GIỚI TRẺ CÔNG GIÁO VIỆT NAM VÀ VIỆC

(1)

GIíI TRÎ C¤NG GI¸O VIÖT NAM Vμ VIÖC HäC TËP, GI¶NG D¹Y GI¸O LÝ HIÖN NAY

I

Kh¸i niÖm giíi trÎ C«ng gi¸o ë ViÖt Nam lμ mét kh¸i niÖm cßn hÕt søc míi mÎ, mÆc dï kh¸i niÖm nμy víi thÕ giíi ®·

cã tõ l©u trong Gi¸o héi C«ng gi¸o hoμn vò. ThËt khã cã thÓ ®o¸n ®Þnh kh¸i niÖm nμy ®−îc dïng réng r·i tõ khi nμo.

Nh−ng cã mét vÊn ®Ò khiÕn chóng ta l−u ý lμ sau ngμy MiÒn Nam gi¶i phãng, ®Êt n−íc thèng nhÊt (n¨m 1975), héi ®oμn C«ng gi¸o ë MiÒn Nam trë thμnh sù kiÖn trong c«ng t¸c qu¶n lÝ x· héi cña mét thêi k× míi nªn mét sè héi ®oμn bÞ chÝnh quyÒn buéc ngõng ho¹t ®éng. Trong tr−êng hîp nh− vËy, do cã nhu cÇu néi t¹i cÇn tËp hîp gi¸o d©n theo løa tuæi, nghÒ nghiÖp, v.v... ®Ó gi÷ ®¹o vμ tham gia vμo mét sè ho¹t ®éng môc vô, còng nh− ho¹t

®éng x· héi, mét sè gi¸o phËn nh− Sμi Gßn (sau ®æi thμnh Gi¸o phËn Thμnh phè Hå ChÝ Minh), Gi¸o phËn HuÕ ®· cã mét c¸ch lμm míi. §ã lμ, thay v× mét tæ chøc tËp hîp tÝn ®å ®−îc gäi lμ héi ®oμn, nay chuyÓn sang gäi lμ giíi, nh−: giíi trÎ, giíi «ng, giíi bμ, v.v... Nh− vËy vÉn tËp hîp ®−îc quÇn chóng tÝn ®å nh−ng tr¸nh

®−îc tªn gäi héi ®oμn bÞ cÊm ho¹t ®éng.

Sau nμy, khi ViÖt Nam b−íc vμo c«ng cuéc c¶i c¸ch, më cöa, vÊn ®Ò t«n gi¸o

NguyÔn Hång D−¬ng^(*)

trong ®ã cã tæ chøc héi ®oμn dÇn dÇn

®−îc chÝnh quyÒn mÆc nhËn, nhiÒu héi

®oμn C«ng gi¸o phôc ho¹t nh−ng kh¸i niÖm giíi trÎ th× kh«ng mÊt ®i. Nh−ng còng b¾t ®Çu tõ ®©y, néi hμm kh¸i niÖm giíi trÎ trë nªn réng h¬n. ë mét sè xø, hä ®¹o trong Nam, ngoμi B¾c vÉn tån t¹i mét tæ chøc tËp hîp nh÷ng ng−êi trÎ tuæi theo h×nh thøc héi ®oμn nh−ng ®−îc gäi lμ Giíi trÎ C«ng gi¸o. V× ®−îc tæ chøc theo h×nh thøc héi ®oμn nªn tõ c¬ cÊu tæ chøc, vai trß, vÞ trÝ ®Õn nhiÖm vô vÒ c¬

b¶n gièng nh− héi ®oμn. Tuy nhiªn, kh¸i niÖm giíi trÎ ®−îc hiÓu theo mét h×nh thøc tËp hîp thμnh tæ chøc ®· më réng tíi h¹t ®¹o, gi¸o phËn, liªn gi¸o phËn vμ giíi trÎ C«ng gi¸o ViÖt Nam. Nh−ng lo¹i h×nh tæ chøc nμy ho¹t ®éng kh«ng th−êng xuyªn mμ theo c¸c k× ®¹i héi.

Nh÷ng ®¹i héi nh− vËy, C«ng gi¸o t¹o ra m«i tr−êng (hay nh− ngμy nay ng−êi ta vÉn nãi lμ s©n ch¬i) dμnh cho giíi trÎ.

§©y lμ dÞp giíi trÎ C«ng gi¸o mét gi¸o h¹t, mét gi¸o phËn, liªn gi¸o phËn hay cña c¶ gi¸o héi ®Ó cã dÞp gÆp nhau häc hái gi¸o lÝ theo chuyªn ®Ò vμ nh÷ng ho¹t

®éng kh¸c nh− tÜnh t©m, v¨n nghÖ, giao l−u, v.v...

*. PGS. TS., ViÖn Nghiªn cøu T«n gi¸o.

(2)

§é tuæi cña giíi trÎ C«ng gi¸o ®−îc Gi¸o héi giíi h¹n trong kho¶ng tõ tuæi vÞ thμnh niªn ®Õn ®é tuæi 30. §é tuæi vÞ thμnh niªn th× ®· râ v× nã ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh. Víi ®é tuæi 30 ë ®©y ®−îc hiÓu lμ cã thÓ tõ 30 ®Õn 39 tuæi tuú theo ®iÒu kiÖn cña mçi tÝn ®å. Ch¼ng h¹n ë ®é tuæi nμy mμ nam giíi vÉn sèng ®éc th©n kh«ng v−íng vÝu gia ®×nh, cã ®iÒu kiÖn kinh tÕ, cã tr×nh ®é vÒ v¨n ho¸ - x· héi vÉn ®−îc khuyÕn khÝch tham gia.

Giíi trÎ C«ng gi¸o ViÖt Nam cßn lμ mét bé phËn trong tæ chøc giíi trÎ C«ng gi¸o hoμn vò. Trë l¹i vÊn ®Ò lÞch sö, n¨m 1985 ®−îc Liªn hiÖp quèc chän vμ c«ng bè lμ N¨m Giíi trÎ ThÕ giíi. Sù kiÖn nμy gîi më cho vÞ gi¸o hoμng ®−¬ng vÞ lóc

®ã lμ Gioan Phaol« II thiÕt lËp Ngμy Giíi trÎ C«ng gi¸o ThÕ giíi theo h×nh thøc

®¹i héi. §¹i héi ®Çu tiªn ®−îc tæ chøc vμo LÔ L¸ n¨m 1986. Néi dung cña §¹i héi lμ:

Häc hái gi¸o lÝ vμ sinh ho¹t theo chñ ®Ò.

Nh÷ng ®¹i héi giíi trÎ C«ng gi¸o hoμn vò ®Çu tiªn, do ®iÒu kiÖn kh¸ch quan vμ chñ quan, Gi¸o héi C«ng gi¸o ViÖt Nam kh«ng cã ®oμn ®¹i biÓu tham gia.

Kho¶ng chôc k× ®¹i héi gÇn ®©y, Gi¸o héi C«ng gi¸o ViÖt Nam ®Òu cã ®oμn ®¹i biÓu cña m×nh tham dù. Mét sè gi¸m môc ViÖt Nam dÉn ®Çu ®oμn cßn ®−îc mêi tham gia thuyÕt tr×nh gi¸o lÝ theo chñ ®Ò cña ®¹i héi ®Æt ra.

