Ngày soạn:...
Ngày giảng...
Tiết 25 ĐÁNH NHAU VỚI CỐI XAY GIÓ
(Trích Đôn-ki-hô-tê M. Xec-van-tet) I. Mục tiêu cần đạt
1. Kiến thức
- Hs biết được đặc điểm thể loại truyện với nhân vật, sự kiện, diễn biến truyện qua một đoạn trích trong tác phẩm Đôn ki–hô-tê.
- Ý nghĩa của cặp nhân vật bất hủ mà Xéc-van–tét đã góp vào văn học nhân loại: Đôn ki-hô-tê và Xan-chô pan-xa.
- Đánh giá đúng đắn về các mặt tốt – xấu của hai nhật vật từ đó rút ra bài học cho bản thân trong thực tiễn cuộc sống
2. Kĩ năng
- Nắm bắt diễn biến của các sự kiện trong đoạn trích.
- Chỉ ra được những chi tiết tiêu biểu cho tính cách mỗi nhân vật được miêu tả trong đoạn trích.
- Rèn kĩ năng đọc, kể tóm tắt truỵên, phân tích, đánh giá nhân vật ttrong tác phẩm.
- Kĩ năng sống: Kĩ năng giao tiếp, kĩ năng lắng nghe tích cực, kĩ năng ra quyết định, kĩ năng tự nhận thức, kĩ năng tư duy phê phán, đọc hợp tác.
3. Thái độ
- GD lối sống có lí tưởng cao đẹp cho học sinh.
4. Năng lực hướng tới
- Năng lực giải quyết vấn đề, hợp tác, tự quản bản thân - Năng lực giao tiếp, thưởng thức văn học
* Tích hợp giáo dục đạo đức học sinh:
- Xây dựng môi trường sống tốt đẹp, nhân văn đẻ bảo vệ nhân cách con người
- Giáo dục khát vọng lý tưởng cao đẹp vì cộng đồng
- Sống có tình yêu thương và trách nhiệm với mọi người xung quanh II. Chuẩn bị
- Giáo viên đọc kĩ những điều lưu ý trong sách giáo khoa, tranh vẽ, bảng phụ; chuẩn kiến thức, kĩ ăng
- Học sinh soạn bài, trả lời các câu hỏi theo hướng dẫn ở tiết trước III. Phương pháp, kĩ thuật
- PP nêu vấn đề, phân tích, quy nạp, thảo luận, thuyết trình, dạy học định hướng hành động...
- KT tìm kiếm và xử lí thông tin, trình bày một phút, tóm tắt tài liệu, đặt câu hỏi
IV. Tiến trình dạy học 1. Ổn định : 1’
2.Kiểm tra bài cũ : 4’
HS 1 :
Hãy nêu giá trị cơ bản của truyện ngắn Cô bé bán diêm của nhà văn An-đec- xen?
HS 2 : (trả lời 3 câu hỏi trên bảng phụ, câu 4 tự bộc lộ) Câu1 : Bố cục truyện" Cô bé bán diêm" gồm mấy phần?
A. Hai. B. Ba C. Bốn . D. Năm
Câu 2 : Biện pháp nghệ thuật nào được tác giả dùng để làm nổi bật hoàn cảnh của em bé bán diêm ?
A. ẩn dụ B. Tương phản C. Liệt kê D. So sánh
Câu 3 : Nét nổi bật nhất trong nghệ thuật kể chuyện của An- đec- xen ở văn bản Cô bé bán diêm là gì ?
A. Sử dụng nhiều hình ảnh tương đồng với nhau B. Sử dụng nhiều hình ảnh tưởng tượng
C. Sử dụng nhiều từ tượng thanh, tượng hình D. Đan xen giữa hiện thực và mộng tưởng
Câu 4: Qua tác phẩm nhà văn muốn nói với chúng ta điều gì ? 3. Bài mới
Xéc-van-tét là nhà văn của Tây Ban Nha. Ông vốn là binh sĩ, bị thương năm 1571 trong một cuộc thủy chiến và bị bắt giam ở An-giê từ năm 1575 đến năm 1580.
Trở về TBN, ông sống một cuộc đời cực nhọc, âm thầm cho mãi đến lúc công bố tiểu thuyết Đôn-ki-hô-tê.
Hoạt động của thầy và trò Nội dung
Hoạt động 1: 7’
- Mục tiêu: hs biết được những nét cơ bản về nhà văn và xuất xứ của tác phẩm
- Hình thức tổ chức: dạy học cá nhân - PP vấn đáp
- KT đặt câu hỏi
? Hãy trình bày những hiểu biết của em về nhà văn Xec-van-tet ?
