Hoàn thiện tổ chức kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần thương mại Minh Khai

(1)

---

ISO 9001:2008

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

NGÀNH: KẾ TOÁN – KIỂM TOÁN

Sinh viên : Nguyễn Thị Hồng Ánh Giảng viên hƣớng dẫn : ThS. Nguyễn Đức Kiên

HẢI PHÒNG - 2017

(2)

HOÀN THIỆN TỔ CHỨC KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY

CỔ PHẦN THƢƠNG MẠI MINH KHAI

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC HỆ CHÍNH QUY NGÀNH: KẾ TOÁN – KIỂM TOÁN

Sinh viên : Nguyễn Thị Hồng Ánh Giảng viên hƣớng dẫn : ThS. Nguyễn Đức Kiên

HẢI PHÒNG - 2017

(3)

NHIỆM VỤ ĐỀ TÀI TỐT NGHIỆP

Sinh viên: Nguyễn Thị Hồng Ánh Mã SV:1312401075

Lớp: QT1702K Ngành: Kế toán – Kiểm toán

Tên đề tài: Hoàn thiện tổ chức kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần thƣơng mại Minh Khai

(4)

CHƢƠNG 1. LÝ LUẬN CHUNG VỀ TỔ CHỨC KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TRONG

DOANH NGHIỆP. ... 3

1.1. Nội dung các chỉ tiêu cơ bản liên quan đến doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. ... 3

1.1.1. Doanh thu ... 3

1.1.2. Chi phí. ... 5

1.1.3. Các hoạt động kinh doanh và kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. ... 6

1.2. Nhiệm vụ kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh. ... 7

1.3. Nội dung kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh. ... 7

1.3.1. Kế toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ. ... 7

1.3.1.1. Các phƣơng thức bán hàng chủ yếu tại các doanh nghiệp. ... 7

1.3.1.2. Chứng từ sử dụng. ... 8

1.3.1.3. Tài khoản sử dụng. ... 8

1.3.1.4. Phƣơng pháp hạch toán ... 9

1.3.2. Kế toán các khoản giảm trừ doanh thu... 10

1.3.2.1. Chứng từ sử dụng. ... 10

1.2.1.3. Phƣơng pháp hạch toán. ... 10

1.3.3. Kế toán giá vốn hàng bán. ... 11

1.3.3.1. Các phƣơng pháp xác định giá vốn hàng xuất kho: ... 11

1.3.3.2. Chứng từ sử dụng. ... 12

1.3.3.3. Tài khoản sử dụng ... 12

1.3.4. Kế toán chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp. ... 16

1.3.4.1. Chứng từ sử dụng. ... 16

1.3.5. Kế toán doanh thu hoạt động tài chính và chi phí tài chính. ... 19

1.3.5.1 Chứng từ sử dụng ... 19

1.3.5.2 Tài khoản sử dụng. ... 19

1.3.5.3 Phƣơng pháp hạch toán ... 19

(5)

1.3.7. Tổng hợp doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh toàn DN. .. 23

1.3.7.1. Chứng từ sử dụng. ... 23

1.4. Đặc điểm kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh theo các hình thức kế toán. ... 25

1.4.1. Hình thức kế toán Nhật ký chung ... 26

1.4.2. Hình thức kế toán Nhật ký – Sổ cái. ... 27

1.4.3. Hình thức kế toán Chứng từ ghi sổ. ... 28

1.4.4. Hình thức kế toán Nhật ký – Chứng từ. ... 29

1.4.5. Hình thức Kế toán máy. ... 30

CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG TỔ CHỨC KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THƢƠNG MẠI MINH KHAI. ... 31

2.1. Đặc điểm chung ảnh hƣởng đến công tác hạch toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần thƣơng mại Minh Khai. ... 31

2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của Công ty Cổ phần thương mại Minh Khai. ... 31

2.1.2. Đặc điểm hàng hóa và tổ chức kinh doanh tại Công ty Cổ phần thương mại Minh Khai. ... 32

2.1.3. Đối tượng và kỳ hạch toán doanh thu chi phí, kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần thương mại Minh Khai. ... 32

2.1.4. Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý của Công ty Cổ phần thương mại Minh Khai. ... 33

2.1.5. Đặc điểm tổ chức bộ máy kế toán và chính sách kế toán áp dụng tại Công ty Cổ phần thương mại Minh Khai. ... 34

2.2. Thực trạng tổ chức kế toán doanh thu, chi phí tại Công ty Cổ phần thƣơng mại Minh Khai. ... 36

2.2.1. Nội dung kế toán doanh thu, chi phí hoạt động bán hàng và cung cấp dịch vụ tại Công ty Cổ phần Minh Khai. ... 36

2.2.1.1. Kế toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ. ... 36

(6)

phần Minh Khai. ... 69

2.2.3. Nội dung kế toán doanh thu, chi phí hoạt động khác tại Công ty Cổ phần thƣơng mại Minh Khai. ... 76

2.2.4. Tổng hợp doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần thƣơng mại Minh Khai. ... 76

CHƢƠNG 3. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN TỔ CHỨC KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THƢƠNG MẠI MINH KHAI ... 89

3.1. Đánh giá thực trạng công tác kế toán nói chung và kế toán doanh thu, chi phí, xác định kết quả kinh doanh nói riêng tại Công ty CPTM Minh Khai. ... 89

3.1.1. Ƣu điểm. ... 89

3.1.2. Hạn chế. ... 90

3.2. Tính tất yếu phải hoàn thiện hoàn thiện tổ chức kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh... 91

3.3. Quan điểm, nguyên tắc hoàn thiện tổ chức kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh. ... 92

3.4. Nội dung hoàn thiện tổ chức kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh. ... 92

3.4.1. Kiến nghị 1: Hạch toán doanh thu - chi phí. ... 93

3.4.2. Kiến nghị 2: Trích các khoản theo lương cho người lao động căn cứ trích dựa theo lương đã ký trên hợp đồng. ... 100

3.4.3. Kiến nghị 3: Thay đổi hình thức kế toán. ... 100

3.4.4. Kiến nghị 4: Áp dụng phần mềm kế toán. ... 104

KẾT LUẬN ... 109

TÀI LIỆU THAM KHẢO ... 111

(7)

Sơ đồ 1.2: Sơ đồ hạch toán các khoản giảm trừ doanh thu. ... 11 Sơ đồ 1.3: Sơ đồ hạch toán giá vốn hàng bán theo phƣơng pháp kê khai thƣờng xuyên. ... 14 Sơ đồ 1.4: Sơ đồ hạch toán giá vốn hàng bán theo phƣơng pháp kiểm kê định kỳ ... 15 Sơ đồ 1.5: Sơ đồ hạch toán chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp . 18 Sơ đồ 1.6: Sơ đồ hạch toán chi phí và doanh thu hoạt động tài chính. ... 20 Sơ đồ 1.7: Sơ đồ hạch toán thu nhập và chi phí khác. ... 22 Sơ đồ 1.8: Sơ đồ hạch toán xác định kết quả kinh doanh ... 24 Sơ đồ 1.9: Trình tự hạch toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh theo hình thức kế toán Nhật ký chung ... 26 Sơ đồ 1.10: Trình tự hạch toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh theo hình thức kế toán Nhật ký – Sổ cái ... 27 Sơ đồ 1.11: Trình tự hạch toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả ... 28 kinh doanh theo hình thức kế toán Chứng từ ghi sổ ... 28 Sơ đồ 1.12: Trình tự hạch toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh theo hình thức kế toán Nhật ký – Chứng từ ... 29 Sơ đồ 1.13: Trình tự hạch toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh theo hình thức Kế toán máy ... 30 Sơ đồ 2.1: Bộ máy tổ chức trong công ty... 33 Sơ đồ 2.2: Bộ máy kế toán của công ty ... 34 Sơ đồ 2.3: Trình tự hạch toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh theo hình thức kế toán Nhật ký – Chứng từ tại công ty Cổ phần thƣơng mại Minh Khai... 36 Sơ đồ 3.1: Trình tự hạch toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh theo hình thức kế toán Nhật ký chung ... 101

(8)