Vai trß cña giíi trÎ nãi chung th× ai còng râ. Hä chÝnh lμ chñ nh©n t−¬ng lai cña loμi ng−êi. Theo mét nghÜa t−¬ng tù, giíi trÎ C«ng gi¸o chø kh«ng ph¶i ai kh¸c sÏ lμ chñ nh©n cña Gi¸o héi C«ng gi¸o. Nh×n tõ gãc ®é t«n gi¸o, giíi trÎ C«ng gi¸o ®−îc x¸c ®Þnh lμ Muèi vμ ¸nh

s¸ng. Muèi ë ®©y ®−îc hiÓu tr−íc hÕt lμ sù kh«ng thÓ thiÕu cña con ng−êi. Con ng−êi hay ®êi, hay thÕ gian sèng kh«ng thÓ kh«ng cã muèi. Muèi lμ sù cèng hiÕn tμi n¨ng, søc lùc cña giíi trÎ C«ng gi¸o kÓ c¶ tÝnh m¹ng cho ®êi/thÕ gian vμ cho c¶ Gi¸o héi. Kh«ng nh÷ng thÕ: “Lμ muèi cho ®êi, c¸c b¹n sÏ ®em l¹i cho ®êi sù

®Ëm ®μ h−¬ng vÞ th¬m ngon, dï trong bÊt cø hoμn c¶nh ®Þa vÞ nμo trong x·

héi”⁽¹⁾. Nh− vËy, muèi mμ Gi¸o héi x¸c

®Þnh cho giíi trÎ cßn bao hμm nghÜa lμ giíi trÎ ph¶i lμm cho ®êi tèt ®Ñp h¬n, lμnh m¹nh h¬n.

¸nh s¸ng ë ®©y ®−îc hiÓu kh«ng nh÷ng lμ sù phãng chiÕu, soi tá Tin Mõng Kit« gi¸o trong céng ®ång C«ng gi¸o mμ cßn phãng chiÕu, soi tá Tin Mõng Kit« gi¸o trong thÕ gian. Nãi ®Õn giíi trÎ C«ng gi¸o lμ ¸nh s¸ng cña thÕ gian chÝnh lμ nãi ®Õn vai trß truyÒn gi¸o cña hä. Bëi giíi trÎ bao giê còng lμ lùc l−îng th«ng minh, nhanh nh¹y vμ giÇu lßng nhiÖt huyÕt. Trong Sø ®iÖp cña Gi¸o hoμng Gioan Phaol« II cho Ngμy Giíi trÎ ThÕ giíi lÇn thø 17, sè 3 cã viÕt: “Trong thêi ®¹i bÞ tôc ho¸ nμy, khi nhiÒu ng−êi

®−¬ng ®¹i nghÜ vμ hμnh ®éng nh− thÓ Thiªn Chóa kh«ng hÒ hiÖn h÷u hay bÞ thu hót vμo nh÷ng h×nh thøc t«n gi¸o v«

lÝ, ®iÒu cÇn thiÕt lμ chÝnh c¸c con ph¶i chøng tá r»ng §øc tin lμ mét lùa chän c¸

vÞ, bao gåm toμn bé cuéc ®êi c¸c con. H·y

®Ó Tin Mõng lμ th−íc ®o vμ kim chØ nam cho nh÷ng quyÕt ®Þnh vμ kÕ ho¹ch trong

1. Bµi gi¶ng gi¸o lÝ cña Gi¸m môc F.X. NguyÔn V¨n

Sang t¹i §¹i héi Giíi trÎ ThÕ giíi Toronto - Canada.

Gi¸o huÊn Phôc vô - Nãi víi giíi trÎ. Tµi liÖu l−u

hµnh néi bé cña Gi¸o phËn Th¸i B×nh. Kh«ng râ n¨m

xuÊt b¶n, tr. 442.

(3)

®êi çc con! Khi ®ã çc con sÏ lμ nh÷ng nhμ truyÒn gi¸o trong mäi lêi nãi vμ viÖc lμm cña çc con, vμ bÊt cø çc con lμm viÖc, sinh sèng n¬i ®©u, ë ®ã çc con sÏ lμ dÊu chØ t×nh yªu Thiªn chóa, nh÷ng chøng nh©n kh¶ tÝn cho sù hiÖn diÖn tõ

¸i cña chóa Giªsu. §õng bao giê quªn r»ng “Kh«ng ai th¾p ®Ìn lªn råi l¹i ®Æt d−íi thïng”(Mt 5,15).

¸nh s¸ng cho trÇn gian lμ mét c©u trong Tin Mõng cña Th¸nh Matthªu:

“ChÝnh anh em lμ ¸nh s¸ng cho trÇn gian.

Mét thμnh x©y trªn nói kh«ng tμi nμo che giÊu ®−îc. Còng ch¼ng cã ai th¾p ®Ìn råi l¹i ®Ó d−íi c¸i thïng, nh−ng ®Æt trªn ®Õ, vμ ®Ìn soi chiÕu cho mäi ng−êi trong nhμ.

Còng vËy, ¸nh s¸ng cña anh em ph¶i chiÕu gi·i tr−íc mÆt thiªn h¹, ®Ó hä thÊy nh÷ng c«ng viÖc tèt ®Ñp mμ anh em lμm, mμ t«n vinh Cha cña anh em. §Êng ngù trªn Trêi” (Mt 5, 14-16).

ChÝnh v× vËy mμ §¹i héi Giíi trÎ C«ng gi¸o hoμn vò lÇn thø 17, tæ chøc t¹i Toronto (Cana®a) tõ ngμy 23 ®Õn ngμy 28/7/2002 víi chñ ®Ò ®−îc chän lμ C¸c con lμ Muèi vμ ¸nh s¸ng. Trong ®¹i héi nμy, hai gi¸m môc cña Gi¸o héi C«ng gi¸o ViÖt Nam lμ Phanxic« Xavie NguyÔn V¨n Sang, Gi¸m môc ChÝnh toμ Th¸i B×nh, Chñ tÞch Uû ban Gi¸m môc ®Æc tr¸ch vÒ Gi¸o d©n vμ Phaol« Bïi V¨n

§äc, Gi¸m môc ChÝnh toμ MÜ Tho ®−îc Toμ Th¸nh chØ ®Þnh d¹y gi¸o lÝ vμ cö hμnh th¸nh lÔ. Bμi gi¶ng gi¸o lÝ cña Gi¸m môc Phanxic« Xavie NguyÔn V¨n Sang cã chñ ®Ò: “C¸c con lμ Muèi cña ®Êt”.

Bμi gi¶ng gi¸o lÝ cña Gi¸m môc Phaol«

Bïi V¨n §äc cã chñ ®Ò: “C¸c con lμ ¸nh s¸ng thÕ gian”.

