ph¹m hång m¹nh

(1)

ph¹m hång m¹nh

§µO T¹O NH¢N LùC PHôC Vô CHO PH¸T TRIÓN N¤NG NGHIÖP, N¤NG TH¤N ë VIÖT NAM HIÖN NAY

ph¹m hång m¹nh ^*

Tãm t¾t: Bµi viÕt ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng nh©n lùc trong khu vùc n«ng nghiÖp, n«ng th«n ViÖt Nam trong thêi gian võa qua, t×m ra nh÷ng h¹n chÕ, yÕu kÐm cña nguån nh©n lùc khu vùc n«ng nghiÖp, trªn c¬ së ®ã, ®a ra mét sè gi¶i ph¸p, chÝnh s¸ch nh»m c¶i thiÖn chÊt lîng ®êi sèng ë khu vùc n«ng nghiÖp, n«ng th«n trong giai ®o¹n tíi.

Tõ khãa: N«ng nghiÖp; n«ng th«n; nh©n lùc; ®µo t¹o nh©n lùc n«ng th«n.

Ngµy nhËn bµi: 05/11/2012; Ngµy duyÖt ®¨ng bµi: 15/8/2013

1. Më ®Çu

Khu vùc n«ng nghiÖp, n«ng th«n lu«n cã vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng trong chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vµ ®¶m b¶o an ninh l¬ng thùc ë níc ta. Trong nh÷ng n¨m ®Çu cña thêi kú héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, nh÷ng ®iÓm m¹nh cña nguån nh©n lùc n«ng th«n t¹i ViÖt Nam nh: lùc lîng dåi dµo; tØ lÖ lao ®éng ë nhãm trÎ cao; gi¸ nh©n c«ng rÎ; ®øc tÝnh cÇn cï ham häc hái ®· cã t¸c ®éng rÊt tÝch cùc ®èi víi nÒn kinh tÕ vµ ®îc ®¸nh gi¸

lµ ®iÓm ®Çu t hÊp dÉn víi lîi thÕ vÒ lao ®éng, thÞ trêng, tµi nguyªn thiªn nhiªn⁽¹⁾. Tuy nhiªn, tríc nh÷ng yªu cÇu cña sù ph¸t triÓn, nguån nh©n lùc ViÖt Nam nãi chung vµ khu vùc n«ng th«n nãi riªng ®· vµ ®ang béc lé nh÷ng bÊt cËp lín

¶nh hëng tíi viÖc c¶i thiÖn ®êi sèng kinh tÕ - x· héi t¹i khu vùc nµy. §©y thùc sù lµ nh÷ng th¸ch thøc lín trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n, ®Æc biÖt trong qu¸

tr×nh thùc hiÖn x©y dùng n«ng th«n míi.

Gi¶i ph¸p nµo ®Ó ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cã chÊt lîng, phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña mçi ®Þa ph¬ng ®èi víi khu vùc nµy

vÉn lµ nçi tr¨n trë cña çc cÊp, çc ngµnh còng nh çc ®Þa ph¬ng trong c¶ níc hiÖn nay.

XuÊt ph¸t tõ nh÷ng yªu cÇu cÊp b¸ch trªn, bµi viÕt nµy tËp trung vµo viÖc ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng nguån nh©n lùc t¹i khu vùc n«ng nghiÖp, n«ng th«n ë níc ta hiÖn nay. Trªn c¬ së ®ã, bµi viÕt ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p nh»m ph¸t triÓn nguån nh©n lùc chÊt lîng cao cho khu vùc n«ng nghiÖp, n«ng th«n ®Ó thùc sù kh¬i th«ng ®îc tiÒm n¨ng vµ lîi thÕ cña khu vùc nµy nh»m gãp phÇn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x·

héi vµ n©ng cao ®êi sèng cña ngêi d©n n«ng th«n trong c¶ níc.⁽¹⁾

2. Thùc tr¹ng vÒ lao ®éng trong khu vùc n«ng nghiÖp, n«ng th«n ViÖt Nam hiÖn nay

2.1. Lùc lîng lao ®éng dåi dµo nhng thiÕu viÖc lµm, tr×nh ®é lao ®éng thÊp

T×nh tr¹ng thiÕu viÖc lµm trong n«ng th«n hiÖn ®ang rÊt gay g¾t: ngoµi thêi gian

(*) TS, Gi¶ng viªn Khoa Kinh tÕ, Trêng §¹i häc Nha Trang.

