Kinh nghiệm công tác quản lý nhà nước về đất đai và bài học cho chính quyền

1.5.1. Kinh nghiệm công tác quản lý nhà nướcvề đất đai trong nước 1.5.1.1. Kinh nghiệm quản lý nhà nướcvề đất đai ở Hà Nội

Trong lĩnh vực giao thông Hà Nội, do quy hoạch và quản lý thiếu tính đồng bộ nên chi phí bồi thường lớn hơn nhiều so chi phí làm đường. Chi phí làm đường cao tốc trên thế giới trung bình cho 1km khoảng 2,1- 2,7 triệu USD/km. Trong khi đó đoạn đường Hoàng Cầu nối Voi Phục dài chưa đến 2,3km hết 7.500 tỷ VND (khoảng 155 triệu USD/km), trong đó chi phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư ước tính 6.400 tỷ VNĐ, gấp hơn 60 lần so với chi phí trung bình trên thế giới. Đây là đoạn đường đắt kỷ lục trên thế giới nếu được phê duyệt thực hiện. Ngoài ra, Chi phí trung bình đoạn đường Đào Tấn đến Bưởi cũng đắt tương đương. Đặc biệt, đoạn đường Trần duy Hưng- Khuất Duy Tiến đến Nguyễn Trãi dài 6,3 km chi phí hết 1,300 tỷ VNĐ nghĩa là 1km hết 206 tỷ VNĐ (xấp xỉ 14 triệu USD/km), đắt gấp 9 lần so với thế giới. Đoạn đường từ Trung Tự đến Ô Chơ Dừa dài khoảng 1.082 m chi hết 750 tỷ VNĐ (hơn 46 triệuUSD/km)[20].

Đối với vụ việc cấp đất sai thẩm quyền, chia chác đất đai tại một số quận như quận Hoàng Mai, Tây Hồ, quận Bắc, Nam Từ Liêm…, việc chính quyền các quận

Trường Đại học Kinh tế Huế

tự ý chia chác đất đai cho những người quen, người thân mới đây bị phát hiện.

Phó Chủ tịch thường trực UBND thành phố Hà Nội, Nguyễn Doãn Toản cho biết:

Hà Nội bước đầu đã quyết định thu hồi 248 lô đất của 236 hộ trong số 1.068 hộ được cấp đất tại đây, trong đó có 11 người tự giác trả lại 12 lô (có 1 trường hợp trả 2 lô); 7 lô của các trường hợp không có hộ khẩu tại Hà Nội và 130 lô của các trường hợp không thực hiện kê khai theo quy định của thành phố. Đối chiếu với tiêu chuẩn được giao đất làm nhà ở do UBND thành phố ban hành, hiện vẫn còn một số cán bộ lãnh đạo các sở, ngành, địa phương không thuộc diện được cấp đất tại đây sẽ buộc xử lý thu hồi lại đất sau khi thẩm định từng trường hợp (kể cả trường hợp nhượng quyền SDĐ trước đó). Được biết, quỹ đất thu hồi này sẽ được thành phố Hà Nội quản lý, sử dụng đúng mục đích hoặc đấu giá quyền sử dụng, góp phần mang lại nguồn thu cho ngân sách thành phố. Mặt khác, thành phố còn quyết định thu hồi 1,578 tỷ đồng quyết toán sai trong việc xây dựng kết cấu hạ tầng của dự án, nộp vào ngân sách nhà nước. Cùng với việc khẩn trương rà soát, thực hiện các giải pháp thu hồi lại diện tích đất giao không đúng đối tượng, Hà Nội còn kiên quyết xử lý kỷ luật một số cán bộ mắc sai phạm. Đồng thời, thành phố tập trung chỉ đạo kiểm điểm và rút ra bài học kinh nghiệm trong việc quản lý, chỉ đạo thực hiện dự án[01].

1.5.1.2. Kinh nghiệmquản lý nhà nướcvề đất đai ở quận Liên Chiều – Đà Nẵng Quận Liên Chiểu thành lập tháng 01/1997, có tổng diện tích tự nhiên là 7.572 ha, dân số khoảng 100.050 người, dân cư hàng năm luôn biến động theo chiều hướng gia tăng từ 7- 9%, là quận có tốc độ đô thị hoá nhanh, nên dự án đầu tư xây dựng rất lớn... Do vậy hệ thống hạ tầng kỹ thuật và xã hội, không đáp ứng kịp nhu cầu... Dù vậy, công tác quy hoạch và quản lý trật tự xây dựng và QLĐĐ theo quy hoạch và KHSDĐ được triển khai khá hiệu quả. Quận cũng đã tổ chức được nhiều lớp tập huấn hướng dẫn, phổ biến thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước về quy hoạch xây dựng, 7 tháng đầu năm 2016, quận đã cấp được 669 giấy phép xây dựng (133.266 m² sàn), tăng tỷ lệ kiểm soát công trình đạt 85%, công tác quản lý thu hồi đất, cấp giấy CNQSDĐ, GPMB, đấu giá cũng tích cực được triển khai thực hiện. Đặc biệt, quận đã triển khai rất tốt công tác đấu giá

