Tuần 24 và 25 - Tiết 47, 48, 49
CHỦ ĐỀ : HỆ SINH THÁI Nội dung 3: HỆ SINH THÁI
A. HỌC SINH TỰ TÌM HIỂU KIẾN THỨC
- Học sinh tự đọc sách giáo khoa bài 50 trang 150,151,152 để tìm hiểu kiến thức.
- Quan sát các hình 50.1 và 50.2. Thực hiện các yêu cầu H.50.1 và H.50.2 ( chũ in nghiêng trong sách giáo khoa).
B. KIẾN THỰC TRỌNG TÂM Học sinh ghi phần này vào tập:
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
- Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và khu vực sống của quần xã (sinh cảnh). Trong đó các sinh vật tác động lẫn nhau và tác động qua lại với các nhân tố vô sinh tạo thành một hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định. Ví dụ: một cái ao, một cái hồ, vườn Quốc gia Cúc Phương, một con sông...là những hệ sinh thái điển hình.
- Các thành phần chính của hệ sinh thái :
+ Thành phần vô sinh : đất, nước, không khí, nhiệt độ, ánh sáng, gió, thảm mục...
+ Sinh vật sản xuất : thực vật
+ Sinh vật tiêu thụ : động vật ăn thực vật, động vật ăn thịt + Sinh vật phân giải : vi khuẩn, nấm...
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn 1. Thế nào là một chuỗi thức ăn?
- Chuỗi thức ăn là một dãy gồm nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích phía trước, vừa là sinh vật bị mắt xích phía sau tiêu thụ.
- Ví dụ: CỎ → THỎ → HỔ → VI SINH VẬT 2. Thế nào là một lưới thức ăn?
- Lưới thức ăn: Mỗi loài sinh vật có thể tham gia vào nhiều chuỗi thức ăn tạo thành các mắc xích chung. Các chuỗi thức ăn có chung nhau nhiều mắc xích tạo thành lưới thức ăn..
Ví dụ:
SV sản xuất SV tiêu thụ SV phân giải
- Một lưới thức ăn hoàn chỉnh có đủ 3 thành phần sinh vật: sinh vật sản xuất, sinh vật tiêu thụ, sinh vật phân giải
C. CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP Học sinh tra lới các câu hỏi:
1/ Thế nào là một hệ sinh thái? Nêu các thành phần chủ yếu của một hệ sinh thái hoàn chỉnh
1 Cỏ
Dê Hổ
Thỏ Mèo rừng
Sâu ăn lá Chim ăn sâu
Vi sinh vật
2/ Hãy vẽ một lưới thức ăn, trong đó có các sinh vật: cây cỏ, bọ rùa, ếch nhái, rắn, châu chấu, diều hâu, nấm, vi khuẩn, cáo, gà rừng, dê, hổ. Từ đó nêu tên các sinh vật theo các thành phần của lưới thức ăn và chỉ ra mắc xích chung. ( hướng dẫn: các em xác định mối quan hệ giữa các loài sinh vật và sử dụng mũi tên để thể hiện quan hệ giữa chúng – mũi tên hướng về loài nào thì loài đó là sinh vật ăn loài phía trước, giống ví dụ ở trong bài)
D. THỰC HÀNH: HỆ SINH THÁI
1) Kẻ và hoàn thành các bảng 51.1, 51.2, 51.3, 51.4 vào tập
2) Thu hoạch: học sinh làm bài kiểm tra và nộp lại cho giáo viên bộ môn Câu hỏi:
Câu 1: Nêu các sinh vật chủ yếu có trong hệ sinh thái mà em quan sát và cho biết môi trường sống của chúng?
Câu 2: Cho các sinh vật sau : Lúa, chuột, cỏ, sâu ăn lá, chim ăn sâu, rắn, thỏ, bọ ngựa, đại bang, cáo, ngựa, hổ, vi sinh vật
- Hãy viết 5 chuỗi thức ăn từ các sinh vật trên ( mỗi chuổi có ít nhất 5 mắc xích)
- Sắp xếp các sinh vật trên và các nhóm: sinh vật sản xuất, sinh vật tiêu thụ và sinh vật phân giải.
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT
Người soạn
Nguyễn Thị Minh Tâm
2