KÓ tõ n¨m 1986, n¨m Gi¸o héi C«ng gi¸o hoμn vò tæ chøc §¹i héi Giíi trÎ ®Çu tiªn t¹i Roma, ®Õn nay, h»ng n¨m Gi¸o héi C«ng gi¸o ®Òu tiÕn hμnh tæ chøc §¹i héi Giíi trÎ. Mçi ®¹i héi ®Òu chän trong kinh th¸nh mét chñ ®Ò ®Ó giíi trÎ cã dÞp

®μo s©u, suy niÖm.

Trªn c¬ së cña §¹i héi Giíi trÎ C«ng gi¸o hoμn vò, Gi¸o héi C«ng gi¸o ViÖt Nam tiÕn hμnh §¹i héi Giíi trÎ. §i ®Çu vÉn lμ Gi¸o phËn Thμnh phè Hå ChÝ Minh. Tμi liÖu thèng kª tõ b¸o chÝ C«ng gi¸o ViÖt Nam tõ n¨m 2002 cho thÊy c¸c k× ®¹i héi, chñ ®Ò, sè l−îng giíi trÎ tham dù nh− sau:

Ngμy 23/3/2002, §¹i héi Giíi trÎ C«ng gi¸o Thμnh phè Hå ChÝ Minh tæ chøc t¹i

§¹i chñng viÖn Th¸nh Giuse, qui tô 5.000 tÝn ®å trÎ thuéc 15 gi¸o h¹t vμ c¸c céng

®oμn thuéc gi¸o phËn tham dù. §¹i héi

®ãn nhËn Sø ®iÖp cña Gi¸o hoμng Gioan Phaol« II göi cho giíi trÎ toμn thÕ giíi.

Anh em lμ ¸nh s¸ng, lμ muèi cña ®êi.

Trong §¹i héi, Gi¸m môc phô t¸ Vò Duy Thèng kªu gäi giíi trÎ cïng nhau thùc hiÖn 3 gi¶m:

Gi¶m nhót nh¸t ®Ó d¸m tuyªn x−ng Giªsu tr−íc mÆt mäi ng−êi;

Gi¶m kiªu c¨ng ®Ó biÕt tin cËy vμo Thiªn Chóa;

Gi¶m nguéi l¹nh ®Ó d©ng lªn Ngμi lßng mÕn ch©n thμnh.

Ngμy 12/4/2003, nh©n ngμy LÔ L¸, ngμy Quèc tÕ Giíi trÎ lÇn thø 18, Gi¸o phËn Thμnh phè Hå ChÝ Minh tæ chøc

§¹i héi Giíi trÎ t¹i §¹i chñng viÖn Th¸nh Giuse. §¹i héi qui tô 4.000 ng−êi thuéc giíi trÎ gi¸o phËn. Chñ ®Ò cña §¹i

(4)

héi: T×m l¹i thiªn ®−êng vμ N¨m Th¸nh ho¸ Gia ®×nh. §¹i héi Giíi trÎ cña Gi¸o phËn Thμnh phè Hå ChÝ Minh më ®Çu cho mét sè ®¹i héi giíi trÎ cña c¸c gi¸o phËn ®−îc tæ chøc n¨m 2003; §¹i héi Giíi trÎ cña Gi¸o phËn HuÕ tæ chøc ngμy 27/4 t¹i nhμ thê chÝnh toμ Phñ Cam víi kho¶ng 2.000 ng−êi thuéc giíi trÎ tham dù. Chñ ®Ò cña §¹i héi: L¹c Hång phôc sinh. Môc ®Ých kh¬i dËy giíi trÎ vÒ céi nguån. Trong hai ngμy 28, 29/11, h¬n 20.000 ng−êi thuéc giíi trÎ tõ nhiÒu gi¸o phËn trong c¶ n−íc tham dù §¹i héi Giíi trÎ t¹i Nhμ thê chÝnh toμ Ph¸t DiÖm. Chñ

®Ò §¹i héi: Nμy lμ MÑ Con. Môc ®Ých ®Ó chia sÎ hång ©n, nhÊt lμ ®Ó kh¼ng ®Þnh

¬n gäi vμ sø m¹ng chøng nh©n cña Kit«

h÷u trÎ trong thÕ giíi h«m nay.

N¨m 2004, ®¹i héi giíi trÎ cÊp gi¸o phËn diÔn ra nhiÒu h¬n (ba ®¹i héi) vμ 1

®¹i héi cÊp gi¸o tØnh. Chñ ®Ò trong ®¹i héi v× vËy còng ®a d¹ng. VÒ cÊp gi¸o phËn cã: Thμnh phè Hå ChÝ Minh, tæ chøc ngμy 3/4, víi 5.500 ng−êi tham dù; Phó C−êng, chñ ®Ò: Chóng t«i muèngÆp Chóa Giªsu, tæ chøc ngμy 3/4, víi 4.500 ng−êi tham dù; Nam §Þnh, chñ ®Ò: H·y ra kh¬i, tæ chøc hai ngμy 30/4 vμ 1/5. VÒ cÊp gi¸o tØnh lμ Gi¸o tØnh Hμ Néi, chñ ®Ò: LÔ truyÒn tin víi 5.000 ng−êi tõ 10 gi¸o phËn tham dù. Trong thêi gian ®¹i héi, giíi trÎ cã c¸c buæi giao l−u chia sÎ vÒ

®êi sèng ®¹o, cã c¸c giê häc hái vÒ n¨m truyÒn gi¸o, chia nhãm th¶o luËn: “Lμm sao ®Ó truyÒn gi¸o, ®Ó sèng Tin Mõng b»ng chÝnh cuéc ®êi b×nh th−êng cña m×nh”. §an xen trong ®¹i héi, nh÷ng ng−êi tham dù cßn cã nh÷ng buæi cÇu nguyÖn chung, cã héi thi gi¸o lÝ, giao l−u v¨n nghÖ.

Bèn ®¹i héi giíi trÎ cÊp gi¸o phËn ®−îc tæ chøc n¨m 2005: 1 - Gi¸o phËn Phó C−êng, tæ chøc ngμy 1/1, kho¶ng 2.000 ng−êi tham dù; 2 - Gi¸o phËn Thμnh phè Hå ChÝ Minh, tæ chøc ngμy 19/3, chñ ®Ò:

Ng−êi trÎ sèng mÇu nhiÖm Th¸nh thÓ, kho¶ng 8.000 ng−êi tham dù; 3 - Gi¸o phËn Xu©n Léc, tæ chøc ngμy 20/3 víi 6.000 ng−êi tham dù; 4 - Gi¸o phËn Thanh Ho¸, tæ chøc ngμy 26-27/7 kho¶ng 9.000 ng−êi tham dù, chñ ®Ò: BÎ b¸nh cuéc ®êi.

N¨m 2006 më ®Çu lμ §¹i héi Giíi trÎ Tæng Gi¸o phËn Thμnh phè Hå ChÝ Minh, tæ chøc ngμy 8/4, chñ ®Ò: Lêi cho ®êi. Ngμy 7/5 lμ ngμy Gi¸o phËn Xu©n Léc tæ chøc ®¹i héi giíi trÎ, chñ ®Ò: Giíi trÎ sèng t×nh yªu theo Tin Mõng, cã 5.000 ng−êi dù. N¨m nμy diÔn ra ®¹i héi giíi trÎ lÇn thø 4 Gi¸o tØnh Hμ Néi, tæ chøc ngμy 9- 10/8 víi h¬n 10.000 ng−êi tham dù.

