Lê X u â n H ồ n g , H ồ CóriịỊ Hoàj N g u y ễ n V ã n Cu

Ỉ I I K N T I Ỉ Ạ M ; VÀ H I I Í N D Ộ N G S Ạ T L Ớ B Ỏ B I Í Ì n , c u a SỎNCí M I Ề N T R U N G V I Ệ T N A M T R O N G M Ư Ờ I N Á M G A N d ã y

(1990 - 2000)

l,<* X u â n H ơ n g , H ồ ( ơ n g I I o à Viện C ơ học

N g u y ê n V ã n ( lí Viện ỉ)K ỉ L x

1. M c V d ầ i i

H i r n tÌ*;:1 n > a t l(ỉ hị b i ẽ n . cxiiì s ĩ n g Vi ệ t N a m h i ệ n n a y n ú i r h u n t ' . m i ế n T r u n u noi ri ènj *. <lantf la m ơ i í!t* d o ạ t a i h i ê n m ỏ i t r u o n n n g u y h i ê m Ilõi \ (íi h a o v e n t)H‘M S ạ t líí Im) h i ê n . c ư a s ĩ n t í d a v;i <lantf g á y n h i ế u t o n t h á t l ỏn. N h i ề u n h à r ũ a . r uộn^r vi í í í n. c n n n t r i n h d â n s i n h , k i n h t ẽ (lã bị t ;III p h a . t h i ệ t h ạ i hnn^ỉ n g à n t y (ÌƠĨÌỊÍ T r ậ n lù l ụ t . s ạ t 1(1. m o r ứ a H o à D u â n x a y r a ờ T h ư a T h i ê n H u ê v à o c u ơ i n á m

1WW (tã c h ư n lĩ m i n h đ i ề u đơ.

Qu.-I t r i n h s;i! lũ Ixí b i ê n . r ử a s ỏ n ^ đ a n g (li ên ì'i\ m ạ n h m ẽ (í bờ h i ơ n m i ế n T n m ^ t ừ T h a n h l l o n (lịn R i n h T h u ậ n Víin t h o i k y g i ĩ m ù a Oõiit f B a c v á mù í i miíii b à o , n ư ớ c <laniỉ. t r i ề u c-ưíin.LT. C ư ị n i ' (lộ s ạ t lở c u a c h ũ n ^ cĩ nĩi r â t m ạ n h n h ư vim«:

bìi Ly H o a ( iịu .iì\ £ B i n h ) . T l i u . m A n ( Tl uí . i T h i r n H u ê ) . Sí í n T r à (ỉ);i X a n i ĩ ) . N g h ĩ a A n ( T u MỊíhia). ! ) ứ c Lợi ( Mộ Oi í c ) S a Ky ( Q u á n " N g à i ) , A n N i n h Đ ĩ n g (IMui Yr i ì ) . Dniiịỉ H a i ( N i n h T h u ậ n ) . T á n R i n h ( B i n h T h u ậ n ) . V V.

N^hiÍMi c ứ u h i ệ n t r ạ n g v à xu t h ỏ s ạt I(ỉ bờ b i ê n , cừii s ơ n g m i ề n T r u n g liim c ơ S(ỉ c h o v i ệ c x á c đ ị n h n g u v r i i n h ỉ i n Víì c á c g i ã i p h á p p h ị n g c h ị n g k h á c p h ụ c , la v ã n <!ế b i í c x ứ c , (’() V n ^ h i ỉ i k h n ; i h ọ c Ví 1 t h ự c l i ê n t o l ớn

2. C ơ s à t à i l i ộ u v à p h ư ơ n g p h á p n g h i ê n c ứ u 2.1. C ơ s à t à i l i ề u

Kết C|iiả n g h i ê n c ữ u (lưdc p h í ì n t í c h t ơ n g hự|) t r ê n ccỉ S(í c á c sỏ l i ệu, t à i liệu vì*

h i ệ n t n i n n s ạ t 1(1 t r o n g c á c h á o c á o k h o a h o e cù iì c á c (le t a i c á p N h . ỉ nưcíc* t h u ộ c C‘hI í<<11 Ịí t r i n h bi 1*11 ISR, K T (ỈM. K H C N 06 . K ( \ 0 9 VỈ1 c á c <lế t à i (lĩc l ạ p câị ) N h à nơi í r , c ù n g n h i ố u k ế t (ỊUỈ1 n g h i r n c ư u k h o a h ọ c (‘lia n h i ế u ĩ â c ịíiíi kh.H- (lã c ơ n g bỏ.

T ậ p p h i ê u đ i ể u t r a s ạ t l<’í t ấ t c;i c á c \;ì v e n b i ê n n ì i ề n T r u n g t r o n g (‘ác nai ì ì 2 0 0 0 ^• 2002

Kh.il) s a t t h ự c đị;i d ể k i ế m t r . i r á c đ o ạ n b ờ s ạ t 1(1 q u a n t r ọ n g ớ m i ế n T r u n g v à o c á c n á m 2 0 0 1 v à 2 0 0 2 .

