1
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP NGỮ VĂN LỚP 12 NĂM HỌC 2018-2019
A. ÔN TẬP THI GIỮA KÌ I
1. Giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt
- Biểu hiện chủ yếu về sự trong sáng của Tiếng Việt.
- Trách nhiệm giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt.
2. Khái quát văn học Việt Nam từ Cách mạng tháng 8 năm 1945 đến hết thế kỉ XX
- Hoàn cảnh lịch sử, xã hội, văn hóa.
- Các giai đoạn phát triển, thành tựu chủ yếu.
- Đặc điểm cơ bản của văn học giai đoạn từ Cách mạng tháng Tám năm 1945 đến 1975
3. Tuyên ngôn độc lập ( Hồ Chí Minh) - Tác giả Hồ Chí Minh.
- Hoàn cảnh ra đời, mục đích, đối tượng, các giá trị cơ bản của Tuyên ngôn độc lập.
- Tóm tắt văn bản - Phân tích theo bố cục
- Phân tích có định hướng: Nghệ thuật lập luận, Tuyên ngôn độc lập là áng văn chính luận mẫu mực
4. Nguyễn Đình Chiểu – Ngôi sao sáng trong nền văn nghệ dân tộc ( Phạm Văn Đồng)
- Hoàn cảnh ra đời.
- Tóm tắt văn bản
- Cách thức trình bày: bố cục, luận điểm.
- Những nét đặc sắc trong cách lập luận.
- Phân tích văn bản theo bố cục
2
5. Thông điệp nhân ngày thế giới phòng chống AIDS, 1-12-2003 - Hoàn cảnh ra đời.
- Cách thức trình bày: bố cục, luận điểm.
- Phân tích văn bản theo bố cục
- Những nét đặc sắc trong cách lập luận.
6. Tây Tiến ( Quang Dũng) - Tác giả Quang Dũng
- Học thuộc bài thơ, nắm được xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác.
- Nội dung và đặc sắc nghệ thuật trong từng đoạn.
- Phân tích văn bản theo bố cục
- Vẻ đẹp của thiên nhiên miền Tây Bắc: hoang sơ hùng vĩ và thơ mộng trữ tình - Vẻ đẹp hình tượng người lính Tây Tiến
- Cảm hứng lãng mạn và bút pháp bi tráng
- Liên hệ với các tác phẩm khác: bức tranh thiên nhiên Tây Bắc, hình tượng người lính…….
B. ÔN TẬP THI CUỐI HỌC KÌ I 1. Một số phép tu từ
Nhận biết và phân tích hiệu quả của một số phép tu từ : so sánh, nhân hóa, ẩn dụ, hoán dụ, điệp từ, lặp cú pháp, liệt kê, chêm xen…
2. Các phong cách ngôn ngữ : PCNN sinh hoạt, PCNN nghệ thuật, PCNN báo chí, PCNN chính luận, PCNN khoa học, PCNN hành chính
- Khái niệm
- Các đặc trưng cơ bản
- Xác định phong cách ngôn ngữ trong văn bản.
3. Việt Bắc ( Tố Hữu) - Tác giả Tố Hữu
- Học thuộc bài thơ, nắm được xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác
3
- Nội dung và đặc sắc nghệ thuật trong từng đoạn.
- Phân tích văn bản theo bố cục
- Tính dân tộc, chất sử thi, phong cách trữ tình – chính trị
- Liên hệ với bài thơ Từ ấy để thấy sự trưởng thành của hồn thơ Tố Hữu.
- So sánh với các tác phẩm khác 4. Đất Nước ( Nguyễn Khoa Điềm) - Tác giả Nguyễn Khoa Điềm
- Học thuộc bài thơ, nắm được xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác - Nội dung và đặc sắc nghệ thuật trong từng đoạn.