- Đại diện nhóm 1 trình bày
I. Giới thiệu chung
1. Tác giả: 1547- 1616 là nhà văn Tây Ban Nha.
Xéc-van-tét( 1547 -1616), là nhà văn nổi tiếng của Tây Ban Nha và thế giới. Ông sinh ra trong một gđ quý tộc bậc trung, cha lam nghề thầy thuốc. Năm 23 tuổi ông gia nhập quân đội bị thg và bị cụt tay trái, từng bị bắt giam ở An-giê-ri, sống cuộc sống cực nhọc, khó khăn…
- Gv chốt
? Em biết những thông tin gì về bộ tiểu thuyết Đôn-ki-hô-tê?
- Gồm 126 chương, sáng tác 1605 -1615.
- Đả kích mạnh mẽ vào loại tiểu thuyết hoang đường, tầm thường. Mở đầu cho tiểu thuyết cận đại theo hướng hiện thực chủ nghĩa
? Nêu xuất xứ đoạn trích này ? - Hs trình bày
Hoạt động 2: 30’
- Mục tiêu:
+ Hs biết được đặc điểm thể loại truyện với nhân vật, sự kiện, diễn biến truyện qua một đoạn trích trong tác phẩm Đôn ki–hô-tê.
+ Ý nghĩa của cặp nhân vật bất hủ mà Xéc- van–tét đã góp vào văn học nhân loại: Đôn ki- hô-tê và Xan-chô pan-xa.
+ Đánh giá đúng đắn về các mặt tốt – xấu của hai nhật vật từ đó rút ra bài học cho bản thân trong thực tiễn cuộc sống
- Hình thức tổ chức: dạy học cá nhân, dạy học định hướng hành động
- PP vấn đáp, quy nạp, thảo luận, thuyết trình.
- KT động não, đặt câu hỏi, tìm kiếm và xử lí thông tin, tóm tắt tài liệu
- GV hướng dẫn cách đọc : Chú ý các câu đối thoại, cần đọc giọng biến đổi lúc ngây thơ, lúc hài hước tự tin.
- GV đọc mẫu, HS đọc tiếp.
? Giải thích các chú thích : 1, 2, 4, 7 ?
? Hãy tóm tắt văn bản này theo các chuỗi sự việc
2. Tác phẩm
Được trích trong chương 8 từ bộ tiểu thuyết nổi tiếng: Đôn- ki- hô- tê
II. Đọc, hiểu văn bản
1. Đọc. chú thích
chính ?
- Đôn gặp những chiếc cối xay gió giữa đồng - nghĩ là những tên khổng lồ xấu xa.
- Mặc cho Xan chô can ngăn, Đôn đơn thương độc mã xông tới khiến cho chàng bị thương nặng - Trên đường đi tiếp, Đôn vì danh dự của chàng hiệp sĩ và vì nhớ tới tình nương nên đã không rên rỉ, không ăn, không ngủ trong khi Xan chô cứ việc ăn no ngủ kĩ.
? Hãy xác định bố cục của đoạn truyện này theo trật tự trước, trong và sau khi Đôn Ki-hô-tê đánh nhau với cối xay gió ?
- Phần 1: Từ đầu… “Không cân sức” => Trước trận đấu với cối xay gió
- Phần 2: Tiếp theo …. “văng ra xa” => Diễn biến của trận đấu
- Phần 3: Còn lại => Sau khi đánh nhau với cối xay gió
? Trong ba phần đó có phần nào được tác giả tập trung tả nhiều nhất không ?
? Phần tả Đôn đánh nhau với cối xay gió có phải là phần dài nhất không ?
- Không phải. Tuy nhan đề của văn bản là Đánh ....nhưng không phải chỉ là chuyện đánh nhau mà là phải theo dõi quá trình trước, trong và sau cuộc giao tranh để tìm hiểu hai tính cách của hai nhân vật chính: Xan chô và Đôn Ki-hô-tê.
? Dựa vào chú thích trong sgk, nêu những nét hình dung sơ bộ về nhân vật này?
- Đôn Ki-hô-tê là một lão quý tộc nghèo
- Trạc tuổi 50, lão gầy gò, cao lênh khênh, trên lưng con ngựa còm.
- Mình lão mặc áo giáp, đầu đội mũ sắt, vai lão đeo giáo dài, toàn những đồ binh giáp đã han gỉ của tố tiên được lão lục tìm lại rồi đem đánh bóng đế tự trang bị cho mình.
? Theo dõi phần đầu văn bản, hãy cho biết vì sao Đôn đánh nhau với cối xay gió?
2. Bố cục - 3 phần.
- Thể loại : Tiểu thuyết
3. Phân tích
3.1. Hiệp sĩ Đôn Ki-hô-tê
- Tưởng là bọn khổng lồ, sau đó lại tưởng là pháp thuật của pháp sư Phơ-re-xtôn
? Suy nghĩ của Đôn Ki- hô- tê ?