N¨m 2007, Gi¸o phËn Thμnh phè Hå ChÝ Minh vÉn lμ gi¸o phËn më ®Çu ®¹i héi giíi trÎ, tæ chøc ngμy 31/3, chñ ®Ò:

Yªu Giªsu; Gi¸o phËn Xu©n Léc tæ chøc ngμy 17/6, chñ ®Ò: H·y yªu nh− Giªsu. Ngoμi ra, cã 3 gi¸o phËn tæ chøc ®¹i héi giíi trÎ lÇn thø nhÊt: 1 - Gi¸o phËn §μ N½ng, tæ chøc ngμy 31/3, cã 1.600 ng−êi dù; 2 - Gi¸o phËn Bu«n Mª Thuét, tæ chøc ngμy 28/6, chñ ®Ò: Sèng ®¹o trong x· héi h«m nay, cã 2.000 ng−êi tham dù; 3 - Gi¸o phËn §μ L¹t, tæ chøc ngμy 12/12, víi gÇn 4.000 ng−êi tham dù.

N¨m 2008 diÔn ra 3 ®¹i héi giíi trÎ cÊp gi¸o phËn. §ã lμ: 1 - Gi¸o phËn Thμnh phè Hå ChÝ Minh, tæ chøc ngμy 15/3, chñ

®Ò: L·nh nhËn Th¸nh thÇn, kho¶ng 8.000 ng−êi tham dù; 2 - Gi¸o phËn Phan ThiÕt, tæ chøc ngμy 15/8, chñ ®Ò: Anh em lμ

(5)

chøng nh©n cña Thμy, cã 1.500 ng−êi dù;

3 - Gi¸o phËn Th¸i B×nh, tæ chøc ngμy 24/8, chñ ®Ò: MÑ La Vang lêi d¹y l¾ng nghe lêi Chóa vμ thùc hμnh b¸c ¸i⁽²⁾.

Th¸ng 11/2009, Gi¸o tØnh Hμ Néi tæ chøc ®¹i héi giíi trÎ t¹i trung t©m lÔ héi

§Òn Hïng (Phó Thä), chñ ®Ò: Gia ®×nh lμ thμy d¹y vÒ c¸c gi¸ trÞ nh©n b¶n vμ Kit«

gi¸o, kho¶ng 10.000 ng−êi tham dù.

Ngoμi ®¹i héi giíi trÎ cÊp tØnh, gi¸o phËn cßn cã ®¹i héi giíi trÎ cÊp gi¸o h¹t.

§¹i héi Giíi trÎ C«ng gi¸o dï ®a d¹ng ë c¸c cÊp, sinh ®éng ë chñ ®Ò nh−ng còng chØ lμ mét h×nh thøc tËp hîp, gi¸o dôc giíi trÎ. Mét h×nh thøc tËp hîp giíi trÎ cã tÝnh bÒn v÷ng, gi÷ vai trß chñ ®¹o trong gi¸o dôc giíi trÎ ®ã lμ tæ chøc héi/ban giíi trÎ ®−îc tæ chøc trong mçi gi¸o xø. Ho¹t ®éng cña hä ®Æt d−íi sù qu¶n lÝ trùc tiÕp cña linh môc xø. Mçi th¸ng gi¸o xø cã mét th¸nh lÔ dμnh riªng cho héi/ban giíi trÎ. Sau th¸nh lÔ, hä ë l¹i nhμ xø, sinh ho¹t v¨n nghÖ, giao l−u häc hái.

ë tÇm vÜ m«, ®Õn §¹i héi lÇn thø X Héi

®ång Gi¸m môc ViÖt Nam, mét Uû ban cña Héi ®ång Gi¸m môc ®−îc thμnh lËp

®ã lμ: Uû ban Môc vô Giíi trÎ do Gi¸m môc Giuse Vò V¨n Thiªn phô tr¸ch. Tõ

®©y giíi trÎ C«ng gi¸o cμng cã ®iÒu kiÖn h¬n ®Ó ho¹t ®éng. Tuy nhiªn, tõ tr−íc khi Uû ban Môc Giíi trÎ ®−îc thμnh lËp, mét sè gi¸o phËn ®· thμnh lËp Ban Môc vô Giíi trÎ do mét linh môc phô tr¸ch. Sau khi Uû ban Môc vô Giíi trÎ cña Héi ®ång Gi¸m môc ViÖt Nam ra ®êi, nh÷ng gi¸o phËn ch−a cã Ban Môc vô Giíi trÎ ®Òu

®−îc thμnh lËp. ë nh÷ng gi¸o xø cã linh

môc phã th× th−êng linh môc phã ®−îc linh môc chÝnh giao cho chuyªn tr¸ch môc vô giíi trÎ cña gi¸o xø.

II

Häc tËp gi¸o lÝ lμ bæn phËn cña gi¸o d©n trong ®ã cã giíi trÎ. Song víi giíi trÎ, viÖc häc tËp gi¸o lÝ cã vÞ trÝ v« cïng quan träng. V× tuæi trÎ cã søc lùc vμ trÝ tuÖ nªn hä cã ®iÒu kiÖn ®Ó häc tËp, tiÕp thu. Trõ gi¸o lÝ dμnh cho trÎ em häc ®Ó x−ng téi chÞu lÔ lÇn ®Çu vμ chÞu phÐp M×nh Th¸nh Chóa, c¸c néi dung gi¸o lÝ kh¸c cña Gi¸o héi C«ng gi¸o, giíi trÎ ®Òu ph¶i häc tËp. Hä cã thÓ häc gi¸o lÝ qua b¹n bÌ, s¸ch b¸o, c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, v.v... nh−ng viÖc häc gi¸o lÝ cña giíi trÎ chñ yÕu lμ ë gia ®×nh vμ

®Æt biÖt ë c¸c líp gi¸o lÝ do gi¸o xø më.

Trong Th− Môc vô n¨m 2006: Sèng

®¹o h«m nay cña Héi ®ång Gi¸m môc ViÖt Nam, ®o¹n 10. Vai trß cña gia ®×nh viÕt: “ThËt vËy, gia ®×nh lμ m«i tr−êng

®Çu tiªn vμ quan träng nhÊt trong viÖc gi¸o dôc nh÷ng ®øc tÝnh nh©n b¶n còng nh− lßng ®¹o ®øc cho con ng−êi”.

§Ó gi¸o dôc con em trong gia ®×nh häc hái, ®μo s©u gi¸o lÝ, mét sè gia ®×nh ë Gi¸o phËn Ph¸t DiÖm, Gi¸o phËn Hμ Néi (khi tiÕn hμnh nghiªn cøu kh¶o s¸t

®iÒn d· - NHD) cã mét tÊm b¶ng nhá, treo ë vÞ trÝ thuËn lîi; Trªn b¶ng, chñ gia ®×nh ghi mét ®o¹n trong kinh th¸nh ®Ó c¸c thμnh viªn cïng suy ngÉm, ®μo s©u, häc hái. Sau mét thêi gian, cã thÓ lμ mét tuÇn hoÆc h¬n, mét chñ ®Ò míi kh¸c sÏ ®−îc thay thÕ.