(1) Ph¹m V¨n Quèc (2010), Mét sè gi¶i ph¸p vÒ nguån vèn nh©n lùc phôc vô nÒn kinh tÕ trong giai ®o¹n hiÖn nay, (http://www.caicachhanhchinh.gov.vn/Uploads/.../

Nam2010/th12 -2010/ bai 6.doc).

(2)

®µo t¹o nh©n lùc phôc vô cho ph¸t triÓn n«ng nghiÖp...

n«ng nhµn cha ®îc tËn dông (kho¶ng 35% thêi gian lao ®éng n«ng nghiÖp), cßn nhiÒu thanh niªn h»ng n¨m ®Õn tuæi lao

®éng kh«ng cã viÖc lµm dÉn ®Õn t×nh tr¹ng lao ®éng n«ng th«n kÐo ra thµnh phè t×m viÖc lµm ngµy cµng t¨ng ®ang g©y ra rÊt nhiÒu khã kh¨n cho thµnh phè.

Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra giai ®o¹n 2006 - 2010 cho thÊy, lùc lîng lao ®éng cña n«ng th«n tuy kh¸ dåi dµo nhng tr×nh ®é

gi¸o dôc l¹i kh¸ thÊp. Lao ®éng tõ 15 tuæi trë lªn phæ biÕn chØ häc hÕt trung häc c¬

së, víi tØ lÖ dao ®éng tõ 29 - 31%. Sè lao

®éng cha bao giê ®Õn trêng vµ cha cã b»ng cÊp chiÕm tØ lÖ vµo kho¶ng 23 - 26%.

Trong khi ®ã, lao ®éng häc hÕt bËc trung häc phæ th«ng chiÕm tØ lÖ dao ®éng tõ 10 - 12%. DiÔn biÕn vÒ tr×nh ®é gi¸o dôc cña lao ®éng tõ 15 tuæi trë lªn t¹i khu vùc nµy

®îc thÓ hiÖn trong H×nh 1⁽²⁾.

H×nh 1. Tr×nh ®é gi¸o dôc cña lao ®éng tõ 15 tuæi trë lªn t¹i khu vùc n«ng th«n vµ c¶ níc

0 5 10 15 20 25 30 35

Thành thị Nông Thôn Cả nước Thành thị Nông Thôn Cả nước Thành thị Nông Thôn Cả nước

200620082010

Tốt nghiệp THPT Tốt nghiệp THCS Tốt nghiệp tiểu học Không bằng cấp

Chưa bao giờ đến trường

2.2. C«ng t¸c ®µo t¹o nghÒ cã sù tiÕn bé song cha ®¸p øng ®îc nhu cÇu ph¸t triÓn cña khu vùc n«ng nghiÖp, n«ng th«n

Trong nhiÒu n¨m qua, mÆc dï ®· ®îc sù quan t©m rÊt lín cña Nhµ níc còng nh sù nç lùc cè g¾ng cña lùc lîng lao

®éng trong khu vùc n«ng nghiÖp, n«ng th«n, tØ lÖ lao ®éng tõ 15 tuæi trë lªn ®ang lµm viÖc trong khu vùc nµy ®· qua ®µo t¹o

®· t¨ng dÇn hµng n¨m, nhng nh×n chung tØ lÖ nµy vÉn cßn kh¸ thÊp so víi møc trung b×nh cña c¶ níc. NÕu nh n¨m 2000, tØ lÖ lao ®éng ®ang lµm viÖc ®îc ®µo

t¹o chØ chiÕm 5,3% sè lao ®éng ho¹t ®éng trong khu vùc n«ng th«n (møc trung b×nh c¶ níc lµ 10%) th× ®Õn n¨m 2010 tØ lÖ lao

®éng ®· ®îc ®µo t¹o nghÒ ®· ®¹t 8,5%

(møc trung b×nh c¶ níc lµ 14,6%)⁽³⁾.

