DẠY HỌC VẬT LÍ PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC HỌC SINH ĐÁP ỨNG CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG MỚI

Thiết kế giáo án vật lý nhằm phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh; Các biện pháp dạy học phát triển năng lực vật lý đáp ứng chương trình giáo dục phổ thông năm 2018.

Kết luận

Quá trình xây dựng giáo án cho một môn học cụ thể phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh như thế nào? Đề xuất phương án dạy học thử một môn vật lý nhằm phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh.

Yêu cầu cần đạt của chủ đề/bài học

Tạp chí KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ  33 - Cách xác định trình tự các hoạt động học tập của chủ đề (hoặc ma trận nội dung và các chỉ số phẩm chất, năng lực cần đạt). Căn cứ vào yêu cầu của chương trình, tham khảo các nghiên cứu được các tác giả công bố (dạy học minh họa của người biên tập chuyên đề) và kế thừa kết quả các môn học trong công tác đào tạo giáo viên mà Bộ Giáo dục và Đào tạo đã mới được triển khai, chúng tôi đề xuất dàn giáo án mẫu (còn gọi là giáo án) cho một chủ đề dạy học trong chương trình giáo dục vật lý bao gồm các nội dung:.

Xác định nội dung dạy học cụ thể và số tiết

Công cụ đánh giá phẩm chất, kỹ năng của sinh viên trong và sau quá trình học tập.

Mục tiêu bài học/chủ đề

Mục tiêu được thể hiện bằng những động từ cụ thể, định lượng được và phải đáp ứng được yêu cầu của chủ đề. Xác định môi trường mà sinh vật có thể sống và môi trường không thể hỗ trợ sự sống của một sinh vật cụ thể.

Chuẩn bị

Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học

Tiến trình các hoạt động dạy học và thời gian dự kiến
Khởi động
Vận dụng, tìm
Củng cố, nhận

Thiết kế các hoạt động dạy học cụ thể Với mỗi hoạt động cần chỉ rõ

Mục tiêu hoạt động: Đặt mục tiêu cá nhân và năng lượng cụ thể (cho từng chỉ số hành vi). Yếu tố khám phá và học tập Kết quả thực hiện nhiệm vụ thông qua phiếu học tập để khám phá kiến thức mới và ghi chép học tập.

XÂY DỰNG NỘI DUNG DẠY HỌC CỦA CHỦ ĐỀ

Tiến hành một thí nghiệm chứng minh định luật Charles: Khi áp suất của một khối khí nhất định được giữ không đổi thì thể tích của khí tỉ lệ thuận với nhiệt độ tuyệt đối của nó. Sử dụng định luật Boyle và định luật Charles để suy ra phương trình trạng thái của khí lý tưởng.

CHUẨN BỊ

Làm mô hình phổi dựa trên việc quan sát mô hình đã cho (nếu học sinh gặp khó khăn có thể cung cấp video thí nghiệm để gợi ý) và giải thích hoạt động của phổi. Dạy học Trạm 1: Xây dựng định luật Boyle-Marriott bằng phương pháp thực nghiệm và vẽ đồ thị đẳng nhiệt.

Trạm 2: Xây dựng định luật Sác lơ theo con

Trạm 3: Xây dựng định luật Gay-Luyxac theo

Mục tiêu

Nhiệm vụ/cách thức tiến hành

Giải thích tại sao đối với một lượng khí nhất định thì đường đẳng nhiệt trên lớn hơn đường đẳng nhiệt dưới (T2 > T1) dựa trên lý thuyết động học phân tử của chất khí.

Dự kiến sản phẩm của học sinh

Dự kiến cách thức đánh giá

KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH VẬT LÝ TRUNG HỌC. Chương trình giáo dục phổ thông mới (được Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành tháng 12/2018) được thiết kế theo tiếp cận phát triển năng lực.

Hình 2. Mô hình phổi [5] Hình 3. Vỏ bình gas mini [8]

Quan niệm về kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn học nói chung, môn vật lí nói riêng theo định hướng phát triển năng lực

Từ khóa: Năng lực đặc thù môn Vật lý, kiểm tra, đánh giá kết quả học tập theo định hướng phát triển năng lực. Quá trình kiểm tra đánh giá kết quả học tập môn Vật lý theo định hướng phát triển năng lực.

Bảng dưới đây cho thấy sự khác biệt giữa kiểm tra đánh giá kết quả học tập theo truyền thống và theo định hướng phát triển năng lực trong dạy học Vật lí

Vận dụng cách đánh giá của PISA vào thiết kế đề kiểm tra/thi là một hướng đổi mới kiểm tra đánh giá kết quả học tập môn Vật lí theo định hướng phát triển năng

Sử dụng phương pháp đánh giá PISA để thiết kế bài kiểm tra/bài thi là một phương pháp mới nhằm kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn Vật lý theo hướng phát triển kỹ năng. Bước 2: Xác định mục tiêu đánh giá (năng lực cần đánh giá), lập bảng tự đánh giá (hướng dẫn đánh giá theo tiêu chí).

