Giải pháp kỹ thuật

Dân gian có câu “ nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống”, giống được xem là một trong những yếu tốquan trọng nhất nó quyết định đến sốlượng và chất lượng sản phẩm.

Khối lượng giống gieo trồng cũng ảnh hưởng không nhỏ đến năng suất thu được nên gieo với lượng giống quá nhiều sẽ khiến lúa phát triển chen chúc, khó đẻ nhánh và sử dụng các chất dinh dưỡng trongđất, nếu gieo quá ít thì sẽgây lãng phí đất đai và lúa mọc thưa thớt sẽdẫnđến năng suất thấp. Các giống lúa truyền thống được sử dụng nhưHT1, KH1, Khang dân,..các giống này có sản lượng đạt khá cao nhưng chất lượng hạn chế, giá cả trên thị trường khá thấp. Hiện nay rất nhiều giống lúa mới được đưa vào thử nghiệm có năng suất cao, chất lượng tốt như BT1, LT2 một sốbà con đã tiến hành sản xuất đại trà và bước đầu đem lại hiệu quả cao. Tuy nhiên số hộ áp dụng vẫn còn hạn chế, vì người dân vẫn còn tâm lý e ngại, chưa tin tưởng nên không mạnh dạng áp dụng mà chỉ chủyếu sử dụng các giống lúa truyền thống. Đây là một trong các trở ngại lớn đối với xã trong việc chuyển đổi cơ cấu giống gieo trồng. Chính quyền địa phương cần có các biện pháp tuyên truyền, khuyến khích bà con nông dân chuyển sang sử dụng các loại giống mới cho năng suất, chất lượng cao hơn.

Đối với phân bón

Phân bónảnh hưởng trực tiếpđến năng suất. Sử dụng phân bón đúng cách và hợp lí thì sẽ giúp tiết kiệm chi phí, vừa cung cấp cho cây lúa những chất dinh dưỡng cần thiết, giúp cho cây phát triển nhằm nâng cao năng suất, ngược lại nếu bón quá nhiều cây sẽ không hấp thụ hết gây lãng phí, ảnh hưởng đếnđất đai còn nếu bón quá ít thì không đủ

Trường Đại học Kinh tế Huế

chất dinh dưỡng cho cây sẽ ảnh hưởng đến năng suất lúa sau này. Theo nghiên cứu của các nhà khoa học thìđạm là yếu tốquan trọng giúp cho lúa sinh trưởng và phát triển, tăng khả năng đẻ nhánh, các nhánh hữu hiệu và kiến tạo năng suất. Lân có vai trò quan trọng trong sự phát triển của hệ rễ giúp cho lúa có thể hút các chất dinh dưỡng từ đất. Trong một sốtrường hợpđất phènđất mặn thì lân còn có khảnăng kìm hãm các độc tốgiúp cho lúa sinh trưởng và phát triển. Kali đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển của cây lúa. Ngoài ra có vai trò trong việc vận chuyển các chất, giúp cho cây cứng, tăng khả năng chống đỗ và chống chịu sâu bệnh. Thiếu kali cây thường còi cọc, lá thường bị cháy không còn khả năng quang hợp, dẫnđến năng suất thấp và tỷlệ hạt lép nhiều. Việc bón cân đối giữa các loại phân, bón đúng thời điểm, đúng liều lượng quyết định rất lớn đến năng suất là một trong những việc làm hết sức khó khăn và khó khăn.

Đối với khâu chăm sóc

Khảo sát tình hình thực tế trên địa bàn thì thấy những hộ đầu tư nhiều công chăm sóc, làmđất thường cho năng suất cao hơn. Nhờ đầu tưthêm thời gianđể làmđất, làm cỏ nên đất đai được sạch sẽ, giảm nguy cơ dịch bệnh, không có cỏ dại tranh dành dinh dưỡng của lúa, mật độ gieo trồng đều hơn, phát hiện được sớm trình trạng sâu bệnh nên xửlý kịp thời. Tuy nhiên,ởmột sốhộgiađình tuy dùng nhiều ngày công laođộng nhưng không đạt năng suất cao là do sử dụng lao động không hợp lý, phải mất công cáy dặm, phun thuốc.

Đối với công tác bảo vệthực vật

Sâu bệnh làm cho cây lúa bị tổn thương, yếu đi, sinh trưởng và phát triển không theo quy luật tự nhiên, do đó làm giảm năng suất. Việc phòng trừ sâu bệnh hại kịp thời giúp cây lúa phát huy hết tiềm năng vốn có của nó. Hầu hết các hộnông dânđều sử dụng thuốc hóa học như một biện pháp chủyếuđể phòng trừ sâu bệnh. Việc sử dụng thuốc hóa học có thể mang lại sản lượng cao nhưng tiềm ẩn nhiều nguy cơ không an toàn cho con người và môi trường. Tuy nhiên, việc phòng trừ sâu bệnh chưa được thực hiện một cách đồng bộ nên hiện tượng lây lan giữa những ruộng chưa phun thuốc và những ruộng đã phun thuốc làm tăng chi phí đầu tư. Giải pháp đặt ra là phải thường xuyên tuyên truyền

Trường Đại học Kinh tế Huế

thực hiện chương trình quản lí, phòng trừ dịch hại tổng hợp (IPM) cho người dân nhằm giảm chi phí và tình trạng ô nhiễm.

Đối với công tác làmđất, thủy lợi

Làm đất là khâu rất quan trọng, tuy nhiên qua điều tra cho thấy hầu hết các hộ sản xuất đều thuê bên ngoài phục vụ cho khâu làm đất này, bởi vì bà con nông dân chưa có đủ điều kiện để trang bị các công cụmáy móc phục vụsản xuất. Do đó, các nông hộhợp đồng với HTX, HTX hợp đồng cụ thể với các chủ máy để tổ chức điều hành khâu làm đất.

