GV: Phạm Thanh Nga
GV: Phạm Thanh Nga
Tiết 73+74
Trích “Dế Mèn phiêu lưu kí” – Tô Hoài
TrÝch “DÕ MÌn phiªu l u ký” - T« Hoµi
Chân dung nhà văn Tô Hoài
TiÕt 73+74 : V¨n b¶n TiÕt 73+74 : V¨n b¶n
- Sinh năm 1920, tên khai sinh là Nguyễn Sen, quê ở Hà
Nội.
- Viết văn từ trước cách mạng tháng Tám -1945.
- Là nhà văn hiện đại Việt Nam có khối lượng tác phẩm phong phú đa dạng gồm nhiều thể loại.
- Nhà văn của thiếu nhi.
1.Tác giả
*Một số tác phẩm viết cho thiếu nhi
TrÝch “DÕ MÌn phiªu l u ký” - T« Hoµi 2.Tác phẩm
TiÕt 73+74 : V¨n b¶n
TiÕt 73+74 : V¨n b¶n
Chương I: Bài học đường đời đầu tiên
Chương II, III:
Kể chuyện Dế Mèn bị bọn trẻ con bắt đi chọi nhau với các con dế khác. Mèn trốn thoát.
Trên đường về gặp chị Nhà Trò bị sa vào lưới
của bọn Nhện độc ác.Mèn đánh tan bọn nhện
cứu chị Nhà Trò yếu ớt.
Bảy chương còn lại :
Kể về cuộc phiêu lưu của Mèn cùng Trũi -
người anh em kết nghĩa – không ít nguy hiểm, vất vả nhưng đầy ý nghĩa.
Bảy chương còn lại :
Kể về cuộc phiêu lưu của Mèn cùng Trũi -
người anh em kết nghĩa – không ít nguy
hiểm, vất vả nhưng đầy ý nghĩa.
TrÝch “DÕ MÌn phiªu l u ký” - T« Hoµi 3. Đọc và tóm tắt – chú thích
TiÕt 73+74 : V¨n b¶n TiÕt 73+74 : V¨n b¶n
4. Kết cấu – bố cục * Truyện ngắn viết theo lối đồng thoại.
*Ngôi kể : Ngôi thứ nhất (Dế Mèn kể chuyện)
*Ngôi kể : Ngôi thứ nhất (Dế Mèn kể chuyện)
- Đoạn 1: từ đầu -> đứng đầu thiên hạ rồi => Bức chân dung tự hoạ
của Dế Mèn
- Đoạn 1: từ đầu -> đứng đầu thiên hạ rồi => Bức chân dung tự hoạ
của Dế Mèn
- Đoạn 2: còn lại => Câu chuyện về bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn.
- Đoạn 2: còn lại => Câu chuyện về bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn.
TrÝch “DÕ MÌn phiªu l u ký” - T« Hoµi II. Tìm hiểu văn bản
TiÕt 73 : V¨n b¶n TiÕt 73 : V¨n b¶n
1. Bức chân dung tự hoạ của Dế Mèn:
1. Bức chân dung tự hoạ của Dế Mèn:
•Nhóm 1: Em hãy tìm những chi tiết miêu tả ngoại hình của Dế
Mèn?
•Nhóm 1: Em hãy tìm những chi tiết miêu tả ngoại hình của Dế
Mèn?
•Nhóm 2: Em hãy tìm những chi tiết miêu tả hành động cuả Dế
Mèn?
•Nhóm 2: Em hãy tìm những chi tiết miêu tả hành động cuả Dế
Mèn?
Thảo luận nhóm
- Từ ngữ đặc sắc: ĐT, TT gợi tả.
- Từ ngữ đặc sắc: ĐT, TT gợi tả.
- Thủ pháp nhân hoá, so sánh sinh động.
- Thủ pháp nhân hoá, so sánh sinh động.
- Một chàng Dế thanh niên cường tráng + Càng: mẫm bóng
+ Vuốt: cứng, nhọn hoắt.
+ Cánh: dài tận chấm đuôi một màu nâu bóng mỡ
+ Đầu: to, nổi từng tảng rất bướng…
+ Răng: đen nhánh + Râu: dài, cong.
- Đạp phanh phách - Vũ lên phành phạch - Nhai ngoàm ngoạp - Trịnh trọng vuốt râu
- Đi đứng oai vệ…dún dẩy ( khoeo), rung…(râu)…
- Cà khịa (với hàng xóm) - Quát nạt (Cào Cào)
- Đá ghẹo ( Gọng Vó)
Ngoại hình Hành động
* Nghệ thuật miêu tả
* Nghệ thuật miêu tả
*Trình tự miêu tả:
*Trình tự miêu tả:
- Lựa chọn các chi tiết tiêu biểu.