Biểu 2.1: Hóa đơn GTGT HĐ 0011597. ... 38

Biểu 2.3: Giấy báo có của ngân hàng Công thƣơng Hải Phòng. ... 41

Biểu 2.4: Thẻ quầy hàng ... 43

Biểu 2.5: Báo cáo bán hàng hàng ngày ... 44

Biểu 2.7: Phiếu thu số 18/10 ... 46

Biểu 2.8: Nhật ký chứng từ mở cho TK 511 ... 47

Biểu 2.9: Sổ cái 511 ... 48

Biểu 2.10: Trích sổ chi tiết sản phẩm, hàng hóa. ... 50

Biểu 2.11: Phiếu xuất kho số 02/12 ... 51

Biểu 2.15: Sổ cái 632 ... 56

Biểu 2.16: Hóa đơn GTGT HĐ0008520. ... 58

Biểu 2.17: Phiếu chi số 23/10. ... 59

Biểu 2.19: Phiếu chi số 24/10. ... 62

Biểu 2.20: Bảng phân bổ khấu hao. ... 63

Biểu 2.21: Bảng phân bổ tiền lƣơng và bảo hiểm xã hội ... 64

Biểu 2.23: Sổ cái TK 641. ... 66

Biểu 2.25: Sổ cái TK 642. ... 68

Biểu 2.26: Giấy báo nợ của ngân hàng Công thƣơng Hải Phòng. ... 70

Biểu 2.27: Nhật ký chứng từ mở cho TK 635. ... 71

Biểu 2.28: Sổ cái TK 635. ... 72

Biểu 2.29: Giấy báo có của ngân hàng Công thƣơng Hải Phòng. ... 73

Biểu 2.31: Sổ cái TK 515. ... 75

Biểu 2.32: Phiếu kế toán số 35 ... 77

(9)

Biểu 2.36: Phiếu kế toán số 39 ... 81

Biểu 2.40: Sổ cái TK 911. ... 85

Biểu 2.41: Sổ cái TK 821. ... 86

Biểu 2.42: Sổ cái TK 421. ... 87

Biểu 2.43: Bảng báo cáo kết quả kinh doanh. ... 88

Biểu 3.1: Mẫu sổ chi tiết bán hàng. ... 94

Biểu 3.2: Mẫu sổ chi phí sản xuất kinh doanh. ... 95

Biểu 3.3: Sổ chi tiết bán hàng. ... 97

Biểu 3.6: Mẫu sổ Nhật ký chung. ... 102

Biểu 3.7: Mẫu Sổ cái theo hình thức nhật ký chung. ... 103

(10)

1 Thƣơng mại cổ phần TMCP

2 Trách nhiệm hữu hạn TNHH

3 Đơn vị tính ĐVT

4 Tài sản cố định TSCĐ

5 Giá trị gia tăng GTGT

6 Tiêu thụ đặc biệt TTĐB

7 Tài khoản TK

8 Bán hàng BH

9 Cung cấp dịch vụ CCDV

10 Phƣơng pháp PP

11 Giá vốn hàng bán GVHB

12 Tài khoản đối ứng TKĐƢ

13 Bảo hiểm xã hội BHXH

14 Bảo hiểm y tế BHYT

15 Bảo hiểm thất nghiệp BHTN

16 Kinh phí công đoàn KPCĐ

17 Ngày tháng ghi sổ NTGS

18 Giấy báo có GBC

19 Số thứ tự STT

20 Số hiệu SH

21 Ngày tháng NT

22 Bảng phân bổ lƣơng BPBL

23 Bảng khấu hao BKH

24 Dịch vụ DV

25 Thƣơng mại TM

(11)

Nguyễn Thị Hồng Ánh _ QT1702K 1 LỜI MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài.

Toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế là một xu thế lớn của thời đại.

Hội nhập kinh tế quốc tế bên cạnh việc tạo ra cơ hội tiến vào sân chơi lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam cũng đã hình thành những rào cản đối với các doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ do chƣa có đủ tiềm lực và khả năng ứng phó những biến đổi nhanh chóng của thị trƣờng.

Thành lập từ thời kỳ bao cấp, Công ty Cổ phần Thƣơng mại Minh Khai trải qua 33 năm hình thành và phát triển đã dần tạo đƣợc chỗ đứng cho riêng mình trên thị trƣờng bán lẻ dù phải trải qua nhiều sóng gió khi thị trƣờng Việt Nam chuyển mình từ chế độ bao cấp sang cơ chế tự do. Công ty liên tục đƣợc bình chọn là 1 trong 10 doanh nghiệp tiêu biểu thành phố Hải Phòng trong giai đoạn 2007 – 2010. Đóng góp vào sự thành công đó là nỗ lực không ngừng hoàn thiện thƣơng hiệu, chất lƣợng sản phẩm, đổi mới tƣ duy quản lý và chuyển đổi từ doanh nghiệp nhà nƣớc sang công ty cổ phần. Bên cạnh đó, việc nghiên cứu tìm hiểu, phân tích doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh có thể coi là một công cụ hiệu quả nâng cao chất lƣợng hoạt động kinh doanh của công ty.

Quản lý chi phí và doanh thu hiệu quả mới xây dựng đƣợc nền tảng giúp ban quản lý đƣa ra các giải pháp hợp lý, có tính khả thi cao nhằm tối ƣu hóa chi phí, tối đa hóa lợi nhuận. Bởi việc xác định chính xác và kịp thời chi phí, doanh thu giúp phản ánh biến động từng loại hàng hóa và có cái nhìn đúng đắn về xu hƣớng thị trƣờng. Ngoài ra quá trình ghi chép doanh thu chi phí giúp theo dõi, đôn đốc các khoản nợ phải thu và nợ phải trả của doanh nghiệp một cách có hệ thống. Đồng thời, việc xác định kết quả kinh doanh chính xác nhất sẽ giúp Ban giám đốc nắm rõ đƣợc tình hình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, từ đó phân tích đánh giá và lựa chọn phƣơng án kinh doanh, đầu tƣ có hiệu quả cao nhất trong thời gian tới.

Nhận thức đƣợc tầm quan trọng của việc xác định kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp nên em đã chọn đề tài: “Hoàn thiện tổ chức kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần thƣơng mại Minh Khai” làm đề tài khóa luận tốt nghiệp của mình.

(12)

Nguyễn Thị Hồng Ánh _ QT1702K 2 2. Mục đích nghiên cứu của đề tài.

- Hệ thống hóa lý luận chung về tổ chức công tác kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp.

- Mô tả, phân tích thực trạng công tác kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần thƣơng mại Minh Khai.

- Đề xuất một số giải pháp góp phần hoàn thiện tổ chức kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần thƣơng mại Minh Khai.

3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu đề tài.

- Đối tƣợng nghiên cứu: Tổ chức kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh.

- Phạm vi nghiên cứu: Tại Công ty Cổ phần thƣơng mại Minh Khai.

4. Phƣơng pháp nghiên cứu.

- Phƣơng pháp thống kê và so sánh.

- Phƣơng pháp phân tích, tổng hợp.

- Phƣơng pháp nghiên cứu tài liệu.

- Các phƣơng pháp kế toán.

5. Kết cấu của khóa luận.

Kết cấu của khóa luận gồm 3 chƣơng:

Chƣơng 1: Lý luận chung về tổ chức kế toán doanh thu, chi phí và xác đinh kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp.

Chƣơng 2: Thực trạng tổ chức kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần thƣơng mại Minh Khai.

Chƣơng 3: Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện tổ chức kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần thƣơng mại Minh Khai.

Với sự hƣớng dẫn tận tình của giáo viên Nguyễn Đức Kiên và các cô bác phòng kế toán Công ty Cổ phần thƣơng mại Minh Khai đã giúp em hoàn thành đề tài khóa luận tốt nghiệp của mình, song khả năng còn hạn chế đồng thời kinh nghiệm thực tế còn ít ỏi nên đề tài của em không tránh đƣợc những sai sót. Vì vậy, em rất mong nhận đƣợc sự phê bình, đóng góp ý kiến của các thầy, cô để bài khóa luận của em đƣợc hoàn thiện hơn.

Em xin chân thành cảm ơn!

(13)

Nguyễn Thị Hồng Ánh _ QT1702K 3 CHƢƠNG 1

LÝ LUẬN CHUNG VỀ TỔ CHỨC KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TRONG DOANH NGHIỆP.

1.1. Nội dung các chỉ tiêu cơ bản liên quan đến doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh của doanh nghiệp.