Bảng số liệu dưới đây được lập từ bản tin Dự báo thời tiết ở một số thành phố trên thế giới và ở tỉnh Hà Giang của Việt Nam

Kết luận

Ứng dụng công nghệ thông tin hỗ trợ kiểm tra, đánh giá theo chương trình mới 2.1. Định hướng ứng dụng công nghệ thông tin để thay đổi công tác kiểm tra, đánh giá.

Ứng dụng công nghệ thông tin hỗ trợ kiểm tra đánh giá theo chương trình mới 1. Định hướng sử dụng công nghệ thông tin thay đổi việc kiểm tra đánh giá

Vào cuối mỗi hoặc hai chương, học sinh sẽ có bài kiểm tra một tiết. Hiện nay có rất nhiều ứng dụng công nghệ thông tin giúp việc kiểm tra đánh giá của giáo viên trở nên dễ dàng và nhanh chóng hơn.

Kết quả khảo sát sử dụng công cụ công nghệ thông tin trong kiểm tra đánh giá tại một số trường tại thành phố Nha Trang

Kết quả khảo sát sử dụng công cụ công nghệ thông tin phục vụ kiểm tra, đánh giá ở một số trường học trên địa bàn thành phố Nha Trang. Nhưng hiện tại chỉ có một giáo viên vật lý mới bắt đầu sử dụng ứng dụng Kahoot và Google trong giảng dạy [7].

Hình 4. Học sinh trường THPT Hoàng Văn Thụ tại Nha Trang đang sử dụng Kahoot trong bài kiểm tra cuối giờ học ở lớp

Nội dung

Kết quả phát huy khả năng sáng tạo của học sinh sau hoạt động trải nghiệm. Thống kê năng lực sáng tạo của 10 học sinh trước khi tham gia hoạt động trải nghiệm (tiến hành tại lớp 10A1 Trường THPT Lê Quý Đôn, Bố Trạch, Quảng Bình). Vì vậy, các hoạt động trải nghiệm đều tham gia vào việc thực hiện nội dung môn học.

Hoạt động trải nghiệm là nội dung mới trong chương trình giáo dục phổ thông năm 2018.

Hình 2. Mô hình hoạt động trải nghiệm của Kolb và sự phát triển năng lực của HS Học tập sẽ xuất phát từ một mâu thuẫn giữa Kinh nghiệm cụ thể và Khái niệm hóa trừu tượng, đó cũng chính là mâu thuẫn giữa cái đã biết và cái chưa biết

Mở đầu

TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM TRONG DẠY HỌC VẬT LÝ THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH. Hình thức thứ hai: Giáo viên tổ chức cho học sinh đi tham quan cơ sở đúc đồng (nghề truyền thống ở Huế). Với 4 định hướng nêu trên có thể đảm bảo được sự hứng thú của học sinh trong quá trình học tập Vật lý.

Ngoài ra, nội dung kiến thức vật lý có nhiều điều kiện, thuận lợi trong việc tổ chức hoạt động thanh niên theo hướng nâng cao năng lực cho học sinh.

Hình 2. Đối chiếu sơ lượt năng lực đặc thù của HĐTN và môn Vật lí

Năng lực và năng lực tự học

Giáo viên tiếp thu ý kiến phản hồi từ học sinh để có những điều chỉnh phù hợp hơn cho các bài học sau. Đồng thời, học sinh có những điều chỉnh phù hợp cho hoạt động học tập của mình dựa trên kết quả đánh giá của giáo viên. - Khả năng ghi nhớ kiến thức và vận dụng để giải quyết các vấn đề học tập mới.

Vai trò của B-Learning trong việc kiểm tra, đánh giá sự phát triển năng lực tự học của học sinh.

Vai trò của B-Learning trong kiểm tra – đánh giá phát triển năng lực tự học cho học sinh

84 Tạp chí KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ  - Có khả năng nhận thức và tư duy khi học tập;. Khả năng thu thập thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, xử lý, đánh giá và trình bày thông tin theo hiểu biết của bản thân;. Có khả năng hợp tác và làm việc nhóm, lắng nghe và giải quyết mọi mâu thuẫn, thể hiện trách nhiệm cá nhân trong việc giải quyết vấn đề học tập;

Tự đánh giá điểm mạnh, điểm yếu của mình và xây dựng giáo án phù hợp cho từng bài, từng cấp độ học.

Nội dung thực hiện

Kết quả thực hiện

Kết luận

Tạp chí KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ  87 GIẢI PHÁP LỰA CHỌN LOẠI HÌNH GIÁO DỤC PHÙ HỢP CHO BIỂN. Giáo dục STEM là xu hướng của giáo dục toàn cầu nói chung và giáo dục Việt Nam nói riêng. Việc lựa chọn loại hình giáo dục STEM phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất, trình độ của giáo viên và tình hình hiện tại của học sinh là vô cùng cần thiết để tổ chức giảng dạy STEM hiệu quả.

Trước thực trạng đó, giáo dục STEM đang là xu hướng trên thế giới nói chung và giáo dục Việt Nam nói riêng.

