Bài giảng; Giáo án - Trường THCS Yên Thọ #navigation_collapse{display:none}#navigation{display:block}#navigation_sub_menu{display:block}#banner{height:150px}@media(min-width:1050px){#wrapper,#banner{width:1050px}.miniNav{width:1050px

(1)

Ngày soạn : 19/11/2020 Tiết 23

LUYỆN TẬP I. Mục tiêu :

Qua bài này giúp HS:

1. Kiến thức

- Nhận biết được đồ thị hàm số y ax b a  ( 0) là một đường thẳng, xác định được mối liên hệ giữa đồ thị hàm số y ax b a  ( 0) với đồ thị hàm số

. yax

- Thành thạo cách vẽ đồ thị hàm số bậc nhất. Tìm được giao điểm của hai đồ thị hàm số bậc nhất. Giải được một số bài toán liên quan đến đồ thị hàm số bậc nhất.

2. Kỹ năng

- Vẽ được chính xác đồ thị hàm số bậc nhất.

- Vận dụng các kiến thức đã học để làm các bài tập có liên quan.

3. Thái độ

- Nghiêm túc và hứng thú học tập

4. Định hướng phát triển năng lực, phẩm chất.

- Năng lực tính toán

- Năng lực giải quyết vấn đề - Năng lực hợp tác.

- Năng lực ngôn ngữ - Năng lực giao tiếp.

- Năng lực tự học.

Phẩm chất: Tự tin, tự chủ

II; Phương pháp, kỹ thuật, hình thức, thiết bị dạy học

-Phương pháp và kỹ thuật dạy học: Nêu vấn đề, thuyết trình, vấn đáp, trực quan -Hình thức tổ chức: Hoạt động cá nhân, nhóm

- Thiết bị dạy học:Thướckẻ, MTBT, máy chiếu,máy tính II

I . Chuẩn bị :

- Gv :Bảng phụ, thước kẻ, MTBT, máy chiếu,máy tính - Hs: Đồ dùng học tập, đọc trước bài.

I V . Tiến trình dạy học : Ổn định :(1 phút) 2.Nội dung

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA

HS NỘI DUNG

(2)

A – Hoạt động khởi động: Kiểm tra bài cũ – 10 phút

- Mục tiêu: HS trình bày lại được bài tập 15 sgk đã cho về nhà. Hs vẽ được chính xác đồ thị của hàm số nhờ việc lấy chính xác 2 điểm thuộc đồ thị.

- Phương pháp: Nêu vấn đề, thuyết trình, vấn đáp - Kĩ thuật sử dụng: Kĩ thuật động não.

a) Làm bài tập 15 sgk.

Vẽ đồ thị hàm số.

y = 2x. y = 2x + 5 y = ^₃²x y = ^₃²x + 5

b) Tứ giác ABCD là hình gì? Vì sao?

2 hs lên bảng thực hiện, lớp theo dõi nhận xét đồ thị các hàm số học sinh vẽ lên bảng.

-3 -2 -1 1 2 3 4 5 6 7 8

-2 -1 1 2 3 4 5 6 7

x y

O A

B C

y = 2x y = 2x + 5

y 2x

3

 

y 2x 5

3

  

Tứ giác ABCD là hình bình hành vì có các cặp cạnh đối song song với nhau.

B - Hoạt động luyện tập – 33 phút.

Mục tiêu: HS vẽ thành thạo được đồ thị hàm số ^{y ax b}^ ^ ^a^⁰, xác định được tọa độ giao điểm của hai đồ thị. Tính được chu vi tam giác, diệnt ích tam giác tạo bởi 2 đường thẳng và trục hoành.

- Phương pháp: Nêu vấn đề, thuyết trình, vấn đáp - Kĩ thuật sử dụng: Kĩ thuật động não.

- Năng lực: Tính toán, giải quyết vấn đề.

