QUẢN LÝ RỦI RO HÀNG HÓA XUẤT NHẬP KHẨU TẠI CỤC HẢI QUAN HẢI PHÒNG. 54 Bảng 2.7: Kết quả kiểm tra hàng hóa XNK bằng máy soi container cố định tại Cục Hải quan Hải Phòng.
Tính cấp thiết của đề tài
Đánh giá thực trạng công tác quản lý rủi ro đối với hàng hóa XNK tại Cục Hải quan Hải Phòng trong kỳ. Đối tượng nghiên cứu chính của luận án là quản lý rủi ro đối với hàng hóa xuất nhập khẩu tại Hải quan. Phạm vi không gian: Quản lý rủi ro đối với hàng hóa XNK tại Cục Hải quan Hải Phòng.
Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý rủi ro đối với hàng hóa XNK tại Cục Hải quan Hải Phòng. Nhóm thông tin hải quan (thông tin được cung cấp, tạo lập và xử lý trong quá trình thực hiện, áp dụng quản lý rủi ro). Cấu trúc và báo cáo theo loại rủi ro liên quan đến việc tuân thủ pháp luật hải quan;
Tổng cục Hải quan công bố, quản lý và áp dụng thống nhất Danh mục hàng hóa rủi ro cao. Có kinh nghiệm áp dụng quản lý rủi ro trong thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu. Quản lý rủi ro cũng là một mắt xích quan trọng trong công tác quản lý rủi ro của Hải quan Trung Quốc.
Phòng Quản lý rủi ro Cục Hải quan Hải Phòng thực hiện chức năng: Thu thập, cập nhật thông tin rủi ro từ quá trình thông quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu thương mại.
Tổng quan các nghiên cứu liên quan
Mục tiêu nghiên cứu
Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý rủi ro trong hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa tại hải quan. Đề xuất một số giải pháp nâng cao công tác quản lý rủi ro đối với hàng hóa XNK tại Cục Hải quan Hải Phòng.
Đối tượng vàphạm vi nghiên cứu
Mục tiêu chung: Bài viết tập trung nghiên cứu làm rõ một số nội dung lý luận về quản lý rủi ro trong lĩnh vực hải quan, đánh giá thực trạng quản lý rủi ro đối với hoạt động xuất nhập khẩu tại Cục Hải quan, đề xuất các giải pháp hoàn thiện hệ thống quản lý rủi ro . xuất nhập khẩu hàng hóa tại Cục Hải quan Hải Phòng. Phạm vi nội dung nghiên cứu: Đề tài nghiên cứu các vấn đề liên quan đến việc thực hiện quản lý rủi ro đối với hàng hóa xuất nhập khẩu của Hải quan.
Phương pháp nghiên cứu
Ý nghĩa khoa học và đóng góp mới của Luận văn
Kết cấu của luận văn
7
Một số nội dung cơ bản về quản lý Hải quan đối với hàng hóa xuất, nhập
- Khái quát về quản lý rủi ro
- Quản lý rủi ro đối với hàng hóa xuất nhập khẩu tại Hải Quan
- Quy trình thủ tục Hải quan đối với hàng hóa xuất, nhập khẩu
Tùy theo loại rủi ro mà áp dụng các phương pháp quản lý rủi ro phù hợp. Trên cơ sở đó, tiếp tục làm rõ mục đích sử dụng thông tin quản lý rủi ro trong hoạt động nghiệp vụ cụ thể.
Nội dung của quản lý rủi ro đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu tại Hải
- Áp dụng quản lý rủi ro đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu tại Hải quan . 14
- Đo lường, đánh giá rủi ro trong hoạt động nghiệp vụ hải quan
- Quản lý danh mục hàng hóa rủi ro
- Quản lý hồ sơ rủi ro trong hoạt động nghiệp vụ hải quan
- Các yếu tố thuộc về Nhà nước
- Các quy định pháp lý của các tổ chức quốc tế về thủ tục Hải quan
- Các yếu tố thuộc về cơ quan Hải quan
- Các yếu tố thuộc về doanh nghiệp
- Các yếu tố thuộc về hàng hóa xuất, nhập khẩu
- Các yếu tố thuộc về thị trường thế giới
Cơ sở vật chất kỹ thuật càng hiện đại thì việc quản lý rủi ro càng hiệu quả. Có kinh nghiệm áp dụng quản lý rủi ro trong thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu.