2. Nh÷ng t− liÖu vÒ ®¹i héi giíi trÎ ®−îc lÊy tõ

NguyÖn san vµ TuÇn b¸o: C«ng gi¸o vµ d©n téc, c¸c

n¨m tõ 2000 ®Õn 2008.

(6)

Ch−a cã ®iÒu kiÖn ®i nhiÒu vμ kh¶o s¸t nhiÒu nªn chóng t«i kh«ng thÓ kh¼ng

®Þnh nh÷ng gia ®×nh cã h×nh thøc häc hái gi¸o lÝ nh− trªn tØ lÖ lμ bao nhiªu.

ChÝnh v× vËy mμ giíi trÎ chñ yÕu häc tËp gi¸o lÝ t¹i c¸c líp do gi¸o xø më.

Gi¸o xø cã vai trß, vÞ trÝ quan träng gi¸o dôc lèi sèng ®¹o nãi chung vμ gi¸o lÝ nãi riªng. VÒ vÊn ®Ò nμy, Th− Môc vô n¨m 2006 cña Héi ®ång Gi¸m môc ViÖt Nam:

Sèng ®¹o h«m nay, môc 9: Vai trß cña gi¸o xø viÕt: “Vai trß cña gi¸o xø trong viÖc gi¸o dôc ®øc tin ®· ®−îc chøng minh qua lÞch sö Gi¸o héi ViÖt Nam. V×

thÕ, chóng t«i kªu gäi çc gi¸o xø h·y ch¨m lo tæ chøc nh÷ng buæi sinh ho¹t gi¸o dôc theo tõng løa tuæi nh»m gióp cho mäi thμnh phÇn D©n Chóa, çch riªng lμ giíi trÎ ph¸t huy ®−îc nh÷ng gi¸ trÞ Kit« gi¸o trong ®êi th−êng. H¬n n÷a d−íi sù ®iÒu hμnh cña çc vÞ chñ ch¨n, víi sù céng t¸c cña çc thμnh phÇn trong gia ®×nh gi¸o xø vμ sù hç trî cña çc ho¹t ®éng t«ng ®å còng nh− çc h×nh thøc C«ng gi¸o tiÕn hμnh, gi¸o xø sÏ trë thμnh m«i tr−êng thuËn lîi thóc ®Èy céng ®ång D©n Chóa thÓ hiÖn nh÷ng gi¸

trÞ Tin Mõng vμ gi¸o huÊn cña gi¸o héi trong cuéc sèng x· héi vμ mäi sinh ho¹t nghÒ nghiÖp”.

Mçi gi¸o xø th«ng th−êng ®Òu cã mét n¬i dμnh cho viÖc gi¶ng d¹y vμ häc tËp gi¸o lÝ. Cã n¬i gäi lμ nhμ môc vô, trong nhμ nμy cã phßng hoÆc gian dμnh cho viÖc gi¶ng vμ häc gi¸o lÝ. Cã n¬i gäi lμ nhμ gi¸o lÝ, vμ c«ng n¨ng cña nã th× ®· râ.

ViÖc häc tËp gi¸o lÝ cña giíi trÎ C«ng gi¸o tuú thuéc vμo mçi gi¸o phËn, thËm trÝ lμ mçi gi¸o xø c¶ vÒ néi dung, ch−¬ng

tr×nh, thêi gian vμ ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. VÝ dô, vÒ ch−¬ng tr×nh gi¶ng d¹y cña mét sè gi¸o xø mμ chóng t«i tiÕn hμnh kh¶o s¸t ®iÒn d· nh− sau: Gi¸o xø Phñ Cam, Gi¸o phËn HuÕ cã 4 cÊp, ch−a kÓ cÊp vì lßng. Trong 4 cÊp nμy cã 2 cÊp lμ 1 vμ 2 dμnh cho løa tuæi thiÕu nhi. Gi¸o xø Nç Lùc (thμnh phè ViÖt Tr×, Phó Thä) chia lμm 3 cÊp, cÊp 1 vμ cÊp 2 dμnh cho løa tuæi thiÕu nhi. Trong khi ®ã, cïng mét Gi¸o phËn H−ng Hãa nh−ng gi¸o xø Hoμng X¸ (huyÖn Thanh Thñy, tØnh Phó Thä) cã 5 cÊp, cÊp 1 vμ cÊp 2 dμnh cho thiÕu nhi. Dï chia theo c¸c cÊp kh¸c nhau nh−ng néi dung gi¸o lÝ mμ giíi trÎ C«ng gi¸o ph¶i häc ®ã lμ Gi¸o lÝ sèng ®¹o, Gi¸o lÝ vμo ®êi vμ mét néi dung v« cïng quan träng lμ Gi¸o lÝ h«n nh©n.

T¸c gi¶ Giªr«nim« NguyÔn V¨n Néi trong cuèn Gi¸o d©n tr−ëng thμnh (xuÊt b¶n néi bé n¨m 2004) cho r»ng ch−¬ng tr×nh sau c¸c cÊp Gi¸o lÝ R−íc lÔ - Thªm søc - Bao ®ång lμ ch−¬ng tr×nh ®μo t¹o gi¸o d©n do t¸c gi¶ biªn so¹n ®−îc gäi lμ tr×nh ®é trung cÊp. Theo ®ã ch−¬ng tr×nh gåm 8 khãa häc víi c¸c néi dung sau:

Khãa I: Gi¸o d©n tr−ëng thμnh;

Khãa II: Gi¸o d©n truyÒn gi¸o;

Khãa III: Gi¸o d©n nßng cèt;

Khãa IV: Gi¸o d©n víi c¸c ph−¬ng ph¸p Th¸nh kinh thùc hμnh;

Khãa V: Gi¸o d©n x©y dùng Céng

®oμn Gi¸o héi c¬ b¶n;

Khãa VI: Gi¸o d©n víi gia ®×nh vμ c«ng t¸c môc vô gia ®×nh;

Khãa VII: Gi¸o d©n cÇu nguyÖn;

Khãa VIII: Gi¸o d©n víi gi¸o huÊn x·

héi cña Gi¸o héi;

(7)

§èi víi nh÷ng ng−êi chuÈn bÞ vμ míi gia nhËp ®¹o C«ng gi¸o (chñ yÕu lμ giíi trÎ do yªu cÇu h«n nh©n) hä ph¶i häc líp Gi¸o lÝ T©n tßng. NghÜa lμ hä ph¶i häc c¶

cÊp 1 vμ cÊp 2 víi c¸c ch−¬ng tr×nh Gi¸o lÝ R−íc lÔ (mét sè n¬i gäi lμ Bμn tiÖc Th¸nh) vμ Gi¸o lÝ Thªm søc. Trong ch−¬ng tr×nh gi¶ng d¹y dμnh cho ng−êi t©n tßng cã mét tμi liÖu mμ theo chóng t«i rÊt ®¸ng ®Ò cËp tíi ®ã lμ cuèn: Gi¸o lÝ Héi th¸nh C«ng gi¸o (gåm 34 bμi Gi¸o lÝ hái -

