Bài giảng; Giáo án - Trường TH&THCS Việt Dân #navigation_collapse{display:none}#navigation{display:block}#navigation_sub_menu{display:block}#banner{height:150px}@media(min-width:1050px){#wrapper,#banner{width:1050px}.miniNav{width:1

(1)

Tiết 109,110

(2)

Tiết 109,110 : Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí

I. Đề bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí

1. Đề bài (SGK/51) a. Giống nhau

-Đều nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí

b. Khác nhau:

2. Tự ra đề

Dạng có mệnh đề Dạng không có mệnh đề

- Đề1: Bàn về chữ hiếu - Đề 2: Nhận định về một câu danh ngôn

- Đề: Lòng nhân ái - Đề 2: Đạo lí lá lành đùm lá rách

b. Khác nhau:

-Đề 1,3,10 có mệnh đề

- Các đề còn lại không có mệnh đề

(3)

Tiết 109,110 : Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí

I. Đề bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí.

II. Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí.

Đề: “Suy nghĩ về đạo lí uống nước nhớ nguồn”

1. Tìm hiểu đề và tìm ý a.Tìm hiểu đề

- Kiểu bài: nghị luận về vấn đề tư tưởng, đạo lí - Nội dung: nêu suy nghĩ về câu tục ngữ

- Tri thức cần có: + Hiểu biết về TN Việt Nam + Vận dụng các tri thức vào đời sống

b. Tìm ý

Nghĩa đen:

- Nước là thể lỏng mềm, mát rất cần thiết trong đời sống.

- Nguồn là nơi bắt đầu của mọi dòng chảy

Nghĩa bóng:

- Nước: là thành quả mà con người được hưởng gồm vật chất lẫn tinh thần.

- Nguồn: tổ tiên, tiền nhân, Tiền bối…những người có công tạo dựng lên.

- Giải thích nghĩa đen - Giải thích nghĩa bóng

(4)

2. Lập dàn bài

a. Mở bài: - Giới thiệu câu tục ngữ và nêu tư tưởng chung của nó b. Thân bài:

- Giải thích nội dung câu tục ngữ: Nước là gì? Nguồn là gì? Vì sao phải uống nước nhớ nguồn? Muốn uống nước nhớ nguồn ta phải làm gì?

- Đánh giá nội dung câu tục ngữ.

+ Khẳng định hoàn toàn đúng + Xác lập luận điểm:

+) Tại sao phải có lòng biết ơn?

. Vì đó là đạo lí làm người

. Truyền thống tốt đẹp cuả người Việt Nam . Cơ sở để xây dựng và phát triển xã hội . Nguyên tắc đối nhân xử thế

(Lí lẽ và dẫn chứng cụ thể)

- Phê phán: Kẻ vong ân bội nghĩa, ”Ăn cháo đá bát”

c. Kết bài:

- Khẳng định truyền thống tốt đẹp.

- Nêu ý nghĩa của câu tục ngữ đối với hôm nay.  Sống và làm việc theo đạo lí.

(5)

I. Đề bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí.

II. Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí.

Đề: “Suy nghĩ về đạo lí uống nước nhớ nguồn”

- Kiểu bài: nghị luận về vấn đề tư tưởng, đạo lí

- Nội dung: nêu suy nghĩ về câu tục ngữ

- Tri thức cần có:

+ Hiểu biết về TN Việt Nam

+ Vận dụng các tri thức vào đời sống b. Tìm ý - Giải thích nghĩa đen

- Giải thích nghĩa bóng 2. Lập dàn bài

a. Mở bài:- Giới thiệu câu tục ngữ và nêu tư tưởng chung của nó

b. Thân bài:

- Giải thích nội dung câu tục ngữ:

- Đánh giá nội dung câu tục ngữ.

+ Khẳng định hoàn toàn đúng + Xác lập luận điểm:

+) Tại sao phải có lòng biết ơn?

. Vì đó là đạo lí làm người

. Truyền thống tốt đẹp cuả người Việt Nam

. Cơ sở để xây dựng và phát triển xã hội . Nguyên tắc đối nhân xử thế

- Phê phán: Kẻ vong ân bội nghĩa, ”Ăn cháo đá bát”

c. Kết bài:

- Khẳng định truyền thống tốt đẹp.

- Nêu ý nghĩa của câu tục ngữ đối với hôm nay.  Sống và làm việc theo đạo lí.

