Bài giảng; Giáo án - Trường THCS Đức Chính #navigation_collapse{display:none}#navigation{display:block}#navigation_sub_menu{display:block}#banner{height:150px}@media(min-width:1050px){#wrapper,#banner{width:1050px}.miniNav{width:105

(1)

Ngày soạn: Tiết 02 Ngày giảng: ...

CỘNG, TRỪ SỐ HỮU TỈ

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức: - Học sinh nắm vững quy tắc cộng trừ số hữu tỉ, hiểu quy tắc chuyển vế trong tập hợp số hữu tỉ.

2. Kĩ năng: - Học sinh có kĩ năng làm các phép cộng trừ số hữu tỉ nhanh và đúng.

- KNS: Hợp tác với người khác

3. Tư duy: - Học sinh rèn luyện tư duy tính toán nhanh.

4. Thái độ: - Tự giác, cẩn thận, tích cực và yêu thích môn học.

*Phát triển năng lực giải quyết vấn đề và tính toán của học sinh.

II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH GV: Phấn màu, bảng phụ.

HS: Bảng nhóm, nháp, SGK.

III. PHƯƠNG PHÁP

- Phát hiện và giải quyết vấn đề.

- Dạy học hợp tác trong nhóm nhỏ.

- Vấn đáp.

IV. TIẾN TRÌNH DẠY VÀ HỌC 1.Ổn định lớp (1’)

2. Kiểm tra bài cũ (6’)

HS1: Thế nào là số hữu tỉ? Cho ví dụ 3 số hữu tỉ? Chữa bài tập 3 (Tr 8 - SGK)

Bài 3 (Tr 8 - SGK) So sánh:

a) ² ² ²²

7 7 77

x  

 ³ ²¹

11 77 y   

Vì -21 > - 22 nên ^₇₇²¹^ ^₇₇²² ^ ^₁₁³^ _²₇. Vậy y > x b) - 0,75 =^₄³

c) ^₃₀₀²¹³^ _¹⁸₂₅ 3. Bài mới

(2)

 GV đặt vấn đề vào bài (1’): Ta đã biết mọi số hữu tỉ được viết dưới dạng phân số _b^a với a,b  Z , b  0. Vậy để cộng hai số hữu tỉ ta làm thế nào?

Hoạt động của GV và HS Ghi bảng

HĐ1 : Cộng, trừ số hữu tỉ (18’) MT: HS biết thực hiện phép cộng, trừ hai số hữu tỉ

PP: Phát hiện và giải quyết vấn đề

 GV: Có thể thực hiện cộng, trừ số hữu tỉ bằng cách viết chúng dưới dạng hai phân số cùng mẫu dương rồi áp dụng tính như cộng, trừ hai phân số.

 Một cách TQ: cho hai số hữu tỉ x;

y với ^x^ _m^a ^;^y^ _m^b (a, b, m  Z, m > 0), hãy viết công thức thể hiện cách tính tổng và hiệu hai số đó.

 1 HS lên bảng thực hiện, cả lớp viết vở.

+ GV: Cho HS phát biểu thành lời:

Muốn cộng hai số hữu tỉ ta có thể:

Viết 2 số hữu tỉ dưới dạng hai phân số có cùng mẫu số dương.

Cộng (hoặc trừ) tử số với nhau, giữ nguyên mẫu số chung.

HS áp dụng làm VD/ 9 – hoạt động nhóm, sau đó 2 HS lên bảng trình bày. Nhận xét . . .

+ GV: Chú ý HS phần b, cần viết 2 số hữu tỉ dưới dạng hai phân số có cùng mẫu số dương rồi tính . . . + GV: gọi 1 HS thực hiện tại chỗ phần c.

 Lưu ý HS: áp dụng quy tắc trừ

1. Cộng, trừ hai số hữu tỉ

 Cho hai số hữu tỉ

x = _m^a , y = _m^b ( a, b, m Z, m > 0 ) Ta có :

x + y = _mâ + _m^b =â_m^^b x - y = _mâ - _m^b =â_m^^b

 Ví dụ

a)

 

21 37 21

12 49 21

12 21

49 7

4 3

7        



b) 2

5 2

4 1 2 4 2 2 1 2 2 1 2

1 

 

 

 



 



  c/

4 9 4

) 3 ( ) 12 ( 4

3 4

12 4

) 3 3

(         



 





?1 Tính : a/

15 1 15

) 10 ( 9

15 10 15

9 3

2 5 3 3

2 10

6 3 6 2 , 0

 



 

 

 



 



 



b/

(3)

hai phân số đã học để tính cho đơn giản trong trường hợp như phần c/.

