BÀI 11: CÁC NƯỚC ĐÔNG NAM Á CUỐI THẾ KỈ XIX – ĐẦU THẾ KỈ XX
CÂU HỎI GIỮA BÀI
Câu hỏi trang 63 SGK Lịch sử 8: Vì sao khu vực Đông Nam Á trở thành đối tượng xâm lược của các nước tư bản phương Tây?
Lời giải:
- Khu vực Đông nam Á có: vị trí địa lý chiến lược quan trọng; tài nguyên thiên nhiên phong phú; nguồn nhân công dồi dào và thị trường tiêu thụ rộng lớn.
- Từ nửa sau thế kỉ XIX, chế độ phong kiến ở các nước Đông Nam Á đã lâm vào khủng hoảng, suy thoái nghiêm trọng.
Câu hỏi trang 64 SGK Lịch sử 8: Chính sách thuộc địa của thực dân phương Tây ở Đông Nam Á có những điểm chung nào nổi bật?
Lời giải:
Điểm chung trong chính sách cai trị của thực dân phương tây ở khu vực Đông Nam Á:
- Về chính trị: chia để trị; đàn áp phong trào đấu tranh của nhân dân.
- Về kinh tế: vơ vét tài nguyên; bóc lột nhân dân; không mở mang công nghiệp.
Câu hỏi trang 65 SGK Lịch sử 8: Mĩ tiến hành xâm lược Phi-lip-pin như thế nào?
Lời giải:
- Tháng 4/1898, Mĩ gây chiến với Tây Ban Nha.
- Tháng 6/1898, Mĩ dựng lên chính phủ bù nhìn ở Philippin và đánh chiếm nhiều nơi.
- Nhân dân Philippin đấu tranh chống Mĩ xâm lược song thất bại. Năm 1902, Philippin chính thức trở thành thuộc địa của Mĩ.
Câu hỏi trang 66 SGK Lịch sử 8: Nêu nhận xét của em về tình hình chung của các nước Đông Nam Á cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX.
Lời giải:
- Từ nửa sau thế kỉ XIX, các nước phương tây đẩy mạnh các cuộc chiến tranh xâm lược ở Đông Nam Á.
- Đến đầu thế kỉ XX, hầu hết các nước Đông Nam Á (trừ Xiêm) đều trở thành thuộc địa của đế quốc phương tây.
- Dưới ách cai trị hà khắc, phản động của đế quốc phương Tây, nhân dân các nước Đông Nam Á đã liên tục nổi dậy đấu tranh. Hàng loạt các cuộc khởi nghĩa chống đế quốc xâm lược đã diễn ra. Song, do nhiều nguyên nhân, các phong trào đấu tranh này đều lần lượt thất bại.
CÂU HỎI CUỐI BÀI
Câu 1 trang 66 SGK Lịch sử 8: Dựa vào lược đồ, trình bày khái quát quá trình xâm lược các nước Đông Nam Á của thực dân phương Tây.
Lời giải:
- Từ nửa sau thế kỉ XIX, các nước phương tây đẩy mạnh các cuộc chiến tranh xâm lược ở Đông Nam Á:
+ Đến giữa thế kỉ XIX, Hà Lan hoàn thành việc xâm chiếm In-đô-nê-xia.
+ Phi-lip-pin chịu sự thống trị của thực dân Tây Ban Nha.
+ Miến Điện và Mã Lai bị thực dân Anh thôn tính.
+ Đến cuối thế kỉ XIX, ba nước Việt Nam, Lào, Cam-pu-chia trở thành thuộc địa của Pháp.
=> Như vậy, đến đầu thế kỉ XX, hầu hết các nước Đông Nam Á (trừ Xiêm) đều trở thành thuộc địa của đế quốc phương tây.
Câu 2 trang 66 SGK Lịch sử 8: hãy trình bày những nét lớn về phong trào giải phóng dân tộc ở các nước Đông Nam Á vào cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX. Tại sao những phong trào này đều thất bại?
Lời giải:
- Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc diễn ra mạnh mẽ:
+ Ở In-đô-nê-xia: năm 1890, nổ ra cuộc khởi nghĩa nông dân do Sa-min lãnh đạo. Nhiều tổ chức của giai cấp công nhân đã hình thành.
- Ở Phi-lip-pin: năm 1872, nhân dân thành phố Ca-vi-tô nổi dậy khởi nghĩa. Năm 1896 – 1898 dưới sự lãnh đạo của Bô-ni-pha-xi-ô, nhân dân Phi-lip-pin đã tiến hành cuộc cách mạng chống lại ách thống trị của thực dân Tây Ban Nha.
+ Ở Cam-pu-chia: 1863-1866 diễn ra cuộc khởi nghĩa do A-cha-xoa lãnh đạo ở Ta-keo; 1866- 1867 diễn ra cuộc khởi nghĩa do Pu-côm-bô lãnh đạo ở Cra-chê.
+ Ở Lào: năm 1901, Pha-ca-đuốc lãnh đạo nhân dân vùng Xa-van-na-khét nổi dậy đấu tranh.
+ Ở Việt Nam: 1885 – 1896: phong trào Cần Vương.
- Nguyên nhân thất bại:
+ Tương quan lực lượng quá chênh lệch.
+ Các phong trào đấu tranh diễn ra lẻ tẻ, tự phát.
Câu 3 trang 66 SGK Lịch sử 8: Lập niên biểu về các cuộc đấu tranh của nhân dân Đông Nam Á cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX.
Lời giải:
Tên quốc gia Thời gian Phong trào đấu tranh In-đô-nê-xia 1825-1830 Khởi nghĩa của Đi-pô-nê-gô-rô
1890 Khởi nghĩa của Sa-min
1905 Hiệp hội công nhân đường sắt được thành lập Phi-lip-pin 1872 Cuộc nổi dậy của nhân dân thành phố Ca-vi-tô
1896-1898 Đấu tranh chống thực dân Tây Ban Nha do Bô-ni-pha-xi-ô lãnh đạo.
1898 – 1902 Đấu tranh chống Mĩ xâm lược Lào 1901 Khởi nghĩa của Pha-ca-đuốc Cam-pu-chia 1863-1866 Khởi nghĩa của A-cha-xoa
1866-1867 Khởi nghĩa của Pu-cô-bô Việt Nam 1885-1896 Phong trào Cần Vương
1884 – 1913 Khởi nghĩa Yên Thế.