(2) Tæng côc Thèng kª (2011), Mét sè kÕt qu¶ chñ yÕu tõ Kh¶o s¸t møc sèng hé d©n c n¨m 2010, http://www.gso.gov.vn/default.aspx?tabid=382&idmid

=2&ItemID=11136, truy cËp ngµy 02/11/2012.

(3) Tæng Côc Thèng Kª (2010). Lao ®éng tõ 15 tuæi trë lªn ®ang lµm viÖc t¹i thêi ®iÓm 1/7 hµng n¨m ®· qua

®µo t¹o ph©n theo giíi tÝnh, thµnh thÞ, n«ng th«n, http://www.gso.gov.vn/default.aspx?tabid=387&idmid

(3)

ph¹m hång m¹nh

H×nh 2: TØ lÖ lao ®éng tõ 15 tuæi trë lªn

®ang lµm viÖc trong khu vùc n«ng th«n vµ nÒn kinh tÕ ®· qua ®µo t¹o

0 5 10 15 20 25 30 35

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Cả nước Thành thị Nông thôn

2.3. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt, n¨ng suÊt lao

®éng trong khu vùc n«ng nghiÖp, n«ng th«n cßn rÊt thÊp

Víi d©n sè khu vùc n«ng th«n hiÖn nay ë ViÖt Nam chiÕm 70,40 % tæng d©n sè cña

c¶ níc vµ tØ träng lao ®éng trong khu vùc n«ng - l©m nghiÖp vµ thñy s¶n chiÕm trªn mét nöa lùc lîng lao ®éng cña c¶ níc nhng gi¸ trÞ s¶n xuÊt t¹i khu vùc nµy vÉn cßn hÕt søc khiªm tèn⁽⁴⁾.

H×nh 3: N¨ng suÊt lao ®éng khu vùc n«ng nghiÖp giai ®o¹n 2000 – 2009⁽⁵⁾

0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0 30.0 35.0 40.0

2000 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Năng suất lao động bình quân cả nước (triệu đồng/người)

Năng suất lao động khu vực nông nghiệp (triệu

đồng/người)

NÕu nh n¨m 2000, gi¸ trÞ s¶n xuÊt trong khu vùc n«ng nghiÖp ®¹t 4,63%

(b×nh qu©n c¶ níc lµ 6,79%) th× ®Õn n¨m 2009, tèc ®é t¨ng trëng t¹i khu vùc nµy gi¶m xuèng 1,4% (b×nh qu©n c¶ níc ®¹t 5,32%)⁽⁶⁾. Bªn c¹nh ®ã, mét ®iÒu dÔ nhËn ra lµ dï n¨ng suÊt lao ®éng cña khu vùc n«ng nghiÖp ®· t¨ng lªn kh¸ nhanh trong giai ®o¹n 2000 - 2009, song vÉn thÊp h¬n rÊt nhiÒu so víi møc trung b×nh cña c¶

níc, chØ b»ng 1/3⁽⁴⁾n¨ng suÊt lao ®éng

(4) Tæng Côc Thèng Kª (2011). D©n sè n«ng th«n trung b×nh ph©n theo ®Þa ph¬ng, http://www.gso.gov.vn/

default.aspx?tabid=387&idmid=3&ItemID=9859, truy cËp ngµy 02/11/2012.

