Tiết 106,107:
LUYỆN KĨ NĂNG LÀM BÀI TẬP LÀM VĂN NGHỊ LUẬN
• ĐỀ BÀI:
• “Dân gian ta có câu tục ngữ : Gần mực thì đen gần đèn thì rạng. Nhưng có bạn lại bảo: Gần mực chưa chắc đã đen, gần đèn chưa chắc đã rạng. Em hãy viết bài văn chứng minh
thuyết phục bạn ấy theo ý kiến của em.”
1. Mo bài ??
- Có lẽ mỗi con ng ườ i chúng ta khi v a sinh ra đã mang trong mình ừ
nh ng b n sắc, khuỗn màu, cu c đ i và tính cách riêng bi t. Đó là giá ữ ả ộ ờ ệ tr th t s mà tất th y trong mỗi cá nhấn đê'u có. Song, mỗi tr ị ậ ự ả ườ ng
sỗng cũng là m t trong nh ng điê'u quan tr ng đ hình thành nên ộ ữ ọ ể nhấn cách c a con ng ủ ườ i.
- B i thê t th i xa x a ỗng cha ta đã có cấu “Gấ'n m c thì đẽn, gấ'n đèn thì ở ừ ờ ư ự r ng”. Nh ng có lẽ yêu tỗ con ngạ ư ười còn quan tr ng h n c mỗi trọ ơ ả ường sỗng.
B i con ngở ười tỗt hay xấu ph thu c rất nhiê'u vào b n lĩnh c a chính ngụ ộ ả ủ ười đó.
Vì thê gấ'n m c ch a chắc đã đẽn, gấ'n đèn ch a h n đã r ng.ự ư ư ẳ ạ
2. Thân bài
a ) Gi i thích cấu t c ng : ả ụ ữ “ Gần m c thì đen gần đèn thì r ng’’ ự ạ - Vê' nghĩa đẽn:
+ Đ nêu lên m t bài h c, m t kinh nghi m trong cu c sỗng, ỗng ể ộ ọ ộ ệ ộ cha ta thường mượn hình nh s v t có liên quan đên con ngả ự ậ ười đ th hi n ý nghĩ muỗn nói đên. ể ể ệ
+ M c có màu đẽn, tự ượng tr ng cho cái xấu và nh ng điê'u ư ữ khỗng tỗt đ p c a cu c sỗng. ẹ ủ ộ
+ Lo i m c đạ ự ược nêu trong cấu t c ng là m c tàu mà ỗng ụ ữ ự cha ta ngày x a thư ường s d ng, khi viêt ph i mài nên nêu ta ử ụ ả tiêp xúc, s d ng khỗng khéo léo sẽ dê dàng b vấy b n. ử ụ ị ẩ
+ Còn đèn là v t phát ra ánh sáng soi t cho m i v t ậ ỏ ọ ậ xung quanh, ánh sáng c a nó sẽ xua tan đi bóng tỗi và ủ soi sáng cho ta.
+ Do đó, đèn tượng tr ng cho nh ng điê'u tỗt đ p, ư ữ ẹ sáng s a nhất trong cu c sỗng c a chúng ta.ủ ộ ủ
- Vê' nghĩa chuy n: ể
+ Từ hai hình ảnh tương phản nhau “ Mực” và “ Đèn”, câu tục ngữ nhằm nhắc nhở chúng ta : Nếu sống và giao du với những con người thuộc dạng
“Mực” thì ta sẽ tiêm nhiễm những thói hư tật xấu và con người ta sẽ khó mà tốt được.
+ Ngược lại nếu ta quan hệ với người tốt, ta sẽ đượcnhững ảnh hưởng tốt, sẽ học tập được những đức tính của bạn và noi theo những tấm gương đó để cố gắng đạt được kết quả thành công tốt đẹp.
+ Câu tục ngữ đã bộc lộ quan điểm: môi trường sống quyết định tính cách con người.
b) Nêu lu n đi m_lu n c (lí lẽ và dấn ch ng): ậ ể ậ ứ ứ
Cấu t c ng là bài h c kinh nghi m c a ngụ ữ ọ ệ ủ ườ ưi x a được đúc kêt t cu c sỗng. Nó ừ ộ th hi n rất rõ mỗi quan h gi a mỗi trể ệ ệ ữ ường, xã h i và hoàn c nhv i vi c hình ộ ả ớ ệ
thành nên nhấn cách con người.(Lu n đi m)ậ ể
- Đỗi v i gia đình: (Lu n c 1)ớ ậ ứ
+ Cha ỗng ta còn có cấu “Cha nào con nấy” mang hàm ý gia đình cũng có tấ'm quan tr ng trong vi c hình thành nhấn cách c a ngọ ệ ủ ười con. Có nhiê'u gia đình, cha m sỗng buỗng th , lẹ ả ười lao đ ng, làm nh ng vi c ộ ữ ệ ph m pháp. Con cái h l n lên cũng b nhiêm tính cách t cha m nên ạ ọ ớ ị ừ ẹ cũng sẽ tr nên nh v y.(Lí lẽ) ở ư ậ
+ Nh m t sỗ b n tr hi n nay, do b nh hư ộ ạ ẻ ệ ị ả ưởng nh ng điê'u khỗng tỗt ữ t gia đình nên tr thành nh ng con ngừ ở ữ ườ ư ỏi h h ng, khỗng có đ o đ c, ạ ứ b h c s m và làm nh ng vi c ph m pháp.(dấn ch ng) ỏ ọ ớ ữ ệ ạ ứ
+ Mặt khác, có rất nhiều gia đình có những truyền thống tốt đẹp: truyền thống hiếu học, truyền thống thể thao,... Đó là do các thế hệ ông bà, cha mẹ đi trước đã làm gương cho con cháu về sự chăm chỉ, cần cù... lí lẽ)
+ M t minh ch ng rõ ràng nhất đó là giáo s Ngỗ B o Chấu. Ông độ ứ ư ả ược sinh ra trỗng m t ộ gia đình danh giá v i nh ng truyê'n thỗng hiêu h c. Ba ỗng là tiên sĩ khoa h c Ngỗ Huy ớ ữ ọ ọ C n và m là tiên sĩ Trấ'n L u Vấn Hiê'n. Ông là nhà toán h c v i nh ng cỗng trình ch ng ẩ ẹ ư ọ ớ ữ ứ minh đên tuy t v i và cũng là ngệ ờ ười Vi t Nam đấ'u tiên dành đệ ược huy chương Fiẽlds.