- Phải kết liễu đời lũ khổng lồ yêu quái này - nhằm mục đích gì ?
- Trước hết là để thu chiến lợi phẩm mà trở nên giàu sang phú quý, sau nữa là để quét sạch cái giống xấu xa này khỏi mặt đất và để phụng sự chúa.
? Khi nhìn thấy những chiếc...lại tưởng là ...
Nguyên nhân nào khiến lão nhìn “gà hoá cáo” như vậy?
- Vì quá say mê truyện hiệp sĩ
- Muốn trở thành một hiệp sĩ giang hồ lang thang để tiễu trừ quân gian ác, giúp đỡ người lương thiện.
- Đầu óc mê muội, không tỉnh táo
? Em đánh giá gì về khát vọng ấy của Đôn ?
- Khát vọng chính đáng, tốt đẹp chỉ tiếc đầu óc hoang tưởng kia làm cho sai lệch đi, trở nên hão huyền
? Mặc dù đã được giám mã hết lời can ngăn nhưng Đôn bỏ ngoài tai hết. Điều đó giúp em hiểu gì về thái độ của Đôn ?
- Mê muội đến mức gạt bỏ ngoài tai sự thật hiển nhiên qua những lời giải thích rõ ràng, giản dị, rành mạch của Xan chô.
? Trước lúc vào giao tranh với lũ khổng lồ, lão Đôn đã có hành động gì ?
- Chẳng chút sợ sệt, lão xông vào cuộc giao tranh dữ dội một cách dũng cảm, không cân sức.
-> Người đọc không nhịn được cười trước hành động này của lão ta .
? Trong lúc đánh nhau với...Đôn đã bộc lộ tinh thần thái độ gì ?
- Coi cái chết nhẹ tựa lông hồng. Bản thân tự đánh giá là cuộc giao tranh không cân sức.
-> Dũng cảm.
? Em đánh giá như thế nào về phẩm chất này của Đôn Ki-hô-tê ?
- Quá say mê truyện hiệp sĩ - Muốn trở thành một hiệp sĩ giang hồ lang thang để tiễu trừ quân gian ác, giúp đỡ người lương thiện.
- Nếu như đối thủ là quân gian ác thì hành động đó thực sự đáng khen nhưng hành động đó thực sự đáng cười .
? Trận đánh của Đôn đã đem lại hậu quả như thế nào ?
- Ngọn giáo gẫy tan tành, cả người và ngựa bị ngã văng ra ...Đôn nằm không cựa quậy, con ngựa bị toạc nửa vai.
-> Hình ảnh Đôn nằm không cựa quậy là nét vẽ biếm họa đặc sắc nhất có giá trị chế giễu tầng lớp hiệp sĩ thời trung cổ đã lỗi thời.
Theo dõi câu chuyện giữa hai thầy trò sau trận đánh cũng cực kì thú vị. Trước lời an ủi của giám mã , Đôn đã chỉ cho anh ta biết rằng cái nghề cung kiếm luôn luôn biến hoá khôn lường, nghĩa là sự thắng bại chỉ là chuyện bình thường.
? Câu nói đó cho ta thấy ở Đôn còn có điểm gì đáng chê cười ?
- Chết mà không chừa, bị thảm bại nhục nhã mà vẫn còn mê muội.
? Nguyên nhân thất bại theo Đôn rất bất ngờ đó là gì ?
- Vì lão pháp sư Phơ-re-xtôn đã đánh cắp mất sách vở, bảo bối của lão. Hắn đã “ thâm thù ta” hắn đã tước mất phần vinh quang chiến thắng của ta - Đúng là khấu khí của hiệp sĩ xứ Man cha lừng danh thiên hạ.
? Sau khi đánh nhau với ..., Đôn có những hành động và ý nghĩ gì ?
- Bẻ một cành khô, rút cái mũi sắt ... Thức suốt đêm không ngủ để nghĩ tới nàng Đuyn-xê-nê-a;
Không muốn ăn sáng ...
? Nhận xét về các biểu hiện đó của Đôn ? - Không giống như mọi người bình thường.
? Điều đó giúp ta hiểu thêm điều gì về quan niệm qua việc ăn uống và cách xử sự của Đôn ?
- Trong khi ở đời bao kẻ chỉ lo ăn lo ngủ nhưng khác với tất cả, Đôn chỉ nghĩ đến “tình nương”.
? Đến đây có thể khái quát như thế nào về đặc điểm nhân vật Đôn xung quanh việc đánh nhau với
Là người có lí tưởng, khát vọng tốt đẹp, tinh thần chiến đấu dũng cảm, nhưng do quá say mê truyện kiếm hiệp mà trở thành NV nực cười, đáng trách mà cũng đáng thương
cối xay gió 4. Củng cố: 1’
- Suy nghĩ của em về nhân vật Đôn Ki-hô-tê?