 Bán hàng: là quá trình doanh nghiệp chuyển giao hàng hóa của mình cho khách hàng và khách hàng trả tiền hay chấp nhận trả tiền cho doanh nghiệp.

 Sản phẩm sản xuất: là sản phẩm tự làm ra để sử dụng, trao đổi trong thƣơng mại.

 Sản phẩm tiêu thụ: là thực hiện mục đích của sản xuất hàng hóa, đƣa sản phẩm từ nơi sản xuất tới nơi tiêu dùng. Nó là khâu lƣu thông hàng hóa, là cầu nối trung gian giữa một bên là sản xuất, phân phối và một bên là tiêu dùng.

1.1.1. Doanh thu

Doanh thu là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp đã thu đƣợc hoặc sẽ thu đƣợc trong kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt động sản xuất kinh doanh thông thƣờng của doanh nghiệp, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu.

Các loại doanh thu:

 Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ.

Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ là giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu đƣợc liên quan đến bán sản phẩm, hàng hóa, cung cấp các lao vụ, dịch vụ.

 Theo chuẩn mực kế toán số 14, doanh thu bán hàng đƣợc ghi nhận khi đồng thời thỏa mãn 5 điều kiện sau:

- Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu sản phẩm hoặc hàng hóa cho ngƣời mua.

- Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lý hàng hóa nhƣ ngƣời sở hữu hàng hóa hoặc quyền kiểm soát hàng hóa.

- Xác định đƣợc các chi phí có liên quan đến giao dịch bán hàng.

- Doanh thu đã đƣợc xác định tƣơng đối chắc chắn.

- Doanh nghiệp đã thu đƣợc hoặc sẽ thu đƣợc lợi ích kinh tế từ giao dịch bán hàng.

(14)

Nguyễn Thị Hồng Ánh _ QT1702K 4

 Doanh thu của giao dịch về cung cấp dịch vụ đƣợc ghi nhận khi thỏa mãn đồng thời 4 điều kiện sau:

- Doanh thu đƣợc xác định tƣơng đối chắc chắn.

- Có khả năng thu đƣợc lợi ích kinh tế từ giao dịch cung cấp dịch vụ đó.

- Xác định đƣợc chi phí phát sinh cho giao dịch và chi phí để hoàn thành giao dịch cung cấp dịch vụ đó.

- Xác định đƣợc phần công việc đã hoàn thành vào ngày lập Bảng cân đối kế toán.

 Các khoản giảm trừ doanh thu.

 Chiết khấu thương mại: là số tiền ngƣời mua đƣợc hƣởng do mua hàng với số lƣợng lớn theo thỏa thuận (đã ghi chép trên hợp đồng kinh tế mua bán hoặc cam kết mua, bán hàng).

 Giảm giá hàng bán: là số tiền ngƣời bán giảm trừ cho ngƣời mua trong trƣờng hợp đặc biệt vì lý do hàng kém phẩm chất, không đúng chủng loại, quy cách, kích cỡ.

 Hàng bán bị trả lại: là giá trị của số sản phẩm, hàng hóa bị khách hàng trả lại do ngƣời bán vi phạm các điều khoản hợp đồng.

 Thuế giá trị gia tăng phải nộp (theo phương pháp trực tiếp): thuế GTGT là một loại thuế gián thu, tính trên phần tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ. Đối với doanh nghiệp tính thuế GTGT theo phƣơng pháp trực tiếp thì thuế GTGT sẽ đƣợc xác định bằng tỷ lệ phần trăm GTGT tính trên doanh thu.

 Thuế tiêu thụ đặc biệt: là loại thuế gián thu, thu ở một số sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tƣợng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

 Thuế xuất khẩu: là loại thuế gián thu, đánh vào các mặt hàng đƣợc phép xuất khẩu.

 Doanh thu thuần.

Doanh thu thuần là số chênh lệch giữa doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ trừ đi các khoản giảm trừ doanh thu.

 Doanh thu hoạt động tài chính.

Doanh thu hoạt động tài chính là giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu đƣợc liên quan đến hoạt động về vốn và đầu tƣ tài chính. Doanh thu hoạt động tài chính bao gồm các khoản thu tiền lãi, tiền bản quyền, cổ tức, lợi nhuận đƣợc chia và doanh thu hoạt động tài chính khác của doanh nghiệp.

(15)

 Doanh thu hoạt động tài chính đƣợc ghi nhận khi thỏa mãn đồng thời 2 điều kiện sau:

- Có khả năng thu đƣợc lợi ích kinh tế từ giao dịch đó.

- Doanh thu đƣợc xác định tƣơng đối chắc chắn.

 Thu nhập khác.

Theo chuẩn mực kế toán số 14, Thu nhập khác là khoản thu góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu từ hoạt động ngoài các hoạt động tạo ra doanh thu.

1.1.2. Chi phí.

Chi phí là tổng giá trị các khoản làm giảm lợi ích kinh tế trong kỳ kế toán với hình thức các khoản tiền chi ra, các khoản khấu trừ tài sản hoặc phát sinh các khoản nợ dẫn đến là giảm vốn chủ sở hữu, không bao gồm khoản phân phối cho cổ đông hoặc chủ sở hữu.

Các loại chi phí:

 Giá vốn hàng bán: là giá trị thực tế xuất kho của các sản phẩm, hàng hóa (hoặc gồm cả chi phí mua hàng phân bổ cho hàng hóa đã bán ra trong kỳ đối với doanh nghiệp thƣơng mại) hoặc là giá thành thực tế lao vụ, dịch vụ hoàn thành và đã đƣợc xác định tiêu thụ hoặc trị giá mua thực tế của hàng hóa tiêu thụ.

 Chi phí bán hàng: là toàn bộ các chi phí phát sinh trong quá trình bán sản phẩm, hàng hóa, cung cấp dịch vụ bao gồm: chi phí chào hàng, giới thiệu sản phẩm, chi phí quảng cáo, chi phí bảo quản, đóng gói, vận chuyển….

 Chi phí quản lý doanh nghiệp: là các khoản chi phục vụ cho quản lý chung của doanh nghiệp, bao gồm: chi phí về lƣơng nhân viên bộ phận quản lý doanh nghiệp, các khoản trích theo lƣơng, chi phí vật liệu văn phòng, khấu hao TSCĐ dùng cho quản lý doanh nghiệp, dịch vụ mua ngoài…..

 Chi phí hoạt động tài chính: là toàn bộ khoản chi phí phát sinh trong kỳ hạch toán liên quan đến các hoạt động về vốn, hoạt động đầu tƣ tài chính và các nghiệp vụ mang tính chất tài chính trong doanh nghiệp, gồm chi phí cho vay và đi vay vốn, chi phí góp vốn liên doanh, liên kết, lỗ chuyển nhƣợng chứng khoán ngắn hạn, chi phí giao dịch bán chứng khoán, lỗ tỷ giá hối đoái……

 Chi phí khác: là những khoản chi phí phát sinh không thƣờng xuyên do các sự kiện hay các nghiệp vụ riêng biệt với hoạt động thông thƣờng của các doanh nghiệp.

(16)

 Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp: là loại thuế trực thu, thu trên kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh cuối cùng của doanh nghiệp. Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp bao gồm:

 Chi phí thuế TNDN hiện hành: là số thuế TNDN phải nộp tính trên thu nhập chịu thuế trong năm và thuế suất thuế TNDN hiện hành.

 Chi phí thuế TNDN hoãn lại: là số thuế TNDN sẽ phải nộp trong tƣơng lai, phát sinh từ việc ghi nhận thuế thu nhập hoãn lại phải trả trong năm và việc hoàn nhập tài sản thuế thu nhập hoãn lại đã đƣợc ghi nhận từ các năm trƣớc.

1.1.3. Các hoạt động kinh doanh và kết quả kinh doanh của doanh nghiệp.

 Hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp bao gồm: hoạt động sản xuất kinh doanh, hoạt động tài chính và hoạt động khác.

 Hoạt động sản xuất kinh doanh: là hoạt động sản xuất, tiêu thụ hàng hóa, sản phẩm.

 Hoạt động tài chính: là các hoạt động đầu tƣ tài chính ngắn hạn hoặc dài hạn với mục đích sinh lời.

 Hoạt động khác: là hoạt động xảy ra ngoài dự kiến của doanh nghiệp.