(5) Tæng Côc Thèng Kª (2011). N¨ng suÊt lao ®éng x· héi ph©n theo ngµnh kinh tÕ, http://www.gso.gov.vn/default.aspx?

tabid=387&idmid=3&ItemID=9851, truy cËp ngµy 14/06/2012.

(6) Tæng Côc Thèng Kª (2011). ChØ sè ph¸t triÓn tæng s¶n phÈm trong níc theo gi¸ so s¸nh 1994 ph©n theo thµnh phÇn kinh tÕ vµ ph©n theo ngµnh kinh tÕ, http://www.gso.gov.vn/default.aspx?tabid=388&idmid

(4)

b×nh qu©n cña c¶ níc. NÕu nh n¨m 2000 b×nh qu©n 1 lao ®éng trong khu vùc n«ng nghiÖp chØ t¹o ra ®îc 4 triÖu ®ång (b×nh qu©n 1 lao ®éng cña c¶ níc t¹o ra 11,7 triÖu ®ång) th× ®Õn n¨m 2009, trung b×nh mét lao ®éng trong khu vùc n«ng nghiÖp míi t¹o ra 12,4 triÖu ®ång (b×nh qu©n 1 lao ®éng cña c¶ níc t¹o ra 34,7 triÖu ®ång).

2.4. §êi sèng cña lao ®éng trong khu vùc n«ng th«n thÊp, thu nhËp thiÕu søc hÊp dÉn

Nh÷ng n¨m qua, cïng víi sù t¨ng trëng kinh tÕ ®· gióp cho ®êi sèng ngêi d©n t¹i khu vùc nµy phÇn nµo ®îc c¶i thiÖn, møc thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi cña ngêi d©n n«ng th«n ®· t¨ng lªn ®¸ng

kÓ. Tuy nhiªn, nÕu so víi thu nhËp b×nh qu©n chung cña c¶ níc, th× khu vùc nµy vÉn cßn ë møc thÊp vµ thÊp h¬n nhiÒu so víi thu nhËp trung b×nh cña khu vùc thµnh thÞ. NÕu nh n¨m 2002, thu nhËp b×nh qu©n/ngêi/th¸ng t¹i khu vùc n«ng th«n ®¹t 275,1 ngh×n ®ång/ngêi/th¸ng (thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi c¶ níc

®¹t 356,1 ngh×n ®ång/ngêi/th¸ng) th× tíi n¨m 2010, møc thu nhËp nµy ®¹t 1.070,5 ngh×n ®ång/ngêi/th¸ng (thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi c¶ níc ®¹t 1.387,2 ngh×n

®ång/ngêi/th¸ng). DiÔn biÕn thu nhËp b×nh qu©n/ngêi/th¸ng t¹i khu vùc n«ng th«n vµ møc trung b×nh cña c¶ níc ®îc thÓ hiÖn trong H×nh 4.

H×nh 4: Thu nhËp b×nh qu©n/ngêi/th¸ng khu vùc n«ng th«n vµ thµnh thÞ giai ®o¹n 2002 – 2010⁽⁷⁾

0 500 1000 1500 2000 2500

2002 2004 2006 2008 2010

Cả nước Thành thị Nông thôn

MÆc dï thu nhËp cña ngêi d©n t¹i khu vùc n«ng th«n ®· cã sù c¶i thiÖn trong giai

®o¹n nµy, song tØ lÖ hé nghÌo vÉn cßn rÊt cao. NÕu nh n¨m 2004, tØ lÖ hé nghÌo t¹i khu vùc n«ng th«n ë møc 21,2% (tØ lÖ hé nghÌo c¶ níc lµ 18,1%) th× ®Õn n¨m 2010, tØ lÖ hé nghÌo t¹i khu vùc nµy vÉn cßn 17,4% (trong khi tØ lÖ hé nghÌo trung b×nh c¶ níc lµ 14,2% theo chuÈn nghÌo míi

giai ®o¹n (2011-2015)⁽⁸⁾. MÆt kh¸c, kho¶ng c¸ch giµu nghÌo ®ang cã sù gia t¨ng ®¸ng kÓ gi÷a khu vùc n«ng th«n vµ thµnh thÞ.