5. HDVN: 2’
- Tóm tắt văn bản.
- Phân tích NV theo ND đã phân tích.
- Tiếp tục soạn tiết 2- PT NV Xan- chô.
- Nêu nội dung nghệ thuật của văn bản.
V. Rút kinh nghiệm:
………
………
………
………
___________________________
Ngày soạn:...
Ngày giảng...
Tiết 26 ĐÁNH NHAU VỚI CỐI XAY GIÓ (tiếp)
(M. Xec-van-tet ) I.Mục tiêu cần đạt (như tiết 25)
II. Chuẩn bị
III. Phương pháp, kĩ thuật IV. Tiến trình dạy học 1. Ổn định : 1’
2. Kiểm tra bài cũ : 4’
? Hiệp sĩ Đôn- ki- hô- tê được miêu tả như thế nào ? Em cảm nhận ntn về NV này?
3. Bài mới
Hoạt động của thầy và trò Nội dung
Hoạt động 1: 35’
- Mục tiêu:
+ Hs biết được đặc điểm thể loại truyện với nhân vật, sự kiện, diễn biến truyện qua một đoạn trích
I. Giới thiệu chung II. Đọc, hiểu văn bản 1. Đọc, chú thích 2. Bố cục
trong tác phẩm Đôn ki–hô-tê.
+ Ý nghĩa của cặp nhân vật bất hủ mà Xéc-van–
tét đã góp vào văn học nhân loại: Đôn ki-hô-tê và Xan-chô pan-xa.
+ Đánh giá đúng đắn về các mặt tốt – xấu của hai nhật vật từ đó rút ra bài học cho bản thân trong thực tiễn cuộc sống
- Hình thức tổ chức: dạy học cá nhân, dạy học định hướng hành động
- PP vấn đáp, quy nạp, thảo luận, thuyết trình.
- KT động não, đặt câu hỏi, tìm kiếm và xử lí thông tin, tóm tắt tài liệu
? Dựa vào chú thích trong sgk hình dung sơ bộ về nhân vật Xan-chô? (dáng vẻ, nguồn gốc xuất thân...)
- Một bác nông dân béo lùn, nhận làm giám mã cho Đôn với hi vọng sau này chủ công thành danh toại bác sẽ được làm thống đốc cai trị một vài hòn đảo.
Giám mã cưỡi trên lưng con lừa thấp lè tè, lúc nào cũng mang theo bầu rượu và cái túi hai ngăn đựng đầy thức ăn ngon.
? Dưới ngòi bút độc đáo của tác giả, hình ảnh Xan chô được xây dựng như thế nào với nhân vật Đôn?
- Nói tới Đôn không thể không nói tới anh chàng giám mã Xan chô này-người luôn luôn song hành cùng ông chủ kì quặc trên các nẻo đường, cùng chia vui, chia khổ. Nhưng Xan chô được kể, được tả hoàn toàn đối sánh, tương phản toàn diện với Đôn từ hình dáng, trang phục, suy nghĩ, hành động, tính nết, thói quen...
? Khi nhìn thấy những chiếc cối xay gió, bác đã có nhận định khác với Đôn như thế nào?
- Xác nhận đó là những chiếc cối xay gió chứ k fai lũ khổng lồ
? Khi chủ muốn tấn công bác đã có hành động gì?
- Cố can ngăn.
? Bác đã không theo chủ xông tới giao tranh, xử sự như vậy có đúng không ? Cách xử sự như vậy giúp em hiểu gì về tích cách của bác?
3. Phân tích
3.1. Hiệp sĩ Đôn Ki-hô-tê
3.2. Giám mã Xan-chô Pan- xa
.
- Sợ hãi, nhút nhát nếu không muốn nói là hèn nhát.
? Khi Đôn bị những cánh quạt quật ngã, Xan chô đã có những hành động, lời nói như thế nào với chủ?
- Thúc lừa chạy đến cứu, vẫn tỉnh táo nói những câu an ủi với giọng thương xót chân thành và hài hước.
? Tại sao trong khi chủ bị đau thì Xan chô lại nói rằng : “Còn tôi có thể xin thưa với ngài rằng chỉ cần hơi đau một chút là tôi rên rỉ ngay”
- Vì tự biết không chịu nổi đau đớn, vì tin rằng con người khi đã đau thì phải rên la.
? Với câu nói đó của Xan chô giúp em cảm nhận thêm điều gì nữa ở nhân vật này?
- Yếu đuối, nhát gan
? Theo dõi đoạn văn : “Được phép ...là khác”.
Nhận xét về nhân vật Xan-chô qua đoạn văn đó?
- Căn cứ vào mục đích hành động của Xan chô
? Đến đây em hiểu gì về toàn bộ tính cách con người của Xan - chô?
? Nếu cần bình luận về con người này thì lí lẽ của em sẽ là gì?