* Hoạt động cá nhân:

BT 16,18,19/sgk

? Đồ thị hàm số

y ax b 

^a^⁰là gì? Nêu cách vẽ đồ thị hàm số

y ax b  ^a^⁰

Chữa bài tập 16a-sgk Chữa bài tập 16b- sgk.

? Giao điểm 2 đt ^y^^x và ^y^²^x^² có tọa độ như thế nào

Gv vẽ đt^y^² ? Hãy tìm giao điểm của mỗi

HS lên bảng vẽ đồ thị hàm số ^y^^x và

2 2 y x

Hs trả lời miệng: ...

A(-2;-2)

Bài 16/ sgk:

y

O 1 2 3 4 x

-1 -3 -2

1 2 3 4

-1 -2 -3

M

A

y=2x+2 y=x B

C D

b. Hoành độ giao điểm của đt

yx và ^y^²^x^² là nghiệm của pt ²^x^{ }² ^x ^ ^x^{ }²^ ^y^{ }² Vậy ^A^{ }^{2; 2}

(3)

đt trên với đt ^y^²

? Để tính SABC ta làm thế nào

? hãy nêu cách tính chu vi ABC

Bài 18/SGK

Y/c hs thảo luận nhóm

Gv kiểm tra kết quả của các nhóm

(Hỏi thêm)

? Hãy tìm tọa độ giao điểm của hai đồ thị trên

GV chốt lại kết quả và nhắc HS nhớ cách làm dạng toán này.

- Giao điểm của ^y^² với ^y ^ ^x là C(2; 2) - Giao điểm của ^y^² với ^y²^ ^x^² là B(0;

2)

Hs đưa ra 2 cách tính khác nhau.

C1: ¹ ^.

ABC 2

S  BC AD

C2: SABC SACDSABD

Với D là chân đường vuông góc hạ từ A tới BC.

Học sinh hoạt động nhóm.

Nửa lớp làm câu a.

Nửa còn lại làm câu b.

x 0 4

y = 3x – 1 - 1 11

x 0 ₃¹

y = 2x +

5 - 1 0

Đại diện các nhóm trình bày trên bảng.

HS hoạt động cặp đôi.

HS: hoành độ giao điểm của đường thẳng

3 –1

y x và ^y^²^x^^5. là nghiệm của phương trình

3x 1 2x  5 x 6 17

 y

c. Toạ độ điểm ^C ^2;2

Xét tam giác ABC: đáy BC = 2cm. đường cao tương ứng AH

= 2cm

1 1

. .2.4

2 2

SABC  AD BC = 4 cm² d. PABC = AB + AC + BC = 20 32 2 (cm)

12,3(cm) Bài 18-sgk

a) Với x = 4 thì ^y^³^{x b}^ có giá trị là 11

ta thay x = 4;y = 11 vào

3 y x b , ta có:

11 = 3.4 + b ^ b = - 1

Vậy hàm số cần tìm là ^y^^{3 –1}^x b) Vì đồ thị hàm số y = ax + 5 đi qua điểm A(-1;3) nên ³^{  }^a ⁵

a = 5–3 = 2

Hàm số cầntìm là: ^y^²^x^^5.

Bài 19-sgk

(4)

Bài 19/ SGK.

GV đưa lên máy chiếu vẽ hình 8

? Nêu các bước thực hiện vẽ đồ thị hàm số

3 3

y x

GV đưa lên máy chiếu ghi kết quả đúng

Yêu cầu HS hoạt động thảo luận nhóm vẽ đồ thị hàm số y 5x 5 HD: 5 2 ²1²

Vậy tọa độ giao điểm cần tìm là ^6;17

Hs tiến hành thảo luận tại chỗ

Hs thảo luận tìm cách vẽ đồ thị hàm số

5 5

y x , sau đó đối chiếu kq ở bảng phụ tự chấm bài của nhóm

- Cách vẽ đồ thị hàm số

3 3

y x

+ Dựng đường tròn tâm O bán kính = cạnh huyền của tam giác vuông có cạnh = 1 cắt Ox tại

2

+ Dựng đường tròn tâm O, bk = đường chéo hcn có cạnh =1 và

2 cắt Oy = 3

+ Đt đi qua A(0; 3 ) và B(-1;

0) là đồ thị hàm số y 3x 3 3 – Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà – 1 phút.

