nhân
GV chốt: Việc Liên Xô chế tạo thành công bom nguyên tử làm cho cục diện về quân sự trên thế giới có sự thay đổi, chứng minh thành tựu KHKT của Liên Xô và sức mạnh về mặt quân sự của mình.
? Những thành tựu mà Liên Xô thu được trong công cuộc khôi phục kinh tế có ý nghĩa gì?
HS xây dựng và phát triển kinh tế, đời sống nhân dân ổn đinh, an ninh quốc phòng được giữ vững
GV những thành tựu mà nhân dân Liên Xô đạt được thể hiện tính ưu việt của CNXH ở mọi lĩnh vực: xây dựng kinh tế, nâng cao đ/s, củng cố quốc phòng tuy nhiên vẫn có một số sai lầm thiếu xót . Làm đảo lộn toàn bộ chiến lược của đế quốc Mĩ và đồng minh của Mĩ
- Chuyển ý từ sau năm 1950, Liên Xô tiếp tục xây dựng cơ sở vật chất của CNXH và đạt được những thành tựu nào, chúng ta cùng tìm hiểu tiếp mục 2.
...
...
...
Hoạt động 3: Tiếp tục xây dựng cơ sở vật chất kĩ thuật của CNXH (Từ 1950 đến đàu những năm 70 của thế kỉ XX)
- Thời gian 17 phút
- Mục tiêu: học sinh hiểu được khái niệm “cơ sở vật chất, kĩ thuật” là gì; biết được những phương hướng chính của các kế hoạch nhà nước 5 năm của Liên Xô; đánh giá được vai trò quan trọng trong chính
- Ý nghĩa xây dựng và phát triển kinh tế, nâng cao đ/s nhân dân, an ninh, quốc phòng,củng cố.
2. Tiếp tục xây dựng cơ sở vật chất kĩ thuật của CNXH (Từ 1950 đến đàu những năm 70 của thế kỉ XX)
sách đối ngoại của Liên Xô đối với thế giới.
- Phương pháp vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, thảo luận
- Kĩ thuật chia nhóm
- Phương tiện SGK, SGV, tài liệu tham khảo, máy chiếu
- Hình thức: cá nhân, nhóm
? Em hiểu khái niệm “Cơ sở vật chất kĩ thuật ” là như thế nào?
HS: Đó là những nền tảng quan trọng như đường xá, bến cảng, đường sắt nhà máy, những phát minh cải tiến kĩ thuật có tác dụng đế việc xây dựng và phát triển sản xuất, tập trung ở việc hình thành nề sản xuất đai cơ khí với nề công nghiệp hiện đại, nông nghiệp hiện đại, khoa học và công nghệ tiên tiến
?Vì sao Liên Xô phải tiếp tục công cuộc xây dựng cơ sở vật chất- kĩ thuật?
Thảo luận cặp đôi (1’)
PP thảo luận, kĩ thật trình bày 1 phút
HS: Vì các nước Tư bản Phương Tây luôn có âm mưu và hành động bao vây chống phá Liên Xô cả về kinh tế và chính trị, Liên Xô phải chi phí cho quốc phòng, an ninh để bảo vệ thành quả của cộng cuộc xây dựng CNXH.
? Tình hình đó có ảnh hưởng gì đến công cuộc xây dựng CNXH ở Liên Xô?
HS: Ảnh hưởng trực tiếp làm giảm tốc độ của công cuộc xây dựng CNXH ở Liên Xô
GV chốt: Chính vì hoàn cảnh trên, sau khi hoàn thành việc khôi phục ktế, Liên Xô tiếp tục xây dựng Cơ sở vật chất kĩ thuật với việc thực hiện các kế hoạch dài hạn đó là kế hoạch 5 năm lần thứ 5 (1951-1955); lần 6 (1956- 1960); kế hoạch dài hạn 7 năm (1959-1965)
? Phương hướng chính của các kế hoạch 5 năm này như thế nào?
HS tiếp tục ưu tiên phát triển công nghiệp nặng; thực hiện thâm canh trong sản xuất nông nghiệp; đấy mạnh tiến bộ KHKT; tăng cường sức mạnh quốc phòng.
HS quan sát SGK/4
? Em hãy liệt kê những thành tựu mà Liên Xô đạt được trong công cuộc xây dựng CNXH?