- Con người cần tỉnh táo nhưng nhưng không vì thế mà quá thực dụng, tầm thường.
? Câu hỏi số 4 sgk trang 79- GV nêu câu hỏi, chia lớp thành 3 nhóm, y/c các nhóm thảo luận, đại diện trình bày.
- Các nhóm khác nhận xét.
- Gv sửa chữa, bổ sung và kết luận bằng bảng phụ:
- Mỗi khía cạnh ở nhân vật Đôn hoặc Xan chô đều đối lập rõ rệt với khía cạnh tương ứng ở nhân vật kia và làm nổi bật nhau lên.
? Theo em việc xây dựng hai nhân vật vừa song song vừa tương phản đối lập như vậy có tác dụng nghệ thuật gì ?
- Sự tương phản về mọi mặt giữa hai nhân vật có tác dụng làm nổi bật tính cách trái ngược nhau của hai nhân vật tạo nên một cặp nhân vật bất hủ trong văn học thế giới. Nhân vật Xan chô, nhân vật phụ,
Tỉnh táo nhưng ước muốn tầm thường, có những mặt tốt nhưng cũng có những mặt đáng chê trách.
3.3. Cặp nhân vật tương phản
ĐÔN XAN-CHÔ
- Dòng dõi quý tộc
- Nông dân - Gầy gò, cao
lênh khênh, cưỡi trên lưng con ngựa còm --> càng cao thêm.
- Béo lùn, lại ngồi trên lưng con lừa--> càng lùn tịt.
- Khát vọng cao cả.
- Ước muốn tầm thường.
- Mong muốn giúp ích cho đời.
- Chỉ nghĩ
đến cá
nhân.
- Mê muội - Tỉnh táo
nét vẽ bổ trợ nhưng rất sống động một mặt có giá trị làm nổi bật tính cách ngông cuồng, mụ mẫm, ôm ấp những mộng tưởng hão huyền của nhân vật Đôn- ki- hô- tê. Mặt khác thể hiện một quan niệm sống hồn nhiên, phác thực, giản dị của những người dân quê yêu đời, thiết thực.
? Em hiểu gì về cặp nhân vật bất hủ này trong văn học thế giới?
- Đôn ki hô tê thật nực cười nhưng cơ bản có những phẩm chất đáng quý, Xan chô có những mặt tốt song cũng bộc lộ những điểm đáng chê trách.
? Em hiểu gì về nhà văn từ hai nhân vật nổi tiếng đó của ông?
- Sử dụng tiếng cười khôi hài để giễu cợt cái hoang tưởng cái tầm thường, đề cao cái thực tế, cái cao thượng.
? Với chúng ta bài học từ hai tính cách này là gì?
- Con người muốn tốt đẹp không được hoang tưởng và thực dụng mà cần tỉnh táo, cao thượng.
- Hão huyền - Thiết thực - Dũng cảm - Hèn nhát
4. Tổng kết 4.1. Nội dung
Con người muốn tốt đẹp không được hoang tưởng và thực dụng mà cần phải tỉnh táo, cao thượng.
4.2. Nghệ thuật
- Nghệ thuật tương phản trong xây dựng nhân vật.
- Miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế.
- NT phóng đại
- Cách kể chuyện hấp dẫn, dí dỏm, hài hước.
4.3. Ghi nhớ 4. Củng cố: 2’
- N/V Xan Chô là người như thế nào?
- Mục đích của nhà văn là gì khi xây dựng 2 NV tương phản nổi tiếng đó?
5. Hướng dẫn về nhà: 3’
- Học kĩ bài, hoàn chỉnh bài tập.
- Tập viết đoạn văn nêu cảm nhận về văn bản đã học.
- Soạn : Chiếc lá cuối cùng ;chú ý diễn biến tâm trạng nhân vật . V.Rút kinh nghiệm
………
………
………
Ngày soạn:...
Ngày giảng...
Tiết 27 MIÊU TẢ VÀ BIỂU TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
I. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức
- Hs hiểu được vai trò của các yếu tố miêu tả, biểu cảm trong văn bản tự sự.
- Sự kết hợp các yếu tố miêu tả và biểu lộ tình cảm trong văn bản tự sự.
2. Kĩ năng
- Nhận ra và phân tích được tác dụng của các yếu tố miêu tả và biểu cảm trong làm văn tự sự.
- Sử dụng kết hợp các yếu tố miêu tả và biểu cảm trong làm văn tự sự.
* Kĩ năng sống
- Giao tiếp, ra quyết định, tìm kiếm và xử lí thông tin, kĩ năng tư duy sáng tạo.
3. Thái độ
- Có ý thức sử dụng các yếu tố miêu tả và biểu cảm hợp lí trong bài văn tự sự.
