Kinh nghiệm của một số địa phương

1.4.1.1. Kinh nghiệm của huyện Minh Hóa, tỉnh QuảngBình

Minh Hóa là một huyện miền núi phía Tây tỉnh Quảng Bình. Trong những năm qua nền kinh tếgặp nhiều khó khăn, UBND huyện Minh Hóa đã tập trung chỉ đạo các đơn vịtriển khai thực hiện tốt Luật NSNN và các văn bản quy định về định mức, chế độquản lý, sửdụng tài chính, ngân sách. Nhiệm vụ chi ngân sách đãđược kết quảtích cực như sau:

- Việc cấp phát, quản lý vốn đầu tư XDCB được thực hiện có trọng tâm, trọng điểm, hạn chế đầu tư các công trình, dự án chưa thực sự cấp bách. Kinh phí chương trình mục tiêu quốc gia, kinh phí bổsung có mục tiêu, các mô hình, chương trình,đề án, các cơ chế chính sách được ưu tiên chỉ đạo thực hiện. Các chương trình tham quan, học tập kinh nghiệm, hội họp... được lồng nghép, triệt đểtiết kiệm. Nhìn

Trường Đại học Kinh tế Huế

chung tình hình thực hiện các nhiệm vụ chi ngân sách cơ bản kịp thời, đảm bảo định mức, chế độtài chính hiện hành.

- Việc mua sắm tài sản công được triển khai thực hiện nghiêm túc trình tựthủ tục, nguyên tắc, định mức, đối tượng theo quy định, cũng như hạn chế mua sắm khi chưa thực sựcần thiết. Các gói thầu có giá trịtừ100 triệu đồng trở lên được triển khai theo quy trình xây dựng kếhoạch đấu thầu (để xác định mục đích, nhu cầu, định mức, đối tượng, nguồn vốn và hình thức mua sắm), việc tổchức lựa chọn nhà thầu đãđược thực hiện theo hình thức đấu thầu hoặc chào hàng cạnh tranh trên cơ sở kết quảthẩm định và phê duyệt giá. Tài sản sau khi mua sắm được bàn giao đơn vị, cá nhân quản lý sửdụng, thực hiện tốt quy trình sửdụng, bảo dưỡng, vì vậy đã phát huy tốt hiệu quả, cácđơn vị đã mởsổtheo dõi tài sản, công khai theo quy định.

- Việc thực hiện cơ chế tựchủbiên chế, kinh phí được đẩy mạnh, triển khai thực hiện nghiêm túc và đạt kết quả đáng khích lệ, đã thúcđẩy việc rà soát, sắp xếp, bố trí sử dụng công chức, viên chức phù hợp với năng lực chuyên môn và vị trí công tác, đã tạo điều kiện cho các đơn vị chủ động phấn đấu tăng thu, sửdụng tiết kiệm các nguồn tài chính.

Vì vậy, mặc dù những năm qua nền kinh tế gặp nhiều khó khăn, nhưng nhờ chủ động điều hành chi ngân sách, triển khai thực hiện tốt nên kinh tế - xã hội trên địa bàn huyện Minh Hóa, Quảng Bình đã vượt qua khó khăn và từng bước phát triển.^[12]

1.4.1.2. Kinh nghiệm của huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình

Trong triển khai thực hiện Luật NSNN, UBND huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bìnhđã luôn chủ động gắn điều hành ngân sách với thực hiện công tác phòng chống tham nhũng và thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Vì vậy trong quản lý điều hành ngân sách đãđạtđược kết quảtích cực như sau:

- Công tác phòng chống tham nhũng và thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong quản lý, sử dụng NSNN, mua sắm tài sản công trên địa bàn huyện trong thời gian qua đã đạt được nhiều kết quả khá tích cực. UBND huyện đã tích cực, chủ động quán triệt, ban hành các văn bản chỉ đạo và đã cụ thể hoá bằng các nội dung, giải pháp để triển khai thực hiện phòng chống tham nhũng và thực hành tiết kiệm,

Trường Đại học Kinh tế Huế

chống lãng phí, các cơ quan, đơn vị đã chấp hành nghiêm túc và ngày càng có ý thức, trách nhiệm trong các hoạt động của mình. Công tác quản lý, sửdụng kinh phí NSNN, mua sắm tài sản công được quản lý, kiểm soát chặt chẽtừkhâu lập dựtoán, đến thực hiện dựtoán và quyết toán. Thực hiện chi tiêu ngân sách đúng tiêu chuẩn, định mức chế độ theo quy định, từng bước hạn chế việc bổsung kinh phí ngoài dự toán. Các cơ quan, đơn vị, các bộ, công chức, viên chức đã có những chuyển biến về ý thức, trách nhiệm trong quản lý, sử dụng tài sản, trang thiết bị được cấp phát, mua sắm, sửdụng đúng mục đích, có hiệu quả và đã góp phần tiết kiệm cho NSNN.

