Thực hành tiếng Việt trang 42
* Biện pháp tu từ
Câu 1 (trang 42 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Nhà thơ sử dụng biện pháp tu từ nào trong những dòng thơ sau đây? Nêu tác dụng của biện pháp tu từ đó.
Một ngày hoà bình Anh không về nữa.
Trả lời:
- Nhà thơ đã sử dụng biện pháp tu từ nói giảm, nói tránh.
- Tác dụng của biện pháp tu từ: giảm sự đau thương, mất mát về cái chết của người lính.
Câu 2 (trang 42 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Hãy tìm thêm một số ví dụ ngoài bài thơ Đồng dao mùa xuân có sử dụng biện pháp tu từ được dùng trong hai dòng thơ Một ngày hoà bình/Anh không về nữa.
Trả lời:
- Tìm thêm một số ví dụ ngoài bài thơ “Đồng dao mùa xuân” có sử dụng biện pháp tu từ được dùng trong hai dòng thơ Một ngày hoà bình/Anh không về nữa:
+ “Bác đã đi rồi sao Bác ơi Mùa thu đang đẹp, nắng xanh trời”
(Bác ơi – Tố Hữu)
+ “Bác nằm trong giấc ngủ bình yên Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền”
(Viếng lăng Bác – Viễn Phương)
Câu 3 (trang 42 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Xác định biện pháp tu từ trong những câu văn sau và nêu tác dụng:
a. Nhưng trước khi nhắm mắt, tôi khuyên anh: ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng mang va vào mình đấy.
(Tô Hoài, Dế Mèn phiêu lưu kí)
b. Lắm khi em cũng nghĩ nỗi nhà cửa như thế này là nguy hiểm, nhưng em nghèo sức quá, em đã nghĩ ròng rã hàng mấy tháng cũng không biết làm như thế nào.
(Tô Hoài, Dế Mèn phiêu lưu kí) Trả lời:
- Xác định biện pháp tu từ trong hững câu văn sau và nêu tác dụng:
a. Biện pháp tu từ được sử dụng là nói giảm nói tránh: “nhắm mắt”, “ở đời mà có thói …mình đấy”. Tác dụng làm giảm nhẹ đi tính chất của sự việc được đề cập, giữ phép lịch sự với người nghe.
b. Biên pháp tu từ được sử dụng là “em nghèo sức quá, … như thế nào”. Tác dụng làm giảm nhẹ đi tính chất của sự việc được nói tới, tránh gây cảm giác đau buồn.
Câu 4 (trang 42 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Xác định biện pháp tu từ điệp ngữ trong bài thơ Đồng dao mùa xuân và nêu tác dụng.
Trả lời:
- Biện pháp tu từ điệp ngữ trong bài thơ Đồng dao mùa xuân:
+ “Có một người lính”
+ “Anh không về nữa”
+ “Anh …”
- Tác dụng của biện pháp tư từ điệp ngữ: nhấn mạnh hình ảnh người lính bộ đội cụ Hồ dũng cảm, kiên cường.
* Nghĩa của từ
Câu 5 (trang 42 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Xác định nghĩa của các từ ngữ núi xanh và máu lửa trong khổ thơ:
Có một người lính Đi vào núi xanh Những năm máu lửa.
Em căn cứ vào đâu để xác định như vậy?
Trả lời:
- Xác định nghĩa của từ ngữ núi xanh và máu lửa trong khổ thơ:
+ Núi xanh: chỉ rừng núi hoang sơ, đầy hiểm ngụy
+ Máu lửa: chỉ tính chất nguy hiểm của cuộc chiến tranh đang diễn ra.
- Em căn cứ vào hoàn cảnh ra đi của người lính giai đoạn đất nước đang diễn ra chiến tranh khốc liệt, họ phải đi vào nơi rừng núi để tiếp viện cho quân ta.
Câu 6 (trang 42 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Cho biết sự khác biệt về nghĩa của từ xuân trong các cụm từ ngày xuân, tuổi xuân, đồng dao mùa xuân.
Trả lời:
- Từ xuân trong ngày xuân: một ngày bình thường vào mùa xuân.
- Từ xuân trong tuổi xuân: mốc độ tuổi khi còn trẻ của con người.
- Từ xuân trong đồng dao mùa xuân: vừa ám chỉ ngày xuân của thiên nhiên vừa nói đến tuổi xuân của con người, cụ thể là người lính