4. Phát triển năng lực
- Năng lực giải quyết vấn đề, sáng tạo, hợp tác, tự quản bản thân - Năng lực giao tiếp, thưởng thức văn học
* Tích hợp giáo dục đạo đức hs: giáo dục lòng yêu thương, sự khoan dung, giản dị khi viết và tạo dựng các câu chuyện trong văn tự sự
II. Chuẩn bị
- GV: SGK, TLTK, giáo án, bảng phụ, phiếu học tập.
- HS : SGK, vở soạn, bút dạ.
III. Phương pháp, kĩ thuật
- PP đàm thoại, phân tích, quy nạp, thảo luận, luyện tập, dạy học nhóm, dạy học định hướng hành động.
- KT giao nhiệm vụ, đặt câu hỏi, trình bày một phút, chia nhóm.
IV. Tiến trình giờ dạy 1. Ổn định tổ chức: 1’
2. Kiểm tra bài cũ: 4’
? Thế nào là tóm tắt văn bản tự sự? Làm BT 3( 62) 3. Bài mới
Các yếu tố quan trọng trong một văn bản như tự sự, miêu tả, biểu cảm... không bao giờ tách bạch rõ ràng, tuyệt đối. Các yếu tố này luôn đan xen, hỗ trợ nhau làm nổi bật chủ đề của văn bản. Vậy làm thế nào để phân biệt được kiểu văn bản tự sự với văn
bản miêu tả, văn bản biểu cảm? Các yếu tố này có vai trò như thế nào trong VBTS.
Chúng ta cùng tìm hiểu.
Hoạt động của thầy và trò Nội dung
Hoạt động 1 : 15’
- Mục tiêu : hs hiểu được vai trò của yếu tố miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự
- Hình thức tổ chức : dạy học định hướng hành động
- PP vấn đáp, phân tích, quy nạp - KT đặt câu hỏi, trình bày một phút HS đọc ngữ liệu trong sgk -> GV nêu:
? Kể, tả, biểu cảm là gì?
- Kể là trình bày nhân vật các sự việc…
- Tả là dùng ngôn ngữ để giúp người đọc, ng nghe hình dung cụ thể về một đối tượng nào đó
- Biểu cảm là bộc lộ tình cảm, cảm xúc…
? Đoạn trích kể lại những việc gì?
- Sự việc lớn: kể lại cuộc gặp gỡ đầy cảm động của
“tôi” với người mẹ lâu ngày xa cách.
- Sự việc nhỏ:
+ Mẹ vẫy tôi
+ Tôi chạy theo xe chở mẹ + Mẹ kéo tôi lên xe
+ Tôi oà khóc + Mẹ tôi sụt sùi
+ Tôi ngồi bên mẹ, đầu ngả...
? Xác định các yếu tố miêu tả, biểu cảm trong đoạn văn? Các yếu tố này đứng riêng hay đan xen vào nhau?
- Tôi thở... trán đẫm mồ hôi, rức cả chân
- Mẹ tôi không còm cõi, gương mặt... gò má ->
Miêu tả
+ Hay tại sự sung sướng ...sung túc -> suy nghĩ
+ Tôi thấy những ... lạ thường-> cảm nhận =>
Biểu
+ Phải bé ... vô cùng -> phát biểu cảm tưởng cảm
=> Các yếu tố không tách riêng mà đan xen vào nhau
? Nếu bỏ các yếu tố miêu tả, biểu cảm trong đoạn văn đi thì đoạn văn sẽ như thế nào?
I. Sự kết hợp các yếu tố kể, tả và bộc lộ tình cảm trong văn bản tự sự
1. Khảo sát, phân tích ngữ liệu
- Yếu tố tự sự: sự việc lớn, nhỏ
- Yếu tố miêu tả: tả “tôi”, mẹ
- Yếu tố biểu cảm: suy nghĩ, cảm nhận, cảm tưởng của “tôi”
=> Các yếu tố đan xen vào nhau
- Đoạn văn khô khan, không gây xúc động lòng người.
? Vậy miêu tả, biểu cảm trong tự sự có tác dụng gì?
- Đoạn văn trở nên hấp dẫn, sinh động buộc người đọc phải suy nghĩ, liên tưởng, rút ra bài học về tình mẫu tử thiêng liêng.
? Nếu bỏ yếu tổ tự sự đi thì đoạn văn sẽ bị ảnh hưởng ntn?
- Đoạn văn sẽ không có sự việc, nhân vật -> không có
“chuyện” -> các yếu tố miêu tả, biểu cảm phải bám vào sự việc và nhân vật mới phát triển.
? Vậy các yếu tố miêu tả, biểu cảm có tác dụng gì trong văn tự sự?
- 2 HS phát biểu .
? Bài học cần ghi nhớ gì?