Trường Đại học Kinh tế Huế

quyền SDĐ, chỉ tính 7 tháng đầu năm 2016, đã tổ chức được 3 đợt đấu giá quyền SDĐ, với tổng diện tích 1,96 ha thu được 94 tỷ đồng. Công tác quản lý đầu tư xây dựng, trong thời gian qua cũng được chú trọng, nên đã góp phần tạo gương mặt mới cho quận[21].

1.5.2. Kinh nghiệm công tácquản lý nhà nướcvề đất đai huyện Quảng Ninh Thông qua một số thực tế QLNN về đất đai của một số nước trên thế giới và các địa phương nêu trên, có thể đưa ra những bài học màCQH Quảng Ninh cần lưu ý đó là:

Một là, QLNN về đất đai là một lĩnh vực phức tạp dễ dẫn đến những sai phạm cũng như tham nhũng với mức độ lớn. Đối tượng sai phạm có thể cả những cán bộ đã có nhiều năm rèn luyện, cán bộ giữ vị trí chủ chốt hàng đầu của huyện. Do vậy công tác giáo dục, rèn luyện cán bộ cần phải được coi trọng. Bên cạnh việc giáo dục cần tăng cường sự kiểm tra giám sát thường xuyên của tỉnh, cấp uỷ Đảng, HĐND, các tổ chức chính trị- xã hội, của DN và người dân.

Hai là, trong QLNN về đất đai khi đã phát hiện ra những sai phạm thì chính quyền các cấp cần phải kiên quyết xử lý triệt để, bất kể đối tượng đó là ai, cấp nào, nếu sai phạm thì đều bị pháp luật trừng phạt. Đối với những cán bộ thực hiện không hết chức trách, trách nhiệm cũng cần bị xử lý và nên có chế độ bồi thường thiệt hại bằng vật chất. Hàng năm CQH cần thực hiện nghiêm túc việc thống kê, kiểm kê đất đai, các trường hợp về hưu, chuyển công tác cần có sự bàn giao trách nhiệm quản lý cụ thể, tránh buông lỏng trong quản lý.

Ba là, CQH cần coi trọng công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật cho người dân, đào tạo tập huấn nghiệp vụ cho cán bộ quản lý. Nhận thức của người dân, trình độ cán bộ nếu được quan tâm bồi dưỡng, nâng cao sẽ tạo ra những chuyển biến tích cực trong QLNN về đất đai.

Bốn là, CQH cần nghiên cứu để đẩy mạnh việc cấp giấy CNQSDĐ, cấp phép xây dựng nhằm tạo thuận lợi cho quản lý và sử dụng. Nhằm hạn chế tiêu cực trong QLNN về đất đai cần thực hiện hình thức đấu giá QSDĐ, đấu thầu thuê đất. Cần xây dựng các quy trình, quy chế, tiêu chuẩn đấu thầu, đấu giá một cách khoa học và công khai rõ ràngđể thực hiện và giám sát.

Trường Đại học Kinh tế Huế

Năm là, CQH cần kiểm tra thu hồi những diện tích đất đã giao hoặc cho thuê nhưng không sử dụng hoặc sử dụng hoặc không bảo đảm tiến độ, SDĐ không đúng mục đích được giao hoặc cho thuê, đất nông nghiệp của các đơn vị hành chính, sự nghiệp, lực lượng vũ trang dùng cho sản xuất cải thiện đời sống để đấu thầu, đấu giá cho các đối tượng sử dụng có hiệu quả hơn.

Tóm lại:Sau khi xem xét một số hoạt động quản lý và vụ việc tiêu cực đã xẩy ra, những mặt đạt được và tồn tại trong QLNN về đất đai của một sốnước trên thế giới, của các địa phương của Việt Nam. Qua đó đó có thể đưa ra những kinh nghiệm hữu ích mà QLNN về đất đai của CQH Quảng Ninh cần học tập hoặc tránh lập lại, nhằm hoàn thiện QLNN về đất đai trên địa bàn.

Trường Đại học Kinh tế Huế