Bài 35: Ếch đồng Câu hỏi giữa bài
Câu hỏi 1 trang 113 SGK Sinh học 7:
- Hãy quan sát hình dạng, cấu tạo ngoài (hình 35.1) và cách di chuyển của ếch trong lồng nuôi (hình 35.2).
- Thả ếch vào nước trong bể kính, hãy quan sát cách di chuyển trong nước của ếch (hình 35.3).
- Dựa vào kết quả quan sát hình 35.1, 35.2 và 35.3 để hoàn chỉnh bảng sau bằng cách đánh dấu (√) vào ô trống trong bảng cho phù hợp
Bảng. Các đặc điểm thích nghi với đời sống của ếch
Đặc điểm hình dạng và cấu tạo ngoài Thích nghi với đời sống Ở nước Ở cạn Đầu dẹp, nhọn, khớp với thân tạo thành một
khối thuôn nhọn về phía trước
Mắt và lỗ mũi nằm ở vị trí cao trên đầu Da trần, phủ chất nhày và ẩm, dễ thấm khí Mắt có mi giữ nước mắt do tuyến lệ tiết ra, tai có màng nhĩ, mũi thông khoang miệng Chi năm phần có ngón chia đốt, linh hoạt Các chi sau có màng bơi căng giữa các ngón (giống chân vịt)
Lời giải:
- Hình dạng của ếch đồng:
+ Cơ thể ếch gồm 3 phần: đầu, thân và chi.
+ Da trần, phủ chất nhày và ẩm, dễ thấm khí
+ Đầu dẹp, nhọn, khớp với thân thành một khối thuôn nhọn về phía trước.
- Cấu tạo ngoài của ếch đồng:
+ Ếch có mắt lồi, 2 lỗ mũi nằm ở vị trí cao trên đầu. Tai có màng nhĩ.
+ Không có đuôi.
+ Chi 5 phần: ngón, bàn, cổ, cẳng, cánh. Hai chân trước gồm 4 ngón, hai chân sau gồm 5 ngón. Các ngón chia đốt.
- Trên cạn, ếch di chuyển bằng cách nhảy, bật mạnh 2 chi sau, cơ thể duỗi dài để tiến về phía trước.
- Dưới nước, ếch di chuyển bằng cách bơi. Hai chi sau có màng bơi có tác dụng như chân vịt đẩy nước ra phía sau, tạo lực đẩy cơ thể ếch tiến lên phía trước. Khi bơi, mắt và mũi ếch nổi trên mặt nước để tránh nước vào mũi và khoang miệng.
- Các đặc điểm thích nghi với đời sống của ếch
Đặc điểm hình dạng và cấu tạo ngoài Thích nghi với đời sống Ở nước Ở cạn Đầu dẹp, nhọn, khớp với thân tạo thành một khối
thuôn nhọn về phía trước
√
Mắt và lỗ mũi nằm ở vị trí cao trên đầu (mũi ếch thông với khoang miệng và phổi vừa để ngửi vừa để thở)
√
Da trần, phủ chất nhày và ẩm, dễ thấm khí √ √
Mắt có mi giữ nước mắt do tuyến lệ tiết ra, tai có màng nhĩ, mũi thông khoang miệng
√
Chi năm phần có ngón chia đốt, linh hoạt √
Các chi sau có màng bơi căng giữa các ngón (giống chân vịt)
√
Câu hỏi cuối bài
Câu hỏi 1 trang 115 SGK Sinh học 7. Nêu những đặc điểm cấu tạo ngoài của ếch thích nghi với đời sống dưới nước.
Lời giải
Những đặc điểm cấu tạo ngoài của ếch thích nghi với đời sống ở dưới nước là:
- Đầu dẹp, nhọn khớp với thân tạo thành khối thon nhọn về phía trước, giúp giảm lực cản của nước khi bơi
- Chi sau có màng bơi, tạo lực đẩy khi ếch di chuyển dưới nước
- Da tiết chất nhầy làm giảm ma sát giữa cơ thể và nước - Da ẩm và dễ thấm khí giúp ếch hô hấp qua da
- Mắt và mũi nằm ở vị trí cao trên đầu giúp ếch vừa để ngửi vừa để thở, tránh nước tràn vào khoang miệng và phổi.
Câu hỏi 2 trang 115 SGK Sinh học 7. Nêu những đặc điểm cấu tạo ngoài chứng tỏ ếch cũng thích nghi với đời sống ở cạn.
Lời giải: Những đặc điểm cấu tạo ngoài chứng tỏ ếch thích nghi với đời sống ở cạn là:
- Da trần, phủ chất nhày và ẩm giúp ếch dễ dàng trao đổi khí qua da, hỗ trợ việc hô hấp khi lên cạn.
- Ngoài ra, ếch hô hấp bằng phổi nhờ các chuyển động của họng.
- Mắt có mi giữ nước mắt do tuyến lệ tiết ra, tai có màng nhĩ, mũi thông với khoang miệng.
- Chi 5 phần: ngón, bàn, cổ, cẳng, cánh. Các ngón chia đốt, giúp cơ thể di chuyển linh hoạt trên cạn.
- Chi sau có cơ chân mạnh mẽ để làm bàn đạp đẩy cơ thể bật nhảy về phía trước.
Câu hỏi 3 trang 115 SGK Sinh học 7. Hãy giải thích vì sao ếch thường sống ở nơi ẩm ướt, gần bờ nước và bắt mồi về đêm?
Lời giải:
+ Ếch thường sống ở nơi ẩm ướt vì điều đó giúp cho da ếch luôn ẩm, dễ dàng cho việc hô hấp qua da.
+ Ếch sống ở gần bờ nước để thuận tiện cho việc sinh sản và phát triển. Ếch cái đẻ trứng ra môi trường nước, ếch đực xuất tinh lên trứng. Ếch có quá trình phát triển có biến thái, nòng nọc sống hoàn toàn trong môi trường nước.
+ Da ếch trần, dễ bị mất nước. Bờ nước cung cấp lượng nước dồi dào cho sự sống của ếch.
+ Vào ban đêm, nhiệt độ xuống thấp hơn, độ ẩm cao, thuận lợi cho ếch hoạt động.
Bên cạnh đó, các loài côn trùng, động vật nhỏ xuất hiện nhiều, chúng là nguồn thức ăn dồi dào cho ếch.
Câu hỏi 4 trang 115 SGK Sinh học 7. Trình bày sự sinh sản và phát triển có biến thái ở ếch.
Lời giải:
- Sự sinh sản:
+ Thời điểm ếch sinh sản: cuối xuân, sau những cơn mưa đầu hạ.
+ Ếch đực kêu “gọi ếch cái” để ghép đôi. Ếch cái cõng ếch đực trên lưng, ếch đực ôm ngang ếch cái, chúng tìm đến bờ nước để đẻ.
+ Ếch cái đẻ đến đâu, ếch đực ngồi trên tưới tinh đến đó. Sự thụ tinh xảy ra bên ngoài cơ thể nên được gọi là sự thụ tinh ngoài.
+ Trứng tập trung thành từng đám trong chất nhày nổi trên mặt nước, trứng phát triển, nở thành nòng nọc và biến thành ếch.
- Quá trình phát triển có biến thái ở ếch:
+ Trứng ếch nở ra nòng nọc, sống trong nước.
+ Nòng nọc mọc 2 chi sau.
+ Nòng nọc mọc 2 chi trước.
+ Nòng nọc rụng đuôi trở thành ếch trưởng thành, có thể sống ở cả dưới nước và trên cạn.