 Kết quả kinh doanh của doanh nghiệp: là số tiền lãi hay lỗ từ các hoạt động của doanh nghiệp trong một kỳ nhất định. Đây là kết quả cuối cùng của hoạt động sản xuất kinh doanh thông thƣờng và các hoạt động khác của doanh nghiệp.

Kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp bao gồm:

 Kết quả hoạt động sản xuất, kinh doanh: là số chênh lệch giữa doanh thu thuần và giá trị giá vốn hàng bán, chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp.

Lợi nhuận thuần từ hoạt động sản xuất

kinh doanh

=

Doanh thu bán hàng và

cung cấp dịch vụ

–

Các khoản giảm trừ doanh thu

– Giá vốn hàng bán –

Chi phí bán hàng, quản lý doanh

nghiệp

 Kết quả hoạt động tài chính: là số chênh lệch giữa thu nhập của hoạt động tài chính và chi phí hoạt động tài chính.

Lợi nhuận tài chính = Doanh thu hoạt động

tài chính – Chi phí tài chính

(17)

 Kết quả hoạt động khác: là số chênh lệch giữa các khoản thu nhập khác và các khoản chi phí khác.

Lợi nhuận khác = Doanh thu khác – Chi phí khác

 Tổng lợi nhuận trước thuế: là tổng số của lợi nhuận thuần từ hoạt động sản xuất kinh doanh, lợi nhuận tài chính và lợi nhận khác.

Tổng lợi nhuận trƣớc thuế =

Lợi nhuận thuần từ hoạt động sản xuất

kinh doanh

+ Lợi nhuận

tài chính + Lợi nhuận khác

 Lợi nhuận sau thuế TNDN: là số lợi nhuận còn lại sau khi nộp thuế TNDN.

Lợi nhuận sau thuế

thu nhập doanh nghiệp = Tổng lợi nhuận

trƣớc thuế – Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp 1.2. Nhiệm vụ kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh.

 Tổ chức ghi chép, phản ánh, tổng hợp số liệu về tình hình nhập – xuất – tồn kho của hàng hóa, tính giá vốn của hàng hóa xuất bán một cách chính xác để phản ánh đúng đắn các nghiệp vụ kinh tế phát sinh.

 Phản ánh doanh thu đƣợc hƣởng trong quá trình kinh doanh, tình hình thanh toán với khách hàng, thanh toán với ngân sách nhà nƣớc về các khoản thuế phải nộp và các chi phí có liên quan đến doanh thu.

 Phản ánh và kiểm tra các chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp để đảm bảo tính hiệu quả kinh tế của chi phí. Đồng thời tham gia công tác kiểm kê hàng hóa, lập các báo cáo về tình hình tiêu thụ các loại sản phẩm .

 Cung cấp thông tin kế toán cần thiết phục vụ cho việc lập báo cáo tài chính và định kỳ phân tích hoạt động kinh tế liên quan đến quá trình bán hàng, xác định và phân phối kết quả.

1.3. Nội dung kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh.

1.3.1. Kế toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ.

1.3.1.1. Các phƣơng thức bán hàng chủ yếu tại các doanh nghiệp.

 Tiêu thụ theo phương thức trực tiếp: là phƣơng thức giao hàng cho ngƣời mua trực tiếp tại kho, các phân xƣởng sản xuất (không qua kho) của doanh

(18)

Nguyễn Thị Hồng Ánh _ QT1702K 8 nghiệp. Sản phẩm khi bàn giao cho khách hàng đƣợc chính thức coi là tiêu thụ và đơn vị mất quyền sở hữu về số lƣợng hàng này.

 Tiêu thụ theo phương thức ký gửi đại lý: là phƣơng thức mà bên chủ hàng (bên giao đại lý) xuất hàng giao cho bên nhận đại lý, ký gửi (bên đại lý) để bán.

Bên đại lý sẽ đƣợc hƣởng thù lao dƣới hình thức hoa hồng hoặc chênh lệch.

 Tiêu thụ theo phương thức gửi hàng đi bán: Bên bán chuyển hàng cho bên mua theo địa điểm ghi trong hợp đồng, số hàng chuyển đi này vẫn thuộc quyền sở hữu của DN. Khi đƣợc ngƣời mua thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán về số hàng chuyển giao (một phần hoặc toàn bộ) thì số hàng chấp nhận này mới đƣợc coi là tiêu thụ.

 Tiêu thụ theo phương thức hàng đổi hàng: Bên bán đem vật tƣ sản phẩm, hàng hóa của mình để đổi lấy vật tƣ, hàng hóa, sản phẩm của bên mua. Nếu trao đổi hàng hóa tƣơng tự (không có chênh lệch giá trị trao đổi) thì không đƣợc coi là giao dịch tạo doanh thu. Nếu trao đổi hàng hóa không tƣơng tự (có chênh lệch giá trị trao đổi) thì đƣợc coi là giao dịch tạo doanh thu, đƣợc ghi nhận lãi, lỗ.

 Tiêu thụ theo phương thức trả chậm, trả góp: Theo tiêu thức này, khi giao hàng cho ngƣời mua thì lƣợng hàng chuyển giao đƣợc coi là tiêu thụ, ngƣời mua sẽ thanh toán lần đầu ngay tại thời điểm mua một phần. Số tiền còn lại ngƣời mua sẽ trả dần và phải chịu một tỷ lệ lãi suất nhất định. Thông thƣờng số tiền trả ở các kỳ bằng nhau, trong đó bao gồm một phần doanh thu gốc và một phần lãi suất trả chậm.

 Phương thức tiêu thụ nội bộ: là việc mua – bán sản phẩm, hàng hóa, lao vụ, dịch vụ giữa đơn vị chính và đơn vị trực thuộc với nhau trong cùng một công ty, tổng công ty, tập đoàn, liên hiệp xí nghiệp…. Các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ xuất, biếu tặng, trả lƣơng, trả thƣởng, xuất dùng cho hoạt động kinh doanh cũng đƣợc coi là tiêu thụ nội bộ.

1.3.1.2. Chứng từ sử dụng.

 Hóa đơn GTGT, hóa đơn bán hàng.

 Các chứng từ thanh toán: Phiếu thu, Giấy báo có.

 Các chứng từ khác có liên quan.

1.3.1.3. Tài khoản sử dụng.

 Tài khoản 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ

 Các tài khoản cấp 2:

(19)

Nguyễn Thị Hồng Ánh _ QT1702K 9 - TK5111: Doanh thu bán hàng hóa

- TK5112: Doanh thu bán các thành phẩm - TK5113: Doanh thu cung cấp dịch vụ - TK5114: Doanh thu trợ cấp, trợ giá

- TK5117: Doanh thu kinh doanh bất động sản đầu tƣ - TK5118: Doanh thu khác

 Kết cấu:

Nợ TK 511 Có - Số thuế phải nộp tính trên doanh số

bán trong kỳ.

- Chiết khấu thƣơng mại, giảm giá hàng bán và doanh thi hàng bán bị trả lại.

- Kết chuyển doanh thu thuần.

- Doanh thu bán sản phẩm, hàng hóa và cung cấp dịch vụ, lao vụ của doanh nghiệp thực hiện trong kỳ hạch toán.

TK 511 không có số dƣ cuối kỳ 1.3.1.4. Phƣơng pháp hạch toán

Sơ đồ 1.1: Sơ đồ hạch toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ Kết chuyển giảm giá, doanh thu

hàng bán bị trả lại phát sinh trong kỳ

TK 911 TK 511

TK 111, 112, 131…

TK 333

Thuế TTĐB, thuế xuất khẩu Thuế GTGT trực tiếp phải nộp TK 521

Kết chuyển doanh thu thuần xác định kết quả kinh doanh

Doanh thu BH và CCDV (thuế GTGT theo PP khấu trừ)

Thuế GTGT đầu ra phải nộp

Doanh thu BH và CCDV (thuế GTGT theo PP trực tiếp)

TK 33311

(20)

Nguyễn Thị Hồng Ánh _ QT1702K 10 1.3.2. Kế toán các khoản giảm trừ doanh thu.

 Hóa đơn GTGT.

 Các chứng từ thanh toán: Phiếu chi, Giấy báo nợ.

 Tài khoản 521 – Các khoản giảm trừ doanh thu

- TK5211: Chiết khấu thƣơng mại - TK5212: Hàng bán bị trả lại - TK5213: Giảm giá hàng bán

 Kết cấu:

Nợ TK 521 Có - Chiết khấu thƣơng mại đã chấp nhận

thanh toán cho khách hàng.