FAf H - H O C D H Q G H N , K H TN & CN, T XIX, N „3. 2003__________________________________________

: n

Lê X u â n H ồ n g , H ồ CóriịỊ Hoàj N g u y ễ n V ã n Cu

2.2. C á c p h ư ơ n g p h á p n g h iê n c ứ u

P h ư ơ n g p h á p c h ậ p h á n đ ổ v à s ứ d ụ n g ( in h v iễ n t h á m đ ư ợ c d ự a t r ù n cơ scị c á c hi ì n (tồ đ ị a h ì n h v à a n h h à n g k h ô n g , v ù t r ụ đ à đ ư ự c x u ấ t h â n h o ặ c c h ụ p t r o n g c á c t h ờ i k y khỉK* n h a u với c ù n g t ý lệ. Đ é n h ạ n b i ê t đ ư ợ c s ự b i ê n đ ộ n g đ ư ờ n g bở. t à (lõi c h i ế u c h ồ n g ả n h h a y b à n đ ổ c ù n g t ý lệ cỏ c á c t h ờ i d i ê m đ o vẽ v a c h ụ p k h á c n h a u , N ế u hờ bị xói. t h i đ ư ờ n g hờ s ẽ d ị c h c h u y ể n v ề p h í a l ụ c đ ị a , c ò n n ế u bồi t h ì đ ư ờ n g bc c h u y ể n r a p h ú ) b i ế n . C á c kết. q u à n g h i ê n c ứ u b ằ n g p h ư ơ n g p h á p c h ậ p b a n đ ố và d ù n g a n h v i ẻ n t h á m (l ược c h ú n g t ôi s ử d ụ n g t r ê n cơ s ỏ k ê t h ừ a c á c k é t q u à c ủ a cá*

đ ổ n g n g h i ệ p C ụ c b ả n đ ồ v à V i ệ n Đ ị a l ý . Ị l 1 : [12].

P h ư ơ n g p h á p đ iê u t r a th e o p h iế u “q u e s t i o n n a i r e P h ư ờ n g p h á p n à j t h ư ờ n g đ ư ợ c ú n g ( l ụ n g đ i ể u t r a đ ô i với c ô n g t á c x ả hội họ c . ơ V i ệ t N a m l ẩ n đ ầ u t.H*n (lược ứ n g d ụn g d i ề u t r a đ i ể u k i ệ n t ự n h i ê n t r o n g c h ư ơ n g t r i n h b i ế n t ạ i p h â n v i ệ n (/<Ị h ọ c b i ể n - V i ệ n C ơ h ọ c đ ê đ i ề u t r a h i ệ n t r ạ n g s ạ t lở bò' h i ê n V i ệ t N a m [5].

P h ư ơ n g p h á p n a y cỏ t í n h ư u v i ệ t là c ậ p n h ạ t đ ư ợ c m ộ t l ư ợ n g t h õ n g t i n k h á l ỏn t r o n g m ộ t t h ời g i a n r ấ t n g ấ n , đ á p ứ n g t h ô n g t i n n h a n h , k ị p t h ò i , it t ô n k é mị đ ồ n g h ộ t r ê n m ộ t l à n h t h ô r ộ n g l ớn. P h ư ơ n g p h á p n à v đ a t h u h ú t đ ư ợ c m ộ t l ự c l ượng đ ỏ n g đ á o c á n bộ k h o a h ọ c k ỹ t h u ậ t đ ị a p h ư ơ n g t h a m g i a .

Nộ i d u n g c u a p h ư ơ n g p h á p n à y l à đ ậ t r a c á c c ả u h ỏ i d i ề u t r a d ề h i ể u , n g â n g ọ n , d ề t r à lời v ê c á c t h ô n g t i n c ắ n t h i ế t v ề h i ệ n t r ạ n g s ạ t lơ, n h ư : v ể vị t r í . kícỉị t h ư ớ c đ o ạ n b ờ s ạ t lở, t h ờ i g i a n s ạ t lơ, c á c c ô n g t r ì n h c h i n h t r ị c h ô n g s ạ t lỏ. v.v";

N g o à i r a c ò n đ ạ t r a c á c c á u hói k i ê m t r a c h é o n h á m m ụ c đ í c h n â n g c a o đ ộ t i n c ậ j c á c t h ô n g t i n .

P h ư ơ n g p h á p đ i ề u t r a t h e o p h i ê u “q u e s t io n n a ir e " k h ô n g c h ỉ c h o t a c á c t h õ n Ị t i n c h i t i ế t v ế đ ị n h t í n h c ù n g n h ư về đ ị n h l ư ợ n g , m à c ò n c h o b i ê t đ ư ợ c t h ờ i g i a n xàjỊ r a vã d i ễ n b i ê n c ủ a h i ệ n t r ạ n g s ạ t lơ ỏ mồi đ o ạ n bờ k h á c n h a u . N ^ ợ à i r a c ò n p h a i hi ộĩ ì đ ư ợ c c á c đ o ạ n b ò s ạ t lờ k h á c m à p h ư ơ n g p h á p b á n đ ồ v i ê n t h á m b ỏ sớt. d o đ | p h à n ^ i à i a n h k h ô n g (*ÍH).

P h ư ơ n g p h á p k h ả o s á t th ỉ/ c đ ịa D ịa m a o - D i (ỉ c h á t t ô n g h ơ p : P h ư ơ n g p h á p n à y n h á m m ụ c (lí ch (' lui y ế u l à k i ế m t r a c á c t h ô n g t i n s a i l ệ c h h o ặ c m â u t h u ẵ r Ị n h a u đi í ơe p h n t h i ệ n r a t r o n lĩ q u á t r ì n h p h â n t í c h t ổ n g h ợ p t à i l i ệ u đ i ề u t r a tho<Ị p h i ế u t h ò n g q u a c á c c à u hỏi k i ế m t r a c h é o . P h ư ơ n g p h á p n ã y c ỏ n đ ư ợ c t i ê n h à n c t r o n g t r ư d n g h ợ p k h á o c ứ u c á c đ o ạ n hờ đ a n g x â y r a s ạ t lớ n g h i ê m t r ọ n g . P h ư ơ n g p h á p k h . i o sãt. t h ự c đ ị a l à p h ư ơ n g p h á p t r u y ề n t h ô n g l u ô n l u ô n đ ư ợ e t h ự c h i ệ n t r o n í c ó n g t á c đ i ế u t r a cơ b à n v ế c á c d i ề u k i ệ n t ự n h i ê n .