3. Viết bài a. Mở bài

- Đi từ cái chung đến cái riêng - Đi từ cái thực tế đến đạo lí

(6)

I. Đề bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí.

II. Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí.

Đề bài: Suy nghĩ về đạo lí “ Uống nước nhớ nguồn”.

1. Tìm hiểu đề và tìm ý:

2. Lập dàn bài:

3. Viết bài:

a. Mở bài:

Trong kho tàng tục ngữ Việt Nam có nhiều câu tục ngữ sâu sắc thể hiện truyền thống đạo lí của người Việt. Một trong những câu đó là câu “ Uống nước nhớ nguồn”. Câu tục ngữ này nói lên lòng biết ơn đối với những ai đã làm nên thành quả cho con người hưởng thụ.

- Đi từ chung đến riêng.

Đất nước Việt Nam có nhiều đền chùa và nhiều lễ hội. Một trong những đối tượng được thờ cúng, suy tôn là các anh hùng, các vị tổ tiên có công với dân, với làng, với nước. Truyền thống đó được phản ánh vào một câu tục ngữ rất hay và cô đọng: “Uống nước nhớ nguồn”.

- Đi từ thực tế đến đạo lí.

(7)

I. Đề bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí

II. Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí

2. Lập dàn ý

^{3.Viết bài}

1.Tìm hiểu đề và tìm ý

-Đi từ chung đến riêng -Đi từ thực tế đến đạo lí

Nhân dân ta thường nhắc nhở nhau: “Uống nước nhớ nguồn” Truyền thống đạo lí đó có ý nghĩa như thế nào với bản thân mỗi chúng ta.

Mở bài trực tiếp

Tục ngữ có câu “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây,Uống nước sông nhớ mạch nguồn”. Truyền thống tốt đẹp ấy còn thể hiện qua câu tục ngữ “Uống nước nhớ nguồn”.

Ngày nay câu tục ngữ này còn có ý nghĩa ra sao chúng ta cùng đi tìm hiểu.

Mở bài bằng một câu tục ngữ có nội dung tương tự a. Mở bài

(8)

3. Viết bài:

a. Mở bài:

- Đi từ chung đến riêng.

- Đi từ thực tế đến đạo lí.

Trong cuộc sống có không ít kẻ vô ơn mà nhân dân ta khái quát thành những câu như: “ Khỏi vòng cong đuôi”, “Qua cầu rút ván”, “Có mới nới cũ”... Vì thế, để khuyên răn con cháu, ông cha ta có câu: “ Uống nước nhớ nguồn”. Câu tục ngữ này đã thể hiện sâu sắc truyền thống đạo lí tốt đẹp của người Việt từ bao đời nay.

Mở bài bằng cách đưa ra những câu có nội dung trái ngược

(9)

I. Đề bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí.

II. Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí.

Đề: “Suy nghĩ về đạo lí uống nước nhớ nguồn”

- Kiểu bài: nghị luận về vấn đề tư tưởng, đạo lí

- Nội dung: nêu suy nghĩ về câu tục ngữ

- Tri thức cần có:

+ Hiểu biết về TN Việt Nam

+ Vận dụng các tri thức vào đời sống b. Tìm ý - Giải thích nghĩa đen

- Giải thích nghĩa bóng 2. Lập dàn bài

a. Mở bài:- Giới thiệu câu tục ngữ và nêu tư tưởng chung của nó

b. Thân bài:

c. Kết bài:

3. Viết bài a. Mở bài

- Đi từ cái chung đến cái riêng - Đi từ cái thực tế đến đạo lí

- Đưa ra những câu có nội dung trái ngược b. Thân bài

- Giải thích nội dung câu tục ngữ:

- Nhận định, đánh giá câu tục ngữ - Đoạn văn tham khảo SGK/53.54 c. Kết bài

- Từ nhận thức, đến hành động - Kết bài có tính tổng kết

- Đoạn kết bài tham khảo (SGK/54) - Kết bài có tính tổng kết, liên hệ

(10)

I. Đề bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí.

II. Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí.

1. Tìm hiểu đề, tìm ý 2. Lập dàn bài

3. Viết bài a. Mở bài b. Thân bài

c. Kết bài

Kết bài

1. Câu tục ngữ đã nhắc nhở mọi người ghi nhớ một đạo lý của dân tộc, đạo lý của người hưởng thụ. Hãy sống và làm việc theo truyền thống tốt đẹp đó.

