Ngày soạn:
Ngày dạy:
Tiết 45
LỚP THÚ BÀI 46 : THỎ I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- HS nắm được những đặc điểm đời sống và hình thức sinh sản của thỏ.
- HS thấy được cấu tạo ngoài của thỏ thích nghi với đời sống và tập tính lẩn trốn kẻ thù.
2. Kĩ năng
- Rèn kĩ năng quan sát, nhận biết kiến thức.
- Rèn kĩ năng hoạt động nhóm.
3. Thái độ
- Giáo dục ý thức yêu thích môn học, bảo vệ động vật.
4. Năng lực:
- Năng lực tư duy sáng tạo, tự học, tự giải quyết vấn đề
- Năng lực phản hồi, lắng nghe tích cực, hợp tác trong quá trình thảo luận.
II. ĐỒ DÙNG DẠY VÀ HỌC - Tranh hình 46.2; 46.3 SGK.
III. PHƯƠNG PHÁP – KĨ THUẬT DẠY HỌC
- Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, dạy học nhóm...
IV. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP 1. Ổn định tổ chức
- Kiểm tra sĩ số.
2.Kiểm tra bài cũ 3. Bài mới
Hoạt động 1: Khởi động.
- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.
Giáo viên giới thiệu lớp thú là lớp động vật có cấu tạo cơ thể hoàn chỉnh nhất trong giới động vật và đại diện là con thỏ.
Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới
- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.
Hoạt động của GV và HS Nội dung kiến thức Hoạt động 1: Tìm hiểu đời sống của thỏ
Mục tiêu: HS thấy được 1 số tập tính của thỏ, hiện tượng thai sinh đặc trưng cho lớp thú.
B1: Yêu cầu cả lớp nghiên cứu SGK kết hợp hình 46.1 SGK trang 149.
- Nêu đặc điểm đời sống của thỏ?
I. Đời sống
- Cá nhân đọc thông tin SGK, thu thập thông tin trả lời.
Yêu cầu nêu được:
+ Nơi sống
+ Thức ăn và thời gian kiếm ăn + Cách lẩn trốn kẻ thù
- Gọi 1- 2 nhóm trình bày, nhóm khác bổ sung.
- Liên hệ thực tế: Tại sao trong chăn nuôi người ta không làm chuồng thỏ bằng tre hoặc gỗ?
B2: GV cho HS trao đổi toàn lớp.
? Hiện tượng thai sinh tiến hoá hơn so với đẻ trứng và noãn thai sinh như thế nào?
- Thảo luận nhóm, yêu cầu nêu được:
+ Nơi thai phát triển
+ Bộ phận giúp thai trao đổi chất với môi trường.
+ Loại con non.
- Đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét bổ sung.
Hoạt động 2: Cấu tạo ngoài và sự di chuyển Mục tiêu: Thấy được cấu tạo ngoài thích nghi với đời sống và tập tính lẩn trốn kẻ thù.
Cấu tạo ngoài
B1: Yêu cầu HS đọc SGK trang 149, thảo luận nhóm hoàn thành phiếu học tập.
- Cá nhân HS đọc thông tin trong SGK và ghi nhớ kiến thức.
- Trao đổi nhóm và hoàn thành phiếu học tập.
B2: GV kẻ phiếu học tập này lên bảng phụ - Đại diện các nhóm trả lời, các nhóm khác nhận xét, bổ sung.
B3: GV thông báo đáp án đúng.
- Thỏ sống ven rừng, trong các bụi rậm, có tập tính đào hang, lẩn trốn kẻ thù bằng cách nhảy cả 2 chân sau.
- Ăn cỏ lá cây bằng cách gặm nhấm, kiếm ăn về chiều
- Thỏ là động vật hằng nhiệt - Thụ tinh trong
- Thai phát triển trong tử cung của thỏ mẹ - Có nhau thai→ gọi là hiện tượng thai sinh - Con non yếu được nuôi bằng sữa mẹ
II. Cấu tạo ngoài và di chuyển
Bảng 1: Đặc điểm cấu tạo ngoài của thỏ thích nghi với đời sống và tập tính chạy trốn kẻ thù
Bộ phận cơ thể Đặc điểm cấu tạo ngoài
Sự thích nghi với đời sống và tập tính lẩn trốn kẻ thù
Bộ long Bộ lông Giữ nhiệt, bảo vệ thỏ khi ẩn trong bụi rậm Chi ( có vuốt) Chi trước Đào hang
Chi sau Bật nhảy xa, chạy trốn nhanh
Giác quan
Mũi, lông xúc giác Thăm dò thức ăn và môi trường
Tai có vành tai Định hướng âm thanh phát hiện sớm kẻ thù Mắt có mí cử động Giữ mắt không bị khô, bảo vệ khi thỏ trốn trong
bụi rậm.