HS liệt kê dẫn chứng
a.Hoàn cảnh
- Bị các nước phương tây bao vây chống phá lại Liên Xô
Ảnh hưởng trực tiếp, làm giảm tốc độ xây dựng CNXH
- Thực hiện các kế hoạch dài hạn
b. Phương hướng (SGK/4) c. Thành tựu (SGK/4)
- CN: tăng 9,6% đứng thứ 2 sau Mĩ, chiếm 20% sản lượng CN thế giới
- Khoa học- kĩ thuật:
+ 1957, phóng thành công vệ tinh nhân tạo
+ 1961, phóng con tàu “Phương Đông” bay vòng quanh trái đất
- Nông nghiệp: + 1970 đạt 186 triệu tấn
GV bổ sung thêm số liệu: Về công nghiệp: Năm 1970, điện lực của Liên Xô đạt 740 tỉ kw/giờ (gấp 352 lần năm 1913, bằng sản lượng của 4 nước Anh, Pháp, Đức, I- ta-li-a cộng lại ). Năm 1971 thép đạt 121 triệu tấn (vượt Mĩ), dầu mỏ đạt 353 triệu tấn, than đạt 624 triệu tấn
Chiếu chân dung nhà du hành vũ trũ Ga-ga-rin
? Em biết gì về nhà du hành vũ trụ Ga-ga-rin?
GV giao nhiệm vụ về nhà cho học sinh tìm hiểu nhà du hành vũ trụ ga-ga-rin, tiết sau trình bày
? Em có nhận xét gì về những thành tựu về kinh tế, khoa học kĩ thuật của Liên Xô từ những năm 50 đến những năm 70?
HS + Tốc độ tăng trưởng nhanh trong lĩnh vực kinh tế + Khoa học kĩ thuật có đóng góp vượt bậc, đóng góp chung vào thành tựu KHKT của thế giới.
? Chính sách đối ngoại Liên Xô được thực hiện ntn?
+ Năm 1960 theo sáng kiến của Liên Xô LHQ thông qua tuyên ngôn về việc thủ tiêu hoàn toàn chủ nghĩa thực dân và trao trả độc lập cho các nước thuộc địa + Năm 1961, Liên Xô đề nghị LHQ thông qua tuyên ngôn về việc sử dụng vũ khí hạt nhân
+ Năm 1963 theo đề nghị của Liên Xô LHQ đã thông qua tuyên ngôn thủ tiêu tất cả các hình thức của chế độ phân biệt chủng tộc
? Những thành tựu mà Liên Xô đạt được có ý nghĩa ntn?
- Uy tín chính trị và địa vị quốc tế của Liên Xô được đề cao. Liên Xô trở thành trụ cột của các nước XHCN, là thành trì của hoà bình, chỗ dựa của phong trào cách mạng thế giới.
...
...
c. Chính sách đối ngoại Thực hiện chính sách hoà bình và tích cực ủng hộ phong trào cách mạng thế giới.
Ý nghĩa: Là chỗ dựa vững chắc của hoà bình và cách mạng thế giới
4. Củng cố (3')
Giao nhiệm vụ cho nhóm
- Tóm tắt nội dung kiến thức bài học bằng sơ đồ tư duy - Các nhóm hoàn thành bài tập và nhận xét lẫn nhau 5. Hướng dẫn về nhà (3')
- Bài cũ: Học và trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa
+ Sưu tầm tài liệu, tranh ảnh về thành tựu kinh tế của Liên Xô từ 1950 -1970.
- Chuẩn bị bài 1 tiếp theo (mục II,III)
? Hoàn cảnh ra đời các nước dân chủ nhân dân Đông Âu?
? Công cuộc xây dựng đất nước của nhân dân Đông Âu đạt được những thành tựu gì?
? Hoàn cảnh ra đời hệ thống các nước XHCN?
? Hoàn cảnh, mục đích ra đời của Hội đồng tương trợ kế SEV là gì?
? Hội đồng tương trợ KT đã thu được những thành tựu tiêu biểu gì?
? Hoàn cảnh, mục đích ra đời của tổ chức Vác-sa-va là gì?
? Vai trò của Liên Xô trong hai tổ chức trên ?
? Sưu tầm tranh ảnh về việc Liên Xô giúp đỡ Việt Nam trong thời kì này ? ( Giao nhiệm vụ cho nhóm có nội dung thuyết trình)
V. Rút kinh nghiệm:
………
………
………
…………...
...
...
