ôn tập kiểu bài nghị luận và tục ngữ
I. Khỏi niệm nghị luận văn học
Vaờn nghị luận laứ vaờn ủửụùc vieỏt ra nhaốm xaực laọp cho ngửụứi ủoùc, ngửụứi nghe moọt tửụỷng ,quan ủieồm naứo ủoự .Muoỏn theỏvaờn nghũ luaọn phaỷi coự luaọn ủieồm roừ raứng ,coự lyự leừ, daón chửựng thuyeỏt phuùc
- Nhửừng tử tửụỷng quan ủieồm trong vaờn nghị luận phaỷi hửụựng tụựi giaỷi quyeỏt nhửừng vaỏn ủeà ủaởc ra trong ủụứi soỏng thỡ mụựi coự yự nghúa
II. ẹaởc ủieồm chung:
Moói baứi vaờn nghị luận ủeàu phaỷi coự luaọn ủieồm, luaọn cửự vaứ laọp luaọn.Trong moọt văn bản coự theồ coự moọt luaọn ủieồm chớnh vaứ caực luaọn ủieồm phuù.
1.Luaọn ủieồm:Laứ yự kieỏn theồ hieọn quan ủieồm trong baứi NL
Vớ duù:”Baứi Tinh thaàn yeõu nửụực cuỷa nhaõn daõn ta” luaọn ủieồm chớnh laứ ủeà baứi 2.Luaọn cửự: Laứ nhửừng lyự leừ, daón chửựng laứm cụ sụ ỷcho luaọn ủieồm, daón ủeỏn luaọn ủieồm nhử moọt keỏt luaọn cuỷa nhuừng lyự leừ vaứ daón chửựng ủoự.Luaọn cửự traỷ lụứi caõu hoỷi:Vỡ sao phaỷi neõu ra luaọn ủieồm? Neõu ra ủeồ laứm gỡ? Luaọn ủieồm aỏy coự ủaựng tin caọy khoõng?
3.Laọp luaọn: Laứ caựch lửùa choùn, saộp xeỏp, trỡnh baứy caực luaọn cửự sao cho chuựng laứm cụ sụỷ vửừng chaộc cho luaọn ủieồm.
III. Đề văn nghị luận và việc lập ý cho bài văn nghi luận 1. Đề văn
- Nêu ra một vấn đề để bàn bạc đòi hỏi ngời viết bày tỏ ý kiến của mình đối với vấn
đề đó.
- Tính chất của đề: ca ngợi, phân tích, khuyên nhủ, bàn bạc 2.Lập ý
Xác lập các vấn đề để cụ thể hoá luận điểm, tìm luận cứ và tìm cách lập luận cho bài văn
IV. Bố cục và phơng pháp lập luận trong bài văn nghị luận 1. Bố cục
- MB: nêu vấn đề có ý nghĩa đối vơi đời sống xa hội - TB: Trình bày nội dung chủ yếu của bài
- KB: nêu KL nhằm khẳng định t tởng thái độ quan điểm của bài 2. Phương phỏp lập luận
- Suy luận nhân quả
- Suy luận tơng đồng…
V. Cách làm bài văn nghị luận 1. Tìm hiểu đề
- tìm yêu cầu của đề
- Xác định phép lập luận, phạm vi lập luận 2. Lập ý: Trình tự lậpluận
- Từ nhận thức đến hành động - Từ giảng giải đến chứng minh..
3. Lập dàn ý 4. Viết bài
ôn tập kiểu bài nghị luận và tục ngữ
Bài tập 1
1. Tác phẩm nào sau đây thuộc kiểu VB nghị luận?
A. Cổng trờng mở ra. B. Côn Sơn ca.
C. Những câu hát than thân. D. Tinh thần yêu nớc của nhân dân ta.
2. Trong hoàn cảnh nào ngời ta sử dụng kiểu VB nghị luận?
A. Đề đạt nguyện vọng của bản thân với cấp có thẩm quyền.
B. Tranh luận, bảo vệ cho một quan niệm, t tởng xã hội.
C. Kể về một câu chuyện hấp dẫn.
D. Bày tỏ tâm trạng, cảm xúc.
3. Nhận định nào sau đây không đúng với đặc điểm của văn nghị luận?
A. Nhằm tái hiện sự việc, sự vật, hiện tợng một cách sinh động.
B. Nhằm thuyết phục ngời đọc, ngời nghe về một ý kiến, một quan điểm, một nhận xét nào đó.
C. Luận điểm rõ ràng, lập luận chặt chẽ, dẫn chứng thuyết phục.
D. ý kiến, quan điểm, nhận xét nêu lên trong văn nghị luận phải hớng tới giải quyết những vấn đề có thực trong đời sống thì mới có ý nghĩa.