Hoạt động của GV và HS Nội dung kiến thức Di chuyển
B1:GV yêu cầu HS quan sát hình 46.4 và 46.5, kết hợp với quan sát trên phim ảnh, thảo luận để trả lời câu hỏi:
? Thỏ di chuyển bằng cách nào?
B2:Cá nhận HS tự nghiên cứu thông tin quan sát hình trong SGK và ghi nhớ kiến thức.
- Trao đổi nhóm thống nhất câu trả lời. Yêu cầu:
+ Thỏ di chuyển: kiểu nhảy cả hai chân sau
+ Thỏ chạy theo đường chữ Z, còn thú ăn thịt chạy kiểu rượt đuổi nên bị mất đà.
+ Do sức bền của thỏ kém, còn của thú ăn thịt sức bền lớn.
- Thỏ di chuyển bằng cách nhảy đồng thời hai chân sau.
Hoạt động 3: Củng cố
- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.
- Nêu đặc điểm đời sống của thỏ?
- Cấu tạo ngoài của thỏ thích nghi với đời sống như thế nào?
Hoạt động 4,5: Vận dụng, mở rộng tìm tòi.
- Mục tiêu:
+ Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.
+ Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.
?Vì sao khi nuôi thỏ người ta thường che bớt ánh sáng ở chuồng thỏ?
? Tại sao thỏ chạy không dai sức bằng thú ăn thịt, song một số trường hợp thỏ vẫn thoát được kẻ thù?
? Vận tốc của thỏ lớn hơn thú ăn thịt song thỏ vẫn bị bắt, tại sao?
4. Hướng dẫn học bài ở nhà - Học bài và trả lời câu hỏi SGK.
- Đọc mục “ Em có biết”.
V. RÚT KINH NGHIỆM
………
…
Ngày soạn:
Ngày dạy:
Tiết 46:
BÀI 48: SỰ ĐA DẠNG CỦA THÚ BỘ THÚ HUYỆT VÀ BỘ THÚ TÚI I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- HS nắm được sự đa dạng của lớp thú thể hiện ở số loài, số bộ, tập tính của chúng.
- Giải thích được sự thích nghi về hình thái, cấu tạo với những điều kiện sống khác nhau.
2. Kĩ năng
- Rèn kĩ năng quan sát, so sánh.
- Kĩ năng hoạt động nhóm.
3. Thái độ: Giáo dục ý thức học tập, yêu thích bộ môn.
4. Năng lực:
- Năng lực tư duy sáng tạo, tự học, tự giải quyết vấn đề
- Năng lực phản hồi, lắng nghe tích cực, hợp tác trong quá trình thảo luận.
II. ĐỒ DÙNG DẠY VÀ HỌC - Hình phóng to 48.1; 48.2 SGK.
- Tranh ảnh về đời sống của thú mỏ vịt và thú có túi.
- HS: kẻ bảng SGK trang 157 vào vở.
III. PHƯƠNG PHÁP – KĨ THUẬT DẠY HỌC - Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, dạy học nhóm IV. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
1. Ổn định tổ chức - Kiểm tra sĩ số.
2. Kiểm tra bài cũ
- Nêi đặc điểm cấu tạo trong của thỏ thích nghi với đời sống?
3. Bài mới
Hoạt động 1: Khởi động.
- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.
GV kiểm tra sự chuẩn bị của hs: Sưu tầm tranh ảnh về các bộ thú.
Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới
- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.
GV cho HS kể tên số thú mà em biết gợi ý thêm rất nhiều loài thú khác sống ở mọi nơi làm nên sự đa dạng.
Hoạt động của GV và HS Nội dung kiến thức Hoạt động 1: Tìm hiểu sự đa dạng của lớp thú
Mục tiêu: HS thấy được sự đa dạng của lớp thú. Đặc điểm cơ bản để phân chia lớp thú.
B1:GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK trang 156, trả lời
I. Sự đa dạng của lớp Thú
câu hỏi:
? Sự đa dạng của lớp thú thể hiện ở đặc điểm nào?
- HS tự đọc thông tin trong SGK và theo dõi sơ đồ các bộ thú, trả lời câu hỏi.
Yêu cầu nêu được: Số loài nhiều.
