Ngày soạn.... / /2020 Tiết 39 Ngày giảng...
BÀI 25: KHÁNG CHIẾN LAN RỘNG RA TOÀN QUỐC (1873 - 1884) (Tiếp)
I. Mục tiêu 1. Kiến thức
- Tình hình VN trước khi thực dân Pháp đánh Bắc Kì.
- Học sinh nắm được kế hoạch xâm lược Bắc Kì lần thứ hai của Thực dân Pháp - Cuộc kháng chiến của nhân dân Hà Nội và các tỉnh đồng bằng Bắc Kì.
- Vì sao Triều đình Huế ký hiệp ước 1884, nội dung hiệp ước 1884.
2. Kỹ năng
- Sử dụng lược đồ, tranh ảnh, phân tích sự kiện lịch sử.
- Kĩ nắng sống: Tư duy phê phán, lắng nghe, trình bày 3.Thái độ
- GD HS trân trọng và tôn kính những vị anh hùng dân tộc.
- Căm ghét bọn thực dân Pháp tham lam, tàn bạo và những hành động bạc nhược của triều đình Huế.
4. Định hướng phát triển năng lực
- Năng lực chung: năng lực phân tích, năng lực quan sát
- Năng lực chuyên biệt: năng lực nhận xét, năng lực đánh giá sự kiện
* Giáo dục đạo đức: Tinh thần đoàn kết, ý thức trách nhiệm khi tổ quốc bị xâm lăng II. Chuẩn bị
1. GV: SGK, SGV, lược đồ VN, ứng dụng CNTT 2. HS: SGK, đọc và trả lời câu hỏi SGK
III. Phương pháp/KT
- PP: Thuyết trình, hỏi đáp, nêu và giải quyết vấn đề, thảo luận - KT: Hỏi trả lời, nhóm, trình bày 1 phút
IV. Tiến trình tổ chức dạy và học 1. ổn định tổ chức (1p)
2. Kiểm tra bài cũ (15p) Câu hỏi
I. Trắc nghiệm (4,0 điểm) chọn câu trả lời đúng ghi ra giấy kiểm tra( mỗi câu trả lời đúng 0,5 điểm)
Câu 1. Thực dân Pháp lấy cớ gì để đưa quân xâm lược nước ta vào năm 1858?
A. Pháp lấy cớ bảo vệ đạo Gia Tô. B. Nhà Nguyễn bắt giam người nước ngoài.
C. Nhà Nguyễn bắn vào tàu chiến của Pháp. D. Nhà Nguyễn không thực hiện điều Nguyễn Ánh hứa với Pháp.
Câu 2. Quân Pháp tấn công thành Gia Định vào thời gian:
A. 16/2/1859 B. 17/2/1859 C. 18/2/185 D. 19/2/1859
Câu 3. Ba tỉnh miền Đông mà triều phải cắt nhượng cho pháp là:
A. Vĩnh Long, Biên Hòa, Gia Định B. Định Tường, Biên Hòa, Vĩnh Long C. Biên Hòa, Gia Định, Định Tường D. An Giang, Mĩ Tho, Biên Hòa Câu 4. Thực dân Pháp dựa vào cớ gì để xâm lược Bắc kì?
A. Nhà Nguyễn không bồi thường chiến phí. B. Nhà Nguyễn cầu viện Nhật đánh Pháp.
C. Giải quyết vụ Đuy-puy gây rối ở Hà Nội. D. Quân dân Hà Nội giết Đuy-puy.
Câu 5. Trận đánh có tiếng vang nhất của quân dân Hà Nội sau khi mất thành là trận nào?
A. Trận Chợ Cầu 20/11/1873. B. Trận Cầu Giấy 21/12/1873.
C. Trận câu Giấy 21/12/1873. D. Trận Cầu Giấy 22/12/1873.
Câu 6. Sau trận Cầu Giấy lần thứ nhất, nhà Nguyễn và Pháp đã kí một văn bản có tên là gì?
A. Hiệp ước Nhâm Tuất năm 18862. B. Hiệp ước Nhâm Tuất 1874.
C. Hiệp ước Giáp Dần năm 1873. D. Hiệp ước GiápTuất 1874.
Câu 7. Ai là người nói câu: “Bao giờ người Tây nhổ hết cỏ nước Nam thì mới hết người Nam đánh Tây”?