- Số giảm giá hàng bán đã chấp thuận cho ngƣời mua hàng.

- Doanh thu của hàng bán bị trả lại, đã trả lại tiền cho ngƣời mua hoặc tính vào khoản phải thu khách hàng.

- Cuối kỳ, kết chuyển toàn bộ số chiết khấu thƣơng mại, giảm giá hàng bán, doanh thu của hàng bán bị trả lại sang TK 511 “Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ”

TK 521 không có số dƣ cuối kỳ 1.2.1.3. Phƣơng pháp hạch toán.

(21)

Nguyễn Thị Hồng Ánh _ QT1702K 11 Sơ đồ 1.2: Sơ đồ hạch toán các khoản giảm trừ doanh thu.

1.3.3. Kế toán giá vốn hàng bán.

1.3.3.1. Các phƣơng pháp xác định giá vốn hàng xuất kho:

 Phương pháp bình quân gia quyền.

Giá trị của từng loại hàng tồn khi đƣợc tính theo giá trị trung bình của từng loại hàng tồn kho tƣơng ứng đầu kỳ và giá trị từng loại hàng tồn kho đƣợc mua hoặc sản xuất trong kỳ. Giá trị trung bình có thể đƣợc tính theo thời kỳ hoặc mỗi khi nhập một lô hàng về, phụ thuộc vào tình hình của doanh nghiệp.

+) Giá đơn vị bình quân gia quyền cả kỳ:

Giá đơn vị bình quân cả kỳ (mặt hàng I)

=

Giá thực tế tồn đầu kỳ + Giá trị hàng nhập trong kỳ ( của hàng I)

Số lƣợng tồn đầu kỳ + Số lƣợng hàng nhập trong kỳ (của hàng I)

TK 111, 112, 131

Xác định thuế TTĐB, thuế XNK Thuế GTGT trực tiếp phải nộp Nộp thuế TTĐB, thuế XNK

Thuế GTGT trực tiếp

Cuối kỳ, kết chuyển doanh thu hàng bán bị trả lại, giảm giá hàng bán, chiết khấu thƣơng mại

phát sinh trong kỳ.

Doanh thu hàng bán bị trả lại, giảm giá hàng bán, chiết khấu thƣơng mại

có cả thuế GTGT

(Nộp thuế GTGT theo PP trực tiếp)

Thuế GTGT phải nộp

TK 3331

TK 333

TK 511 TK 521

Doanh thu hàng bán bị trả lại, giảm giá hàng bán, chiết khấu thƣơng mại

chƣa có thuế GTGT

(Nộp thuế GTGT theo PP khấu trừ)

(22)

Nguyễn Thị Hồng Ánh _ QT1702K 12 +) Giá đơn vị bình quân sau mỗi lần nhập (bình quân gia quyền liên hoàn):

Giá đơn vị bình quân sau lần nhập i kỳ

(mặt hàng I)

=

Giá thực tế tồn kho sau lần nhập i ( của hàng I)

Số lƣợng thực tế tồn kho sau lần nhập i (của hàng I)

 Phương pháp nhập trước, xuất trước (FIFO).

Giá trị hàng xuất kho đƣợc tính theo giá của lô hàng nhập kho ở thời điểm đầu kỳ hoặc gần đầu kỳ. Giá trị hàng tồn kho đƣợc tính theo giá trị của hàng nhập kho ở thời điểm gần cuối kỳ hoặc gần cuối kỳ còn tồn kho. Phƣơng pháp này thƣờng đƣợc áp dụng trong trƣờng hợp giảm phát.

 Phương pháp tính thực tế đích danh.

Áp dụng dựa trên giá trị thực tế của từng thứ hàng hoá mua vào, từng thứ sản phẩm sản xuất ra nên chỉ áp dụng cho các doanh nghiệp có ít mặt hàng hoặc mặt hàng ổn định và nhận diện đƣợc.

 Phương pháp bán lẻ .

Đây là phƣơng pháp mới bổ sung theo thông tƣ 200/2014/TT-BTC.

Phƣơng pháp này thƣờng đƣợc dùng trong ngành bán lẻ để tính giá trị của hàng tồn kho với số lƣợng lớn các mặt hàng thay đổi nhanh chóng và có lợi nhuận biên tƣơng tự mà không thể sử dụng các phƣơng pháp tính giá gốc khác.

Giá gốc hàng tồn kho đƣợc xác định bằng cách lấy giá bán của hàng tồn kho trừ đi lợi nhuận biên theo tỷ lệ phần trăm hợp lý. Tỷ lệ đƣợc sử dụng có tính đến các mặt hàng đó bị hạ giá xuống thấp hơn giá bán ban đầu của nó. Thông thƣờng mỗi bộ phận bán lẻ sẽ sử dụng một tỷ lệ phần trăm bình quân riêng.

 Phiếu xuất kho.

 Thể quầy hàng, Báo cáo bán hàng.

 Hóa đơn GTGT ( trƣờng hợp mua bán thẳng).

 Các chứng từ khác có liên quan 1.3.3.3. Tài khoản sử dụng

 Tài khoản 632 – Giá vốn hàng bán

(23)

 Kết cấu:

Nợ TK 632 Có - Trị giá vốn của thành phẩm, hàng hóa,

dịch vụ đã đƣợc xác định là tiêu thụ trong kỳ.

- Chi phí nguyên vật liệu, nhân công vƣợt trên mức bình thƣờng và chi phí phân bổ đƣợc tính vào giá vốn hàng bán trong kỳ.

- Số trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho

- Cuối kỳ, kết chuyển giá vốn hàng bán của hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ đã hán trong kỳ, chi phí kinh doanh bất động sản đầu tƣ, khoản nhập dự phòng giảm giá hàng tồn kho.

- Khoản nhập dự phòng giảm giá hàng tồn kho cuối năm tài chính, trị giá hàng bán bị trả nhập lại kho.

 Trường hợp doanh nghiệp hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên.

(24)

Nguyễn Thị Hồng Ánh _ QT1702K 14 Sơ đồ 1.3: Sơ đồ hạch toán giá vốn hàng bán theo phƣơng pháp kê khai

thƣờng xuyên.

Hàng gửi đi bán đƣợc xác định là

tiêu thụ Thành phẩm

sản xuất ra gửi bán không qua

nhập kho TK 154

Kết chuyển giá thành, dịch vụ hoàn thành tiêu thụ trong kỳ TK 155, 156

TK 157

TK 632

Xuất kho thành phẩm, hàng hóa để bán

Thành phẩm, hàng hóa xuất kho

gửi đi bán

Thành phẩm sản xuất ra tiêu thụ ngay không qua nhập kho

TK 155, 156

Trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho TK 152, 155, 156,…

Thành phẩm, hàng hóa đã bán bị trả lại nhập kho

Hoàn nhập dự phòng giảm giá hàng tồn kho

Trích trƣớc chi phí để tạm tính giá vốn BĐS đã bán trong kỳ TK 335

TK 217

Phần hao hụt, mất mát hàng tồn kho TK 154

Trích KH BĐS đầu tƣ TK 2147

Bán bất động sản đầu tƣ

TK 2294 Kết chuyển giá vốn hàng bán

của thành phẩm, hàng hóa, dịch vụ đã tiêu thụ

TK 911

(25)

 Trường hợp doanh nghiệp hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kiểm kê định kỳ.

Sơ đồ 1.4: Sơ đồ hạch toán giá vốn hàng bán theo phƣơng pháp kiểm kê định kỳ

Trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho Hoàn nhập dự phòng giảm giá hàng tồn kho

Kết chuyển giá vốn thành phẩm, hàng gửi

đi bán cuối kỳ

Giá thành thực tế thành phẩm nhập kho, dịch vụ hoàn thành của các DN sản xuất

Kết chuyển giá vốn thành phẩm, hàng gửi đi bán đầu kỳ

Kết chuyển giá vốn hàng bán tiêu thụ trong kỳ Trị giá vốn hàng hóa

xuất bán trong kỳ (DN thƣơng mại)

Kết chuyển giá trị hàng hóa tồn kho cuối kỳ

Kết chuyển giá trị hàng tồn kho đầu kỳ

TK 2294 TK 631

TK 155, 157 TK 156

TK 911 TK 632

TK 611 Mua hàng hóa

TK 111, 112, 331

TK 155, 157

(26)

Nguyễn Thị Hồng Ánh _ QT1702K 16 1.3.4. Kế toán chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp.

