Bài 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT Tài liệu học tập SGK trang 131- 134
NỘI DUNG BÀI HỌC I.MỤC TIÊU
- HS hiểu và nắm được thế nào là nhân tố sinh vật.
- Hiểu được những mối quan hệ giữa các sinh vật cùng loài và khác loài: cạnh tranh, hỗ trợ, cộng sinh, hội sinh, kí sinh, ăn thịt sinh vật khác.
- Hiểu được đặc điểm (phân loại, ví dụ, ý nghĩa) các mối quan hệ cùng loài, khác loài.
II. CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP
Hoạt động 1: Tìm hiểu những mối quan hệ giữa các sinh vật cùng loài I/ Quan hệ cùng loài
HS đọc thông 131/SGK, quan sát hình 44.1 và trả lời các câu hỏi sau:
Câu 1: Khi có gió bão, thực vật sống thành nhóm có lợi gì so với sống riêng lẽ?
...
...
Câu 2: Trong tự nhiên, động vật sống thành bầy đàn có lợi gì?
...
...
Câu 3: Thế nào sinh vật có quan hệ cùng loài?
...
...
Câu 4: Sinh vật cùng loài có những mối quan hệ nào? Phân biệt các mối quan hệ (điều kiện, ý nghĩa)
...
Câu 5: Trong chăn nuôi người dân đã lợi dụng mối quan hệ hỗ trợ cùng loài để làm gì?
...
➔Kết luận.
- Là quan hệ giữa các cá thể cùng loài, cùng sống trong 1 hoàn cảnh nhất định.
- Gồm quan hệ hỗ trợ và cạnh tranh.
+ Hỗ trợ: khi sinh vật sống với nhau thành từng nhóm có nơi sống và nguồn sống đầy đủ.
+ Cạnh tranh: khi gặp điều kiện bất lợi về thức ăn và nơi ở.
- Khi quan hệ cạnh tranh gay gắt-> 1 số cá thể tách khỏi nhóm để giảm nhẹ cạnh tranh cá thể, hạn chế cạn kiệt nguồn thức ăn trong vùng.
Hoạt động 2. Tìm hiểu những mối quan hệ giữa các sinh vật khác loài
II/Quan hệ khác loài
Học sinh nghiên cứu thông tin 132-133/SGK, quan sát hình 44.3 và trả lời các câu hỏi sau:
Câu 6: Thế nào sinh vật có quan hệ khác loài?
...
...
Câu 7 Kể tên các mối quan hệ khác loài mà em biết được thông qua chương trình sinh 6,7? Ví dụ cụ thể.
...
Câu 8: Sự khác nhau chủ yếu giữa quan hệ hỗ trợ và quan hệ đối địch giữa các sinh vật?
...
...
Câu 9: Trong nông nghiệp con người đã lợi dụng mối quan hệ giữa các sinh vật khác loài này như thế nào?
...
...
➔Kết luận.
- Là quan hệ giữa các cá thể khác loài cùng sống trong 1 hoàn cảnh nhất định.
- Gồm: quan hệ hỗ trợ và đối địch.
+ Hỗ trợ: mối quan hệ có lợi cho tất cả các sinh vật. Gồm quan hệ cộng sinh và hội sinh + Đối địch: một bên sinh vật được lợi, bên kia bị hại hoặc cả 2 cùng bị hại. Gồm quan hệ cạnh tranh, kí sinh – nữa kí sinh, sinh vật ăn sinh vật.
III. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ TỰ HỌC.
-Nhiệt độ và độ ẩm ảnh hưởng lên đời sống của sinh vật như thế nào ? Cho ví dụ minh hoạ
-Tập tính của động vật và thực vật phụ thuộc vào nhân tố sinh thái nào
-Trong nông nghiệp con người đã lợi dụng mối quan hệ giữa các sinh vật khác loài này như thế nào?
IV. DẶN DÒ.
-Trả lời câu hỏi cuối bài
-Chuẩn bị bài 47 theo dạng sơ đồ tư duy.