Þ Kết bài đi từ nhận thức đến hành động.

2. Câu tục ngữ ngắn gọn mà hàm ý xâu xa, nói về nghĩa vụ của những ai đang hưởng thành quả.

=> Kết bài có tính tổng kết

3. Câu tục ngữ đã nêu lên truyền thống đạo lý tốt đẹp của người Việt. Đọc và hiểu câu tục ngữ, em thấy mình cần biết ơn, giữ gìn và bảo vệ thành quả đã có đồng thời phải học tập thật tốt để sau này cống hiến cho đất nước, xây dựng đất nước phồn vinh

=> Kết bài có tính tổng kết, liên hệ

(11)

CÁCH LÀM BÀI VĂN NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÍ.

3. Viết bài:

4. Đọc lại bài viết và sửa chữa:

(12)

4/ Đọc bài viết và sửa chữa:

Trong kho tàng tục ngữ Việt Nam chứa đựng nhiều kinh nghiệm quý báu, nhiều bài học đạo lý nhắc nhở con người sống đúng, sống đẹp. Một trong những câu tục ngữ đó là

”Uống nước nhớ nguồn”.

Vậy ”Uống nước nhớ nguồn” là gì? Uống nước là hưởng thành quả, sản phẩm vật chất, tinh thần của người khác. Nhớ nguồn là người hưởng thụ phải tri ân, gìn giữ và phát huy thành quả của người làm ra chúng. Câu tục ngữ nói lên lòng biết ơn những người làm ra thành quả cho chúng ta hưởng thụ. Câu tục ngữ nhằm khuyên nhủ và nhắc nhở mọi người sống có đạo lý, nhân nghĩa bởi cuộc đời cũng có những kẻ vô ơn “Qua cầu rút ván”, “Có mới nới cũ”, “Uống nước quên người đào giếng”. Nhớ ơn vốn là truyền thống đạo lý của dân tộc ta từ xưa đến nay. Thật vậy, trong gia đình con cái phải biết ơn tổ tiên, ông bà, cha mẹ được thể hiện qua các ngày giỗ, ngày lễ, thờ phụng, thăm viếng mồ mã ông bà, tổ tiên và yêu kính cha mẹ. Trong nhà trường, học sinh phải biết ơn thầy cô vì

“Không thầy đố mày làm nên”, hàng năm có ngày kỉ niệm Nhà giáo Việt Nam 20/11 để tôn vinh thầy cô. Trong xã hội, thế hệ sau phải nhớ ơn thế hệ trước đã chiến đấu hi sinh, đổ bao mồ hôi nước mắt để bảo vệ, xây dựng đất nước như ngày nay, có phong trào đền ơn đáp nghĩa thể hiện lòng biết ơn những thương binh liệt sĩ, gia đình có công với cách

mạng , bà mẹ Việt Nam anh hùng. Một đất nước, xã hội, gia đình mà giữ được truyền thống đạo lý ”Uống nước nhớ nguồn” là một đất nước, xã hội, gia đình tốt đẹp, bền vững. Chúng ta cần có ý thức vun đắp, bảo vệ, góp phần xây dựng thành quả đạt được làm cho gia đình hạnh phúc, đất nước giàu mạnh.

Tóm lại, câu tục ngữ là một lời khuyên nhắc nhở sâu sắc về lòng biết ơn. Lòng biết ơn là thước đo đánh giá con người. Sống và thực hiện theo đạo lý trên là biểu hiện lối sống nghĩa tình, vừa văn minh, văn hóa.

(13)

3. Viết bài:

4. Đọc lại bài viết và sửa chữa:

* Ghi nhớ SGK/54

(14)

III. Luyện tập: Lập dàn bài cho đề: Tinh thần tự học.

a. Mở bài:

b. Thân bài:

* Giải thích thế nào là học và tự học.

* Nhận định, đánh giá:

- Ý nghĩa của tinh thần tự học:

+ Chủ động suy nghĩ, tìm tòi, khám phá để nắm được bản chất của vấn đề.

+ Tiếp thu kiến thức từ nhiều nguồn khác nhau.

- Cần có tinh thần tự học như thế nào?

- Nêu một số tấm gương về tinh thần tự học.

- Phê phán thái độ ỷ nại, thiếu tự lập trong học tập - biểu hiện- hậu quả của thái độ ấy:

c. Kết bài:

- Khẳng định ý nghĩa của tinh thần tự học.