Râ rµng, víi møc thu nhËp cña ngêi lao ®éng thÊp ®· gi¶m søc thu hót ®èi víi

(7) Tæng côc Thèng kª (2011), Mét sè kÕt qu¶ chñ yÕu tõ Kh¶o s¸t møc sèng hé d©n c n¨m 2010, http://www.gso.gov.vn/default.aspx?tabid=382&idmid

=2&ItemID=11136), truy cËp ngµy 02/11/2012.

(8) Tæng côc thèng kª (2011), S®d.

(5)

ph¹m hång m¹nh

lao ®éng cã tr×nh ®é vµ kü n¨ng nghÒ nghiÖp ®Ó phôc vô cho kinh tÕ n«ng th«n.

Víi nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn cã thÓ thÊy r»ng, lao ®éng trong khu vùc n«ng nghiÖp, n«ng th«n ë ViÖt Nam hiÖn nay tuy lµ khu vùc cã lùc lîng lao ®éng dåi dµo nhng tr×nh ®é lao ®éng cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu cho mét khu vùc giµu tiÒm n¨ng ph¸t triÓn. N¨ng suÊt vµ thu nhËp cña ngêi lao ®éng khu vùc n«ng nghiÖp, n«ng th«n cßn kh¸ thÊp vµ ®êi sèng cña ngêi d©n n«ng th«n vÉn cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. V×

vËy, cÇn tiÕp tôc cã nh÷ng gi¶i ph¸p phï hîp h¬n ®Ó thóc ®Èy n¨ng suÊt lao ®éng vµ ®êi sèng ngêi d©n t¹i khu vùc n«ng nghiÖp n«ng th«n hiÖn nay.

§Ó ®¸p øng ®îc yªu cÇu vÒ ph¸t triÓn nh©n lùc khu vùc n«ng th«n trong bèi c¶nh míi chóng ta cÇn nh×n nhËn ®óng vÒ thùc tr¹ng lao ®éng n«ng nghiÖp, n«ng th«n, nh÷ng bÊt cËp trong c«ng t¸c ®µo t¹o nghÒ, v.v... ®Ó giai ®o¹n tíi cã nh÷ng bíc ®ét ph¸ m¹nh mÏ, ®¸p øng ®îc yªu cÇu vèn rÊt bøc b¸ch trong ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n hiÖn nay. §Ó ph¸t triÓn nh©n lùc cho khu vùc nµy, theo chóng t«i, cÇn ph¶i:

Thø nhÊt, lùa chän ngµnh nghÒ phï hîp víi lîi thÕ vµ tiÒm n¨ng cña mçi ®Þa ph¬ng. §µo t¹o nghÒ cho lao ®éng n«ng th«n ph¶i xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu sö dông lao ®éng thËt sù cña c¸c doanh nghiÖp trªn

®Þa bµn ®ång thêi dùa trªn nhu cÇu thùc tÕ vÒ nghÒ nghiÖp cña ngêi d©n, mµ kh«ng ph¶i lµ c¸c ho¹t ®éng cã tÝnh phong trµo, nhÊt thêi. V× vËy, cÇn n¾m ch¾c ®îc nh÷ng nhu cÇu (theo tõng nghÒ, nhãm nghÒ, vÞ trÝ c«ng viÖc...) cña ngêi d©n ë

tõng ®Þa ph¬ng vµ cña doanh nghiÖp, th«ng qua kh¶o s¸t ®iÒu tra lµ c¬ së quan träng ®Ó ngêi d©n yªn t©m víi nghÒ nghiÖp ®îc ®µo t¹o, tr¸nh ®îc nh÷ng tæn thÊt cña x· héi trong c«ng t¸c ®µo t¹o nµy.