Kinh nghiệm áp dụng quản lý rủi ro vào quy trình thủ tục Hải quan đối
- Kinh nghiệm quản lý rủi ro của Hải quan Anh
- Kinh nghiệm quản lý rủi ro của Hải quan Italia
- Kinh nghiệm quản lý rủi ro của Hải quan Trung Quốc
- Bài học kinh nghiệm cho Cục Hảiquan Hải Phòng
Khi một quốc gia áp dụng quản lý rủi ro trong hoạt động Hải quan thì các quốc gia còn lại bắt buộc phải thực hiện. Tổng cục Hải quan Trung Quốc có bộ phận chức năng chuyên trách quản lý rủi ro là Cục Quản lý rủi ro trực thuộc Cục Kiểm tra sau thông quan. Đồng thời, tại Hải quan khu vực, Hải quan Trung Quốc đã thành lập bộ phận quản lý rủi ro hoạt động độc lập với các bộ phận nghiệp vụ khác.
Một nguyên tắc chung được đưa ra và yêu cầu mọi công chức hải quan phải tuân thủ: tuân thủ đầy đủ các hướng dẫn của hệ thống quản lý rủi ro và hướng dẫn nghiệp vụ. Với hệ thống quản lý rủi ro nêu trên, Hải quan Trung Quốc đã triển khai rất hiệu quả mọi mặt hoạt động quản lý hải quan. Có sự phối hợp tích cực giữa các cục trong công tác quản lý hải quan cũng như phối hợp liên ngành trong quản lý rủi ro.
Công tác phối hợp có vai trò rất quan trọng trong việc thực hiện hiệu quả công tác quản lý rủi ro trong thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu.
THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RỦI RO ĐỐI VỚI
Quá trình hình thành, phát triển của Cục Hải quan Hải Phòng
- Lịch sử hình thành phát triển
- Cơ cấu tổ chức của Cục Hải quan Hải Phòng
- Đội ngũ cán bộ,viên chức
- Một số kết quả đã đạt được của Cục Hải quan Hải Phòng
Chi cục Hải quan Hải Phòng được đổi thành Hải quan Thành phố Hải Phòng. Năm 1994, Hải quan Thành phố Hải Phòng được đổi tên thành Cục Hải quan Thành phố Hải Phòng. Xây dựng và thực hiện các tiêu chí phân tích để xác định hình thức, mức độ kiểm tra tại Cục Hải quan.
Cập nhật và phản hồi kết quả kiểm tra trong quá trình làm thủ tục hải quan. Hiện nay, hàng hóa được thông quan tại Cục Hải quan Hải Phòng chủ yếu là hàng rời và hàng đóng container. Số tờ khai XNK được Cục Hải quan giải quyết Bảng 2.3: Số tờ khai XNK được giải quyết tại Cục Hải quan Hải Phòng.
Số tờ khai xuất nhập khẩu được Cục Hải quan Hải Phòng xử lý trong giai đoạn bất ổn.
Thực trạng áp dụng quản trị rủi ro vào quy trình thủ tục hải quan đối với
- Áp dụng quản lý rủi ro đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu
- Đo lường, đánh giá tuân thủ trong hoạt động nghiệp vụ hải quan
- Đo lường, đánh giá rủi ro trong hoạt động nghiệp vụ hải quan
- Quản lý danh mục hàng hóa rủi ro
Thu thập thông tin phục vụ quản lý rủi ro (bao gồm: Bộ chỉ tiêu thông tin phục vụ quản trị doanh nghiệp; Thông tin vi phạm; Thông tin từ hoạt động; Phản hồi từ chi nhánh);. Theo dõi, hướng dẫn, kiểm tra, đánh giá việc thực hiện các quy trình quản lý rủi ro tại các đơn vị trực thuộc. Số lượng và tỷ lệ doanh nghiệp được đánh giá tuân thủ tốt pháp luật hải quan cũng tăng lên đáng kể.
Nhờ áp dụng quy trình quản lý rủi ro, giám sát rủi ro nên số vụ vi phạm pháp luật hải quan bị phát hiện đã giảm. Thực hiện chỉ đạo của Tổng cục Hải quan, Cục Hải quan Hải Phòng đã đẩy mạnh việc thu thập, trao đổi thông tin doanh nghiệp từ các đơn vị trong và ngoài ngành, nâng cao chất lượng xếp hạng và đánh giá tuân thủ. Nhờ áp dụng quy trình quản lý rủi ro, số vụ việc vi phạm pháp luật Hải quan ngày càng tăng, số thu cho ngân sách cũng tăng.
Trong thời gian này, Cục Hải quan Hải Phòng lắp đặt hệ thống soi container để kiểm tra thực tế hàng hóa.