P h ư ơ n g p h á p t h ô n g k í\ p h ả n t íc h tô n g h ơ p t r o n g p h ò n g : P h ư ơ n g p h á p n ã y n h a m m ụ c ( ỉ i ch đ á n h g i á c á c s ô l i ệ u t h u t h ậ p đ ư ợ c , đ ế x â y d ự n g r á c b ả n đ ồ h i ệ r t r ạ n g s ạ t lờ m i ề n T r u n g , t y !ệ 1: 2 5 0 0 0 0 với r á c nội ( l u n g c h u g i ả i s a u :

- CA 11 t ạ o (lịa c h á t (tiMriỊí hò

Ìiớìì Ị r a n g 1 ( 1 b i ê n (ĩôỉìịỊ s a t l ờ b ơ bi('ỉì% c ứ a s ô n g .

V ị I n . k i r l ì ( h i í í í c h i ệ n l r ạ i i t f ĩ ỳi l Ni;

í 'ưtỉiầii (!ò v;i t »K* (lô Síit lỡ;

• T h ó i Ị i i í i n X;»\ I ;i s ạ t hí;

- M i í r (!ụ ii íỊii õn t a i l i ệ u (l uóc n ^ h h - n c ừ u ;

- H i ệ n t r ạ n j z r a c r õ n ^ t n n l ì c h i n h I rị c h ô n g >.it l(t;

( Yir y ê u 1<» khn< liciì (ỊUíUì (len h i ệ n tnuiLí s ạ t ló ( s o n n . (Inng chĩ»\ ..)

• D ặ c

c á c

B ờ b iế n m iê n T r u n g V iệ t S a m tứ N g a S ơ n ( T h a n h H o á ) cỉên H à m T á n H ìn h I h ỉỉâ ỉi) . cỏ th ẻ p h á n c h ia r a n h ư s a u :

- T u N^íằ S(ÍI1 (t ôn Đ è o N g a n g l;i bô b i ế n ỉ í c h l ự. t l ô n ^ h ã n g n h ó h ẹ p VI*!1 h i ế n , r u k ê l)õ m à i m ò n <1.1 I I ũi s ó t . ISíí k h á p h ; w i ” . íl n yiMi t ỏ s ô n g ( i i c <!óiu:

l ừ Mu i Dóc í l ẽn S(J n T n i Ixi t í ch t ụ c á t h i ê n <l:t ( l ưọr l a m p h a n " . vôi CMC <1.1111 h a ln*n tnrn*:. r o v r u tô độiìỊ' lực h i ê n thôn.L' trị.

- T ừ S o n T r u ( l ỏ n S i ì H u y n h \ ) i ì h i ê n t ú h t ụ ( t ố n g h - A H Ị * n h ỏ w n b i ê n . \ r n bi i

MI mòn đ;ỉ Ịíõc, bcí (tuọr thanh tạn (lo các yẻu tô động lực hiên • sõng hỗn lụíp

- T ừ S;i H u y n h ( l ẽn C à N á : (ỉoí.m bờ n ã y k h ú c k h u ý u n h á t , cỏ n h i ề u v u n g v ị n h

1 ) 0 v à b á n < 1 <u > <!;i tfôc. ( h à n h t ạ o c h u y ê u d o t í c h ỉ ụ mó t p h í a hởi c á c “(loi <\ìt nôi ịu) \ đ ô n g l ực t h à n h t ạ o hò d o y ê u t u h i ê n t h ò n g t r ị .

T ừ (Vì N;i i t ỏ n H à m T â n : h ò m ã i m o n - t i e h t ụ . I)(í k h á p h á n g với c á c 111111 đ a fn . đ ộ n g l ự c (ỉ <tâ\ y ê u t ỏ b i ê n t h õ i m t n | 1. .‘ỉ. 6].

. D ặ c d i ê m s ạ t l ớ b ờ b i ế n m i ề n T r u n g

H i ệ n t r ; m j 4 s ạ t lí í l)(í h i ố n m i ế n T r u n < j ( l a n i ĩ ( l i ề n v u h a u h é t t o n n d à i . M ứ c rtộ n ;»t I r i ế n va ĩ hí í i g i i m \ n v r a k h ô n t f (lõiìK n l ì à t . c l n i n n l i r n q u a n r h . I t c h ẽ Ydi c á u J<> ( l á t (1,-1 c ù a ( l i í í ì i i í ĩ bíỉ , ( l i a h ì n h v a ( l ỏ n ^ l ự c ! >i ỏn t á c ( t ni ì ^. t r o n g (lo v a i t r ù ( ' h i n l ì I c h ỏ đ ộ SÓI1«Ỉ v a í lò n u c h a y v e n lxí.

H i ệ n s ạ t l(i h ờ h i ế n m i ề n T r u n g d i ễ n r;i ti íí ín.i ' t ự n h ư (i m i ế n K ì c V i ệ t a m . c - ỉ ui n ỵ i h ư ữ n ^ p h á t t r i ế n m ạ n h v à o m ù a c ó £ÌÓ nì ù n 1)011*» ỉ ỉ ã c hciạc* b u r ì ị ỉ n ò à o c á c t h ờ i ( l i ê m co m ơ n bà o .