Nội dung nghiên cứu

Nhưng câu hỏi đặt ra là làm thế nào để tổ chức hoạt động dạy và học giáo dục STEM tích hợp. Mô tả tiến trình hoạt động dạy học giáo dục STEM tích hợp chủ đề “Acsimet Thrust”. Vì vậy, nhóm tác giả đã nghiên cứu và áp dụng loại hình giáo dục STEM tích hợp.

Từ khóa: giáo dục STEM, quy trình, học tập vật lý, điện tích, điện trường 1.

Bảng 1. Bảng phân bố các hoạt động thuộc chủ đề Lực đẩy Acsimet

Nội dung nghiên cứu 1. Giáo dục STEM

Từ đó, chúng tôi bắt đầu phát triển các chủ đề giáo dục STEM và tổ chức các buổi hướng dẫn nhằm phát triển kỹ năng sáng tạo của học sinh. Dựa trên kiến thức đã có của hoạt động 1, học sinh đề xuất và thiết kế sản phẩm cần hoàn thiện. Ở hoạt động này, học sinh làm mẫu (mô hình) theo thiết kế đã thống nhất với giáo viên (hoạt động 3).

Tạp chí KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ  97 xây dựng các chuyên đề dạy học STEM, giúp học sinh thấy được ứng dụng của Tĩnh điện trong cuộc sống.

Hình 1. Tiến trình dạy học STEM theo quy trình kỹ thuật

Thiết kế bản vẽ máy lọc bụi tĩnh điện

Tính toán kích thước vỏ chai, vỏ lon; ước tính kích cỡ của máy lọc bụi

Kết quả thực nghiệm thu được
Kết luận

Quá trình tổ chức các chủ đề dạy học giáo dục STEM theo hướng phát triển năng lực hợp tác cho học sinh. Bước 2: Xác định mục tiêu của chủ đề giáo dục STEM về phát triển kỹ năng học tập cho học sinh. Bước 5: Tổ chức các chủ đề dạy học giáo dục STEM theo hướng phát triển kỹ năng học tập của học sinh.

Thiết kế chủ đề giáo dục STEM “Cảm ứng điện từ - Sạc không dây” hướng tới phát triển năng lượng điện tử cho học sinh.

Hình 3. Tổng hợp dụng cụ, vật liệu chế tạo mô hình máy lọc bụi tĩnh điện

Nhóm tiêu chí về kiến thức

Căn cứ vào chuẩn kết quả chương trình, dựa vào chuẩn năng lực giáo viên nói chung, đối với giáo viên Vật lý dạy học vật lý, ngoài giáo viên phải có các kỹ năng: kiến thức chuyên môn, kỹ năng giảng dạy và đạo đức nghề nghiệp, còn có nhiều yêu cầu đặc biệt khác. . kiến thức và kỹ năng dạy học Vật lý. Qua quá trình xây dựng, tác giả đã đề xuất các tiêu chí đánh giá kỹ năng dạy học Vật lý của giáo viên. Tiêu chí đánh giá năng lực giáo viên đáp ứng yêu cầu dạy học Vật lý theo chương trình năm 2018.

Áp dụng linh hoạt các phương pháp, kĩ thuật dạy học để tổ chức tốt giờ dạy với các hình thức trong lớp, ngoài lớp, ngoài trường theo định hướng phát triển năng lực, phẩm chất của học sinh; Cung cấp hướng dẫn nghề nghiệp cho sinh viên bằng cách giảng dạy các nội dung liên quan.

Nhóm NL tổ chức đánh giá NL của HS

Đặt vấn đề
Dạy học trạm 1. Khái niệm
Xây dựng trạm trong dạy học Vật lí 1. Quy trình xây dựng các trạm
Bài tập vật lí theo tiếp cận PISA
Rubric đánh giá NL GQVĐ của HS thông qua BTVL theo tiếp cận PISA 1. Rubric là gì?
Áp dụng quy trình trên để đo lường đánh giá NL GQVĐ của HS 1. Bài tập Vật lí 12
Thực trạng về vấn đề sử dụng bài tập định tính trong dạy học ở các trường trung học phổ thông hiện nay
Một số vấn đề cơ bản về bài tập định tính vật lí
Một số vấn đề về năng lực vận dụng kiến thức vật lí vào thực tiễn
Một số gỉai pháp tăng cường sử dụng bài tập định tính để phát triển năng lực vận dụng kiến thức vật lí vào thực tiễn cho học sinh

Một số kết quả nghiên cứu về sử dụng bài tập vật lý để phát triển năng lực cho học sinh. Một số tác giả đã nghiên cứu vấn đề sử dụng bài tập vật lý gắn với việc phát triển năng lực của học sinh. Vai trò của bài tập vật lý trong việc phát triển năng lực học sinh.

Sử dụng bài tập để phát triển kĩ năng dạy học vật lý cho học sinh. Các tính năng cần được nhấn mạnh trong các hoạt động xây dựng năng lực. Vấn đề tiếp cận của học sinh với các bài tập có chất lượng trong học tập và vận dụng kiến thức vật lý vào thực tiễn.