Đánh giá chung quản trị rủi ro đối với hàng hóa xuất nhập khẩu tại Cục
- Kết quả đạt được
- Hạn chế
- Nguyên nhân của hạn chế
Các tiêu chí về hoạt động hải quan điện tử và đại lý báo cáo thuế vẫn chưa được hoàn thiện. Các văn bản quy phạm pháp luật về hải quan và các văn bản hướng dẫn thực hiện quản lý rủi ro thường được cung cấp dưới dạng “giấy”, đóng dấu “mật”, không được cập nhật thường xuyên trên hệ thống nên có khả năng xảy ra như trên. Hệ thống quản lý rủi ro không đến đúng lúc. Ngoài ra, các tiêu chí không được cập nhật thường xuyên và tỷ lệ chuyển đổi tờ khai khá cao.
Về công tác thu thập hồ sơ doanh nghiệp, phân tích đánh giá thông tin và trao đổi thông tin: Công tác thu thập, phân tích, đánh giá hồ sơ doanh nghiệp chưa được quan tâm đúng mức, số liệu thu thập chưa được cập nhật thường xuyên nên khó sử dụng được từ cơ quan hải quan. thủ tục xuất nhập khẩu hàng hóa, phương tiện, hành khách nhập cảnh, xuất cảnh. Về hệ thống thông tin: Hệ thống thông tin chưa được cập nhật đầy đủ, nhằm mục đích thuận tiện cho công chức hải quan sử dụng trong việc xác định mức độ rủi ro của doanh nghiệp, hàng hóa. Hệ thống máy soi và hệ thống máy soi ngầm để kiểm tra hàng hóa chưa được trang bị đầy đủ.
Hợp tác quốc tế trong quản lý rủi ro chưa được quan tâm đúng mức.
CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN TRỊ RỦI RO ĐỐI VỚI
Định hướng đẩy nhanh quá trình áp dụng quản lý rủi ro vào quy trình thủ
Sự phát triển nhanh chóng của thương mại quốc tế tiếp tục gây áp lực buộc hải quan Việt Nam phải cải cách tích cực hơn. Yêu cầu vận chuyển, trao đổi hàng hóa trong thương mại quốc tế phải nhanh chóng, đa dạng về loại hình vận chuyển, buộc cơ quan hải quan phải thích ứng để triển khai linh hoạt các điểm kiểm tra hải quan. Đồng thời, kiên quyết ngăn chặn tham nhũng tiêu cực trong ngành hải quan.
Quản lý rủi ro phải là một yếu tố cấu thành của công tác quản lý hải quan theo nguyên tắc tuân thủ. Thứ hai, cần giảm thiểu rủi ro ngay từ khâu soạn thảo, ban hành các quy định pháp luật liên quan đến hải quan. Theo định hướng này, bộ tiêu chí rủi ro và quy trình quản lý rủi ro trong Hải quan Việt Nam cần được xây dựng theo chuẩn mực quốc tế.
Chú trọng thiết kế các dịch vụ cung cấp kết quả phân tích, đánh giá rủi ro cho hoạt động kiểm soát hải quan.
Các giải pháp nhằm hoàn thiện quản trị rủi ro đối với hàng hóa xuất khẩu,
- Cập nhật các văn bản pháp quy liên quan đến hoạt động hải quan
- Tập trung thu thập hồ sơ doanh nghiệp, phân tích đánh giá thông tin, trao đổi
- Xây dựng trung tâm dữ liệu và công nghệ thông tin phù hợp với yêu cầu phân
- Cải cách bộ máy, phân công nhiệm vụ công chức hải quan làm nghiệp vụ
- Nâng cao năng lực cán bộ thực hiện quản lý rủi ro
- Đầu tư, xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật phù hợp với việc áp dụng quản lý rủi
- Tăng cường quan hệ phối hợp với hợp tác quốc tế trong quản lý rủi ro
Ngoài ra, khả năng tiếp cận văn bản pháp luật của doanh nghiệp thông qua hệ thống thông tin mở của Tổng cục Hải quan cần được nâng cao. Đăng tải các thông tin khác doanh nghiệp cần biết trên website hải quan. Thu thập, xử lý thông tin là nghề không thể thiếu trong nhiều lĩnh vực, trong đó quan trọng nhất là lĩnh vực quản lý rủi ro hải quan.
Các hệ thống nghiệp vụ hải quan chưa tích hợp với nhau nên việc cập nhật thông tin còn chồng chéo (thu thập thông tin phục vụ quản lý rủi ro, cập nhật vào hệ thống RMS, công tác kiểm soát dịch vụ thông tin). Hải quan cập nhật lên hệ thống CI02, thông tin phục vụ kiểm tra sau thông quan đã được cập nhật vào hệ thống STQ01). Rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến Bộ máy quản lý hải quan; Cải tiến phương pháp đào tạo phù hợp với điều kiện thực tế của ngành Hải quan.
Xây dựng các chương trình phần mềm máy tính phù hợp với hệ thống thủ tục hải quan.