C ư ờ n g đ ộ s ạ t hi t h ư ò n ị í m ạ n h (1 CMC k h u hừ t hi ì i ì ự v;i ^ à n VÍU' c ử a s ô n g líín. c ỏ n ic* ( l o ạ n bơ k h ú c k h u y u . c ó I ì h i ố u (!;»<) c h á n n ^ o à i Ilì 1 r ư Mn ự đ ộ s ạ t l<ỉ ph. ỉ ĩ t r u ‘*n l ậ m h ơ n I I. 7. s . 9|

4.1. Vẽ p h à n bô

Đ ư ò n ^ 1)11*11 i n i e n I r u n ^ lu' T h a n h H o a d õ n Hi i ì h T h u ậ n (lỉii kl ì nãiì Ịí } 6 5 k m . t ố n ^ s ô ( l í i ạn l)ờ đ a n lí l)Ị s ạ t l(j t h u đượ<‘ I à 2-11 ( l o ạ n , t r u n g l)iììh k h o á n g dn 7 k m có 1 ( l o ạ n 1 ) 0 l)ị s ạ t lò s ỏ ( l o ạ n h ù s ạ t lờ (í mỏi t i n h k h á c n h a u ( b à n t ĩ 1)

:u Lê X u â n H ồ n g , H ổ C ô n g Hoày N g u y ễ n V â n C ư

C á c t m h c ó s ỏ đ o ạ n h ờ s ạ t lớ l ớ n n h ấ t la Q u à n g N g à i v à K h á n h H o à . T r ê n b à n g 1, 2 v à h i n h 1 c h o t h ấ y t ấ n s u ấ t x u ấ t h i ệ n v à x u t h ê s ạ t lớ ( l i ễn r a t r o n g k h ô n g g i a n bờ b i ê n m i ế n T r u n g rAt k h á c n h a u t h e o h ư ớ n g t ừ í ỉ a c v à o N a m . N h ì n i : h u n g t h e o c h u k ỳ 10 n a m t h ì t â n g ( l ầ n ( b ả n g 2), c ò n n ê u x é t r i ê n g m ồ i n ă m t r o n g 10 n à m g ầ n đ â y ( 1 9 9 9 - 2 0 0 0 ) t h i c ù n g có x u h ư ở n g n h ư t r ê n , s o n g c ỏ đ i ế m đ ặ c b i ệ t là n A m 1 9 9 9 l ư ợ n # đ o ạ n s ạ t lơ t à n g vọt d ộ t b i ế n v à s a u đ ó k ê t i ê p l a n ă m 2 0 0 0 l ại gi í i ni x u ố n g đòi c h ú t ( h ì n h 1).

B ả n g

bf>

2000.

; S T T D ị a d a n h bờ b i ê n (Dọc t h e o b ò t ừ Ba< v à o N a m )

S ố đ o ạ n bờ s ạ t lớ G h i c h u

1 T h a n h Ho á 18 B á c T r u n g Bô

9 N g h ệ A n 25 "

3 H à T ĩ n h 19 It

4 Q u ả n g R ì n h 25 II

5 Q u á n g Trị 15 11

6 T h ừ a T h i ê n H u ế 19 "

1 Q u á n g N a m Đ à N a n g 20 N a m T r u n g Bộ

8 Q u à n g N g ã i 32 II

9 B ì n h D i n h l õ "

10 P h ũ Y ê n 9 2

11 K h á n h Hom 33 II

12 N i n h T h u a 11 10 II

13 ■ ■■■—- - ■ - B ì n h T h u à n--- . — ,â .. 18 "

40 36

ỉ>ưt>nj: hk'11 trung ---2 pcr. Mon. Avjỉ {Dưtmg hiCn Iran^.)

H ìn h ỉ: T a n <ó x u ấ t h i ệ n s ạ t Ui b ờ b i ế n m i ề n T r u n g 10 n ò m n g ẩ n ciáy ( 1 9 9 0 • 2 0 0 0 )

i ỉ ỉ i n g 2: T a n su. i l x u à t hl ộn s ạ t i(i tn in ự c h u k y 10 h .m i Ị H i ' t ì t r a n g i (I b i c n d ỏ ì ì ị Ị s a t h i h ơ h i ế n, c ư a s ô n g . . .

S ạ t lõ T r ơ d c HKỈl - HI 11 1951 . m \ \ - 1971 - 1981 1991

HKỈO 19 10 19Õ0 I9í>() 1970 1 9 8 0 \W() 2 0 0 0

So itoỉin ^•) _{.) 15 2<i 1 ỉ r>7 S9}

í . 2. \ V /ôc í/ó .sư/ /ớ

IMìãn c ã p m ơ c tln s ạ t lờ t h e o x u t h ê l á n s â u v à o ( l ất l i ế n đ ư ợ c chi i i r;i I c;'iị> Ị-t|

Yèu t ò c cl< > t r u n g h ĩ n h l â n s â u v à o đ ấ t l i ế n ilưỡi ") m é t / n á m I m/ l ì ) - T ru n g h ỉ n h ' tóc (lộ l ã n v à o (lát l i ế n t ừ 5 - 1 5 ĩìì/n.

- M ạ n h t õ r <\n l ã n v à o cliVt l i ế n ĩ ừ 1 5 - 3 0 m / n

* lỉà t m ạ n h; t ò r (lộ l a n s ; ì u v à o (lãt l i ế n t r ê n •*.$() m / n | 2.

T o à n (lai lui i n ó n m i ề n T r u n g Vi ệ t N a m có t(V (lộ s ạ t lỡ y ê u . d ư ớ i ") ni / n là 2 ( l o ạ n , t ó c cỉộ t r u n ^ í b i n h c h i ê m Ỉ2 ( l o ạ n , t óc đ ộ m ạ n h c h i ê m 2 9 đ o ạ n v à r á c đ o ạ n hờ

t ốc đ ỏ r á t m . u i l ì t r i n 3 0 m / n c h i ê m 2<s đ o a n .