Công tác quản lý, sửdụng vốn đầu tư xây dựng được tăng cường, thực hiện nghiêm túc việc đấu thầu lựa chọn nhà thầu, nhiều công trình trọng điểm được đẩy nhanh tiến độ, hoàn thành, đưa vào sử dụng góp phần thúc đẩy phát triển KTXH. Việc thực hiện các biện pháp phòng chống tham nhũng và thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong quản lý đầu tư xây dựng đã được thực hiện ngay từ khâu khảo sát, thiết kế, thẩm định, phê duyệt đầu tư, đến tổ chức lựa chọn nhà thầu, thi công và quyết toán công trình. Công tác cải cách hành chính được triển khai thực hiện nghiêm túc, đã có nhiều chuyển biến tích cực, nhất là trong việc cụ thể hoá hồ sơ, trình tựthủtục vềquản lý, sửdụng ngân sách và đầu tư XDCB theo tiêu chuẩn ISO 9001-2008. Công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm soát việc quản lý, sử dụng ngân sách và mua sắm tài sản công đãđược tăng cường.

- Kết quả thực hiện công tác phòng chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, kiểm tra, giám sát trong quản lý sửdụng ngân sách và mua sắm tài sản, từ năm 2014-2016 trên địa bàn huyện: Chống thất thu trong lĩnh vực thuế, truy thu, cưỡng chế nợ đọng thuế, xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế là:

7.800 triệu đồng; Tiết kiệm qua lựa chọn các hình thức mua sắm tài sản công 1.915 triệu đồng; Tạm dừng mua sắm trang thiết bị chưa cần thiết tại các cơ quan, đơn vị, giá trị 2.500 triệu đồng; Tiết kiệm qua đấu thầu các công trình là: 7.550 triệu đồng;

Tạm dừng triển khai 13 dự án chưa thực sựcần thiết, tổng mức đầu tư 27.000 triệu đồng; Cắt giảm sau khi thẩm định, phê duyệt các dự án đầu tư từ khảo sát, thiết kế, phê duyêt quyết toán dự án hoàn thành tại 112 dựán là 8.100 triệu đồng; Cắt giảm khi thực hiện kiểm soát chi tại KBNN huyện: đã kiểm soát chi 1.616.448 triệu đồng,

Trường Đại học Kinh tế Huế

đã yêu cầu các cơ quan, đơn vị bổ sung hồ sơ, thủ tục theo quy định là 1.695 món, từ chối thanh toán do chưa đủ hồ sơ, hoặc sai định mức, chế độ là 21.700 triệu đồng; Thực hiện 22 cuộc thanh tra, kiểm tra tại 35 đơn vị; Nội dung chủ yếu tập trung vào công tác phòng chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, điều hành, quản lý, sử dụng NSNN, yêu cầu thu hồi 373,5 triệu đồng, đã thu hồi 314,8 triệu đồng, đạt 84,2%.

Vì vậy đã góp phần nâng cao hiệu quảtrong việc quản lý, sửdụng NSNN và mua sắm tài công, góp phần ổn định và phát triển KTXH trên địa bàn huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.^[27]

1.4.1.3. Kinh nghiệm của huyện Tư Nghĩa, tỉnh Quảng Ngãi

Thực hiện Luật NSNN và các văn bản hướng dẫn, hàng năm UBND huyện Tư Nghĩa đã tổchức quán triệt, chỉ đạo các đơn vị triển khai thực hiện nghiêm túc, đúng quy trình việc xây dựng dự toán, phân bổ dự toán, điều hành dự toán, quyết toán và công khai tài chính ngân sách. Vì vậy việc quản lý điều hành ngân sách đã được kết quảtích cực như sau:

- Vềxây dựng dựtoán, phân bổvà giao dựtoán ngân sách: Trên cơ sở Nghị quyết của HĐND tỉnh, Quyết định giao dự toán của UBND tỉnh và hướng dẫn của Sở Tài chính, UBND huyện Tư Nghĩa đã phân bổ dự toán trình Ban Thường vụ Huyện uỷvà trình HĐND huyện xem xét thông qua kịp thời, đúng quy định, đồng thời UBND huyện đã ban hành Quyết định giao dự toán, Quyết định ban hành quy chế quản lý điều hành ngân sách làm cơ sở cho các đơn vị triển khai thực hiện. Dự toán thu, chi ngân sách cũng như quy chế quản lý điều hành ngân sách đã tập trung đẩy mạnh việc thực hiện cơ chế tạo nguồn thu và thực hành tiết kiệm chống lãng phí. Việc phân bổ và giao dự toán kịp thời, đảm bảo quy định đã tạo sự chủ động cho các đơn vịphấn đấu tăng thu, tiết kiệm kinh phí, hạn chếbổsung ngoài dựtoán.

