- Hiểu rõ mối quan hệ giữa phép cộng và phép trừ phân số.
Mục tiêu:
- HS hiểu được thế nào là hai số đối nhau.
- Hiểu và vận dụng được quy tắc trừ phân số.
X. PHÉP TRỪ PHÂN SỐ
1. Số đối.
?1 Làm phép cộng:
?2 Cũng vậy, ta nói là số đối của phân số ; là số đối của phân số hai phân số và là hai số đối nhau.
3 3 3 ( 3) 0
5 5 5 5 0
2 2 2 2 ( 2) 2 0
3 3 3 3 3 3 0
2 3
2
3
2
3 2
3 2
3
2 3
Định nghĩa :
Hai số gọi là đối nhau nếu tổng của chúng bằng 0 +) Kí hiệu: số đối của phân số là , ta có
2. Phép trừ phân số
?3 Hãy tính và so sánh và Giải :
a
b
a
b
a a 0
b b
a a a
b b b
1 2
3 9 1 2
3 9
1 2 3 2 3 2 1
3 9 9 9 9 9
1 2 3 2 3 ( 2) 1
3 9 9 9 9 9
=>
Quy tắc: Muốn trừ một phân số cho một phân số, ta cộng số bị trừ với số đối của số trừ.
VD
Nhận xét:
1 2 1 2
3 9 3 9
a c a c
b d b d
5 5 7 5 42 ( 5) 42 37
6 ( 7) 6 1 6 6 6 6
0
a c c a c c
b d d b d d
a c c a a
b d d b b
Như vậy phép trừ (phân số) là phép toán ngược của phép cộng (phân số).
?4 Tính :
3 1 3 1 6 5 6 5 11
5 2 5 2 10 10 10 10
5 1 5 1 15 7 ( 15) ( 7) 22
7 3 7 3 21 21 21 21
2 3 2 3 8 15 8 15 7 5 4 5 4 20 20 20 20
1 5 1 30 1 ( 30) ( 1) 31
5 6 1 6 6 6 6 6
Bài tập vận dụng:
Tìm x, biết:
Giải:
1 5 7
4 x 16 8
1 5 7
4 x 16 8
1 5 14
4 x 16 16
1 5 ( 14)
4 x 16
1 9
4 x 16
1 9
4 16 x
1 9 4 9 ( 4) 9 5 4 16 16 16 16 16
Toán thực tế:
Buổi tối ( từ 19 giờ đến 21 giờ ), Lan định dành giờ để rửa bát, giờ để quét nhà và 1 giờ để làm bài tập. Thời gian còn lại, Lan định dành để xem
chương trình phim truyền hình kéo dài trong giờ.
a) Tính tổng thời gian mà Lan dành để rửa bát, quét nhà và làm bài tập.
b) Lan có đủ thời gian để xem hết phim không ? Giải :
Số thời gian Lan có là: 21 giờ - 19 giờ = 2 (giờ)
a) Tổng số thời gian mà Lan dành để rửa bát, quét nhà và làm bài tập là :
( giờ)
1 6
1 10
1 2
1 1 6 10 1
1 1 1 6 10 1 10 6 60 60 60 60 10 6 60
60 76 60
b) Số thời gian mà Lan có hơn tổng số thời gian Lan dành để rửa bát, quét nhà, làm bài tập và xem chương trình phim truyền hình là:
( giờ) Vậy Lan có đủ thời gian để xem hết phim.
Dặn dò :
+) Học các định nghĩa, quy tắc trừ phân số.
+) BTVN: Bài 59; 60; 62; 65; 68 (SGK – 33) +) Chuẩn bị bài Phép nhân phân số.
76 1 2 76 30 2 76 30
2 60 2 1 60 60 1 60
2 106 120 106 14 7
1 60 60 60 60 30