- Mục tiêu: - HS chủ động làm các bài tập về nhà để củng cố kiến thức đã học.

- HS chuẩn bị bài mới giúp tiếp thu tri thức sẽ học trong buổi sau.

- Phương pháp và kĩ thuật sử dụng: Kĩ thuật viết tích cực - Năng lực: Giải quyết vấn đề.

Làm các bài tập: 14,15sbt và 17, 19 sgk.

Đọc trước bài Đường thẳng song song và đường thẳng cắt nhau.

V. Rút kinh nghiệm

………

……….

Ngày soạn: 20/11/202-

Tiết 24

(5)

§4. ĐƯỜNG THẲNG SONG SONG VÀ ĐƯỜNG THẲNG CẮT NHAU

I.Mục tiêu:

1- Kiến thức: - Học sinh nắm vững điều kiện hai đường thẳng y = ax+ b (a  0) và y

= a^,x + b^, (a  0) song song, cắt nhau, trùng nhau.

2- Kỹ năng: - Học sinh biết chỉ ra các cặp đường thẳng song song, cắt nhau. Học sinh biết vận dụng lí thuyết vào việc tìm các giá trị của tham số trong các hàm số bậc nhất sao cho đồ thị của chúng là hai đường thẳng cắt nhau, song song với nhau, trùng nhau.

3 Thái độ: - Nghiêm túc và hứng thú học tập

4. Định hướng phát triển năng lực và phẩm chất

-Năng lực tự học, hợp tác, T. duy sáng tạo, giao tiếp, sử dụng ngôn ngữ, tính toán, tự giải quyết vđề, mô hình hóa toán học

- Phẩm chất:Giúp các em ý thức về sự đoàn kết, rèn luyện thói quen hợp tác nhóm.

5- Nội dung tích hợp: Giá trị trách nhiệm.

II; Phương pháp, kỹ thuật, hình thức, thiết bị dạy học

-Phương pháp và kỹ thuật dạy học- Phương pháp vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, quy nạp. Vấn đáp gợi mở; Phân tích, tổng hợp,..

-Hình thức tổ chức: Hoạt động cá nhân, nhóm

- Thiết bị dạy học:Thước kẻ, MTBT, máy chiếu,máy tính II

I . Chuẩn bị :

- Gv :Bảng phụ, thước kẻ, MTBT, máy chiếu,máy tính - Hs: Đồ dùng học tập, đọc trước bài.

I V . Tiến trình dạy học : 1.Ổn định lớp(1p) 1.

Lớp Sĩ số Tên HS vắng

9B

2.Kiểm tra bài cũ(7’)

HS1:Vẽ trên cùng một mặt phẳng toạ độ đồ thị hai hàm số y = 2x và y = 2x + 3

-Nêu nhận xét về hai đồ thị này.

HS vẽ hình

Nhận xét Hai đồ thị này song song với nhau vì có cùng hệ số a=2.

HS lớp nhận xét

Gv nhận xét và cho điểm

3.Các hoạt động dạy bài mới:

Hoạt động 1: Hoạt động khởi động (1’)

x x -1,5 O 1

2 3

(6)

- Mục tiêu:Học sinh biết được trên cùng một mặt phẳng có ba vị trí tương đối - Phương pháp:Vấn đáp; Tạo tình huống có vấn đề

- Năng lực cân đạt:Năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề.