 Hóa đơn GTGT, phiếu chi, giấy báo nợ.

 Bảng tính và phân bổ khấu hao TSCĐ.

 Bảng phân bổ nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ.

 Bảng phân bổ tiền lƣơng và bảo hiểm xã hội.

 Tài khoản 641 – Chi phí bán hàng

- TK6411: Chi phí nhân viên.

- TK6412: Chi phí vật liệu, bao bì - TK6413: Chi phí dụng cụ, đồ dùng - TK6414: Chi phí khấu hao TSCĐ - TK6415: Chi phí bảo hành

- TK 6417: Chi phí dịch vụ mua ngoài - TK 6418: Chi phí bằng tiền khác

 Kết cấu:

Nợ TK 641 Có - Các chi phí phát sinh liên quan đến

quá trình bán sản phẩm, hàng hoá, cung cấp dịch vụ phát sinh trong kỳ.

- Khoản đƣợc ghi giảm chi phí bán hàng trong kỳ.

- Kết chuyển chi phí bán hàng vào TK 911.

TK 641 không có số dƣ cuối kỳ

(27)

 Tài khoản 642 – Chi phí quản lý doanh nghiệp.

- TK6421: Chi phí nhân viên quản lý - TK6422: Chi phí vật liệu quản lý - TK6423: Chi phí đồ dùng văn phòng - TK6424: Chi phí khấu hao TSCĐ - TK6425: Thuế, phí và lệ phí - TK6426: Chi phí dự phòng

- TK6427: Chi phí dịch vụ mua ngoài - TK6428: Chi phí bằng tiền khác

 Kết cấu:

Nợ TK 642 Có - Các chi phí quản lý doanh nghiệp

thực tế phát sinh trong kỳ.

- Số dự phòng phải thu khó đòi, dự phòng phải trả (Chênh lệch giữa số dự phòng phải lập kỳ này lớn hơn số dự phòng đã lập kỳ trƣớc chƣa sử dụng hết).

- Các khoản đƣợc ghi giảm chi phí quản lý doanh nghiệp.

- Hoàn nhập dự phòng phải thu khó đòi, dự phòng phải trả (chênh lệch giữa số dự phòng phải lập kỳ này nhỏ hơn số dự phòng đã lập kỳ trƣớc chƣa sử dụng hết).

- Kết chuyển chi phí quản lý doanh nghiệp vào TK 911

1.3.4.3. Phƣơng pháp hạch toán.

(28)

Nguyễn Thị Hồng Ánh _ QT1702K 18 Sơ đồ 1.5: Sơ đồ hạch toán chi phí bán hàng và chi phí quản lý

doanh nghiệp

TK 641, 642

TK 334, 338

Chi phí vật liệu, công cụ

Các khoản thu giảm chi

Chi phí tiền lƣơng và các khoản trích theo lƣơng

TK 911 Kết chuyển chi phí BH, QLDN TK 214

Chi phí khấu hao TSCĐ TK 242, 335

Hoàn nhập số chênh lệch giữa dự phòng phải thu khó đòi đã

trích lập năm trƣớc chƣa sử dụng hết lớn hơn số phải trích

lập năm nay Dự phòng phải thu khó đòi

Hoàn nhập dự phòng phải trả Dự phòng phải trả

TK 352

TK 2293

Chi phí phân bổ dần Chi phí trích trƣớc

TK 111, 112 TK 111, 112, 152, 153 TK 133

TK 2293 TK 352

Chi phí dịch vụ mua ngoài Chi phí bằng tiền khác TK 111, 112, 331,…

TK 133

(29)

Nguyễn Thị Hồng Ánh _ QT1702K 19 1.3.5. Kế toán doanh thu hoạt động tài chính và chi phí tài chính.

1.3.5.1 Chứng từ sử dụng

 Giấy báo nợ, giấy báo có.

 Phiếu thu, phiếu chi.

 Bảng sao kê tài khoản khách hàng.

1.3.5.2 Tài khoản sử dụng.

 Tài khoản 515 – Doanh thu hoạt động tài chính.

 Kết cấu:

Nợ TK 515 Có - Số thuế GTGT phải nộp tính theo

phƣơng pháp trực tiếp (nếu có);

- Kết chuyển doanh thu hoạt động tài chính thuần sang TK911.

- Các khoản doanh thu hoạt động tài chính phát sinh trong kỳ.

 Tài khoản 635 – Chi phí tài chính

 Kết cấu:

Nợ TK 635 Có - Các khoản chi phí hoạt động đầu tƣ

tài chính phát sinh trong kỳ.

- Hoàn nhập dự phòng giảm giá đầu tƣ chứng khoán.

- Kết chuyển chi phí tài chính sang TK 911

TK 635 không có số dƣ cuối kỳ 1.3.5.3 Phƣơng pháp hạch toán

(30)

Nguyễn Thị Hồng Ánh _ QT1702K 20 Sơ đồ 1.6: Sơ đồ hạch toán chi phí và doanh thu hoạt động tài chính.

TK 229

Lập dự phòng giảm giá đầu tƣ chứng khoán và tổn thất đầu tƣ vào đơn vị khác

TK 635

TK 111, 112, 242, 335 TK 515 TK 111, 112, 331

TK 911 TK 121, 221

TK 111, 112

TK 1112, 1122

Trả lãi tiền vay, phân bổ lãi mua hàng trả chậm, trả góp

Tiền thu về bán các khoản đầu tƣ

Chi phí hoạt động liên doanh, liên kết Lỗ đầu tƣ

Lỗ về bán ngoại tệ Bán ngoại tệ

(tỷ giá ghi sổ)

Phân bổ dần lãi do bán hàng trả chậm, lãi nhận đƣợc.

Kết chuyển lỗ chênh lệch tỷ giá do đánh giá lại các khoản mục có gốc ngoại tệ

cuối kỳ

Kết chuyển doanh thu tài chính Kết chuyển

chi phí tài chính

TK 413 TK 3387

TK 221, 222 TK 413 TK 121, 128 TK 229

Hoàn lập số chênh lệch dự phòng giảm

giá đầu tƣ chứng khoán và tổn thất đầu

tƣ vào đơn vị khác

Lãi tiền gửi, lãi bán ngoại tệ Chiết khấu thanh toán đƣợc

Kết chuyển lãi chênh lệch tỷ giá hối đoái

Lãi đầu tƣ ngắn hạn, dài hạn

Cổ tức lợi nhuận dùng để tiếp tục đầu tƣ

(31)

Nguyễn Thị Hồng Ánh _ QT1702K 21 1.3.6. Kế toán thu nhập khác và chi phí khác.

 Biên bản đánh giá lại tài sản.

 Biên bản bàn giao, thanh lý, nhƣợng bán TSCĐ.

 Phiếu thu, phiếu chi.

 Tài khoản 711 – Thu nhập khác

 Kết cấu:

Nợ TK 711 Có - Số thuế GTGT phải nộp (nếu có) tính

theo phƣơng pháp trực tiếp đối với các khoản thu nhập khác ở doanh nghiệp nộp thuế GTGT tính theo phƣơng pháp trực tiếp.

- Kết chuyển các khoản thu nhập khác phát sinh trong kỳ sang TK 911.

- Các khoản thu nhập khác phát sinh trong kỳ.

 Tài khoản 811 – Chi phí khác.

 Kết cấu:

Nợ TK 811 Có - Các khoản chi phí khác phát sinh

trong kỳ .

- Kết chuyển các khoản chi phí khác phát sinh trong kỳ sang TK 911.

(32)

Nguyễn Thị Hồng Ánh _ QT1702K 22 Sơ đồ 1.7: Sơ đồ hạch toán thu nhập và chi phí khác.

