LỊCH SỬ KHỐI 10
CHỦ ĐỀ: CÁC NƯỚC TƯ BẢN CHUYỂN SANG GIAI ĐOẠN ĐẾ QUỐC CHỦ NGHĨA
1.Những thành tựu về khoa học – kĩ thuật cuối TK XIX – đầu TKXX a.Khoa học
-Vật lí:
+Những phát minh về điện của các nhà bác học Ghê- oóc Xi –môn Ôm, Mai-cơn Pha-ra- day, Giun, Len- xơ
+Thuyết electron của Tôm – xơn
+Những phát hiện về hiện tượng phóng xạ của Hăng-ri Béc-cơ-ren, Pie Mari Quyri và Mari Quyri
+Rơdơpho tòm hiểu về cấu trúc vật chất
-Hóa học: định luật tuần hoàn của Men-đê –lê –ép -Sinh học:
+Thuyết tiến hóa của Đác-uyn
+Páp-lốp nghiên cứu về hoạt động của hệ thần kinh b.Kĩ thuật
-Kĩ thuật luyện kim: lò Bét-xme, lò Ma1ctanh đẩy nhanh sản xuất thép -Chế tạo máy phát điện Điamô, cung cấp điện năng mạnh và rẻ
-Dầu hỏa được khai thác, trở thành nguồn nhiên liệu mới
-Công nghiệp hóa học ra đời, phục vụ ngành nhuộm, phân hóa hóa học, thuốc nổ -Phát minh ra máy điện tính
-Ô tô được sử dụng nhờ động cơ đốt trong -Tháng 12/1903 ngành hàng không ra đời
-Nông nghiệp sử dụng máy móc, phương pháp canh tác mới
Kết luận
Những tiến bộ KH-KT cuối TK XIX đầu TK XX đã làm thay đổi căn bản nền sản xuất và cơ cấu kinh tế TBCN, đánh dấu bước tiến mới của CNTB ở giai đoạn này
2.Sự hình thành các tổ chức độc quyền (Đoc thêm)
Chủ đề : CÁC NƯỚC ANH, PHÁP, ĐỨC, MĨ VÀ SỰ BÀNH TRƯỚNG THUỘC ĐỊA
Nước Tình hình kinh tế
Anh
- Cuối thập niên 70, Anh mất dần vị thế độc quyền công nghiệp. Tuy nhiên, Anh vẫn đứng đầu thế giới về tài chính, xuất khảu tư bản, thương mại, hải quân và thuộc địa - Các công ty độc quyền ra đời ở hầu hết các ngành công nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực ngân hang.
- Nông nghiệp lâm vào khủng hoảng.
- Chủ nghĩa đế quốc Anh là chủ nghĩa đế quốc thực dân.
Pháp
- Cuối thập niên 70, tốc độ phát triển công nghiệp chậm lại, do:
+ bồi thường chiến phí
+ nghèo về nguyên nhiên liệu au
+ giai cấp tư sản chú trọng xuất khẩu tư bản.
- Tuy nhiên công nghiệp cũng có tiến bộ đáng kể:
+ hệ thống đường sắt lan rộng cả nước.
+ thúc đẩy khia mỏ, luyện kim, thương nghiệp phát triển. Cơ khí hóa sản xuất được tăng cường.
- Nông nghiệp: giữ vai trò quan trọng trong nền kinh tế Pháp.
- Hình thành các tổ chức độc quyền. Tạp trung tư bản ở ngân hàng cao.
- Chủ nghĩa đế quốc Pháp là chủ nghĩa đế quốc cho vay lãi.
Đức
- Sau khi thống nhất (1871), kinh tế Đức vươn lên đứng đầu châu Âu và đứng thứ 2 thế giới.
* Nguyên nhân: - thị trường dân tộc thống nhất.
- tài nguyên dồi dào
- tiền bồi thường chiến phí của Pháp.
- sử dụng thành tựu kĩ thuật - nguồn nhân lực dồi dào.
- Nhiều thành phố mới, trung tâm công nghiệp và bến cảng xuất hiện
- Sự tập trung sản xuất và hình thành các tổ chức độc quyền diễn ra sớm hơn các nước khác. Hình thức độc quyền phổ biến là Cácten và Xanhđica
- Những tổ chức độc quyền gắn với ngân hàng thành tư bản tài chính.
- Nông nghiệp có tiến bộ nhưng chậm.
- Chủ nghĩa đế quốc Đức là chủ nghĩa đế quốc quân phiệt.
Mĩ - Cuối thế kỉ XIX, kinh tế Mĩ phát triển nhanh chóng vươn lên đứng đầu thế giới về sản xuất công nghiệp. sản lượng công nghiệp Mĩ bằng ½ sản lượng công nghiệp các nước Tây Âu cộng lại, và gấp 2 lần Anh.
- Nông nghiệp: Mĩ đạt được những thành tựu đáng kể, trở thành vựa lúa và nơi cung cấp thực phẩm cho châu Âu.
- Nguyên nhân của sự phát triển kinh tế Mĩ:
+ Điều kiện thiên nhiên thuận lợi.
+ Tài nguyên khoáng sản phong phú.
+ Nguồn lao động dồi dào.
+ Tiếp thu thành tựu khoa học-kĩ thuật mới.
- Tập trung sản xuất và tư bản diễn ra mạnh mẽ, hình thức độc quyền là Tơrớt với những ông “vua công nghiệp” đồng thời cũng là chủ ngân hàng.