A. Nguyễn Hữu Huân. B. Nguyễn Đình Chiểu.
C. Hồ Huân Nghiệp. D. Nguyễn Trung Trực.
Câu 8. “Bình Tây Đại nguyên soái” là danh hiệu nhân dân phong cho thủ lĩnh nào?
A. Trương Định B. Nguyễn Hữu Huân.
C. Hồ Huân Nghiệp. D. Nguyễn Trung Trực.
II. Tự luận (6,0 điểm)
Câu 1. Trình bày nội dung Hiệp ước Nhân Tuất năm 1862? Em có nhận xét gì về việc triều đình ký với Pháp bản Hiệp ước này?
Đáp án biểu điểm
I. Trắc nghiệm (4,0 điểm) mỗi câu trả lời đúng cho 0,5 điểm
Câu 1 2 3 4 5 6 7 8
Đáp án A B B C C D D A
II. Tự luận (6,0 điểm) Câu 1
Câu Ý Nội dung Điểm
Câu1 (6,0
điểm) a
* Nội dung Hiệp ước Nhâm Tuất 6/6/1862
- Triều đình thừa nhận quyền cai quản của Pháp ở ba tỉnh miền Đông Nam Kì (Gia định, Định Tường, Biên Hòa) và đảo Côn Lôn
1,0
- Mở ba cửa biển ( Đà nẵng, Ba Lạt, Quảng Yên) cho Pháp
vào buôn bán. 1,0
- Cho phép người Pháp và Tây Ban Nha tự do truyền đạo Gia Tô, bãi bỏ lệnh cấm trước đây.
1,0 - Bồi thường cho Pháp một khoản chiến phí lớn tương đương
280 vạn lạng bạc
1,0 - Pháp sẽ trả lại thành Vĩnh Long cho triều đình chừng nào
triều đình buộc được dân chúng ngừng kháng chiến. 1,0 b
* Nhận xét:
- Bản Hiệp ước đầu tiên triều đình kí với Pháp thể hiện thái độ nhu nhược của nhà Nguyễn.
0,5 - Bản Hiệp ước này triều đình đã cắt một phần nước ta cho
Pháp. 0,5
3. Bài mới
GV giới thiệu bài (1p)
Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ nhất, chúng đã vấp phải sức chiến đấu quyết liệt của nhân dân ta, nhưng Triều đình phong kiến nhà Nguyễn bạc nhược, hèn hạ lại kí với Pháp bản hiệp ước giáp Tuất cắt một phần đất nước ta cho Pháp. Chúng chưa dừng lại ở đấy mà tiếp tục mở rộng quá trình xâm lược ra miền Bắc lần thứ hai, cuộc kháng chiến của nhân ta chống Pháp như thế nào, chúng ta cùng tìm hiểu.
Hoạt động của thầy và trò Nội dung
HĐ1 (8p)
- Mục tiêu học sinh thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai và cuộc kháng chiến chống Pháp của nhân dân ta.
- PP: vấn đáp, thuyết trình - KT đặt câu hỏi
- Phương tiện SGK, SGV, tài liệu tham khảo - Cách tiến hành
? Tình hình Bắc Kì sau hiệp ước Giáp Tuất năm 1874 như thế nào?
- Kinh tế- tài chính ngày càng kiệt quệ.
- Nhân dân đói khổ, giặc cướp hoành hành ở khắp nơi, có lúc triều đình phải cầu cứu quân Pháp và quân Thanh đánh dẹp. Các đề nghị cải cách duy Tân đều bị khước từ, tình hình rối loạn cực độ.
? Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần II trong hoàn cảnh nào? Vì sao chúng chiếm Bắc kỳ lần hai?
- Khi Bắc Kì trong tình trạng rối loạn thì tư bản Pháp đang trên đà phát triển mạnh mẽ, rất cần nguồn tài nguyên khoáng sản, Bắc Kì lại sẵn có nguồn tài nguyên đó nên chúng quyết tâm đánh chiếm bắc Kì lần thứ hai
? Duyên cớ trực tiếp nào dẫn đến thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần II?