Thø hai, chÝnh s¸ch vÒ ®µo t¹o ®èi víi nh÷ng ngµnh nghÒ thuéc lÜnh vùc n«ng nghiÖp, n«ng th«n cÇn thùc hiÖn ®µo t¹o theo ®Þa chØ cô thÓ. Khi x©y dùng kÕ ho¹ch

®µo t¹o nghÒ hµng n¨m, c¸c trêng trung häc chuyªn nghiÖp vµ d¹y nghÒ kh«ng chØ x©y dùng kÕ ho¹ch ®µo t¹o chÝnh qui, mµ cÇn x©y dùng c¶ kÕ ho¹ch ®µo t¹o nghÒ ng¾n h¹n cho n«ng d©n. C¸c trêng cã nhiÖm vô ®µo t¹o cho khu vùc nµy cÇn

®iÒu tra nhu cÇu häc tËp cña n«ng d©n trªn ®Þa bµn, tõ ®ã ®Þnh ra kÕ ho¹ch ®µo t¹o vµ båi dìng cho phï hîp. Bªn c¹nh ®ã, c¸c trêng ph¶i cã kÕ ho¹ch cô thÓ, tÝch cùc tham gia vµo c«ng t¸c ®µo t¹o n«ng d©n,

®Æc biÖt çn bé qu¶n lý cÊp x·, qu¶n lý doanh nghiÖp n«ng nghiÖp. Ngoµi ra, viÖc d¹y nghÒ cÇn ®¸p øng ®øng nhu cÇu thùc tiÔn cña s¶n xuÊt, kinh doanh cña mçi ®Þa ph¬ng, cã kÕt qu¶ thiÕt thùc, tr¸nh t×nh tr¹ng "d¹y çi m×nh cã mµ kh«ng d¹y çi thÞ trêng cÇn", hoÆc "çi cÇn th× kh«ng d¹y, çi kh«ng cÇn th× l¹i d¹y”.

Thø ba, ®æi míi ch¬ng tr×nh vµ ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y vµ trong c«ng t¸c

®µo t¹o nghÒ nh»m ®¸p øng ®îc yªu cÇu thùc tiÔn cña s¶n xuÊt. Do tÝnh ®a d¹ng vïng miÒn vµ tÝnh ®Æc thï cña ngêi n«ng d©n vµ lao ®éng n«ng th«n (tr×nh ®é häc vÊn kh«ng ®Òu, lao ®éng theo mïa vô, thãi quen canh t¸c...), nªn viÖc tæ chøc c¸c khãa ®µo t¹o ph¶i rÊt linh ho¹t vÒ ch¬ng tr×nh ®µo t¹o, h×nh thøc ®µo t¹o, ph¬ng thøc ®µo t¹o, ph¬ng ph¸p truyÒn ®¹t....

Víi tr×nh ®é h¹n chÕ, ph¬ng ph¸p phï

(6)

hîp víi nh÷ng ®èi tîng nµy lµ häc th«ng qua c¸c buæi híng dÉn thùc hµnh, gi¶m lý thuyÕt. Khi häc xong ngêi d©n cã thÓ vËn dông ®îc ngay nh÷ng kiÕn thøc ®·

häc vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña m×nh.

Thø t, cÇn tiÕp tôc cã nh÷ng chÝnh s¸ch m¹nh mÏ h¬n ®Ó thu hót lùc lîng lao ®éng ®· ®îc ®µo t¹o chÝnh qui tõ c¸c trêng, ®Æc biÖt lµ nh÷ng häc sinh, sinh viªn xuÊt th©n tõ n«ng th«n vÒ phôc vô cho chÝnh quª h¬ng m×nh. NÕu nh chÝnh quyÒn c¸c ®Þa ph¬ng cã nh÷ng chÝnh s¸ch tháa ®¸ng, c¶i thiÖn m«i trêng lµm viÖc sÏ t¹o ®éng lùc ®ßn bÈy ®Ó nh÷ng sinh viªn, häc sinh nµy vÒ g¾n bã l©u dµi víi quª h¬ng. §iÒu nµy sÏ gi¶m ®îc nhiÒu