Đối với việc phân bổgiao kếhoạch Vốn đầu tư đã thực hiện theo nguyên tắc ưu tiên trảnợ các dự án hoàn thành được phê duyệt quyết toán, các công trình chuyển tiếp có hiệu quả và một số công trình dự án bức bách về phòng chống thiên tai, không dàn trải nguồn vốn đầu tư.

Trường Đại học Kinh tế Huế

- Về điều hành chi ngân sách:

+ Chi đầu tư XDCB: đã tập trung chỉ đạo rà soát từng dự án đầu tư, theo từng nguồn vốn, thu hồi hoặc điều chuyển vốn đối với các dự án chưa cấp bách, hoặc chưa triển khai đủ thủ tục theo quy định. Không phê duyệt các dự án đầu tư khi chưa xác định rõ nguồn vốn đầu tư tránh nợ đọng XDCB, nhằm triệt để tiết kiệm, chống lãng phí trong đầu tư XDCB. Đồng thời thực hiện lồng ghép các nguồn vốn để đẩy nhanh tiến độcác công trình, nhất là xây dựng nông thôn mới.

+ Về chi thường xuyên: UBND huyện đã chủ động rà soát, sắp xếp điều hành các nguồn kinh phí, ưu tiên kinh phí thực hiện các cơ chế chính sách phát triển sản xuất, triển khai các mô hình,đề án phát triển kinh tế, giải ngân kinh phí đảm bảo an sinh xã hội. Chỉ đạo các đơn vị chấp hành đúng tiêu chuẩn, định mức, chế độ tài chính theo quy định của Nhà nước, chủ động sử dụng ngân sách trong phạm vi dự toán được giao, hạn chếtối đa việc bổ sung ngoài dự toán. Thực hiện các Văn bản chỉ đạo của cấp trên, đã chỉ đạo rà soát, cắt giảm hoặc lùi thời gian thực hiện các khoản chi chưa thực sự cấp bách, nhất là các khoản chi mua sắm trang thiết bị, văn phòng phẩm, hội nghị, hội thảo, đi công tác, tham quan học tập kinh nghiệm...; thực hiện lồng ghép các nội dung, công việc một cách hợp lý để thực hiện, nhằm triệt để tiết kiệm, chống lãng phí. Thực hiện tiết kiệm 10% chi thường xuyên của năm 2011 và chi thường xuyên 7 tháng còn lại của năm 2013. Không ban hành các cơ chế chính sách khi chưa cân đối được nguồn vốn.

- Việc chấp hành các quy định về quyết toán ngân sách: việc quyết toán vốn đầu tư dự án hoàn thành đãđược chỉ đạo thực hiện theo quy định. UBND huyện đã ban hành các văn bản chỉ đạo quyết toán các dự án hoàn thành, tổ chức họp quán triệt, hướng dẫn thực hiện, nhất là các dự án tồn đọng, vì vậy cơ bản các dự án đã được quyết toán kịp thời đúng quy định, qua thẩm tra, phê duyệt quyết toán đã thực hiện cắt giảm giá trị khối lượng không đúng chế độ, định mức và đơn giá.

- Tất cảcác nội dung chi thường xuyên, chi thực hiện các chương trình,đềán và chi mua sắm tài sản đều được chỉ đạo quyết toán kịp thời ngay sau khi hoàn thành, đảm bảo định mức, chế độ và theo dự toán được phê duyệt. Việc thẩm tra quyết toán và thông báo kết quả quyết toán ngân sách cho các đơn vịdự toán được thực hiện theo quy định. Việc quyết toán NSNN hàng năm được chỉ đạo thực hiện nghiêm túc theo Luật NSNN, Hướng dẫn của ngành Tài chính, kinh phí quyết toán,

Trường Đại học Kinh tế Huế

khoá sổ và kinh phí chuyển nguồn sang năm sau được thực hiện theo quy định của BộTài chính.

- Việc công khai dự toán, quyết toán ngân sách đã được thực hiện nghiêm túc. Hàng năm sau khi dựtoán và quyết toán NSNN cấp huyện được HĐND thông qua, UBND huyện đã ban hành Quyết định công khai dự toán, quyết toán NSNN, đồng thời chỉ đạo các đơn vị cấp huyện, cấp xã thực hiện công khai tài chính, ngân sách theo quy định. Nội dung công khai bao gồm: dựtoán, quyết toán thu, chi ngân sách; dựtoán, quyết toán chi XDCB cho các công trình dựán; dự toán, quyết toán chi các chương trình mục tiêu quốc gia, bổsung có mục tiêu...

Vì vậy, đã tạo sự chủ động cho các đơn vị cấp huyện, cấp xã nâng cao hiệu quảsửdụng ngân sách, góp phầnổn định và phát triển KTXH trên địa bàn.^[18]