- Lựa chọn các chi tiết tiêu biểu.
- Miêu tả từ khái quát đến cụ thể.
- Miêu tả từ khái quát đến cụ thể.
- Miêu tả ngoại hình kết hợp với miêu tả hành động - Miêu tả ngoại hình kết hợp với miêu tả hành động
TrÝch “DÕ MÌn phiªu l u ký” - T« Hoµi II. Tìm hiểu văn bản
1. Bức chân dung tự hoạ của Dế Mèn:
- Nghệ thuật: nhân hoá, so sánh sinh động từ ngữ đặc sắc gợi tả
=> Bức chân dung tự hoạ của Dế Mèn hiện lên thật sống động.
Đó là một chàng dế thanh niên cường tráng, mạnh mẽ đầy sức sống nhưng kiêu căng xốc nổi.
TiÕt 73+74 : V¨n b¶n
TiÕt 73+74 : V¨n b¶n
Cường tráng,m nh ạ m ẽ
yêu đ i t tinờ ự Cường tráng,m nh ạ
m ẽ
yêu đ i t tinờ ự Nét đ p ẹ
Nét đ p ẹ
Kiêu căng,x c ố n i,h m hĩnh, ổ ợ hung hăng t phự ụ
Kiêu căng,x c ố n i,h m hĩnh, ổ ợ hung hăng t phự ụ Nét ch a đ p ư ẹ
Nét ch a đ p ư ẹ
Thảo luận: Theo em trong hình dáng và tính cách của Dế mèn có nét nào đẹp và chưa đẹp?
TrÝch “DÕ MÌn phiªu l u ký” - T« Hoµi II. Tìm hiểu văn bản
TiÕt 73+74 : V¨n b¶n TiÕt 73+74 : V¨n b¶n
1. Bức chân dung tự hoạ của Dế Mèn:
1. Bức chân dung tự hoạ của Dế Mèn:
2. Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn
* Thái độ với Dế Choắt.
- Tự đặt tên cho Dế Choắt - Gọi Dế Choắt là chú mày.
- Hếch răng lên xì một hơi rõ dài và lớn tiếng mắng mỏ.
-> Kiêu căng, trịnh thượng, khinh thường không quan tâm giúp đỡ.
? Tìm chi tiết miêu tả hình ảnh của Dế Choắt và cho biết đó là
một chú dế như thế nào?
? Em hãy cho biết thái độ của Dế Mèn đối với Dế Choắt được
biểu hiện qua lời nói, cách xưng hô, hành động ?
TrÝch “DÕ MÌn phiªu l u ký” - T« Hoµi
TiÕt 73+74 : V¨n b¶n TiÕt 73+74 : V¨n b¶n
2. Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn
* Thái độ với Dế Choắt.
-> Kiêu căng, trịnh thượng, khinh thường khơng quan tâm giúp đỡ.
* Diễn biến tâm lí và thái độ của Dế Mèn khi trêu ch C cị ố
+ Huênh hoang : Sợ gì ? ... ? Mày bảo tao còn biết sợ ai hơn tao nữa ! + Hể hả vì trị đùa tai quái của mình : Chui tọt vào hang, nằm khểnh, bụng nghĩ thú vị…
+ Sợ hãi khi nghe tiếng chị Cốc mổ Dế Choắt : khiếp nằm im thin thít
+ Ân h n : ậ Tôi hối lắm ! Tôi hối hận lắm !, sám hối chân thành : đứng lặng 1 giờ lâu trước mộ Choắt, nghĩ về bài học đường đời đầu tiên.
+ Bài học « ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng mang vạ vào mình đấy »
? Qua bài học của Dế Mèn em rút ra được bài học gì trong cuốc sống?
Đoạn trích nêu lên bài học: tính kêu căng của tuổi trẻ có thể làm hại người khác, khiến ta phải ân hận suốt đời.
=> Tâm lí Dế mèn miêu tả rất tinh tế và hợp lí
Đồng thời đĩ cũng là cách nhà văn Tơ Hồi nhắc nhở mọi người phải sống biết mình, biết ta, cĩ thái độ đúng mực. Đặc biệt khi phạm lỗi lầm, phải biết ăn năn hối hận về những khuyết điểm của mình trong cuộc sống.
Viết một đoạn văn từ 5 đến 7 câu nêu cảm nghĩ của em về Dế Mèn trong đoạn trích trên.