Muốn trừ một phân số cho một phân số, ta cộng số bị trừ với số đối của số trừ.

+ GV: yêu cầu HS làm ?1/ 9 – làm nhóm – 2 HS lên bảng thực hiện.

2 HS lên bảng thực hiện.

Cả lớp làm vở, nhận xét, . . .

+ GV gợi ý: Trong phép tính này trước tiên ta phải làm gì?

Đổi số 0,6 sang phân số, viết phân số_²₃ dưới dạng phân số có mẫu dương, . . .

+ GV: Phép cộng các số hữu tỉ có các tính chất của phép cộng phân số, hãy nhắc lại tên gọi của các tính chất đó.

HS: Giao hoán, kết hợp, cộng với số 0.

+ GV bổ sung: Mỗi số hữu tỉ đều có một số đối.

15 11 15

6 5

15 6 15

5 5 2 3 1 10

4 3

) 1 4 , 0 3 ( 1

 













 









 Phép cộng các số hữu tỉ có các tính chất:

Giao hoán, kết hợp, cộng với số 0.

- Mỗi số hữu tỉ đều có một số đối.

HĐ2: Quy tắc chuyển vế (12’) MT: HS nắm và vận dụng được quy tắc chuyển vế trong tập hợp Q

PP: Vấn đáp, hoạt động nhóm Trong tập hợp Q, cũng có quy tắc chuyển vế tương tự như trong Z Yêu cầu hs nhắc lại quy tắc chuyển vế trong tập hợp số nguyên.

Khi chuyển vế một số hạng từ vế này sang vế kia của một đẳng

2. Quy tắc chuyển vế

Quy tắc : SGK

(4)

thức, ta phải đổi dấu số hạng đó:

dấu’+’ đổi thành dấu “-”và dấu

“-” đổi thành dấu “+”.

HS đọc quy tắc SGK/ 9

GV: nhấn mạnh nội dung chủ yếu của quy tắc là đổi dấu số hạng khi chuyển vế.

GV cho HS làm VD áp dụng - sgk/

9

Yêu cầu HS làm ?2/ 9 HS thảo luận nhóm

Hai hs lên bảng làm bài. cả lớp làm vào

vở.

GV: Trong Q ta cũng có các tổng đại số như trong Z, để tính tổng đại số của các số hữu tỉ ta áp dụng chú ý sau . . .

HS đọc chú ý sgk/ 9

GV: đưa ra một VD minh hoạ chú ý vừa nêu

Bài 10/ 10 – sgk.

2 1 5 3 7 5

6 5 3

3 2 3 2 3 2

2 1 5 3 7 5

6 5 3

3 2 3 2 3 2

A               

        



^{6 5 3}



^{5 3 1} ^{7 5 2} ^{( 2)} ¹ ⁰

2 2 2 3 3 3 2

1 1

2 2

   

                

 

     

Với mọi x, y, z  Q: x + y = z  x = z - y

?2: Tìm x, biết:

a/ 3

2 2 1 

 x

Theo quy tắc chuyển vế ta có:

2 1 6

3 6

) 4 ( 1 6 4 6

1 3 2 2

1 

 

 



 









 





 x

Vậy x = ^₂¹

b) ₇² - x = -₄³  ₇²+ ₄³ = x  x = ₂₈⁸ + ₂₈²¹  x = ₂₈²⁹ ^¹₂₈¹

Chú ý : SGK/ 9

4.Củng cố (7’)

GV: - Cho hs nhắc lại kiến thức cơ bản của bài học qua bảng ghi.

- Lưu ý hs rút gọn phân số trước khi cộng.

(5)

HS: làm các bài tập 6/ 10 – sgk Bài 6 (Tr 10 - SGK)

a/ 12

1 84

7 84

3 84

4 28

1 21

1         



b) ¹

9 9 9 5 9

4 27 15 18

8  



 



 

c) 3

1 12

4 12

9 5 4 3 12 75 5 , 12 0

5        



d) 14

311 14 53 14

4 49 7 2 2 7 7 5 2 ,

3      



 





5. Hướng dẫn về nhà (1’)

- Học thuộc quy tắc và công thức tổng quát

- Làm bài tập 7; 8; 9; 10 (Tr 10 - SGK). Bài 12,13 (Tr 15 - SBT).

- Ôn tập quy tắc nhân chia phân số : các tính chất của phép nhân trong Z - Đọc trước bài mới.

V. RÚT KINH NGHIỆM

...