Bai i Éí 3. P h â n bó r.K' ( ì o ạ n Ixí r o tỏc đ ộ s ạ t lỏ t r u n g b i n h l ớn h(ín ' Í 0 m / n ; i m co

S o T T Tt*n T i n h S ỏ d o ạ n 1 )ị a d a n h c á c Xiì 1 l u y ệ n

1 T h a n h 1 it»;i ‘ỉ N g ư Lộ e - H. i u I /k*; Q u á n g V i n h ( J u n n ^ X ư ơ n g

'ỉ _{X^lụ* An 1} N g h i H a i - N g h i \ÀK'

H à Tinh* 1 (Vi m N h ư ợ n g - C â m X u y ê n

1 Q u à n g Tr ị 1 T r i ệ u V â n - T r i ệ u PlioriK

.) T h ừ a tliiĨMì 11 IH* 3 P h ũ H a i - P h u H a i Dư<fnn • Hư<fng T r a . V ĩ n h H i ề n - V i n h Lô r

(> T P Điì Ni i n « T í i m T h n n l ì - T ; i m Ky. T a m X u â n . T a m Míii - N ú i T h à n h

/ Q u ; m t f N i i m 9 D u y Hai - Du y X u y r n . B i n h M i n h T l ì ă n ^ B ì n h

8 Q u ; i n ^ N ^ à i 1 Diíc Lợi - Mộ Đ ử r

9 H ì n h D i n h 4 P h ư ớ c T h u ậ n • T u y P h ư ớ c . M ỳ Oi í c P h ù

Mỹ . N h ơ n P h ú c • A n N h ơ n . P h ư ớ c T h u ậ n •

T u y P h ư ớ c . i

l ơ P h u YC»n

_ 1 1

A n P h ú - T u y An 11 B ì n h T h u â n

1 *

9 L a G i , T ả n H;ii ■ H à m T â n

_ . . . _ 1

Lê X u â n H ồ ng , H ồ c ỏ n # Hoày N g u y ễ n V ă n C ư

C ầ n l ư u ý r à n g n h ữ n g đ o ạ n b ờ đ a n g có t ố c đ ộ s ạ t lờ t r u n g h ì n h c ự c đ ạ i t h ư ờ n g p h ầ n đ a m ớ i x ẩ y r a đ ộ t b i ế n g ầ n đ â y h o ặ c t r o n g q u ả n g t h ờ i g i a n n g á n . Bời v ậ y t ô c đ ộ s ạ t lỏ t r u n g b ì n h c h ỉ có ý n g h í a t í n h đ ế n n á m 2 0 0 0 . S a u n A m 2 0 0 0 cỏ t h ể có m ộ t s ố đ o ạ n b ờ t ố c (lộ s ạ t lỏ t r u n g b ì n h s ẽ bị t h a y đ ổi , có t h ể t A n g h o ặ c g i ả m đ i d o b ồ i t ụ t r ờ l ại. Đ ặ c đ i ế m n à y p h ụ t h u ộ c v à o l ị c h s ử p h á t t r i ể n c ủ a đ ư ờ n g hờ.

C á c ( l o ạ n b ò s ạ t lỏ đ ộ t b i ế n t h ư ờ n g g â y r a n h i ề u t ố n t h ấ t l ớn v ế n g ư ờ i v à c ủ a c à i . N h i ề u n g ó i n h à x â y k i ê n cò bị c u ô n t r ô i r a b i ể n , x ó m l à n g bị t à n p h á , n h i ê u g i a đ ì n h k h ô n g cỏ c h ồ ỏ Ị.)hài ly t á n h o ặ c di dời c h ỗ ỏ đ ế n n ơ i k h á c . D ó l à c á c t h ô n , x ã Lý H o à H ả i T r ạ c h t í n h Q u á n g B ì n h . H o à D u â n T h u ậ n A n t ỉ n h T h ừ a T h i ê n H u ê . S a K ỳ t i n h Q u à n g N g à i v. v.

4.3. Vẻ t h ờ i g ia n

N ế u x é t d i ễ n b i ế n c á c q u á t r ì n h s ạ t lờ b ò b i ể n t h e o t h ò i g i a n 10 n á m , c ó t h ê t h ấ y r ằ n g t ố n g s ố đ o ạ n b ò s ạ t !ỏ bờ b i ể n c ử a s ô n g m i ề n T r u n g t h e o p h i ế u đ i ể u t r a là 241 đ o ạ n , t r o n g đ ó có 10 đ o ạ n k h ô n g x á c đ ị n h t h ò i g i a n x â y r a .

R i ê n g n à m 2 0 0 0 x u ấ t h i ệ n t h ỏ m 7 đ o ạ n s ạ t lơ m ó i , đ ỏ l a x à X u â n Hội * N g h i X u â n ( H à T ỉ n h ) ; P h ú H à i • P h ú V a n g ( T h ừ a T h i ê n H u ế ) ; A n P h ú c - A n N h ơ n , H o à H i ệ p B á c v à H o à

'rân

M ứ c đ ộ s ạ t lờ h ò b i ế n m i ề n T r u n g t ừ n ă m 1 9 3 0 đ ế n n á m 2 0 0 0 t ă n g d ầ n v a t á n g r ấ t n h a n h t ừ n h ữ n g n á m t h ậ p k ỷ 7 0 clẻn n a y [ h ì n h 2Ị.