¸p lùc ®èi víi c¸c thµnh phè vÒ t×nh tr¹ng sinh viªn, häc sinh khi tèt nghiÖp kh«ng muèn quay l¹i lµm viÖc t¹i n«ng th«n, mÆc dï trong t©m thøc cña hä vÉn cßn nÆng t×nh víi quª h¬ng.

Ngoµi nh÷ng gi¶i ph¸p nªu trªn, theo chóng t«i cßn cÇn ph¶i cã sù vµo cuéc quyÕt liÖt h¬n cña c¶ hÖ thèng chÝnh trÞ ë mçi ®Þa ph¬ng, sù chØ ®¹o s©u s¸t cña chÝnh quyÒn vµ sù tham gia tÝch cùc cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi, nh: Héi phô n÷, Héi n«ng d©n, Trung T©m khuyÕn n«ng - khuyÕn ng... vµ sù phèi hîp chÆt chÏ cña c¸c c¬ së ®µo t¹o vµ doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn sÏ lµ nh÷ng có huých m¹nh mÏ ®Ó lao ®éng trong khu vùc n«ng nghiÖp, n«ng th«n tù v¬n lªn vµ ®¸p øng

®îc víi yªu cÇu míi trong qu¸ tr×nh hiÖn

®¹i hãa n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n ë níc ta hiÖn nay.

TµI LIÖU THAM KH¶O

nÒn kinh tÕ trong giai ®o¹n hiÖn nay, http://www.caicachhanhchinh.gov.vn/Uploads/

.../Nam2010/th12-2010/bai6.doc.

2. Tæng côc Thèng kª (2011), Mét sè kÕt qu¶ chñ yÕu tõ Kh¶o s¸t møc sèng hé d©n c n¨m 2010, http://www.gso.gov.vn/default.

aspx?tabid=382&idmid=2&ItemID=11136, truy cËp ngµy 02/11/2012.

3. Tæng Côc Thèng Kª (2011). D©n sè n«ng th«n trung b×nh ph©n theo ®Þa ph¬ng, http://www.gso.gov.vn/default.aspx?tabid=

387&idmid=3&ItemID=9859, truy cËp ngµy 02/11/2012.

4. Tæng Côc Thèng Kª (2011). N¨ng suÊt lao ®éng x· héi ph©n theo ngµnh kinh tÕ, http://www.gso.gov.vn/default.aspx?tabid=

5. Tæng Côc Thèng Kª (2011). ChØ sè ph¸t triÓn tæng s¶n phÈm trong níc theo gi¸ so s¸nh 1994 ph©n theo thµnh phÇn kinh tÕ vµ ph©n theo ngµnh kinh tÕ, http://www.gso.gov.vn/default.aspx?tabid=

6. Tæng Côc Thèng Kª (2010). Lao ®éng tõ 15 tuæi trë lªn ®ang lµm viÖc t¹i thêi

®iÓm 1/7 hµng n¨m ®· qua ®µo t¹o ph©n theo giíi tÝnh, thµnh thÞ, n«ng th«n, http://www.gso.gov.vn/default.aspx?tabid=

7. §µo t¹o nghÒ cho lao ®éng n«ng th«n, http://www.baomoi.com/Dao-tao-nghe-cho- lao-dong-nong-thon/47/4514758.epi, truy cËp ngµy 05/12/2011.

8. §µo t¹o nghÒ cho lao ®éng n«ng th«n, http://nhantai.org.vn/News/46/910/dao-tao- nghe-cho-lao-dong-nong-thon.aspx, truy cËp ngµy 05/11/2012.