- Ý nghĩa của vấn đề tư tưởng này đối với học sinh hiện nay.

Giới thiệu về vấn đề: Tinh thần tự học và tư tưởng chung của nó.

+ Chủ động ghi nhớ lí thuyết, tiết kiệm thời gian thực hành.

Phụ thuộc vào bài giảng, sách tham khảo, thiếu sự sáng tạo -> nhanh quên, lí thuyết suông, kiến thức rỗng.

Chủ động học tập mọi lúc, mọi nơi.

(15)

CÁCH LÀM BÀI VĂN NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÍ

* Mở bài:

1. Vốn tri thức của nhân loại vô cùng rộng lớn, để có tri thức thì chúng ta phải học. Tự học là phương pháp đem lại hiệu quả cao trong quá trình học tập…

2. Tục ngữ có câu “Không thầy đố mày làm nên”. Nhưng

thực tế cũng cho thấy tự học cũng rất quan trọng. Tự học là

yếu tố quan trọng giúp ta thành công trong học tập.

(16)

CÁCH LÀM BÀI VĂN NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÍ

Kết bài:

Trong học tập, tự học là cách học có hiệu quả nhất giúp ta tiến bộ. Bản

thân em cần pahir rèn cho mình thói quên tự học để đạt được thành tích

cao hơn trong năm học này.

(17)

Cách làm bài văn nghị luận về một vấn đề

TTĐL

Đề bài nghị luận về vấn đề TTĐL

Cách làm bài nghị luận về vấn đề TTĐL

Nội dung:

Nêu lên một vấn đề TTĐL.

Hình thức:

Có mệnh lệnh hoặc đề mở.

Tìm hiểu đề, tìm ý

Lập dàn bài.

Viết bài.

Đọc lại bài và sửa chữa.

Mở bài Thân bài Kết bài

(18)

Bài giảng; Giáo án - Trường TH&THCS Việt Dân #navigation_collapse{display:none}#navigation{display:block}#navigation_sub_menu{display:block}#banner{height:150px}@media(min-width:1050px){#wrapper,#banner{width:1050px}.miniNav{width:1

Tiết 109,110

Tiết 109,110 : Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí

I. Đề bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí

1. Đề bài (SGK/51) a. Giống nhau

-Đều nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí

b. Khác nhau:

Tiết 109,110 : Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí

I. Đề bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí.

II. Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí.

I. Đề bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí

II. Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí

Kết bài

1. Câu tục ngữ đã nhắc nhở mọi người ghi nhớ một đạo lý của dân tộc, đạo lý của người hưởng thụ. Hãy sống và làm việc theo truyền thống tốt đẹp đó.

Þ Kết bài đi từ nhận thức đến hành động.

2. Câu tục ngữ ngắn gọn mà hàm ý xâu xa, nói về nghĩa vụ của những ai đang hưởng thành quả.

=> Kết bài có tính tổng kết

=> Kết bài có tính tổng kết, liên hệ

4/ Đọc bài viết và sửa chữa:

* Mở bài:

1. Vốn tri thức của nhân loại vô cùng rộng lớn, để có tri thức thì chúng ta phải học. Tự học là phương pháp đem lại hiệu quả cao trong quá trình học tập…

2. Tục ngữ có câu “Không thầy đố mày làm nên”. Nhưng

thực tế cũng cho thấy tự học cũng rất quan trọng. Tự học là

yếu tố quan trọng giúp ta thành công trong học tập.

Trong học tập, tự học là cách học có hiệu quả nhất giúp ta tiến bộ. Bản

thân em cần pahir rèn cho mình thói quên tự học để đạt được thành tích

cao hơn trong năm học này.

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

* Bài cũ:

- Học thuộc phần ghi nhớ

- Năm được các bước làm bài nghị luận về tư tưởng đạo lý.

- Hoàn thành phần thân bài đề số 7

* Chuẩn bị bài: Mùa xuân nho nhỏ + Tìm hiểu tác giả.

+ Kể tên các tác phẩm của nhà thơ Thanh Hải

+ Hoàn cảnh sáng tác bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”

+ Đọc diễn cảm bài thơ, tìm hiểu chú thích trong SGK.

+ Chia bố cục bài thơ

+ Phân tích bài thơ và trả lời câu hỏi phần đọc hiểu

+ Nội dung và nghệ thuật của bài thơ