Bài 54: Vệ sinh hệ thần kinh
Câu hỏi trang 172 sgk Sinh học lớp 8: Hãy trao đổi theo nhóm các câu hỏi sau:
- Vì sao nói ngủ là một nhu cầu sinh lí của cơ thể, giấc ngủ có ý nghĩa như thế nào đối với sức khoẻ?
- Muốn có giấc ngủ tốt cần những điểu kiện gì, nêu những yếu tố có ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến giấc ngủ.
Lời giải:
- Ngủ là nhu cầu sinh lý của cơ thể vì: Hưng phấn và ức chế là hai mặt đối lập trong hoạt động thần kinh nhờ đó mà đảm bảo sự cân bằng trong hoạt động của hệ thần kinh.
- Ý nghĩa của giấc ngủ: Bản chất của giấc ngủ là một quá trình ức chế tự nhiên để bảo vệ phục hồi khả năng hoạt động của hệ thần kinh
- Muốn có giấc ngủ tốt cần những điều kiện sau: Tạo phản xạ chuẩn bị cho giấc ngủ, tạo một động hình (vd: rửa mặt, đánh răng trước khi đi ngủ, đi ngủ đúng giờ và nằm hít thở sâu để đi vào giấc ngủ)
- Tránh những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp tới giấc ngủ:
+ Ăn quá no
+ Dùng chất kích thích (trà đậm, cà phê, thuốc lá trước khi ngủ) + Đảm bảo không khí yên tĩnh (tránh tiếng ồn) không để đèn chói + Giữ tâm hồn thanh thản
+ Có chế độ làm việc và nghỉ ngơi hợp lý.
Câu hỏi trang 172 sgk Sinh học lớp 8: Tại sao không nên làm việc quá sức?
Thức quá khuya?
Lời giải:
- Mọi hoạt động của con người đều sự điểu khiển, điều hoà và phối hợp của hệ thần kinh. Sức khoẻ của con người phụ thuộc vào trạng thái của hệ thần kinh. Vì vậy cần giữ gìn và bảo vệ hệ thần kinh, tránh những tác động có ảnh hưởng xấu đến hoạt động của hệ thần kinh.
- Muốn vậy cần thực hiện các yêu cầu sau:
+ Đảm bảo giấc ngủ hàng ngày để phục hồi khả năng làm việc của hệ thần kinh sau một ngày làm việc căng thẳng.
+Giữ cho tâm hồn được thanh thản, tránh suy nghĩ lo âu.
+ Xây dựng một chế độ làm việc và nghỉ ngơi hợp lí.
Câu hỏi trang 172 sgk Sinh học lớp 8: Hãy liệt kê những chất gây hại đối với hệ thần kinh mà em biết hoặc đã từng nghe nói (có thể xếp loại, chẳng hạn: những chất kích thích, những chất gây nghiện). Nêu rõ mức độ ảnh hưởng đến sức khoẻ nói chung, đến hệ thần kinh nói riêng, từ đó ảnh hưởng đến kết quả học tập, theo gợi ý của bảng 54.
Bảng 54. Các chất có hại đối với hệ thần kinh
Loại chất Tên chất Tác hại
Chất kích thích Chất gây nghiện
Chất làm suy giảm chức năng hệ thần kinh
Lời giải:
Bảng 54. Các chất có hại đối với hệ thần kinh
Loại chất Tên chất Tác hại
Chất kích thích Trà đậm, thuốc lá, cà phê, ...
Gây khó ngủ, kiến cho hệ thần kinh không được phục hồi sau một ngày làm việc mệt mỏi.
Chất gây nghiện Ma túy Kiến cho người sử dụng không tự chủ được bản thân, gây ảo giác.
Chất làm suy giảm chức năng hệ thần kinh
Bia rượu… Làm hệ thần kinh hoạt động kém, phản ứng chậm.
Bài 1 trang 173 sgk Sinh học lớp 8: Nêu rõ ý nghĩa sinh học của giấc ngủ. Muốn đảm bảo giấc ngủ tốt cần những điều kiện gì?
Lời giải:
Ngủ là nhu cầu sinh lí của cơ thể; là kết quả của một quá trình ức chế tự nhiên có tác dụng bảo vệ, phục hồi khả năng làm việc (hoạt động) của hệ thần kinh.
Muốn có giấc ngủ tốt cần phải :
- Tạo một phản xạ (một động hình) chuẩn bị cho giấc ngủ.
- Tránh những yếu tố làm ảnh hưởng tới giấc ngủ (ăn no quá, dùng chất kích thích : cà phê, chè, thuốc lá ...) trước khi ngủ.
- Giữ cho tâm hồn được thanh thản, tránh suy nghĩ lo âu.
Bài 2 trang 173 sgk Sinh học lớp 8: Trong vệ sinh đối với hệ thần kinh cần quan tâm tới những vấn đề gì ? Vì sao như vậy ?
Lời giải:
* Trong vệ sinh đối với hệ thần kinh cần chú ý để tránh suy giảm hệ thần kinh như:
- Không làm việc quá sức.
- Đảm bảo giấc ngủ để hồi sức, có chế độ làm việc và nghỉ ngơi khoa học.
- Tránh các kích thích quá mạnh về âm thanh và ánh sáng.
- Giữ gìn vệ sinh tai, mắt...
* Tránh sử dụng những chất gây hại đối với hệ thần kinh như:
- Chất kích thích: rượu, chè, cà phê... thường kích thích làm thần kinh căng thẳng gây khó ngủ, ảnh hưởng không tốt đối với sức khỏe.
- Chất gây nghiện: hêrôin, cây cần sa... thường gây tê liệt thần kinh - Các chất khác làm suy giảm chức năng hệ thần kinh.
- Sử dụng quá nhiều thiết bị điện tử.