?Trên cùng một mặt phẳng hai đường thẳng có những vị trí nào

?Với hai đường thẳng y = ax + b và y = a’x + b’ khi nào chúng song song, cắt nhau, trùng nhau => Bài mới

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức:

- Mục tiêu: :- Học sinh phát hiện ra được điều kiện hai đường thẳng y = ax+ b (a  0) và y = a^,x + b^, (a  0) trùng nhau.

- Phương pháp:Quy nạp; Phát hiện và giải quyết vấn đề - Năng lực cân đạt: Năng lực tính toán; Tổng quát hóa; …

* Nội dung 1: 1. Đường thẳng song song(8’)

HĐ của GV HĐ của HS Ghi bảng

-Yêu cầu một Hs khác lên vẽ tiếp đồ thị hàm số

y = 2x - 2 trên cùng mặt phẳng toạ độ với hai đồ thị hàm số y = 2x và y = 2x + 3 (Kĩ thuật công đoạn)

-Theo dõi và hướng dẫn Hs yếu làm bài

?Giải thích tại sao hai đường thẳng y = 2x + 3 và y=2x-2 song song

-Bổ sung: chúng cắt Oy tại hai điểm khác nhau

-Gv: với hai đường thẳng:

y=ax+b và y=a’x+b’

?Khi nào chúng song song với nhau

?Khi nào chúng trùng nhau -Đưa bảng phụ KL 53/Sgk

?Lấy ví dụ về hai đường thẳng song song, hai đường thẳng trùng nhau

Bài tập 1: ( GV đưa lên máy chiếu) Cho các đường thẳng:

(d1): y = -3x+1;

(d2): y = 2-3x;

(d3): y = 3x+1;

(d4): y = 1+3x;

Các câu sau đúng hay sai?

A.(d1) // (d2) B. (d2) // (d3)

-Một Hs lên bảng làm theo yêu cầu của Gv

Dưới lớp làm ?1 -Nhận xét bài trên bảng

-Vì chúng cùng song song với đường thẳng y=2x

-Tại chỗ trả lời

-Tự lấy ví dụ và nêu cho cả lớp nghe

- HS hoạt động cặp đôi theo bàn -Đại diện các nhóm tại chỗ trả lời, các nhóm khác nhận xét A.Đ

B.S C.Đ

1. Đường thẳng song song.

?1a)

b) Hai đường thẳng y = 2x+3 và y = 2x – 2 song song với nhau vì cùng song song với đường thẳng y = 2x và cắt Oy tại hai điểm khác nhau.

*KL: Sgk/53

y = ax + b (a  0) ( d ) y = a’x + b’ ( a’  0) ( d’ ) +( d ) // (d’) ^a=a’ ; b  b’

+( d ) ^ (d’) ^a=a’ ; b = b’

x x -2

-1,5 O 1 2 3

(7)

C. (d3) trùng (d4):

Gv yêu cầu học sinh hoạt động cặp đôi.

Giúp các em làm hết khả năng cho công việc của mình

* Nội dung 2: Đường thẳng cắt nhau(8’) -Cho hs làm ?2 trên máy chiếu

Có thể yêu cầu thêm: Tìm các cặp đường thẳng song song

?Vậy hai đường thẳng y=ax+b và y=a’x+b’ cắt nhau khi nào -Gv: đưa đồ thị 3 hàm số ở ?2 lên máy chiếu cho Hs quan sát

?Khi nào 2 đường thẳng cắt nhau tại một điểm trên trục tung ( Chỉ vào đồ thị hàm số y=1,5x+2 và y=0,5x+2 để gợi ý).

-Hs làm ?2, sau đó tại chỗ trả lời - Hai đường thẳng y= ax+b và y=a’x+b’ cắt nhau khi a  a’

-Gọi một Hs đọc to kết luận

-Khi chúng có cùng tung độ gốc.

?2

y = 0,5x + 2 và y = 1,5x + 2 cắt nhau

y = 0,5x – 1 và y = 1,5x + 2 cắt nhau

*KL : Sgk/53

y = ax + b (a  0) và y = a’x + b’

(a’ 0) cắt nhau ^ a  a’

#Chú ý : Sgk/ 53.