Thu nhập khác bằng tiền nhƣ thu tiền phạt do khách hàng vi phạm

hợp đồng…

Chi phí phát sinh khi thanh lý, nhƣợng bán TSCĐ

TK 331, 338 TK 811

TK 211, 213 TK 711 TK 111, 112, 131

TK 911 TK 111, 112

TK 133 TK 111, 112,…

Nguyên giá giá trị còn lại TSCĐ Thanh lý, nhƣợng bán

Thuế GTGT (nếu có)

Các khoản tiền bị phạt do vi phạm hợp đồng kinh tế hoặc vi phạm pháp

luật

Chi phí phát sinh khác

Đƣợc tài trợ, biếu, tặng vật tƣ, hàng hóa, TSCĐ

Tiền phạt khấu trừ vào tiền ký quỹ, ký cƣợc của ngƣời ký quỹ, ký cƣợc Kết chuyển

Thu nhập khác Kết chuyển

chi phí khác

TK344, 338 TK 152, 156, 211 TK 3331

TK 214

Thu nhập thanh lý, nhƣợng bán TSCĐ

Thuế GTGT đầu ra

Thu các khoản nợ không xác định đƣợc chủ

TK 111, 112

TK 111, 112, 141,…

(33)

Nguyễn Thị Hồng Ánh _ QT1702K 23 1.3.7. Tổng hợp doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh toàn DN.

1.3.7.1. Chứng từ sử dụng.

 Phiếu kế toán.

 Quyết định xử lý lỗ các năm trƣớc.

 Quyết định trích lập các quỹ trong doanh nghiệp.

 Các biên bản, hợp đồng về việc chia lợi nhuận.

 Tài khoản 911 – Xác định kết quả kinh doanh.

 Kết cấu:

Nợ TK 911 Có - Trị giá vốn của sản phẩm, hàng

hóa, bất động sản đầu tƣ và dịch vụ đã bán.

- Chi phí hoạt động tài chính, chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp và chi phí khác.

- Chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp.

- Kết chuyển lãi.

- Doanh thu thuần về số sản phẩm, hàng hóa, bất động sản đầu tƣ và dịch vụ đã bán trong kỳ.

- Doanh thu hoạt động tài chính, các khoản thu nhập khác và khoản ghi giảm chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp.

- Kết chuyển lỗ.

 Tài khoản 821 – Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp.

- TK8211: Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành.

- TK8212: Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại.

Tài khoản 821 không có số dư cuối kỳ.

 Tài khoản 421 – Lợi nhuận sau thuế chƣa phân phối.

- TK4211: Lợi nhuận chƣa phân phối năm trƣớc.

- TK4212: Lợi nhuận chƣa phân phối năm nay.

(34)

 Kết cấu:

Nợ TK 421 Có - Số lỗ về hoạt động kinh doanh của

doanh nghiệp.

- Trích lập các quỹ của doanh nghiệp.

- Chia cổ tức, lợi nhuận cho các chủ sở hữu.

- Bổ sung vốn đầu tƣ của chủ sở hữu.

- Số lợi nhuận thực tế của hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong kỳ.

- Số lỗ của cấp dƣới đƣợc cấp trên cấp bù.

- Xử lý các khoản lỗ về hoạt động kinh doanh.

Tài khoản 421 có thể có số dƣ Nợ hoặc số dƣ Có - Số lỗ hoạt động kinh doanh chƣa xử

lý.

- Số lợi nhuận sau thuế chƣa phân phối hoặc chƣa sử dụng.

1.3.7.3. Phƣơng pháp hạch toán.

Sơ đồ 1.8: Sơ đồ hạch toán xác định kết quả kinh doanh Kết chuyển thu nhập khác

Kết chuyển lãi Kết chuyển lỗ

Kết chuyển doanh thu hoạt động tài chính

Kết chuyển doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ

Kết chuyển chi phí thuế TNDN Kết chuyển chi phí tài chính

Chi phí khác

Kết chuyển chi phí BH, QLDN Kết chuyển giá vốn hàng bán

TK 412 TK 711 TK 515

TK 821 TK635, 811

TK 641,642

TK 511 TK 911

TK 632

(35)

Nguyễn Thị Hồng Ánh _ QT1702K 25 1.4. Đặc điểm kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh theo các hình thức kế toán.

Để ghi chép, hệ thống các thông tin kế toán doanh nghiệp phải sử dụng một hình thức kế toán nhất định, phù hợp với đặc điểm, quy mô hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, trình độ của đội ngũ cán bộ kế toán hiện có.

Doanh nghiệp đƣợc áp dụng một trong năm hình thức kế toán sau:

 Hình thức kế toán Nhật ký chung

 Hình thức kế toán Nhật ký - sổ cái

 Hình thức kế toán Chứng từ ghi sổ

 Hình thức kế toán Nhật ký - Chứng từ

 Hình thức Kế toán máy

(36)

Nguyễn Thị Hồng Ánh _ QT1702K 26 1.4.1. Hình thức kế toán Nhật ký chung

 Đặc điểm: Mọi nghiệp vụ kinh tế phát sinh đều đƣợc ghi theo thứ tự thời gian, theo quan hệ đối ứng của các tài khoản vào sổ Nhật ký chung. Sau đó, căn cứ vào sổ Nhật ký chung để ghi vào sổ cái các tài khoản có liên quan.

 Ƣu điểm: Mẫu sổ đơn giản, dễ ghi chép, thuận tiện phân công công việc.

 Nhƣợc điểm: Số lƣợng sổ sử dụng nhiều, công việc đối chiếu dồn vào cuối tháng.

Trong đó:

Ghi hàng ngày Ghi vào cuối tháng

Đối chiếu, kiểm tra

Sơ đồ 1.9: Trình tự hạch toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh theo hình thức kế toán Nhật ký chung

BÁO CÁO TÀI CHÍNH

Bảng tổng hợp chi tiết SỔ NHẬT KÝ

CHUNG

Sổ, thẻ kế toán chi tiết TK 511, 632,…

Bảng cân đối số phát sinh Sổ cái TK 511, 632,

641, 642, 911,…

Sổ nhật ký đặc biệt

Chứng từ kế toán

(37)

Nguyễn Thị Hồng Ánh _ QT1702K 27 1.4.2. Hình thức kế toán Nhật ký – Sổ cái.

 Đặc điểm: Sử dụng Sổ nhật ký sổ cái làm sổ tổng hợp để ghi chép tất cả các nghiệp vụ kinh tế phát sinh theo thứ tự thời gian và theo hệ thống trên cùng một trang sổ.

 Ưu điểm: Sử dụng các loại sổ có kết cấu đơn giản, dễ kiểm tra đối chiếu.

 Nhược điểm: Khó phân công công việc.

Trong đó:

Sơ đồ 1.10: Trình tự hạch toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh theo hình thức kế toán Nhật ký – Sổ cái

Bảng tổng hợp chi tiết Bảng tổng hợp

chứng từ kế toán cùng loại

NHẬT KÝ- SỔ CÁI (TK 511, 632…) Sổ quỹ

Chứng từ kế toán

(38)

Nguyễn Thị Hồng Ánh _ QT1702K 28 1.4.3. Hình thức kế toán Chứng từ ghi sổ.

 Đặc điểm: Mọi nghiệp vụ kinh tế phát sinh đƣợc phân loại, tổng hợp để lập Chứng từ ghi sổ. Căn cứ vào Chứng từ ghi sổ ghi vào sổ cái các tài khoản có liên quan.

 Ưu điểm: Kết cấu mẫu sổ đơn giản, dễ ghi chép, dễ đối chiếu số liệu.

 Nhược điểm: Ghi chép còn trùng lặp, khối lƣợng ghi chép nhiều.

Trong đó:

Sơ đồ 1.11: Trình tự hạch toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh theo hình thức kế toán Chứng từ ghi sổ

BÁO CÁO TÀI CHÍNH CHỨNG TỪ GHI SỔ

Bảng cân đối số phát sinh

Sổ cái TK 511, 632,…

CHỨNG TỪ KẾ TOÁN

Sổ đăng ký chứng từ ghi sổ

Bảng tổng hợp chi tiết Bảng tổng hợp

chứng từ kế toán cùng loại

(39)

Nguyễn Thị Hồng Ánh _ QT1702K 29 1.4.4. Hình thức kế toán Nhật ký – Chứng từ.

 Đặc điểm: Mọi nghiệp vụ kinh tế phát sinh đƣợc phân loại và ghi vào Bảng kê và Nhật ký chứng từ. Cuối tháng tổng hợp số liệu từ Nhật ký chứng từ để ghi vào Sổ cái các tài khoản có liên quan.