®¸p) cña Tßa Gi¸m môc §μ N½ng, NXB T«n gi¸o Ên hμnh n¨m 2005. Lêi giíi thiÖu cuèn s¸ch cho biÕt: “§©y lμ mét c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ Gi¸o lÝ rÊt h÷u Ých cho anh chÞ em T©n tßng nãi riªng còng nh− cho c¸c gia ®×nh C«ng gi¸o ViÖt Nam nãi chung muèn «n l¹i nh÷ng kiÕn thøc Gi¸o lÝ cña Héi th¸nh C«ng gi¸o. §äc qua 34 bμi häc trong s¸ch Gi¸o lÝ Héi th¸nh C«ng gi¸o, ®éc gi¶ sÏ hiÓu ®−îc toμn bé ch−¬ng tr×nh cña Gi¸o lÝ Héi th¸nh C«ng gi¸o mét c¸ch träng thÓ”.

T¸c gi¶ cña cuèn s¸ch lμ Phªr« Phïng V¨n H¶i.

34 bμi Gi¸o lÝ hái ®¸p trong cuèn:

Gi¸o lÝ Héi th¸nh C«ng gi¸o bao gåm 4 néi dung ®−îc gäi lμ bèn phÇn:

PhÇn thø nhÊt: Tuyªn x−ng ®øc tin, gåm 9 bμi.

PhÇn thø hai: Cö hμnh mÇu nhiÖm Kit« gi¸o, gåm 10 bμi.

PhÇn thø ba: Sù sèng trong chóa Kit«, gåm 13 bμi.

PhÇn thø t−: ViÖc cÇu nguyÖn Kit«

gi¸o, gåm 2 bμi.

Tμi liÖu vÒ Gi¸o lÝ C«ng gi¸o cã thÓ nãi lμ ®a d¹ng, phong phó, nhÊt lμ tμi

liÖu ®i s©u vμo tõng phÇn nh− kinh th¸nh, nh− sø vô cña gi¸o d©n. V× vËy, mét vμi dÉn chøng ®−îc chóng t«i ®Ò cËp ë trªn chØ mang tÝnh minh häa mμ th«i.

Giíi trÎ häc c¸c tμi liÖu gi¸o lÝ cã thÓ lμ tù häc hái, t×m hiÓu hoÆc häc hái, t×m hiÓu qua b¹n bÌ, ng−êi th©n, tuy nhiªn viÖc häc hái cña hä vÒ c¬ b¶n vÉn phô thuéc vμo c¸c líp gi¸o lÝ do gi¸o xø më.

Tïy ®iÒu kiÖn mçi gi¸o xø, ®Æc biÖt lμ tïy thuéc vμo thêi gian trong n¨m, mμ gi¸o xø Ên ®Þnh thêi gian më líp, sao cho viÖc gi¶ng d¹y, häc tËp gi¸o lÝ kh«ng

¶nh h−ëng ®Õn thêi gian häc tËp c«ng t¸c cña c¶ ng−êi d¹y vμ ng−êi häc.

Th«ng th−êng líp ®−îc më vμo dÞp nghØ hÌ, nghØ lÔ, nghØ thø B¶y vμ Chñ nhËt.

KÕt thóc mçi khãa häc, häc viªn ph¶i tr¶i qua k× thi.

Do tÇm quan träng cña h«n nh©n Kit«

gi¸o nªn líp gi¸o lÝ h«n nh©n th−êng do linh môc chÝnh xø trùc tiÕp gi¶ng d¹y.

Mét sè xø cã thÓ do n÷ tu hay mét thÇy giμ ®¶m nhiÖm. KÕt thóc khãa häc cã thi vμ cÊp chøng chØ. ChØ cã nh÷ng ng−êi qua líp häc nμy, cã chøng chØ míi ®−îc linh môc xø tæ chøc Th¸nh lÔ h«n phèi trong nhμ thê.

KÕt thóc khãa häc gi¸o lÝ h«n nh©n, mét sè gi¸o xø th−êng tæ chøc cho häc viªn ®i c¾m tr¹i hoÆc d· ngo¹i. T¹i ®©y häc viªn thùc tËp viÖc trao nhÉn c−íi cho nhau víi nh÷ng lêi thÒ. C¸c gi¸o xø kh«ng cã ®iÒu kiÖn th× tæ chøc ngay t¹i líp häc. ViÖc lμm nμy gióp cho häc viªn, nh÷ng c« d©u chó rÓ t−¬ng lai, ®ì luèng cuèng khi thùc hμnh mét sè nghi thøc mμ hä ph¶i thùc hiÖn trong Th¸nh lÔ h«n phèi ë nhμ thê.

(8)

Víi giíi trÎ t©n tßng viÖc häc gi¸o lÝ cña hä th−êng do linh môc xø ®¶m nhiÖm. Së dÜ nh− vËy v× còng nh− gi¸o lÝ h«n nh©n, ®ã lμ do tÇm quan träng cña líp gi¸o lÝ nμy.

Ngoμi viÖc thi hÕt líp ®Ó cã chøng chØ, giíi trÎ cã thÓ tham dù c¸c k× thi gi¸o lÝ do gi¸o xø, gi¸o h¹t, thËm chÝ lμ gi¸o tØnh tæ chøc. Theo truyÒn thèng, c¸c gi¸o xø ë vïng ®ång b»ng B¾c Bé th−êng tæ chøc thi gi¸o lÝ vμo 2 dÞp: Mïa Chay vμ Mïa Phôc sinh. PhÇn th−ëng dμnh cho ng−êi ®¹t gi¶i th−êng cã ý nghÜa tinh thÇn.

III

Nãi ®Õn gi¶ng d¹y gi¸o lÝ lμ nãi ®Õn h×nh thøc chuyªn biÖt cña ho¹t ®éng truyÒn gi¸o. C«ng viÖc gi¶ng d¹y gi¸o lÝ cña Gi¸o héi C«ng gi¸o ViÖt Nam hiÖn nay do gi¸o lÝ viªn phô tr¸ch. Gi¸o lÝ viªn cã thÓ lμ tu sÜ (nam- n÷) lμ thÇy giμ ë xø hä ®¹o. Nh−ng cã thÓ nãi, hÇu hÕt gi¸o lÝ viªn lμ gi¸o d©n vμ trong sè gi¸o lÝ viªn lμ gi¸o d©n th× hÇu hÕt l¹i thuéc vÒ giíi trÎ. Gi¸o héi C«ng gi¸o chia gi¸o lÝ viªn thμnh 2 lo¹i: Gi¸o lÝ viªn toμn thêi vμ gi¸o lÝ viªn b¸n thêi. Gi¸o lÝ viªn dμnh trän thêi gian cho c«ng viÖc gi¶ng d¹y gi¸o lÝ ®−îc gäi lμ gi¸o lÝ viªn toμn thêi. §©y lμ gi¸o lÝ viªn ho¹t ®éng chuyªn nghiÖp. Ng−îc l¹i, nh÷ng gi¸o lÝ viªn chØ dμnh mét thêi gian nhÊt ®Þnh trong n¨m cho viÖc gi¶ng d¹y gi¸o lÝ

