Th¸i An
Bài 13 - Tiết 49 Văn bản:
(Thái An – Báo Giáo dục và Thời đại Chủ nhật, số 28, 1995)
i. Tìm hiểu tác giả - tác phẩm:
1. Tác giả:
- Thái An
2. Tác phẩm:
- Xuất xứ: Báo Giáo dục & Thời đại
@
-
Phương thức biểu đạt: T s k t h p v i l p lu n thuy t ự ự ế ợ ớ ậ ậ ếTuæi cËp kª
CÊp sè nh©n
Từ đầu ... Sáng mắt ra.
Tiếp ... Bàn cờ
sự ra đời của bài toán dân số
Bản chất và thực tế của bài toán dân số
Còn lại
Nhà thông thái có một cô con gái đẹp đến tuổi lấy chồng. Ông kén rể bằng cách đ a bàn cờ t ớng gồm 64 ô và yêu cầu đặt vào ô thứ nhất 1 hạt thóc, ô thứ 2 hai hạt thóc và các
ô tiếp theo cứ thế nhân đôi. Ai đủ số thóc
đến ô 64 của bàn cờ thì sẽ là chồng của cô
gái. Ban đầu ai cũng t ởng dễ nh ng rồi không chàng trai nào đủ số thóc để lấy đ ợc cô gái.
ii. Phân tích văn bản:
1. Bài toán dân số và kế hoạch hoá d ờng nh đã đ ợc đặt ra từ thời cổ đại:
- Không tin > < Sáng mắt ra
Lập luận t ơng phản, bất ngờ, lôi cuốn sự chú ý của ng ời đọc.
@
2. Tốc độ gia tăng dân số là hết sức nhanh chóng:
*) Câu chuyện kén rể:
- Số hạt thóc trong bàn cờ tăng theo cấp số nhân.
Số hạt thóc phủ kín bề mặt Trái đất.
Sự bùng nổ và gia tăng dân số trên thế giới là hết sức nhanh chóng
@
N¨m1995 31
5,63 Tû
N¨m 2015 7 Tû 30
*) Thực tế về khả năng sinh con của phụ nữ:
Tỉ lệ sinh con của phụ nữ một số n ớc
STT N ớc Tỉ lệ sinh/phụ nữ
1 Ru-an-đa 8,1
2 Tan-da-ni-a 6,7
3 Ma-đa-gat-xca 6,6
4 Nê-pan 6,3
5 ấn độ 4,5
6 Việt Nam 3,7
Tỷ lệ sinh con ở phụ nữ là rất cao.
Tất cả đề rơi vào những n ớc kém phát triển và chậm phát triển, thuộc châu á và châu Phi.
G¸i mét con tr«ng mßn con m¾t G¸i hai con con m¾t liÕc ngang
Ba con cæ ng¼ng r¨ng vµng
Bèn con quÇn ¸o ®i ngang khÐt mï N¨m con tãc rèi tæ cu
S¸u con yÕm trôt v¸y dï vÆn ngang.
Thảo luận:
? Theo em, dân số tăng nhanh sẽ có tác
động nh thế nào đến sự
phát triển của xã hội?
Gia tăng dân số Gia tăng
dân số
đói nghèo chậm phát
triển
đói nghèo chậm phát
triển
Thèng kª vµ dù b¸o sù ph¸t triÓn cña d©n sè thÕ giíi tõ n¨m 1950 2050
N¨m 2001 2002 2003
ViÖt Nam 78.685.800 79.727.400 80.402.400
ThÕ giíi 6.114.135.000 6.215.431.000 6.314.000.000
• Thảo luận nhóm:
Dựa vào số liệu về sự gia tăng dân số
thế giới đã nêu trong phần Đọc thêm, hãy
tính từ năm 2000 đến tháng 9 - 2003 xem số
ng ời trên thế giới đã tăng bao nhiêu và gấp
khoảng bao nhiêu lần dân số của Việt Nam
hiện nay?
- Từ năm 2000 đến 9 - 2003 (45 tháng) số dân trên thế giới đã tăng: 240.673.967 ng ời.
- Số dân đó gấp khoảng ~ 3 lần số dân Việt Nam hiện nay.
- Từ số liệu trên, có thể tính đ ợc tốc độ gia tăng dân số mỗi ngày, mỗi giờ:
+ Mỗi ngày tăng khoảng 178.277 ng ời.
+ Mỗi giờ tăng khoảng 7.428 ng ời.
Tốc độ gia tăng rất nhanh.
*) Nh÷ng hËu qu¶ cña sù bïng næ d©n sè:
D©n sè t¨ng cao k×m h·m sù ph¸t triÓn
Bïng næ d©n sè
Kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn
NghÌo nµn, l¹c hËu
D©n trÝ thÊp
Một số hình ảnh minh họa về hậu quả của sự bùng nổ dân số:
Nghèo đói
ThÊt häc, thÊt nghiÖp
ChÊt l îng
cuéc sèng thÊp
Nh÷ng thµnh phè
ch×m trong khãi bôi
Bệnh tật,
suy dinh d ỡng
Nghèo đói, bệnh tật sẽ còn dai dẳng theo đuổi
nếu các quốc gia này không có biện pháp hữu hiệu để kìm hãm sự bùng
nổ dân số …
Đất đai không sinh thêm,con ng ời lại ngày càng nhiều lên gấp bội. Nếu không hạn chế sự gia tăng dân số thì con ng ời sẽ tự làm hại chính mình.Từ câu chuyện một bài toán cổ về cấp số nhân, tác giả đã đ a ra các con số buộc ng ời đọc phải liên t ởng và suy ngẫm về sự gia tăng dân số đáng lo ngại của thế giới, nhất là
A. Do khả năng sinh con của ng ời phụ nữ là rất lớn B. Do kinh tế thấp kém.
C. Do không có biện pháp kế hoạch hóa gia đình.
D. Do con ng ời. Nhất là ng ời phụ nữ ch a đ ợc h ởng quyền lợi giáo dục
Nguyên nhân chính của sự gia tăng dân
số là gì?
A. Sự tồn tại hay không tồn tại của chính loài ng ời “ “ B. Nền kinh tế thế giới bị giảm sút.
C. Mất ổn định chính trị trên toàn cầu
D. Nền giáo dục của các n ớc nghèo nàn, lạc hậu.
ý nào nói đúng nhất hậu quả của sự gia
tăng dân số thế giới?
A. Sự phát triển đời sống xã hội nói chung B. Chỉ riêng sự phát triển giáo dục
C. Chỉ riêng sự phát triển kinh tế D. Chỉ riêng sự phát triển chính trị
Nhận định nào nói đúng nhất vấn đề có liên hệ
mật thiết với sự gia tăng dân số?