Ị ỉiììh 2: X u t h ê s ạ t l ớ bờ b i ể n m i ề n T r u n g t ừ 19t’K ) đ ê n n ă m 2 0 0 0 ( t h e o c h u k ỳ 10 n á m )

T ư n á m HMO ( l ên n a m 1 9 4 0 m ớ i c h i x u ấ t h i ệ n cỏ r> đ o ạ n , s o n g đ ê n n ă m 2 0 0 0 đ à ií‘ 11 túi '111 ( l o ạ n s ạ t 1(1. D ặ c bi ệ t t r a n g c ã c n à n i g ẩ n cf:ìy 1 9 9 9 2 0 0 0 . m ử c đ ộ s ạ t lỉí b ò t â n g vọt . C a c ( l o a n h ò s ạ t l(í mới d â y la:

ì ỉ i r n t r a n g l ù hiêĩt ( l ó n g s a t l ớ b ờ bicìt, c ừu s ò n ị*,.

N g h i ' An <•<> >:ị\ |(> õ \;i N l d l l II.li. hl i yỌn Ni ĩ hl I .«)('.

^ u ; m . u B i n h c o T n i n u T r . i r h h ô T n i c l i ;

iịu iM ìịl T n co T r i ọ u YAn* T r i ệ u 1’h o n ^ ;

T h ừ a T h i ỉ’* lì Hui* co H á i D t M n g - H i í í ỉ n g T r à . V i n h H i ế n • P h ũ Lộc; P h ù H;ii -

IMì II v . t n ^ ;

c^11:1IIỊZ N a m ri) | ) u \ I i ; t ! D u \ \ u \ v n .

TI* ị);ì N . m ^ r o #r.’i m X u â n I - N u i T h a n h ;

( ^ n a n g ' Nị í ỉ ì i ' O B i n h r h â u . B i n h T r i • B i n h S ơ n , O i í c l ội - M ộ Đ ư < \ M ỹ Đ ữ c 1 Mì LI M ỹ . ( ’a t T u n I Mì u ( V í t . N h õ n 1‘h u r - A n N h ó n .

P h u Y ê n <'<> A n IMìu • T u y A n ;

K h ; m h ll<*a co D ạ i L à n h * V ạ n N i n h , V i n h H a i • N h a T r a n g ; B i n h t h u ậ n r o T a n T h a n h • l l á m T h u ộ n N ỉ i m .

5. S ự b i ê n đ ộ n g h i ỏ n t r ạ n g s ạ t \(1 b ờ b i ê n c ử a s ô n g m i ề n T r u n g Việt N a m t r o n g g i a i đ o ạ n 1990 - 2000

l ỉ u / n t r . - mg Si.1t ló bờ b i ê n <‘Ir.I s ò n g Việt. N a m x u .1t h i ệ n k h ỏ n t f «l ònt r c!ến t h e o t h o i v à khóì i Ị ỉ iỊÌ;m. T r ư ớ c H ã m 1 9 3 0 có 2 r ỉ oạn s ạ t lớ x â y r a ô l)(i b i ê n t i n h T h a n h H o a t h u ộ c Hat m i ề n T r u n t f . Tr oi i t f 10 n á m SĨÌU xuiVt h i ệ n t h é m 'A đ o ạ n thuộc*

!Wí h i è n c ù a h a t i n h T h a n h H o n , Q u á n * ’ R ì n h v à H ì n h ỉ ) ị n h . T ừ b ờ b i ê n P h u Y ê n t r ỏ v;io p h i.1 N a m t h e o s ô l i ệ u p h i ê u d i ế u t r a t h ì h ầ u n h ư h i ệ n t ư ợ n g s ạ t lõ c h ư a x ả y r a.

D c n n ă m 1 ^ 5 0 h i ộ n t r . i n ^ s ạ t lở d ỏ có t h ỏ m 5 đ o ạ n n ử a v à đ à p h á t t r i ỏ n đ e n bờ b i ê n (irìli P h u Y ê n . T ừ P h ú Y ê n t r ờ v à o N a m v ẫ n c h ư a (•<> s ạ t l(f. T ừ n a m 1 9 7 0 t r ơ đi h i ệ n tưdiiỊĩ s;it In h(i biÍMì c ứ a s ô n g điì (l i ền r a đ ô n bờ b i ê n h á n g N a m Mộ. N^í ì y n a v t hi h à u htM Imí h i ê n Vi ệi N a m đ à x â y r a h i ê n t ư ợ n g s ạt líí và x u t h ẻ c h u n t f t aĩ ì x u ấ t x u ấ t h i ệ n vá c ư ờ n g đ ộ n.L'àv c à n g t ă n g d ầ n v à m ạ n h d ầ n ờ p h ấ n p h í a X a m Vi ệ t N a m .

S ự p h â n h ô h i ệ n t r ạ n g s ạ t líi hò h i ể n m i ế n T r u n g t h e o c h i ể u t ừ B á c v à o N a m troiik' 10 n.‘i m ura n ( l ây ( 1 9 9 0 - 2 0 0 0 ) . c h o í; I t h â y •■(') s ự 1)1011 ( l ộ n g r nt l< í l ì . T r o n g gi a i