®−îc gäi lμ gi¸o lÝ viªn b¸n thêi. Do ®iÒu kiÖn kinh tÕ, chØ mét bé phËn nhá gi¸o lÝ viªn ®−îc h−ëng l−¬ng tõ phÝa Gi¸o héi, cßn l¹i lμ kh«ng ®−îc h−ëng l−¬ng. Tμi liÖu tõ phÝa Gi¸o héi C«ng gi¸o n¨m 2004 cho biÕt, tÝnh ®Õn thêi ®iÓm nμy Gi¸o héi C«ng gi¸o ViÖt Nam cã 877 gi¸o

lÝ viªn h−ëng l−¬ng, cßn sè gi¸o lÝ viªn kh«ng h−ëng l−¬ng lμ 50.272. TÊt c¶ c¸c gi¸o phËn ®Òu cã gi¸o lÝ viªn. VÒ sè gi¸o lÝ viªn h−ëng l−¬ng th× Gi¸o phËn §μ N½ng ®i ®Çu, cã 580 gi¸o lÝ viªn, tÊt c¶

®Òu h−ëng l−¬ng, tiÕp theo lμ Gi¸o phËn Quy Nh¬n: 100, Gi¸o phËn Ban Mª Thuét:

80, Gi¸o phËn H−ng Hãa: 73, Gi¸o phËn HuÕ: 42, Gi¸o phËn L¹ng S¬n chØ cã 02 gi¸o lÝ viªn. VÒ sè gi¸o lÝ viªn kh«ng h−ëng l−¬ng ®«ng nhÊt lμ Gi¸o phËn Xu©n Léc: 9.737, Gi¸o phËn Vinh: 7.055, Gi¸o phËn TP. Hå ChÝ Minh: 4.945, Gi¸o phËn L¹ng S¬n: 32⁽³⁾.

Mçi gi¸o xø ®Òu cã Ban gi¸o lÝ viªn tËp hîp nh÷ng gi¸o lÝ viªn cña xø. Mçi ban gi¸o lÝ ®Òu chän cho m×nh mét vÞ th¸nh quan thÇy. Ban gi¸o lÝ viªn xø B¸c Tr¹ch (TiÒn H¶i, Th¸i B×nh) nhËn th¸nh n÷ Tªrªsa Hμi ®ång Giªsu lμm bæn m¹ng;

Ban gi¸o lÝ gi¸o xø Hoμng X¸ (Thanh Thñy, Phó Thä) chän th¸nh quan thÇy lμ Phªr« TruËt, Th¸nh tö ®¹o, kØ niÖm vμo ngμy 18/12 h»ng n¨m; Ban gi¸o lÝ gi¸o xø Nç Lùc (thμnh phè ViÖt Tr×, Phó Thä) th¸nh quan thÇy lμ Maria Madela.

Ban gi¸o lÝ viªn gi¸o xø n»m trong hÖ thèng Ban Gi¸o lÝ §øc tin cña gi¸o phËn.

Tμi liÖu ®iÒn d· th¸ng 9/2009 cña chóng t«i ë gi¸o xø Nç Lùc (thμnh phè ViÖt Tr×) vμ gi¸o xø Hoμng X¸ (Thanh Thñy) thuéc tØnh Phó Thä thuéc Gi¸o phËn H−ng Hãa cho thÊy mçi gi¸o xø cã 1 Ban gi¸o vô ®øng ®Çu lμ tr−ëng ban. Tr−ëng ban phô tr¸ch gi¸o lÝ viªn toμn gi¸o xø, tr×nh linh môc xø vÒ thêi gian, kÕ ho¹ch

3. V¨n phßng Tæng Th− kÝ Héi ®ång gi¸m môc ViÖt

Nam:

Gi¸o héi C«ng gi¸o ViÖt Nam, niªn gi¸m

2004, NXB T«n gi¸o, Hµ Néi, 2004, tr. 512.

(9)

vμ ch−¬ng tr×nh gi¶ng d¹y gi¸o lÝ trong gi¸o xø còng nh− thêi gian huÊn luyÖn gi¸o lÝ viªn.

§Ó trë thμnh mét gi¸o lÝ viªn, ph¶i cã n¨ng lùc chuyªn m«n, kh¶ n¨ng truyÒn ®¹t, cã søc kháe, cã ngo¹i h×nh dÔ coi vμ cã ®iÒu kiÖn vÒ thêi gian. VÒ thêi gian, phÇn lín gi¸o lÝ viªn ®Òu ho¹t ®éng b¸n phÇn vμ kh«ng cã chÕ ®é l−¬ng. VÒ chuyªn m«n, çc gi¸o phËn ®Òu tæ chøc çc khãa ®μo t¹o gi¸o lÝ viªn víi nh÷ng gi¸o tr×nh ®· ®−îc biªn so¹n. Mçi gi¸o lÝ viªn ®−îc cung cÊp toμn bé tμi liÖu dïng lμm tμi liÖu häc tËp vμ gi¶ng d¹y cho hä sau khi tèt nghiÖp. Th«ng th−êng çc líp gi¸o lÝ viªn ®−îc më t¹i Tßa Gi¸m môc ®Ó gi¸o lÝ viªn toμn gi¸o phËn cã dÞp giao l−u häc hái. Toμn bé kinh phÝ do Tßa Gi¸m môc chi. Tuy nhiªn mét sè gi¸o phËn réng víi ®Þa bμn gåm nhiÒu tØnh th×

c¸c kho¸ huÊn luyÖn cã thÓ tæ chøc ë gi¸o h¹t ®Ó tiÖn cho viÖc ®i l¹i, ¨n ë. Tμi liÖu ®iÒn d· th¸ng 9/2009 cña chóng t«i t¹i tØnh Phó Thä cho thÊy gi¸o lÝ viªn ph¶i ®−îc ®μo t¹o qua 5 cÊp (1, 2, 3, 4, 5), mçi cÊp häc 15 ngμy:

CÊp I: Bμn tiÖc th¸nh; CÊp II: Thªm søc;

KÕt thóc mçi cÊp cã tËp thao gi¶ng, mçi ng−êi thao gi¶ng 03 lÇn, sau ®ã gi¸o lÝ viªn ph¶i qua k× thi s¸t h¹ch, nÕu ®¹t kh¸, giái c¶ vÒ lÝ thuyÕt vμ thao gi¶ng míi ®−îc “®øng” líp.

H»ng th¸ng, Tßa Gi¸m môc tæ chøc n©ng cÊp (gäi lμ th−êng huÊn) cho gi¸o lÝ viªn. Thêi gian häc c¶ ngμy, buæi tr−a gi¸o xø tæ chøc ¨n tr−a. Gi¶ng d¹y lμ mét gi¸o lÝ viªn chuyªn nghiÖp cña gi¸o phËn. Víi gi¸o xø Hoμng X¸ (Thanh Thñy, Phó Thä) tæ chøc vμo thø 6 ®Çu th¸ng.