- Phân tích văn bản theo bố cục - Tư tưởng Đất Nước của Nhân Dân - Chất trữ tình – chính luận
- Liên hệ với các tác phẩm khác: hình tượng Đất Nước, trách nhiệm của thanh niên…
5. Sóng ( Xuân Quỳnh) - Tác giả Xuân Quỳnh
- Học thuộc bài thơ, nắm được xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác - Nội dung và đặc sắc nghệ thuật trong từng đoạn.
- Phân tích văn bản theo bố cục - Hình tượng sóng và em
- Vẻ đẹp tâm hồn và niềm khao khát hạnh phúc của người phụ nữ trong tình yêu - Vẻ đẹp truyền thống và hiện đại trong tâm hồn người phụ nữ
- Liên hệ với các bài thơ khác: quan niệm về thời gian, quan niệm về tuổi trẻ, khát vọng cống hiến….
6. Đàn ghi ta của Lor-ca ( Thanh Thảo) - Tác giả Thanh Thảo
- Học thuộc bài thơ, nắm được xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác - Nội dung và đặc sắc nghệ thuật trong từng đoạn.
4
- Phân tích văn bản theo bố cục - Hình tượng người nghệ sĩ Lor-ca
7. Người lái đò Sông Đà ( Nguyễn Tuân) - Tác giả Nguyễn Tuân
- Tóm tắt tác phẩm, nắm được xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác, bố cục - Phân tích văn bản theo bố cục
- Hình tượng con Sông Đà
- Hình tượng người lái đò Sông Đà
- Cái tôi tài hoa, uyên bác của Nguyễn Tuân
- Liên hệ với các tác phẩm khác: sự vận động và phát triển trong phong cách nghệ thuật Nguyễn Tuân (Chữ người tử tù); hình tượng dòng sông (Ai đã đặt tên cho dòng sông- Hoàng Phủ Ngọc Tường)….
8. Ai đã đặt tên cho dòng sông? ( Hoàng Phủ Ngọc Tường) - Tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường
- Tóm tắt tác phẩm, xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác, ý nghĩa nhan đề - Phân tích văn bản theo bố cục
- Hình tượng sông Hương
- Cái tôi mê đắm tài hoa, sâu sắc của Hoàng Phủ Ngọc Tường
- Liên hệ các tác phẩm khác: hình tượng dòng sông, tình yêu quê hương đất nước…
9. Các tác phẩm và đoạn trích thơ đọc thêm - Giá trị nội dung và nghệ thuật đặc sắc.
C. ÔN TẬP THI GIỮA HỌC KÌ II 1. Phát hiện về lỗi sai và cách sửa lỗi:
- Lỗi dùng từ - Lỗi viết câu - Lỗi diễn đạt - Lỗi lập luận
2. Các thao tác lập luận:
5
- Phân tích - So sánh - Bình luận - Bác bỏ
3. Kết cấu của bài văn:
- Mở bài - Thân bài - Kết bài
4. Vợ chồng A Phủ (Tô Hoài) - Tác giả Tô Hoài
- Tóm tắt tác phẩm, bố cục, hoàn cảnh sáng tác - Phân tích văn bản theo bố cục
- Hình tượng nhân vật: Mị, A Phủ - Đặc sắc nghệ thuật
- Giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo
- Hình tượng người nông dân, hình tượng người phụ nữ…( Liên hệ các tác phẩm khác)
5. Vợ nhặt (Kim Lân) - Tác giả Kim Lân
- Tóm tắt tác phẩm, bố cục, hoàn cảnh sáng tác - Nhan đề, tình huống
- Phân tích văn bản theo bố cục
- Hình tượng nhân vật: Bà cụ Tứ, Tràng, người vợ nhặt - Đặc sắc nghệ thuật
- Giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo
- Hình tượng người nông dân, hình tượng người phụ nữ (Liên hệ các tác phẩm khác) D. ÔN TẬP THI CUỐI HỌC KÌ II
6
1. Lí luận văn học:
- Giá trị của văn học - Tiếp nhận văn học - Quá trình văn học - Phong cách văn học
2. Rừng xà nu ( Nguyễn Trung Thành) - Tác giả Nguyễn Trung Thành
- Tóm tắt tác phẩm, bố cục, hoàn cảnh sáng tác - Phân tích văn bản theo bố cục
- Hình tượng rừng xà nu
- Các thế hệ anh hùng: Cụ Mết, Tnú, Mai, Dít…
- Cảm hứng sử thi
- Chủ nghĩa anh hùng cách mạng (Liên hệ các tác phẩm khác) 3. Những đứa con trong gia đình ( Nguyễn Thi)
- Tác giả Nguyễn Thi
- Tóm tắt tác phẩm, bố cục, hoàn cảnh sáng tác - Phân tích văn bản theo bố cục
- Hình tượng nhân vật: Chú Năm, người mẹ, Chiến, Việt - Chủ nghĩa anh hùng cách mạng (Liên hệ các tác phẩm khác) 4. Chiếc thuyền ngoài xa ( Nguyễn Minh Châu)
- Tác giả Nguyễn Minh Châu
- Tóm tắt tác phẩm, bố cục, hoàn cảnh sáng tác - Phân tích văn bản theo bố cục
- Tình huống truyện
- Hình tượng nhân vật: Người đàn bà hàng chài, Phùng, Đẩu - Đặc sắc nghệ thuật
- Phân tích kết thúc tác phẩm
7
- Hình tượng người phụ nữ ( Liên hệ các tác phẩm khác) - Hình tượng người nghệ sĩ ( Liên hệ các tác phẩm khác) 5. Hồn Trương Ba, da hàng thịt ( Lưu Quang Vũ) - Tác giả Lưu Quang Vũ
- Tóm tắt tác phẩm, xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác
- Phân tích các cuộc đối thoại: giữa Hồn và Xác, giữa Hồn Trương Ba và người thân, giữa Hồn Trương Ba và Đế Thích
- Bi kịch nhân vật Trương Ba
- Ý nghĩa phê phán của đoạn trích và giá trị nhân văn của vở kịch 6. Nhìn về vốn văn hóa dân tộc ( Trần Đình Hượu)
- Tác giả Trần Đình Hượu
- Những đặc sắc nội dung và nghệ thuật
- Quan điểm của tác giả về đặc trưng vốn văn hóa dân tộc Việt Nam
- Phương hướng xây dựng một nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
7. Số phận con người ( Sô- lô- khốp)
- Những nét cơ bản về cuộc đời và sự nghiệp văn học của Sô-lô-khốp - Tóm tắt đoạn trích
- Ý nghĩa nhan đề
- Những đặc sắc nội dung và nghệ thuật - Những chi tiết, hình ảnh đặc sắc
- Phân tích nhân vật Xô-cô-lốp
- Cảm nhận đoạn bình luận ngoại đề cuối tác phẩm 8. Thuốc ( Lỗ Tấn)
- Những nét chính về cuộc đời và sự nghiệp của nhà văn Lỗ Tấn - Tóm tắt đoạn trích
- Ý nghĩa nhan đề
- Phân tích hình tượng Hạ Du
8
- Những đặc sắc nội dung và nghệ thuật
- Ý nghĩa một số chi tiết, hình ảnh đặc sắc (vòng hoa trên mộ Hạ Du, con đường mòn, câu chuyện trong quán trà…)
9. Ông già và biển cả ( Hê-minh-uê) - Tóm tắt đoạn trích
- Những nét chính về cuộc đời và sự nghiệp của nhà văn Hê-minh-uê - Nguyên lí “tảng băng trôi”
- Nhân vật ông lão Xan-ti-a-gô
- Các chi tiết, hình ảnh đặc sắc, mang tính biểu tượng.
10. Các văn bản đọc thêm: Mùa lá rụng trong vườn, Bắt sấu rừng U Minh Hạ - Tóm tắt văn bản
- Giá trị nội dung và nghệ thuật đặc sắc.