<!o;m I WO- 1 9 9 0 l)ờ l)i<‘M ( i n h N ^ l ì ỏ A n c h i r ỏ (l oạn s ạ t lờ, n a y d ã gi í i i n x u ỏ n g còn 1 (l o; m. H a T ĩ n h k h ô n g h i ê n đ ỏ i l ã I l ỉ o i i n . N g ư ợ c 1.11 ( j u ã n g B ì n h t ù .ỉ <lo;m t à n g l ỏn 9 ( l oạn, Q u a n g T r i - T h ư a T h u n H u ê .‘í đ o ạ n t â n g l ê n 11 đ o ạ n . ( ị u à n i ' N a m - D.I X;m*j t u 1 1 đ o ạ n t ã ĩ ì ^ l ẽ n 12 đ o ạ n , ( ị i i ỉ i n g N p à i 10 ì ì â m trước- ( 1 9 S 0 - 1 9 W) ) c h ư a \i\y r a s ạ t ] J, n a y cỉà xu. i t h i ệ n m ớ i 13 ( l oạ n, R i n h Đ ị n h t ừ *ì đ o ạ n l ê n 9 ( l o ạ n . P h ú Yỏ n t ừ (’ì ( l oan l e n 12 ( l o ạ n , K h á n h H o à v à N i n h T h u ậ n k l ì ỏ n ^ t h a y đỏi , c o n B i n h T h u ậ n hơi t á n Lĩ m ộ t c h ú t , t ừ I đ o ạ n l ô n r> ( l oạ n. N h ư vậ y . t ừ Ma T ỉ n h t r ớ r a h i ệ n t ư ợ n g s ạ t lơ Ixí b i ế n cỏ x u h ơ ớ n ^ r ị í i a m , n u i M c l ại t ừ Q u a n ự IVmh t r ờ v à o H ì n h T h u ậ n h i ệ n t ư ợ n g S ìt lờ hờ h i ê n c ư a SÔĨÌỊÍ «’<) x u h ơ í í n ^ t â n g và đ ặ c h i ệ t t ã n g m a n h ờ hn b i ê n c á c t i n h T h l a T h i ỏ n Ỉ l t ỉ ô. x ^ ã i . l ỉ ì n h D i n h v à P h ú Y ò n (X(*IÌÌ h ì n h 'A, 1)

Lề X u ả tì H ồn g, t i ồ C ô n g /Yoờ, N g u y ề n V ã n C ư

> = O.íKXM**' • 0(KW7x' ♦ 0.02w>x* + 0 9 .w * ■ s 73|4xJ + 24 M-U

R‘ =l).M4ít

Đường hiCn ii.iiị: 'Poly (Dưứny hiCn Ii.uig)

H ìn h 3: S ụ b i ế n đ ộ n 14 s ạ t lờ bờ h i ế n m i ế n T r u n g t r o n g t h ờ i g i a n 1 9 3 0 - 2 0 0 0 ( t h e o c h u k y 10 lì iìm)

ỉỉm h -/• S ự h i ê n ( l ộ n g s ạ t txỉ h i ế n m i ế n T n m ^ th(*o k h ô n g g i a n t ừ 1 9 9 0 đ ô n 2 0 0 0

6. Kết l u ậ n

H i ệ n t r ạ n g s ạ t l(i hờ h i ể n c ử a s ô n g m i ề n T r u n g t ừ T h a n h H o á đ ế n B ì n h T h u ậ n x;iy r a r a t p h i í c t ạ p vá b i ê n đ ộ n g m ạ n h m ẽ t h e o k h ô n g g i a n v à t h ò i g i a n . K h u vực* m i ế n T r u n g s ạ t lớ m ạ n h n h ấ t x â y r a ờ cắc t ì n h Q u á n g B ì n h , T h ừ a T h i è n H u ê . Q u à n i ' N a m . Q u à n g Ni ĩ à i v à P h ú Y ê n

ỉ ỉ i r n t r a n Ị* r à h i c t ì ( l ô i ì ỷ t s a t l ờ b ờ h i r n, c ứ a s ô n g .

I l i r n trạ-HỊí Si.ỉt lỡ l>tf ì >ii*n m i ố n T r u n t ( en XII t h ê c h u y ê n ( l ị ch đ a n v ế plìi.i N a m B ó l>!t*n N . i n ì m i i ’*n T r i u i g c o k h a n ã n g x u â t h i ộ n s ạ t \i) l ỉ ì n g ( l á n . COI) l)() n i r ĩ ầ B; k m u n T n m u X11 t h ê g i á m (l ãn

hii iì s;ỉí !«> m ạ n h v; m tlìíỉi ky có p i ó m ù a 1)0111* H;ì d;Ịc h i ệ t <• Ií<>n ^ (tú Síỉí 1<í (lột 1)1011 Víio t h oi (l i êm m e n r u n n ^ v;i nưííc (líirig (lo bào.

T à i 1 iộu ( h a m k h á o

ỉ !.• Đ u r A n . X ự h ic n cưu. (tanh Ịịiù điêu kiện ttf n h i(ẩn d á i ven biên va h à i (lao ven b<ĩ. Ki(> I.vio t ũ n ư k ế t đe t a i ISB. 05 . 01 , 1991 ( l ư u c h ơ í ỉ n n t r i n h b i ê n ) .

2. L«’ X u â n M ồ n ^ . N g u y ề n V.ÌI1 C ư v à n n k . // /! /? trụ n g bôi x o i vừ ng vừa sỏrìịỊ vvtì hiến N a m 'T rung B ộ vá (lỉì/i hường cua c h ú n g ( ỉin q u a trin h thoát lũ, T h ô ng báo hhoa học D ạ i học S ư p h ạ m , i ) I I Q ( i H à Nội . S ô 1/ 199K, t r . «‘i7- 13.

;i. IÑ X u â n l l ôìii r. P h ạ m V a n N i n h . B á o cao tong kết đẻ ta i K T 03 14. p h â n h u / n t n m g (•;»(• n á m 1 9 9 3 . 199 ị (IMìàn v i ệ n ccí h ọ c b i ế n V i ệ n O í học )

1 L<* X u â n H õ i m v a n n k , ( ' VÍÌỈI1K clộ vã t ố c đ ộ xôi lờ b(j h i ỏ n Vi ệ t N a m . T ạ p c h i Ccir K h c a lìỌị' I (' T r a i đ ấ t. S ô 4 (1ÍHM). 'I r. 17 1-177.