 Ưu điểm: Tập hợp số liệu vào các chứng từ, sổ sách theo quan hệ đối ứng của các tài khoản nên giảm nhẹ thao tác ghi chép, dễ đối chiếu, kiểm tra.

 Nhược điểm: Mẫu sổ phức tạp, đòi hỏi nhân viên kế toán phải có chuyên môn vững vàng.

Trong đó:

Sơ đồ 1.12: Trình tự hạch toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh theo hình thức kế toán Nhật ký – Chứng từ

Bảng tổng hợp chi tiết NHẬT KÝ CHỨNG

TỪ SỐ 8, 10.

Sổ cái TK 511, 632,…

Bảng kê số 8, 10, 11

Chứng từ gốc và các bảng phân bổ

(40)

Nguyễn Thị Hồng Ánh _ QT1702K 30 1.4.5. Hình thức Kế toán máy.

Đặc điểm của hình thức này là công việc kế toán đƣợc thực hiện theo một chƣơng trình phần mềm kế toán trên máy vi tính. Phần mềm kế toán đƣợc thiết lập theo nguyên tắc của 1 trong 4 hình thức kế toán hoặc kết hợp các hình thức kế toán quy định trên đây. Phần mềm kế toán không hiển thị đầy đủ quy trình ghi sổ kế toán, nhƣng phải in đƣợc đầy đủ sổ kế toán và báo cáo tài chính theo quy định.

Trong đó:

Nhập số liệu hàng ngày

In sổ, báo cáo cuối tháng, cuối quý, cuối năm Đối chiếu, kiểm tra

Sơ đồ 1.13: Trình tự hạch toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh theo hình thức Kế toán máy

CHỨNG TỪ KẾ

TOÁN

BẢNG TỔNG HỢP

CHỨNG TỪ CÙNG

LOẠI MÁY VI TÍNH BÁO CÁO TÀI

CHÍNH

PHẦN MỀM KẾ TOÁN

SỔ KẾ TOÁN

 Sổ tổng hợp TK 511, 711,632,…

 Sổ chi tiết TK 511, 711,632,…

(41)

Nguyễn Thị Hồng Ánh _ QT1702K 31 CHƢƠNG 2

THỰC TRẠNG TỔ CHỨC KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN

THƢƠNG MẠI MINH KHAI.

2.1. Đặc điểm chung ảnh hƣởng đến công tác hạch toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần thƣơng mại Minh Khai.

2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của Công ty Cổ phần thương mại Minh Khai.

Công ty Cổ phần thƣơng mại Minh Khai – tiền thân là Bách Hóa Tổng Hợp Minh Khai đƣợc thành lập vào ngày 2/9/1977 theo quyết định số 350/QĐ- UB của Ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng .

Trải qua chặng đƣờng gần 40 năm hình thành và phát triển, công ty đã có một số lần thay đổi về tổ chức với những tên gọi: Bách hoá tổng hợp Minh Khai, Công ty thương nghiệp tổng hợp Minh Khai, Công ty Thương Mại Minh Khai.

Đến ngày 4/3/2004 theo quyết định số 561QĐ-VB của UBND thành phố Hải Phòng, Bách hoá tổng hợp Minh Khai đã đƣợc chính thức đổi tên thành Công ty cổ phần thƣơng mại Minh Khai.

- Tên công ty : Công Ty Cổ Phần Thƣơng Mại Minh Khai - Tên viết tắt : Minh Khai J.S.C

- Địa chỉ trụ sở chính : Số 23 Minh Khai – Hồng Bàng –Hải Phòng - Chủ tịch HĐQT - Tổng giám đốc : Nguyễn Bích Hòa

- Số điện thoại : 031.3842346 Fax : 031.3842438 - Mã số thuế : 0200585677

- Số tài khoản: 102010000201669 tại ngân hàng Công thƣơng Hải Phòng 32110000141254 tại ngân hàng Đầu tƣ & Phát triển HP 160314851005299 tại Ngân hàng Eximbank

- Email : sales@minhkhaijsc.vn - Website : www.minhkhaitraco.com - Vốn điều lệ: 22.726.000.000 VNĐ

Chuyển từ thời kỳ bao cấp sang nền kinh tế thị trƣờng, Công ty Cổ phần thƣơng mại Minh Khai ngày càng mở rộng với 13 đơn vị trực thuộc, hơn 300 cán bộ công nhân viên cùng hệ thống chi nhánh phủ khắp cả nƣớc.

(42)

Nguyễn Thị Hồng Ánh _ QT1702K 32 Bảng 2.1: Một số chỉ tiêu tài chính tại Công ty Cổ phần thƣơng mại Minh Khai

Chỉ tiêu Năm 2016 Năm 2015

1. Tổng doanh thu thuần 344.160.257.751 290.104.004.914 2. Giá vốn hàng bán 304.158.910.806 260.104.227.854 3. Tổng lợi nhuận gộp 40.001.346.945 30.709.777.060 4. Tổng lợi nhuận kế toán trƣớc thuế 10.293.774.921 5.500.460.910 5. Chi phí thuế TNDN hiện hành 2.058.754.984 1.100.092.182 6. Lợi nhuận sau thuế TNDN 8.235.019.937 4.400.368.728 2.1.2. Đặc điểm hàng hóa và tổ chức kinh doanh tại Công ty Cổ phần thương mại Minh Khai.

Công ty hoạt động kinh doanh trên lĩnh vực thƣơng mại và dịch vụ với các ngành nghề kinh doanh sau:

- Kinh doanh hàng công nghệ, điện máy, điện tử, thực phẩm công nghệ, các mặt hàng công cụ sản xuất nhỏ, các dịch vụ gia công chế biến vật tƣ, nguyên liệu, thiết bị nội thất, hàng tiêu dùng, xăng dầu, nƣớc giải khát, rƣợu…

- Kinh doanh xuất nhập khẩu gạo, rất nhiều sản phẩm Gạo đặc sản đến từ miền Tây Nam Bộ - vựa lúa lớn nhất cả nƣớc đã đƣợc công ty nhập về và phân phối khắp tỉnh thành miền Bắc nhƣ: Gạo thơm Jasmine, KDM; Gạo nếp Miền Nam; Gạo dẻo 6976, 4218, 5451; Gạo 5% tấm, 15% tấm, 25% tấm….

- Bên cạnh đó, công ty còn đẩy mạnh xuất khẩu Gạo, đem “Hạt ngọc Việt”

đến với bạn bè các nƣớc Philippines, Indonexia, Malaixia.

- Kinh doanh các dịch vụ nhƣ: cho thuê kho bãi nhà xƣởng, cho thuê phƣơng tiện vận tải, dịch vụ nhà hàng, dịch vụ quảng cáo,….

2.1.3. Đối tượng và kỳ hạch toán doanh thu chi phí, kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần thương mại Minh Khai.

- Đối tƣợng hạch toán doanh thu, chi phí tại Công ty Cổ phần thƣơng Mại Minh Khai theo lĩnh vực hoạt động: hoạt động sản xuất kinh doanh, hoạt động tài chính và hoạt động khác.

- Đối tƣợng hạch toán kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần thƣơng mại Minh Khai hạch toán chung cho mọi hoạt động kinh doanh của đơn vị.

(43)

Nguyễn Thị Hồng Ánh _ QT1702K 33 - Kỳ hạch toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần thƣơng mại Minh Khai theo năm.

2.1.4. Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý của Công ty Cổ phần thương mại Minh Khai.

Sơ đồ 2.1: Bộ máy tổ chức trong công ty

 Chủ tịch hội đồng quản trị kiêm tổng giám đốc:

Là ngƣời nắm quyền hành cao nhất trong công ty, ra quyết định tổ chức, chỉ đạo công tác kinh doanh.

 Hai phó giám đốc:

Là ngƣời chịu trách nhiệm trực tiếp trƣớc giám đốc công ty về phần việc đƣợc phân công phụ trách và giúp giám đốc trong việc quản lý điều hành các hoạt động kinh doanh.

Đại hội đồng cổ đông

Phó GĐ hành chính

Nhà hàng Delices Phó GĐ kinh doanh

Cửa hàng

Quầy hàng Quầy hàng Siêu thị

Minh Khai Phòng kế toán

tài vụ

Phòng kinh doanh

Chi nhánh cửa hàng

Chủ tịch HĐQT – Giám đốc

Phòng tổ chức hành chính

Ban kiểm soát