? Người ta phân chia lớp thú dựa trên đặc điểm cơ bản nào? (Dựa vào đặc điểm sinh sản)
B2: GV nêu nhận xét và bổ sung thêm: Ngoài đặc điểm sinh sản, khi phân chia người ta còn dựa vào điều kiện sống, chi và bộ răng.
- Nêu một số bộ thú: bộ ăn thịt, bộ guốc chẵn, bộ guốc lẻ…
Hoạt động 2: Bộ thú huyệt – Bộ thú túi
Mục tiêu: HS thấy được cấu tạo thích nghi với đời sống của bộ thú huyệt và bộ thú túi. Đặc điểm sinh sản của 2 bộ.
B1:GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK trang 156, 157, hoàn thành bảng trong vở bài tập.
B2: GV kẻ lên bảng phụ để lần lượt HS tự điền.
- Cá nhận HS đọc thông tin và quan sát hình, tranh ảnh mang theo về thú huyệt và thú túi hoàn thành bảng.
- Yêu cầu: Dùng số thứ tự
+ 1 vài HS lên bảng điền nội dung.
B3: GV chữa bằng cách thông báo đúng, sai.
- Bảng kiến thức chuẩn
- Lớp thú có số lượng loài rất lớn, phân bố ở khắp nơi trên trái đất.
- Phân chia lớp thú dựa trên đặc điểm sinh sản, bộ răng, chi…
II. Bộ thú huyệt – Bô thú túi
Bảng: So sánh đặc điểm đời sống và tập tính của thú mỏ vịt và kanguru
Loài Nơi
sống Cấu
tạo chi Sự di
chuyển Sinh
sản Con sơ
sinh Bộ phận
tiết sữa Cách bú sữa Thú mỏ
vịt 1 2 1 2 1 2 2
Kanguru 2 1 2 1 2 1 1
Các câu trả lời lựa chọn
1- Nước ngọt, cạn 2- Đồng cỏ
1- Chi sau lớn, khoẻ 2- Chi có màng bơi
1- Đi trên cạn và bơi trong nước 2- Nhảy
1- Đẻ con 2- Đẻ trứng
1- Bình thường 2- Rất nhỏ
1- Có vú 2- Không có núm vú, chỉ có tuyến sữa
1- Ngoặm chặt lấy vú, bú thụ động
2- Hấp thụ sữa trên lông thú mẹ, uống sữa hoà tan trong nước.
Hoạt động của GV và HS Nội dung kiến thức trọng tâm B1: GV yêu cầu HS tiếp tục thảo luận:
? Tại sao thú mỏ vịt đẻ trứng mà được xếp vào lớp thú? (Nuôi con bằng sữa)
? Tại sao thú mỏ vịt con không bú sữa mẹ như chó con hay mèo con? (Thú mẹ chưa có núm vú)
? Thú mỏ vịt có cấu tạo nào phù hợp với đời sống bơi lội ở nước? (Chân có màng)
? Kanguru có cấu tạo như thế nào phù hợp với lối sống chạy nhảy trên đồng cỏ? (Hai chân sau to, khoẻ, dài)
? Tại sao kanguru con phải nuôi trong túi ấp của thú mẹ? (Con non nhỏ, chưa phát triển đầy đủ)
B2: GV cho HS thảo luận toàn lớp và nhận xét.
- Đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét, bổ sung.
B3: GV yêu cầu HS tự rút ra kết luận:
+ Cấu tạo
+ Đặc điểm sinh sản
1. Bộ thú huyệt
- Đẻ trứng, nuôi con bằng sữa. Thú mẹ chưa có núm vú.
- Đại diện: Thú mỏ vịt sống vừa ở nước vừa ở cạn:
+ Có mỏ giống mỏ vịt.
+ Có bộ lông mao dày + Chân có màng.
2. Bộ thú túi
- Con sơ sinh nhỏ, chưa phát triển đầy đủ.
Thú mẹ có núm vú.
- Đại diện: Kanguru.
+ Hai chân sau to, khoẻ, dài, đuôi dài, khoẻ.
+ Di chuyển bằng nhảy hai chân sau
Hoạt động 3: Củng cố
- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.
Nêu đặc điểm thú mỏ vịt, kangugu?
Hoạt động 4, 5: Vận dụng, mở rộng tìm tòi.
- Mục tiêu:
+ Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.
+ Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.
- GV hỏi: Em biết thêm điều gì về thú mỏ vịt và kanguru qua sách báo và phim?
4. Hướng dẫn học bài ở nhà - Học bài và trả lời câu hỏi SGK - Đọc mục “Em có biết”
- Tìm hiểu về cá voi, cá heo và dơi.
V. RÚT KINH NGHIỆM
………
…
