Ngày soạn: 8/1/2021 Ngày giảng: 16/1/2021
Chủ đề 5: VĂN BIỂU CẢM Tiết 20
CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ, MIÊU TẢ TRONG VĂN BIỂU CẢM A. Mục tiêu bài giảng:
- Học sinh nắm được các yếu tố tự sự và miêu tả trong văn biểu cảm và có ý thức vận dụng các yếu tố đó.
- LT vận dụng các yếu tố tự sự và miêu tả trong văn biểu cảm.
B. Phương tiện thực hiện:
- Giáo viên: SGK + Giáo án.
- Học sinh: Ôn tập bài C. Cách thức tiến hành:
- LT, đàm thoại, thuyết trình D. Tiến trình giờ dạy:
1. Ổn định:
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Bài mới:
Hoạt động của thầy, trò Nội dung
- Tự sự và miêu tả có vai trò như thế nào trong văn biểu cảm?
I. Vai trò của yếu tố tự sự và miêu tả trong văn biểu cảm
- Muốn phát biểu suy nghĩ, cảm xúc đối với đời sống xung quanh, hãy dùng phương thức tự sự và miêu tả để gợi ra đối tượng BC và gửi gắm cảm xúc.
- TS và MT ở đây nhằm khêu gợi cảm xúc, do cảm xúc chi phối, chứ không nhằm mục đích kể chuyện, miêu tả đầy đủ sự việc, phong cảnh.
II. Luyện tập
Cho 2 đoạn văn sau:
a) Chú gà trống rất bé, chỉ bằng cổ tay thôi.
Mỗi lần vặn dây cót, chú gà kêu “cục, cục”,
- Tìm các yếu tố miêu tả trong 2 đoạn văn trên?
- Tìm các yếu tố tự sự trong 2 đoạn văn?
- Các yếu tố TS, MT có vai trò gì đối với đoạn văn biểu cảm trên?
rồi lăn chân sắt của chú đi 3, 4 bước lên đằng trước. Mỗi lần vặn dây cót và nhìn gà đi, bước hồn nhiên, tôi lại nghèn nghẹn ở cổ, khóc thầm, vì giờ đây bố lại đi công tác xa rồi.
b) ... Trước khi đi công tác xa, bố thường dành thời gian ở nhà chơi với tôi. Chú gà đã có với tôi biết bao kỷ niệm: ghi dấu hình ảnh thân yêu của bố và những cảm xúc thơ ngây của tôi ngày ấy. Có 1 lần, tôi cùng bố đem chú gà ra sân cỏ, phía sau nhà, xây cho nó một nhà gỗ nhỏ. Tôi ngắm nghía ngôi nhà hồi lâu, rồi bỗng tôi hỏi bố: “Bố ơi! Chú gà trống có ngôi nhà rồi, sao có vẻ buồn thế nhỉ?... Bố tôi hóm hỉnh bảo: “À ! Chắc chú ta chưa có vợ, nên buồn chăng?” Tôi bảo ngay: “Thế thì tiếc quá” rồi ôm gà trống, mặt buồn theo chú gà. Ngày sáng hôm sau, khi đi vào khu sân cỏ chuồng gà thì tôi đã chứng kiến một chuyện kỳ lạ: bên cạnh chú gà trống đã xuất hiện 1 cô gà mái xinh xắn.
* Yếu tố miêu tả:
- Chú gà trống ... đằng trước.
- Ngay sáng hôm sau...
* Yếu tố tự sự:
- Trước khi đi công tác xa
- Một lần, hai bố con đem gà ra sân cỏ phía sau nhà, xây cho nó một căn nhà gỗ nhỏ.
- Các yếu tố miêu tả giúp cho người đọc hình dung rõ thứ đồ chơi là con gà vặn dây cót, hình dung các hoạt động của nhân vật 2 bố con trong truyện.
- Các yếu tố tự sự: làm lên ý nghĩa sâu xa của các sự việc, buộc người nghe nhớ lâu, suy
- Biểu cảm của 2 đoạn văn trên là như thế nào?
- GV hướng dẫn:
+ B/cảnh chung.
+ Cảnh nhà tranh bị gió thu phá + Lũ trẻ cướp tranh
+ Đêm trong nhà bị tốc mái + U/vọng của tác giả.
nghĩ và cảm xúc về nó.
- Từ một đồ chơi tuổi ấu thơ, nhớ về người bố cách xa, kính yêu, thân thiết.
Bài tập 2:
Kể lại bằng văn xuôi nội dung bài thơ “Bài ca nhà tranh bị gió thu phá” của Đỗ Phủ.
4. Củng cố:
- Giáo viên nhận xét tinh thần học tập của học sinh.
- Hệ thống kiến thức.
5. Hướng dẫn học sinh về nhà:
- Nắm vững nội dung bài.
- Hoàn thiện bài tập 2.