- Pháp viện cớ triều đình Huế không thi hành các điều khoản của Hiệp ước Giáp Tuất năm 1874.
? Pháp đánh Bắc Kì lần thứ hai ntn?
HS trả lời theo nội dung SGK
? Sau khi thành Hà Nội thất thủ triều đình Huế có thái độ ntn? Hậu quả của thái độ nhu nhược của triều đình Huế như thế nào?
- HS trả lời theo SGK
- GV bổ sung: Quân Thanh ào át tiến vào nước ta quân
II: Thực dân pháp đánh Bắc kì lần thứ hai. Nhân dân Bắc kì tiếp tục kháng chiến trong những năm 1882 - 1884.
1. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai (1882).
* Hoàn cảnh:
- Nước Pháp đang chuển sang giai đoạn chủ nghĩa đế quốc.
- Nhu cầu mở rộng xâm chiếm thuộc địa là thiết yếu nên Pháp quyết tâm đánh Bắc Kì lần II.
* Diễn biến
-3/4/1882 quân Pháp do Ri-vi-e chỉ huy đổ bộ lên Hà Nội.
- Ngày 25/4/1882 Ri-vi-e gửi tối hậu thư đòi nộp khí giới và nộp thành vô điều kiện quân ta chống trả quyết liệt, đến trưa thành Hà Nội thất thủ, Hoàng Diệu tự tử.
-Thừa cơ Pháp chiếm Hòn Gai, Nam Định và các tỉnh đồng bằng.
Pháp nhanh chóng chiếm Hòn Gai. Nam Định và 1 số nơi khác ở Bắc Kỳ
HĐ2 (8p)
- Mục tiêu học sinh tìm hiểu cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp lần thứ hai của nhân dân Bắc Kì.
- PP: Đàm thoại, tường thuật, thảo luận
- KT: đặt câu hỏi, chia nhóm, trình bày 1 phút
? Thái độ của nhân dân ta khi Pháp đánh Bắc Kì lần hai như thế nào?
HS trả lời theo SGK/ 122
ND Bắc Kì phối hợp với quan quân triều đình chống Pháp xâm lược Bắc Kì lần thứ hai
? Trình bày diễn biến trận Cầu Giấy lần thứ hai.
Tường thuật diễn biến trên lược đồ
? Trận cầu giấy lần II, tình hình ta và địch như thế nào? Tại sao TD Pháp không nhượng bộ triều đình Huế sau khi Ri-vi-e bị giết tại trận Cầu Giấy 1883?
GV cho HS thảo luận nhóm (4’) HS trao đổi, thảo luận, nhận xét.
GV nhận xét và chốt kiến thức: Vì tham vọng xâm lược của Pháp, chúng quyết tâm xâm chiếm toàn bộ nước ta, triều đình Huế nhu nhược, yếu hèn nên càng thúc đẩy Pháp đánh mạnh hơn trong việc xâm chiếm Bắc Kì.
...
...
HĐ3 (7p)
- Mục tiêu học sinh hiểu được nội dung Hiệp ước Pa- tơ-nốt và đánh giá thái độ của triều đình nhà Nguyễn đối với dân tộc ta.
-PP: Đàm thoại, phân tích, thảo luận - KT: đặt câu hỏi, chia nhóm
- Phương tiện SGK, máy chiếu, tài liệu tham khảo - Hình thức: cá nhân, nhóm
? Việc triều đình Huế chủ trương thương lượng với Pháp sau chiến thắng Cầu Giấy lần thứ hai đã dẫn đến hậu quả gì?
- Thái độ nhu nhược của triều đình đã thúc đẩy Pháp đem quân đánh chiếm Thuận An, cửa ngõ kinh thành Huế
2. Nhân dân Bắc Kì tiếp tục kháng Pháp.
-Nhân dân ta tích cực phối hợp quân triều đình kháng chiến.
+Thực hiện kế hoạch "Vườn không, nhà trống".
+ Họ tự tay đốt nhà - không bán lương thực cho Pháp…
+ Quân dân Bắc Ninh - Sơn Tây kéo về áp sát địch trong thành Hà Nội.
+ Ri-Ve-e hoảng sợ phải rút quân từ Nam Định về Hà Nội.