1 HS đọc ghi nhớ Hoạt động 2: 22’
- Mục tiêu: hs biết vận dụng lí thuyết để tìm các đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố miêu tả và biểu cảm trong các văn bản đã học
- Hình thức tổ chức: dạy học nhóm - PP thảo luận, luyện tập
- KT chia nhóm
- Gv chia lớp thành 5 nhóm theo số điểm danh từ dưới lớp lên và từ 1 đến 5 và y/c các nhóm thảo luận theo yêu cầu trong t/g 5’
+ Nhóm số 1 tìm trong văn bản Tôi đi học + Nhóm số 2 tìm trong văn bản Trong lòng mẹ + Nhóm số 3 tìm trong văn bản Tức nước vỡ bờ + Nhóm số 4 tìm trong văn bản Lão Hạc
+ Nhóm số 5 tìm trong văn bản Cô bé bán diêm + Nhóm số 6 sẽ làm BT 2
- Sau khi các nhóm thảo luận xong, gv y/c các nhóm treo kết quả lên bảng
- Gv và hs cùng nhau nhận xét, cho điểm
- Miêu tả, biểu cảm làm cho việc kể chuyện sinh động, sâu sắc.
2. Ghi nhớ
II. Luyện tập
2. Bài tập 2
- Kể giây phút đầu tiên gặp người thân
- Tả: hình dáng, mái tóc (từ xa) -> gần
- Kể hành động, những biểu hiện tình cảm khi gặp nhau.
4. Củng cố: 1’
- Miêu tả và biểu cảm có vai trò như thế nào trong bản tự sự?
5. Hướng dẫn về nhà (4’)
- Học bài, hoàn thành BT 2 (74)
- Chuẩn bị: Phần I (83)
- Bài luyện tập viết văn bản tự sự
- Chuẩn bị viết trước một văn bản tự sự V. Rút kinh nghiệm
………
………
………
____________________________
Ngày soạn:...
Ngày giảng...
Tiết 28 LUYỆN TẬP VIẾT ĐOẠN VĂN TỰ SỰ KẾT HỢP VỚI
MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢM I. Mục tiêu cần đạt
1. Kiến thức
- Vận dụng kiến thức về các yếu tố miêu tả, biểu cảm trong văn bản tự sự, thực hành viết đoạn văn tự sự có sử dụng các yếu tố miêu tả và biểu cảm.
2. Kĩ năng
- Kĩ năng bài học
+ Thực hành sử dụng kết hợp các yếu tố miêu tả và biểu cảm trong làm văn kể chuyện.
+ Viết đoạn văn tự sự có sử dụng các yếu tố miêu tả và biểu cảm có độ dài khoảng 90 chữ.
- Kĩ năng sống: kĩ năng tư duy sáng tạo, hợp tác; kĩ năng lắng nghe tích cực;
kĩ năng kiên định, viết tích cực.
3. Thái độ
- Hình thành ý thức viết đoạn văn kết hợp 3 yếu tố: Tự sự, miêu tả, biểu cảm.
4. Phát triển năng lực
- Năng lực giải quyết vấn đề, sáng tạo, hợp tác, tự quản bản thân - Năng lực giao tiếp, thưởng thức văn học
* Tích hợp giáo dục đạo đức hs: giáo dục lòng yêu thương, sự khoan dung, giản dị khi viết và tạo dựng các câu chuyện trong văn tự sự
II. Chuẩn bị :
- Gv sgk, sgv, xem kĩ mục những điều lưu ý, đọc lại văn bản Lão Hạc.
- Học sinh xem trước bài , xem lại văn bản Lão Hạc.
III. Phương pháp, kĩ thuật
- PP nêu vấn đề, quy nạp, luyện tập, dạy học định hướng hành động, đóng vai.
- KT đặt câu hỏi, trình bày một phút, giao nhiệm vụ IV. Tiến trình dạy học
1. Ổn định : 1’
2. Kiểm tra bài cũ : 4’
? Các yếu tố miêu tả và biểu cảm có vai trò gì trong văn bản tự sự ? Cho ví dụ?
3. Bài mới
Hoạt động của thầy và trò Nội dung
Hoạt động 1: 10’
- Mục tiêu: hs biết được yếu tố hình thành đoạn văn tự sự và việc vận dụng miêu tả, biểu cảm trong văn tự sự
- Hình thức tổ chức: dạy học cá nhân - PP vấn đáp, nêu vấn đề
- KT đặt câu hỏi
? Những yếu tố cần thiết để xây dựng đoạn văn tự sự là gì?
- Những yếu tố cần thiết để xây dựng đoạn văn tự sự là: sự việc đươc kể ,người kể,ngôi kể,trình tự kể, tả, biểu cảm,…
? Tác dụng của Yếu tố mtả và biểu cảm trong văn tự sự?
