Bài 12 : PHONG TRÀO DÂN TỘC DÂN CHỦ Ở VIỆT NAM TỪ NĂM 1919 – 1925
I. NHỮNG CHUYỂN BIẾN MỚI VỀ KINH TẾ, CHÍNH TRỊ, VĂN HÓA, XÃ HỘI Ở VIỆT NAM SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT.
1. Cuộc khai thác thuộc địa lần thứ 2 của Pháp
* Mục đích :
- Nhằm bù đắp những thiệt hại của Pháp sau ctranh - Khôi phục lại địa vị kinh tế chính trị của Pháp
* Thời gian tiến hành : sau CTTG I.
* Cách tiến hành :
- Bỏ vốn nhiều nhất trong Nông nghiệp ( đồn điền cao su, cà phê..) - Công nghiệp:
+ Đẩy mạnh các ngành khai mỏ, dệt, xay xát.
+ Không phát triển công nghiệp nặng ( nhiều vốn,thu hồi lâu và để kìm hãm kinh tế Việt Nam)
- Thương nghiệp : có bước phát triển mới
- GTVT : phát triển, đô thị mở rộng, dân cư đông hơn
- Ngân hàng Đông Dương nắm quyền chỉ huy kinh tế Đông Dương.
*Đặc điểm cuộc khai thác lần hai : Pháp đầu tư với tốc độ nhanh,quy mô lớn vào các ngành kinh tế VN
2. Những chuyển biến mới về kinh tế và giai cấp xã hội ở Việt Nam - Kinh tế VN có sự chuyển biến nhưng mất cân đối, lạc hậu, lệ thuộc Pháp.
- Xã hội : các giai cấp có sự chuyển biến mới.
II. PHONG TRÀO DÂN TỘC DÂN CHỦ Ở VIỆT NAM TỪ 1919 ĐẾN 1925.
1. Hoạt động của Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh và một số người Việt Nam ở nước ngoài
( HS tự đọc SGK)
2. Hoạt động của tư sản, tiểu tư sản và công nhân Việt Nam
* Tư sản:
- Hình thức đấu tranh của tư sản dân tộc:
+ Tẩy chay hàng ngoại “ chấn hưng nội hóa, bài trừ ngoại hóa “(
1919)
+ Chống độc quyền cảng Sài Gòn , chống độc quyền xuất khẩu gạo ở Nam kì.
- Tổ chức chính trị : Lập Đảng lập hiến ở Nam kì (1923) - Mục tiêu đấu tranh : đòi tự do ,dân chủ
- Đặc điểm của tư sản : khi Pháp nhượng bộ 1 số quyền lợi thì thỏa hiệp với Pháp.
* Tiểu tư sản :
- Hình thức đấu tranh :
+ Mít tinh, biểu tình, bãi khóa
+ Xuất bản báo tiếng Pháp : Chuông rè ,An Nam trẻ , Người nhà quê.
+ Cuộc đấu tranh tiêu biểu : đòi thả Phan Bội Châu, để tang Phan Châu Trinh
- Mục tiêu đấu tranh: đòi tự do, dân chủ.
- Các tổ chức chính trị : Hội Phục Việt, Đảng Thanh niên , Tân Việt
*Đấu tranh của công nhân
+ Buổi đầu còn lẻ tẻ, tự phát.
+ Mục tiêu : đòi mục tiêu kinh tế (tăng lương..) + Thành lập tổ chức Công hội ở Sài Gòn- Chợ Lớn
+ Cuộc đấu tranh tiêu biểu : bãi công Ba Son (1925) đánh dấu bước phát triển mới của công nhân từ tự phát → tự giác.
3. Hoạt động của Nguyễn Ái Quốc (1919-1925)
* Từ 1917-1922 : chủ yếu ở Pháp - Tham gia Đảng Xã hội Pháp (1919)
- Gửi Bản yêu sách của nhân dân An Nam tới Hội nghị Vecxai
(6/1919) không được chấp nhận → rút ra : muốn giải phóng dân tộc phải tự mình ( tiếng sét trên bàn hội nghị )
- Đọc Sơ thảo Luận cương của Lê nin về vấn đề dân tộc và thuộc địa (7/1920) → tìm thấy con đường cứu nước ( con đường cách mạng vô sản) - 12/ 1920 – Dự Đại Hội Tua tán thành quốc tế III và tham gia ĐCS Pháp → trở thành đảng viên cộng sản .
- 1921 : Lập Hội Liên hiệp thuộc địa ở Pari, ra báo Người cùng khổ ( người làm chủ biên) → thiết lập quan hệ CM VN với thế giới
*Từ 1923- 1924 : Đi Liên Xô dự Hội nghị quốc tế nông dân và Đại hội lần V của Quốc tế cộng sản.
* Từ 11/ 1924 : về Trung Quốc trực tiếp tuyên truyền lí luận, xây dựng tổ chức cách mạng giải phóng dân tộc cho cách mạng Việt Nam.
* Công lao của Nguyễn Ái Quốc từ 1911-1930
- Tìm thấy con đường cứu nước đúng đắn – con đường cách mạng vô sản.
- Truyền bá lí luận chủ nghĩa Mác- Lê Nin về trong nước.
- Chuẩn bị về mặt tổ chức cho sự ra đời của Đảng CSVN.
- Thành lập Đảng CSVN
- Soạn thảo Cương lĩnh chính trị đúng đắn