Thực tếquađiều tra cho thấy vào vụHè Thu các hộnông dân phỉa bỏra khoản chi phí cho phân bón lớn hơn so với vụ Đông Xuân do người dân cho rằng nắng nóng ở vụ Hè Thu sẽlàm cho phân bón dễ bốc hơi. Đểkhắc phục tình trạng này người dân nên tiến hành kỹkhâu làmđất, đảm bảođất nhuyễn, phẳng trước khi gieo sạ.

Nước là yếu tố quan trọng đầu tiên trong 4 yếu tố không thể thiếu đối với cây lúa.

Nếu thiếu nướcđất đai sẽtrở nên khô cằn, cây sẽkhô và chết dần. Ngược lại khi lúa vừa mới gieo sạnếu ngập nước quá lâu thì lúa sẽbị thối và chết. Đa sốcây lúa sẽchết trong vòng một tuần nếu bịngập nước. Cung cấp nướcđầyđủhơn trong mùa nắng, chống ngập úng trong mùa mưa lũlà yêu cầu cấp thiết hiện nay của hộnông dân.

Khâu làm đất và thuỷ lợi nên tiến hành song song cùng một lúc để tránh tình trạng thất thoát nước.

Bốtrí lịch thời vụ

Việc xác định thời vụ thích hợp có vai trò hết sức quan trọng. Muốn đạt được năng suất cao nhất cần phải có một kế hoạch thời vụ đúng và thích hợp với từng loại giống lúa nhưng tránh được những thời điểm bất lợi do thời tiết. Sản xuất lúa ở xã Lộc Bổn hiện nay được thực hiện trong 2 vụ: vụ Đông Xuân bắt đầu từ tháng 12- 30/4 năm sau và vụ Hè Thu bắt đầu từ tháng 5-tháng 9. Đối với vụ Hè Thu cần đặc biệt chú trọng hơn, vì đây là thời điểm khí hậu ở Huế thường bị ngập lụt, do đó việc trồng sớm và thu hoạch để tránh được mùa mưa lũ trong tháng 9,10 và 11. Có thể khắc phục bằng biện pháp tìm chọn những giống ngắn ngày thích hợp với vùng, đây cũng là phương pháp rất hiệu quả mà các vùng đồng bằng sông Cửu Long áp dụng. 3.2.3 Giải pháp khoa học công nghệ

Trường Đại học Kinh tế Huế

Đẩy mạnh ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ vào sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là chuyển đổi cơ cấu cây trồng, sử dụng các giống mới cho năng suất cao, áp dụng kỹthuật canh tác tiên tiến, công nghệchếbiến bảo quản sau thu hoạch.

3.2.4 Giải pháp về công tác khuyến nông

Tăng cường công tác khuyến nông là việc làm cần thiết đối với sản xuất nông nghiệp hiện nay bởi vì thông qua công tác khuyến nông, các tiến bộkhoa học kỹthuật sẽ đến với người dân. Thực tế điều tra cho thấy, những hộnông dânđược tham gia tập huấn và có cơ hội tiếp cận với cán bộ khuyến nông thì hiệu quả kỹ thuật trong sản xuất càng cao. Thông qua các buổi tập huấn, giúp người dân biết cách sử dụng có hiệu quảhơn các nguồnđầu tưvào sản xuất.

Tuy nhiên, hiện nay do trình độ chuyên môn của các cán bộ khuyến nông còn hạn chế nên kết quảcủa các khóa tập huấn là chưa cao. Vì vậy, muốn sản xuất lúa đạt hiệu quả cao thì xã cần có chính sách khuyến nông đúng đắn,đào tạođúngđối tượng. Cần có sự phối hợp giữa cơ quan khuyến nông với HTX nhằm đẩy mạnh hơn nữa công tác khuyến nông vềcảsốlượng lẫn chất lượng.

3.2.5 Giải pháp về đầu tư cơ sở hạ tầng

Đầu tư phát triển cơ sởhạtầng có ý nghĩa rất quan trọng, tạođiều kiện áp dụng cơgiới hóa trong sản xuất nông nghiệp. Tăng cường hơn nữa hệthống kênh mương thủy lợi tạo điều kiện thuận lợi cho công tác tưới tiêu phục vụsản xuất. Trong thời gian qua xãđã chú trọng tập trung đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn trong đó chú trọng đầu tư hệ thống thủy lợi nhằm tiêu úng nước cho vùng trũng và các trạm bơm nhằm cung cấp nước cho vùng cao dễhạn hán.

3.2.6 Giải pháp về thị trường

Giải quyết vấn đề thị trường tiêu thụ là động lực cho sản xuất lúa trong thời gian tới. Đầu ra cho sản phẩm là mối quan tâm hàng đầu của mọi quá trình sản xuất. Trong thời gian qua, việc sản xuất lúa trênđịa bàn chủyếu mang tính tự cung tự cấp, thị trường tiêu thụ không ổnđịnh. Hầu hết các đầu mối thu mua là tư thương, người buôn bán nhỏ nên hiện tượng ép giá vẫn sảy ra thường xuyên. Đặc biệt là các hộ thuộc nhóm nghèo thường bán lúa lúc vừa thu hoạch xong để thanh toán các khoản nợ vay nên giá lúa lúc

Trường Đại học Kinh tế Huế

mùa màng thu hoạch vốn đã thấp nay lại bị thương lái ép giá, làm cho cuộc sống người nông dân vốn đã nghèo khổ nay lại càng khốn khó hơn. Xây dựng mạng lưới thu mua nông sản để nông dân bán sản phẩm của mình qua ít khâu trung gian từ đó giá bán sẽ được cao hơn.

Trường Đại học Kinh tế Huế