(dấn ch ng)ứ
- Đối với xã hội: (Luận cứ 2)
+ Gấ'n gũi v i chúng ta nhất là vi c giao du v i b n ớ ệ ớ ạ bè trong trường trong l p, nêu ta quan h đớ ệ ược v i ớ nhiê'u b n tỗt, chắm ngoan h c gi i, nói nắng lê đ ạ ọ ỏ ộ biêt kính trên nhường dưới... thì chúng ta sẽ h c ọ t p đậ ược nh ng đ c tính tỗt ấy và tr nên ngữ ứ ở ười tỗt.(lí lẽ)
+ Câu chuyện “Mẹ hiền dạy con” đã thể hiện rõ nét . Mạnh Tử từ khi còn bé được sống gần trường học nên rất lễ phép, biết chăm chỉ học hành. Nếu người mẹ của Mạnh Tử cho cậu bé sống gần chợ hay gần khu nghĩa địa thì chưa chắc sau này Mạnh Tử đã trở thành bậc đại hiền tài của lịch sử Trung Quốc.(dẫn chứng)
+ Còn nêu giao du v i mỗi trớ ường và nh ng con ngữ ười xấu, ta b nh ị ả hưởng lấy. Và tr thành nh ng con ngở ữ ườ ư ỏi h h ng, khỗng có đ o ạ
đ c làm gánh n ng c a đất nứ ặ ủ ước và c a xã h i.(lí lẽ)ủ ộ
+ Đó là hình ảnh của nhân vật Chí Phèo trong tác phẩm cùng tên của nhà văn Nam Cao, anh vốn là một anh nông dân hiền lành, chất phác bỗng nhiên bị vu oan cho là có tội và phải đi ở tù. Sau bao năm ngồi tù, sống cùng bọn xã hội đen…anh Chí ngày nào sau khi trở về quê cũ nhưng đã thay đổi hẳn.
Hắn đã trở thành một con ma men ở làng Vũ Đại
mà ai cũng muốn tránh xa. Bởi chính cái nhà tù của xã hội thực dân phong kiến đen tối, khắc nghiệt đã đày đọa cuộc sống con người, đã biến một người nông dân quanh năm chân lấm, tay bùn, chăm chỉ làm ăn bỗng chốc thay đổi con người và trở thành như thế. (dẫn chứng)
c ) Nấng cao, m r ng vấn đê': ở ộ
-Tuy nhiên, khỗng ph i ai cũng dê dàng b lỗi kéo b i mỗi ả ị ở trường xấu xa.Vấn có nh ng cánh sẽn vữ ươn lên t bùn lấ'y ừ nước đ ng, dù xung quanh hỗi hám sẽn vấn n đ p và t a ọ ở ẹ ỏ ngát hương th m:ơ
+ Bởi vậy, phẩm chất, nhân cách của con người
nằm ở chính bản lĩnh con người ấy. Nếu sống trong môi trường xấu mà biết giữ mình thì cũng như viên ngọc quý sáng ngời giữa đêm khuya.
+ Mỗi trường càng xấu xa thì ph m chất c a con ngẩ ủ ười càng tuy t v i đáng khấm ph c. Anh Nguyên Vắn Trỗi, ệ ờ ụ người th đi n thành phỗ Sài Gòn hoa l , vấn khỗng ợ ệ ở ệ
chút m y may xao đ ng b i cu c sỗng hào nhoáng, nh ng ả ộ ở ộ ữ th đ an l c l a x o trá. Anh ch n cho mình con đủ ọ ọ ừ ả ọ ường Cách m ng, chấp nh n chiên đấu và hy sinh cho lý tạ ậ ưởng mà mình thẽo đu i... Tấm gổ ương c a anh và biêt bao ủ
gương sáng khác đã tr thành bài h c cho bao thê h ở ọ ệ cháu con h c t pọ ậ
3. Kêt bài:
- Cấu t c ng “ Gấ'n m c thì đẽn, gấ'n đèn thì ụ ữ ự sáng” là m t cấu mang ý nghĩa c a l i rắng ộ ủ ờ d y sấu sắc.Khuyên ta nên h c nh ng điê'u ạ ọ ữ hay l ph i và tránh xa nh ng điê'u sai trái, ẻ ả ữ xấu xa. Còn quan đi m “Gấ'n m c ch a chắc ể ự ư đã đẽn, gấ'n đèn ch a chắc đã r ng” là do ư ạ b n thấn c a mỗi chúng ta.ả ủ
- Đ tr thành m t con ngể ở ộ ười tỗt và ý nghĩa, ẽm sẽ h c t p thẽo cấu t c ng . dù mỗi trọ ậ ụ ữ ường
khỗng tỗt nêu có b n lĩnh thì ta vấn nh đóa ả ư sẽn th m ngát: “Gấ'n bùn mù ch ng h i tanh ơ ẳ ỏ mùi bùn”.