Nh»m ®éng viªn vÒ mÆt tinh thÇn cho

®éi ngò gi¸o lÝ viªn gi¸o phËn, gi¸o h¹t, gi¸o xø th−êng tæ chøc k× tÜnh t©m cho hä. H»ng n¨m ®Õn ngμy kØ niÖm th¸nh quan thμy cña Ban gi¸o lÝ, mét th¸nh lÔ träng thÓ ®−îc linh môc xø cö hμnh.

Gi¸o lÝ viªn khi èm ®au hoÆc khi x©y dùng gia ®×nh còng th−êng nhËn ®−îc sù gióp ®ì vÒ vËt chÊt cña linh môc xø, cña ban gi¸o lÝ.

Nãi ®Õn gi¸o lÝ viªn lμ nãi ®Õn c«ng viÖc gi¶ng d¹y gi¸o lÝ cña hä trong gi¸o xø. Néi dung, ch−¬ng tr×nh gi¶ng d¹y gi¸o lÝ th×

gi¸o phËn ®· cã quy ®Þnh theo cuèn s¸ch nμo, tμi liÖu nμo. Thêi gian gi¶ng d¹y, thêi gian th¶o luËn víi nh÷ng chñ ®Ò vμ c©u hái còng nh− gîi ý ®· cã s½n. Çc gi¸o lÝ viªn vÒ c¬ b¶n ph¶i b¸m s¸t vμo ®ã. Nh÷ng gi¸o viªn cã kinh nghiÖm mét mÆt b¸m s¸t gi¸o tr×nh nh−ng mÆt kh¸c hä cã çch vμo ®Ò, çch vÝ dô sinh ®éng ®Ó l«i cuèn ng−êi nghe vμ t¹o ra kh«ng khÝ häc tËp. Nh÷ng gi¸o lÝ viªn giái, giÇu kinh nghiÖm, l©u n¨m gi¶ng d¹y th× cã thÓ gi¶ng d¹y ë tÊt c¶

c¸c kho¸ (hay cÊp). Nh÷ng gi¸o lÝ viªn trÎ, kinh nghiÖm cßn Ýt th−êng phô tr¸ch gi¶ng d¹y mét hai kho¸ (cÊp häc). V× nh÷ng lÝ do nh− gi¸o xø thiÕu phßng häc, cÇn më líp theo c¸c thêi gian kh¸c nhau ®Ó ng−êi ®i häc bè trÝ s¾p xÕp c«ng viÖc cho thuËn tiÖn nªn mçi kho¸ (hay cÊp) ®−îc chia lμm mét sè líp. Mçi líp do mét gi¸o lÝ viªn phô tr¸ch gi¶ng d¹y nh−ng ®ång thêi còng lμ ng−êi qu¶n lÝ líp. §Ó tiÖn cho viÖc theo dâi

®«i khi gi¸o lÝ viªn theo líp häc tõ cÊp ®Çu

®Õn cÊp cuèi.

Theo quan niÖm cña Gi¸o héi C«ng gi¸o, nh÷ng ng−êi gia nhËp ®éi ngò gi¸o lÝ viªn lμ nh÷ng ng−êi cã ¬n gäi vμ ®−îc x¸c ®Þnh bëi bèn yÕu tè chung vμ riªng:

(10)

- Lêi mêi gäi cña Chóa Th¸nh ThÇn;

- Sø m¹ng cña Gi¸o héi;

- Tham gia vμo t¸c vô t«ng ®å cña gi¸m môc;

trong céng ®oμn m×nh.

®Æc cö, tuú theo nhu cÇu t¹i chç, ®Ó lμm cho

§øc Kit« ®−îc nhËn biÕt, yªu mÕn vμ noi theo, n¬i nh÷ng ng−êi ch−a biÕt Chóa còng nh− n¬i c¸c tÝn h÷u.

“nh÷ng gi¸o d©n ®−îc huÊn luyÖn ®Çy ®ñ vμ næi bËt vÒ ®êi sèng Kit« gi¸o; d−íi sù h−íng dÉn cña vÞ Thõa sai, hä sÏ chuyªn lo tr×nh bμy gi¸o lÝ Tin Mõng, ®iÒu hμnh c¸c c«ng viÖc phông vô vμ ho¹t ®éng b¸c ¸i”⁽⁴⁾.

NhiÖm vô cña gi¸o lÝ viªn lμ: “Gi¶ng d¹y gi¸o lÝ, cßn gäi lμ huÊn gi¸o, bao gåm toμn bé c¸c nç lùc ®−îc huy ®éng trong Gi¸o héi

®Ó ®μo t¹o m«n ®Ö, gióp con ng−êi tin vμo

§øc Giªsu lμ Con Thiªn Chóa, hÇu nhê ®øc tin hä ®−îc sèng nh©n danh Ng−êi, ®Ó gi¸o dôc vμ chØ dÉn hä trong cuéc sèng ®êi nμy, vμ nhê thÕ, x©y dùng Th©n m×nh §øc Kit«”

(Xem T«ng huÊn Cetechesi Tradendae 1.2).

®Þnh trong tμi liÖu mang tªn: H−íng dÉn dμnh cho gi¸o lÝ viªn c«ng bè n¨m 1993 cña

- Gi¸o dôc ®øc tin cho Êu nhi, thanh thiÕu niªn vμ ng−êi tr−ëng thμnh;

- ChuÈn bÞ cho c¸c ®«i b¹n trÎ l·nh nhËn vμ sèng bÝ tÝch h«n phèi;

*

* *

Häc tËp vμ gi¶ng d¹y gi¸o lÝ lμ tr¸ch nhiÖm vμ nghÜa vô cña gi¸o d©n. Song víi giíi trÎ C«ng gi¸o nhÊt lμ giíi trÎ C«ng gi¸o ViÖt Nam sèng trong mét gi¸o héi vÉn ®−îc xem lμ miÒn truyÒn gi¸o th× tr¸ch nhiÖm vμ nghÜa vô lín h¬n nhiÒu so víi gi¸o d©n kh¸c giíi (nh−

giíi Trung niªn, giíi ¤ng, giíi Bμ). Häc, HiÓu, Sèng theo gi¸o lÝ chÝnh lμ ®Ó giíi trÎ sèng “^{§ÑP §¹O}” trong mét môc tiªu SèNG TèT §êI, §ÑP §¹O; Hai môc tiªu nμy

®i liÒn nhau, hç trî cho nhau. Sèng “§Ñp

Häc tËp vμ gi¶ng dËy gi¸o lÝ cña giíi trÎ C«ng gi¸o ViÖt Nam lμ mét phÇn cña NÕP SèNG §¹O CñA NG¦êI C¤NG GI¸O VIÖT NAM./.

h«m nay, trong cuèn: Héi ®ång Gi¸m môc ViÖt

ViÖt Nam, NXB T«n gi¸o, 2004, tr. 216.

lÝ viªn h«m nay, S®d, tr. 212-213.