4. Luận cứ bao gồm những yếu tố nào?
A. Những số liệu chính xác. B. Dẫn chứng và trích dẫn.
C. Lí lẽ và dẫn chứng. D. Lí lẽ và luận điểm.
5. Lời văn lập luận phải đáp ứng yêu cầu nào?
A. Có nhịp điệu, có vần. B. Có hình ảnh. C. Gợi cảm. D. Chặt chẽ.
6. Thế nào là luận điểm?
A. Là những trích dẫn thơ văn.
B. Là ý kiến thể hiện t tởng, quan điểm trong bài viết.
C. Là những câu nói nổi tiếng của các lãnh tụ.
D. Là những số liệu chính xác, đáng tin cậy.
7. Đề nào dới đây không phải là đề văn nghị luận?
A. Chứng minh rằng nhân dân Việt Nam từ xa đến nay luôn sống theo đạo lí “Ăn quả
nhớ kẻ trồng cây”.
B. Nhân dân ta thờng khuyên nhủ nhau: “ Có công mài sắt, có ngày nên kim”. Em hãy chứng minh lời khuyên trên là hoàn toàn chính xác.
C. Cảm nhận của em về vẻ đẹp của quê hơng.
D. Chứng minh: “Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nớc. Đó là một truyền thống quý báu của dân tộc”.
8. Thân bài của một bài văn nghị luận thờng có nội dung nào?
A. Nêu vấn đề có ý nghĩa đối với đời sống xã hội.
B. Nêu kết luận nhằm khẳng định t tởng, thái độ, quan điểm của bài.
C.Trình bày nội dung chủ yếu của bài.
D. Bày tỏ tình cảm, cảm xúc.
9. Tính chất nào phù hợp nhất với đề bài: “Đọc sách rất có lợi”?
A. Suy luận, tranh luận. B. Phân tích. C. Khuyên nhủ. D. Ca ngợi.
10. Trong lập luận của bài văn nghị luận, dẫn chứng và lí lẽ phải có mối quan hệ nh thế nào với nhau?
A. Phải tơng đơng với nhau. B. Phải phù hợp với nhau.
C. Phải phù hợp với luận điểm. D. Phải phù hợp với nhau và phù hợp với luận điểm.
Bài tập 2:
a) Điền thêm những từ ngữ để tạo thành những câu tục ngữ hoàn chỉnh:
(1) Đợc màu lúa, … úa mùa cau
Đợc mùa cau, … đau mùa lúa
(2) Vống đông vồng tây, … chẳng ma dây cũng bão giật (3) Ruộng cao trồng màu, … ruộng sâu cấy chiêm.
(4) Nắng tốt da, … ma tốt lúa.
(5) Rồng đen lấy nớc thì … nắng
Rồng trắng lấy nớc … thì ma.
(6) Gái … tài, … tham … tham, trai, sắc (7) Canh suông khéo nấu thì ngon
Mẹ già khéo nói thì … đắt … con, chồng.
(8) Có phúc đẻ con hay lội
Có ... đẻ con hay ... tội, trèo.
(9) Bán hàng nói thách, làm khách … trả rẻ
(10) Năm ngón tay có … ngón dài ngón ngắn
b) Trong các trờng hợp sau, trờng hợp nào là tục ngữ, trờng hợp nào là thành ngữ?
(1) Lơn ngắn chê chạch dài. (6) Cạn tàu ráo máng.
(2) Xấu đều hơn tốt lỏi. Tục ngữ (7) Giàu nứt đố đổ vách.
(3) Con dại cái mang. Tục ngữ (8) Tránh vỏ da gặp vỏ dừa.
(4) Giấy rách phải giữ lấy lề. Tục ngữ (9) Dai nh đỉa đói.
(5) Già đòn non nhẽ. (10) Cái khó bó cái khôn. Tục ngữ