I .(• X u â n l i ổ n g . N g u y ề n K i m K h à n à n g ữni» ( l ụ n g p h ư ơ n g p h á p đ i ề u ( r a t h e o p h i ê u t r o n g c ô n g t á c ( l u n t r a C(í h á i ì c á c (liĨMi k i ệ n t ự n h i ê n , T ạ p ('hỉ ('(ic K hoa học r r T r o i đ à t. S ô 1 ( l í W5 ) . T r . 15-48.

i\. L<* Xu,ỉ lì llnn** v a r m k . H i ệ n r ỉ; I n u xói lii ho b i ế n Vi ệ t N í i m v a x u t h ô p h á t t n e n r u a ÌÌO. T u v ế n t á p c ò n g t r i n h n g h i ê n c ử u k h o a h ọ c D ị t t c h á t K I đ ị a c h á t b i è n .

N X H K I Ì & K 1 . T ậ p 3. Hí! Nộ]. 1 9 9 7 . T r 213- 2ÕO.

; 7. IÃ' Xiiíìn llnriỊỉ. P h â n v ù n g xói l(ỉ t)(í ỉ)i ên Vi ệ t Níỉiiì. T u y ể n t ậ p i>áo (:;Ì(I kho; i học.

Hội n^l ì ị k h o a họ(' t o à n (ỊUnc: l ) ị a c h á t c ô n g t r i n h v ờ i s ự n g h i r p c ô n g n g h t r / ) h o a ,

hiỌn (tai hoa (ỉàt n ư ớ c, H;‘ì N ộ ' , 1997. T r . 8 3 - 9 0 .

s. Lê X u â n ỉ l o n g . N ự u y ỏ n n h â n xói l(ỉ b ờ b i ể n Vi ệ t N a m (lo c o n N ^ ư ờ i . Tuyên táp

c ô n g t r i n h k h o a h ọ c , D ị a c h á t r à c t i n v ậ t l y b i ế n, N X I ? K I I & K T t ậ p I I I . U n N ộ i 1 W7 . T r . 2 9 1 - 2 9 r > .

9. L(* Xu. nì H õ i ì ‘4. Ỉ Mi ạm \ 7 m N i n h v;i n n k . T i n h t r ạ n ^ \ õ i Uí 1.HÍ b i e n Vi ệ t N ; i m v;ì I i ^ u v r n n i ì ã n n g o ạ i s i n h . Tuyvn tập háo cáo khoa học. H riị n g h ị khoa hoe toan (ỊỈIÒ ' lầ n th ư V ì về C ơ học, H a Nộ i . 1 9 9 7 , T r . 1 9 2 - 1 9 f >.

10. ÌÂĨ Xu.Mii l i ố n ^ . P h ạ m V a n N i n h . P h A n l oạ i lìi(Mi t r í i n ^ s ạ t ì() b ờ hicMi t’\i'A s ô n ^ Việt N a m . Tuvèn tá p các cỏn ự trin h h ộ i n g h ị C (ỉ hục toan quỏc th ử VI/. H a Nội .

12*2002. T r . 2 1 4 - 2 2 2 .

1 1. Tó ( ị i i ỉ i n ^ T h ị n h . Dáo cao tong kết p h ấ n biến đòniỊ đ ư ờng bờ bièn V ic t S a m , t y lù 1 2'>OODO. \\{ị Nộ i . 1991

Lé X u â n H ổ n g , n ồ C ô n g //oà, N g u y ê n V ã n C ư

12. P h ạ m T r u n g L ư ơ n g , B a o cáo kết q uá n g h iê n cứu viển th á m d ư ờ n g bờ Việt N a m g ia i đoạn 1991’ 1993. H à Nội , 1 9 9 3 .

VNU JO U R N A L QF S C IE N C E N at , Sci & Tech T XIX, NQ3, 2003

ST A T Ư S A N D C H A N G E OF THE C O A S T A L A N D E S T U A R I A L E R O S I O N IN THE M ID D L E P A R T O F V IE T NAM

FOR Y E A R S 1990 - 2()00

Le X u a n Ho n g , Ho C o n g Hoa

N g u y ê n V a n Cu

T h i s p a p c r p r r s e n t s r ẽ s e a r c h r e s u l t s 011 s t a t u s a n d c h a n g e o f Co a s t a l a n d e s t u a r i a l e r o s i o n f r o m T h a n h H o a t o B i n h T h u a n p r o v i n c e s ỉ l u r i n g t h e l a s t t e n y e a r s ( 1 9 9 2 - 2 0 0 2 ) . B a s ( ‘d on t h e o b s e r v a t i o n d a t a f r o m 1 9 9 2 t o p r e s e n t , a s vvell a s d i í ĩ e r e n t r e s e a r e h a p p r o a c h s , t h e a u t h o r s p r e s e n t s o m e i v s u l t s ()f e r o s i o n s t a t u s a n d i t s e v o l u t i o n t i v n d i n t h e l a s t t e n v e a r s a n d o f i t s d i s t r i b u t i o n i n spact * a n d ti me . T h e r e s u l t s a r e :

• L e v e l a n d í r e q u e n c y o f e r o s i o n i n t h e a r e a i n c r e a s e . - T r t ‘!ìd, i n UMi s i t y o f e r o s i o n i n t h e a r e a n c r e a s e .

• KỈTocts h y C o a s t a l a n d r i v e r m o u t h s e r o s i o n OIÌ peopl t * l i v i n g i n t h e c o a s t .