- Các yếu tố miêu tả( hình ảnh, kích thước, âm thanh ,màu sắc, thứ tự đồ vật,...) để làm cho việc tự sự sinh động cụ thể hơn.
- Biểu cảm làm cho lời văn tự sự trở nên gợi cảm hơn.
GV hướng dẫn tìm hiểu quy trình xây dựng đoạn văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm.
? Quy trình xây dựng đoạn văn tự sự gồm
I. Từ sự việc và nhân vật đến đoạn văn tự sự có yếu tố miêu tả và biểu cảm
* Quy trình tiến hành xây dựng đoạn văn
- Bước 1: Lựa chọn sự việc chính.
mấy bước? Đó là những bước nào?
? Đối với đề 1, trong nội dung sự việc, ta sẽ kết hợp các yếu tố miêu tả, biểu cảm như thế nào?
- Miêu tả lọ hoa
- Bộc lộ cảm xúc khi làm vỡ
? Hãy kể lại việc làm vỡ lọ hoa bằng một đoạn văn, em sẽ sử dụng yếu tố miêu tả, biểu cảm như thế nào?
- Lọ hoa đẹp như thế nào (miêu tả), khi làm vỡ thái độ tình cảm của em thế nào...
( biểu cảm, suy nghĩ...)
? Ta có thể sử dụng những cách trình bày nào cho đoạn văn?
- Có thể sử dụng một trong 3 cách: song hành, diễn dịch, quy nạp để viết đoạn văn.
Hoạt động 2: 27’
- Mục tiêu: hs biết viết đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố miêu tả và biểu cảm - Hình thức tổ chức: dạy học định hướng hành động
- PP luyện tập, đóng vai
- KT trình bày một phút, giao nhiệm vụ
- Học sinh viết trong 8 phút.
- Hướng dẫn đối chiếu so sánh và rút ra nhận xét.
- Gv nhận xét bài viết của hs, cho điểm
? Tìm trong văn bản đoạn văn kể lại sự việc trên ? So sánh với đoạn mình vừa viết .
? Nhận xét đoạn văn của Nam Cao đã sử dụng yếu tố miêu tả và biểu cảm ở chỗ nào ?
Những yếu tố miêu tả và biểu cảm đã
- Bước 2: Lựa chọn ngôi kể
+ Lựa chọn ngôi kể phù hợp với câu chuyện được kể:
- Bước 3: Xác định thứ tự kể:
+ Thứ tự kể: Khởi đầu → Diễn biến → Kết thúc
- Bước 4: Xác định yếu tố miêu tả, biểu cảm phù hợp.
- Bước 5: Viết thành đoạn văn tự sự có các yếu ố miêu tả, biểu cảm.
II. Luyện tập 1. Bài tập 1
2. Bài tập 2
- Miêu tả : Nụ cười như mếu, mặt lão đột nhiên co dúm lại, những vết nhăn xô lại với nhau ép cho nước mắt...cái đầu lão ngoẹo về một bên, cái miệng lão mếu như con nít...
- Biểu cảm : không xót xa năm quyển sách...có chuyện.
giúp nhà văn NC thể hiện được điều gì ? ( Khắc sâu vào lòng người đọc một lão Hạc như thế nào về hình dáng bên ngoài và tâm trạng bên trong ?)
? Đoạn văn em viết đã kết hợp được yếu tố miêu tả và biểu cảm chưa ?
- Sự việc ở đoạn văn của NC hết sức đơn giản chỉ là việc lão Hạc báo tin đã bán cậu vàng cho ông giáo biết nhưng NC đã lồng vào đó các yếu tố miêu tả và biểu cảm : đó là việc ông tập trung tả lại chân dung của lão Hạc với những chi tiết rất độc đáo : “ Lão cười như mếu ...khóc”
Các yếu tố miêu tả và biểu cảm đã giúp cho việc khắc sâu vào lòng bạn đọc một lão Hạc khốn khổ về hình dáng bên ngoài và đặc biệt thể hiện rất sinh động sự đau đớn, quằn quại về tinh thần của một con người trong giây phút ân hận xót xa,
“ già bằng này tuổi đầu...con chó”
- Khắc sâu một lão Hạc khốn khổ về hình dáng bên ngoài và thể hiện rất sinh động sự đau đớn, quằn quại về tinh thần của một con người trong phút ân hận xót xa.
4. Củng cố: 1’
? Nhắc lại quy trình viết đoạn văn tự sự kết hợp yếu tố miêu tả, biểu cảm?
5 .Hướng dẫn về nhà: 2’
- Nắm vững nội dung bài.
- Hoàn chỉnh bài tập 1, 2.
- Chuẩn bị bài : Lập...Miêu tả và tự sự.
- Đọc thêm SGK, chỉ ra yếu tố tự sự, miêu tả, biểu cảm.
V. Rút kinh nghiệm