Hoạt động 3: Vận dụng (7’)

- Mục tiêu:Giải được bài toán áp dụng

- Phương pháp:Vấn đáp, luyện tập và thức hành

- Năng lực cân đạt:Tính toán, Sử dụng ngôn ngữ, giải quyết vấn đề,..

Nội dung 3: Bài toán áp dụng -Gọi một Hs đọc đề bài trên máy chiếu

?Bài toán cho biết gì?

Yêu cầu gì?

?Hai hàm số là hàm số bậc nhất thì ta có điều kiện gì?

-Gọi hai Hs lên bảng làm. Yêu cầu nửa lớp làm câu a, nửa lớp làm câu b

?Xác định hệ số a, b, a’, b’ của hai hàm số

-Gọi Hs nhận xét trên bảng.

Gv nhận xét đánh giá bài làm của Hs

-Đọc to đề và tóm tắt bài toán

-Đk:

2 0 0

1 0 1

m m

 

 

     

 

-Hai Hs lên bảng.

Dưới lớp làm vào vở theo ycầu của Gv

-Nhận xét

*Bài toán: Cho hai hàm số bậc nhất y = 2mx + 3 và y = (m+1)x + 2. Tìm m để đồ thị hàm số: a, Cắt nhau b, Song song Giải:

Ta có : ² ⁰ ⁰

1 0 1

m m

 

 

     

 

a) Đồ thị hai hàm số trên cắt nhau

 2m  m + 1

m  1.

Vậy m -1 ; m  0; m  1 thì đồ thị hai hàm số trên cắt nhau.

b) Đồ thị hai hàm số trên song song

 2m = m + 1

 m = 1 (TMĐK)

Vậy m = 1 thì đồ thị hai hàm số trên song song với nhau.

Hoạt động 4: Tìm tòi mở rộng(5’)

(8)

- Mục tiêu: :- Học sinh phát hiện ra được điều kiện hai đường thẳng y = ax+ b (a  0) và y = a^,x + b^, (a  0) cắt nhau tại một điểm trên trục hoành.

- Phương pháp:Quy nạp; Phát hiện và giải quyết vấn đề - Năng lực cân đạt: Năng lực tính toán; Tổng quát hóa; … Bài tập: Tìm m để đồ thị của hai hàm số y = -x +2 (d1) và y=2x+3-m (d2) cắt nhau tại một điểm trên trục hoành.

Hướng dẫn:

Giao điểm của (d1) với trục Ox: Cho y =0 thì x = 2 Giao điểm của (d2) với trục Ox: Cho y=0 thì

*)Tìm điều kiện đồ thị hai hàm số y=ax+b(a ≠ 0) và y=a’x+b’(a’ ≠ 0) cắt tại một điểm trên trục hoành?

4. Củng cố (7’)

Hoạt động nhóm (Kĩ thuật Hoạt động nhóm) Thời gian hoạt động 2 phút

? Qua bài học ta cần nắm những kiến thức cơ bản nào ? Hoàn thành sơ đồ tư duy vị trí tương đối của hai đường thẳng

(9)

5. Hướng dẫn về nhà và chuẩn bị cho bài sau.(2’)

- Nắm vững điều kiện để hai đường thẳng song song, trùng nhau, cắt nhau.

- BTVN: 21, 22, 23/54-Sgk + 18, 26/59-Sbt

Bài tập: Tìm m để đồ thị của hai hàm số y = mx +m-1 (d) và y=x+1 (d’) vuông góc với nhau.

HD: Trên cùng một mặt phẳng tọa độ, hai đường thẳng (d ) : y = ax + b (a ≠ 0) và (d’) : y = a’x + b’ (a’≠ 0) vuông góc với nhau khi và chỉ khi a.a’=-1

( Bài 26 SBT/67) V.Rút kinh nghiệm :

...

.