- Trận Cầu Giấy lần thứ hai
+ Quân ta lập nên chiến thắng Cầu Giấy lần II (19/5/1883) Ri-ve-e bị giết.
- Triều đình không có quyết tâm chống giặc.
3. Hiệp ước Pa-tơ-nốt. Nhà nước phong kiến Việt Nam sụp đổ 1884.
.
- Chiều 18/8/1883 thực dân Pháp tấn công Thuận An.
(8/1883)
? Cuộc tấn công của quân Pháp vào Thuận An diễn ra như thế nào?
HS trả lời trong SGK/123
? Em hãy nêu nội dung Hiệp ước Hác- măng 1883?
- Hiệp ước Hắc- măng đã thảo sẵn gồm 25 điều triều đình Huế hoặc là chấp nhận mọi là không sửa đổi bất cứ điều khoản nào trong văn bản.
GV chiếu nội dung Hiệp ước Hác-măng
? Hậu quả của việc kí Hiệp ước Hác-măng?
- Phong trào kháng chiến của nhân dân lên mạnh.
- Nhiều sĩ phu phản đối triều đình đầu hàng: Nguyễn Thiện Thuật, Tạ Hiện, Nguyễn Quang Bích...
- Phe chủ chiến trong triều đình hình thành và hành động mạnh tay hơn
? Thái độ của nhân dân ta khi Triều đình Huế kí Hiệp ước Hác Măng?
- Nhân dân ta vô cùng căm phẫn, càng thúc đẩy họ đứng lên đấu tranh.
? Trước thái độ phản kháng mạnh mẽ của nhân dân thực dân Pháp đã đối phó như nào?
- Thực dân Pháp tổ chức các cuộc tấn công nhằm tiêu diệt các trung tâm đề kháng còn sót lại...
? Sau khi làm chủ được tình thế, thực dân Pháp đã ép triều đình huế bản Hiệp ước Pa-tơ-nốt, em hãy nêu nội dung bản Hiệp ước pa-tơ-nốt 6/6/1984?
- HS nêu nội dung trong SGK/124
? Em có nhận xét gì về việc triều đình phong kiến nhà Nguyễn kí với Pháp bản hệp ước này?
- Thảo luận nhóm bàn (2’)
+ Thái độ hèn nhát của triều đình phong kiến nhà Nguyễn đã để nước ta rơi vào tay thực dân pháp
+ Đó là quá trình triều đình từng bước đầu hàng thực
- 20/8/1883 chúng đổ bộ lên vùng này, triều đình Huế hoảng hốt xin đình chiến và chấp nhận ký hiều ước Hác- măng.
* Nội dung Hiệp ước Hác-măng (SGK/123)
* Nội dụng Hiệp ước Pa-tơ-nốt 6/6/1884 (SGK/134)
- Nhà Nguyễn chính thức đầu hàng thực dân Pháp.
- Nhà nước phong kiến Việt Nam sụp đổ.
4. Củng cố (2’)
? Những nội dung cơ bản của các điều ước nhà Nguyễn kí với Pháp (Từ 1862 đến 1884) 5. Hướng dẫn về nhà (3’)
- Về nhà học bài cũ lời các câu hỏi trong SGK
+ Lập bảng niên biểu nội dung chủ yếu cảu điều ước Hác Măng 1883 và Pa-tơ -nốt 1884.
- Chuẩn bị tiếp bài 26: Phong trào kháng chiến chống Pháp trong những năm cuối thế kỉ XIX + Đọc trước phần I
+ Trả lời câu hỏi cuối mỗi phần
? Nguyên nhân nào dẫn đến cuộc phản công quân Pháp tại kinh thành Huế? Sự chuẩn bị của phái chủ chiến như thế nào?
? Em có nhận xét gì về việc làm của phái chủ chiến?
? Trình bày diễn biến cuộc phản công của phái chủ chiến tại kinh thành Huế ?
? Những nguyên nhân nào dẫn đến phong trào Cần Vương bùng nổ?
? Em hiểu thế nào là “Chiếu Cần Vương”? Nêu tác dụng và ý nghĩa của “Chiếu Cần Vương”?
V. Rút kinh nghiệm
...
...
...
...
---
