ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP KIỂM TRA HỌC KÌ II MÔN LỊCH SỬ 8 - NĂM HỌC 2019-2020.
BÀI 24 : CUỘC KHÁNG CHIẾN TỪ 1858-1873.
I / THỰC DÂN PHÁP XÂM LƯỢC VIỆT NAM.
- Ngày 1/9/1858, Pháp nổ súng tấn công Đà Nẵng, mở đầu xâm lược Việt Nam.
II/ CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TỪ NĂM 1858 ĐẾN NĂM 1873.
1. KHÁNG CHIẾN Ở ĐÀ NẴNG VÀ BA TỈNH MIỀN ĐÔNG NAM KÌ.
- Tại Đà Nẵng : Nhiều toán nghĩa quân nổi dậy phối hợp với quân triều đình chống Pháp.
- Tại miền Đông Nam Kì:
+ 10.12.1861, Nguyễn Trung Trực đốt cháy tàu Et-pê-răng (tàu Hi Vọng) trên sông Vàm Cỏ Đông.
+ Khởi nghĩa của Trương Định ở Gò Công làm cho quân Pháp khốn đốn và nhiều thiệt hại.
2/ KHÁNG CHIẾN LAN RỘNG RA BA TỈNH MIỀN TÂY NAM KÌ.
- Từ ngày 20 -> 24/6/1867, Pháp chiếm các tỉnh miền Tây Nam Kì: Vĩnh Long, An Giang, Hà Tiên.
- Nhân dân sáu tỉnh Nam Kì cao tinh thần quyết tâm chống Pháp với nhiều hình thức phong phú:
+ Bất hợp tác với giặc, đấu tranh vũ trang.
+ Nhiều trung tâm kháng chiến ra đời: Đồng Tháp Mười, Tây Ninh…
+ Dùng văn thơ chống Pháp và tay sai, cổ vũ lòng yêu nước như Nguyễn Đình Chiểu, Phan Văn Trị….
BÀI 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX.
I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG”.
1/ CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN Ở HUẾ.
- Khi thực dân Pháp đã chiếm được nước ta, Thượng thư bộ binh Tôn Thất Thuyết vẫn hy vọng đánh đuổi Pháp giành lại độc lập. Ông cùng phe chủ chiến tích cực chuẩn bị lực lượng.
- Đêm mồng 4 rạng sáng mồng 5 tháng 7 năm 1885, Tôn Thất Thuyết chủ động hạ lệnh phản công quân Pháp ở đồn Mang Cá và tòa Khâm Sứ. Tuy nhiên, cuộc phản công thất bại.
2/ PHONG TRÀO CẦN VƯƠNG BÙNG NỔ VÀ LAN RỘNG.
- Khi cuộc phản công thất bại, Tôn Thất Thuyết và phái chủ chiến đưa vua Hàm Nghi lên căn cứ Tân Sở (Quảng Trị)
- Ngày 13/7/1885, tại căn cứ Tân Sở, Tôn Thất Thuyết nhân danh vua Hàm Nghi hạ chiếu Cần Vương, kêu gọi các văn thân và nhân dân đứng lên giúp vua cứu nước.
- Phong trào yêu nước chống Pháp dưới ngọn cờ Cần vương diễn ra sôi nổi từ năm 1885 đến cuối thế kỉ XIX, chia làm 2 giai đọan:
+ Giai đoạn 1: 1885 -> 1888: phong trào bùng nổ khắp cả nước, mạnh nhất là ở Bắc, Trung Kì.
+ Giai đoạn 2: 1888 -> 1896: phong trào quy tụ lại thành các cuộc khởi nghĩa lớn: Ba Đình, Bãi Sậy, Hương Khê
1
II. NHỮNG CUỘC KHỞI NGHĨA LỚN TRONG PHONG TRÀO CẦN VƯƠNG.
Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1895)
- Người lãnh đạo: Phan Đình Phùng và Cao Thắng.
- Căn cứ chính ở núi Ngàn Trươi (Hương Khê - Hà Tĩnh ), mở rộng ra Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình.
- Diễn biến:
+ Giai đoạn 1: ( 1885 – 1889): xây dựng lực lượng, luyện tập quân đội, rèn đúc vũ khí, trích trữ lương thảo.
+ Giai đoạn 2: ( 1889 – 18A95): nghĩa quân chiến đấu quyết liệt, đẩy lùi nhiều cuộc càn quét của địch.
- 28/12/1895: Phan Đình Phùng hy sinh, cuộc khởi nghĩa dần tan rã.
- Ý nghĩa: Tuy thất bại nhưng đây là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào CầnVương, có quy mô lớn nhất, trình độ tổ chức cao và chiến đấu bền bỉ.
Bài 29 : CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA THỰC DÂN PHÁP VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ – XÃ HỘI Ở VIỆT NAM.
I/ CUỘC KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP ( 1897 – 1914).
1/ TỔ CHÚC BỘ MÁY NHÀ NƯỚC.
- Năm 1887 thực dân Pháp thành lập liên bang Đông Dương ,đứng đầu là viên Toàn quyền người Pháp.
- Bộ máy chính quyền từ trung ương đến cơ sở đều do Pháp chi phối.
2 / CHÍNH SÁCH KINH TẾ.
- Nông nghiệp: Đẩy mạnh cướp đoạt ruộng đất, lập các đồn điền.
- Công nghệp:
+ Tập trung khai thác than và kim loại…
+ Đầu tư vào các ngành sản xuất xi măng, chế biến gỗ, điện, xay xát gạo…
- Giao thông vận tải: xây dựng hệ thống giao thông đường thuỷ, đường bộ, đường sắt để tăng cường bóc lột kinh tế và phục vụ mục đích quân sự.
- Thương nghiệp:
- Độc chiếm thị trường Việt Nam bằng cách đánh thuế nhẹ vào các mặt hàng của Pháp nhưng đánh thuế cao các mặt hàng của các nước khác.
- Tài chính: Đề ra các thứ thuế mới bên cạnh các thứ thuế cũ, nhất là thuế muối, thuốc phiện.
* Mục đích của các chính sách kinh tế của Pháp: nhằm vơ vét sức người, sức của của nhân dân, đất nước ta để làm giàu cho tư bản Pháp.
3/ CHÍNH SÁCH VĂN HÓA GIÁO DỤC.
- Đến năm 1919, Pháp vẫn duy trì chế độ giáo dục thời phong kiến .
- Về sau Pháp bắt đầu mở trường học mới nhằm đào tạo lớp người bản xứ phục vụ cho việc cai trị , mở một số cơ sở văn hóa y tế.
*****HẾT****
2
