NGÂN HÀNG CÂU HỎI HKI, GDCD – 8
Năm học: 2020-2021(Bựi Minh Dũng- THCS Nguyễn Du-Bắc Trà My) ---*---
PHẦN I: TỰ LUẬN
Cõu 1. Thế nào là lẽ phải; tụn trọng lẽ phải? Nờu ý nghĩa của phẩm chất đú?( Nhận biết)
Đỏp ỏn:
- Lẽ phải là những điều được coi là đỳng đắn, phự hợp với đạo lớ và lợi ớch chung của xó hội.
- Tụn trọng lẽ phải là cụng nhận, ủng hộ, tuõn theo và bảo vệ những điều đỳng đắn; biết điều chỉnh suy nghĩ, hành vi của mỡnh theo hướng tớch cực; khụng chấp nhận và khụng làm những việc sai trỏi.
- Tụn trọng lẽ phải giỳp mọi người cú cỏch ứng xử phự hợp, làm lành mạnh cỏc mối quan hệ xó hội, gúp phần thỳc đẩy xó hội ổn định và phỏt triển.
Cõu 2. Liờm khiết là gỡ? (nhận biết) Tại sao chỳng ta phải sống liờm khiết?(thụng hiểu)
Đỏp ỏn:
Liờm khiết là gỡ? (nhận biết) - Liêm khiết là một phẩm chất đạo đức của con ngời thể hiện lối sống trong sạch, không hám danh, hỏm lợi khụng bận tõm về những toan tớnh nhỏ nhen, ớch kỉ..
Tại sao chỳng ta phải sống liờm khiết? ?(thụng hiểu)
- Sống liờm khiết làm cho con ngời thanh thản, nhận đợc sự quý trọng, tin cậy của mọi người, góp phần làm cho xã hội trong sạch, tốt đẹp hơn.
Cõu 3 . Thế nào là tụn trọng người khỏc? Vỡ sao cần phải tụn trọng người khỏc? Em hóy nờu những biểu hiện biết tụn trọng người khỏc trong cuộc sống hằng ngày?
Đỏp ỏn:
Thế nào là tụn trọng người khỏc? (nhận biết) - Tụn trọng người khỏc là sự đỏnh giỏ đỳng mức, coi trọng danh dự, phẩm giỏ và lợi ớch của người khỏc; thể hiện lối sống cú văn húa của mọi người.
Vỡ sao cần phải tụn trọng người khỏc? thụng hiểu) - Chỳng ta cần phải tụn trong người khỏc vỡ: Cú tụn trọng người khỏc thỡ mới nhận được sự tụn trọng của người khỏc đối với mỡnh. Mọi người tụn trọng lẫn nhau là cơ sở để quan hệ xó hội trở nờn lành mạnh, trong sỏng và tốt đẹp hơn.
Em hóy nờu những biểu hiện biết tụn trọng người khỏc trong cuộc sống hằng ngày?
(Vận dụng)
Cần phải tụn trọng mọi người ở mọi nơi, mọi lỳc, cả trong cử chỉ, hành động và lời núi.
- Những biểu hiện biết tụn trọng người khỏc:
+ Luụn biết lắng nghe ý kiến của người khỏc;
+ Kớnh trọng người trờn, nhường nhịn em nhỏ;
+ Khụng cụng kớch, chờ bai người khỏc khi họ khụng cú cựng sở thớch giống mỡnh;…
Cõu 4.Thế nào là giữ chữ tớn? giữ chữ tớn cú ý nghĩa gỡ? Để trở thành người biết giữ chữ tớn mỗi người cần phải làm gỡ? Nờu những cõu tục ngữ, ca dao về việc giữ chữ tớn.
Đỏp ỏn:
Thế nào là giữ chữ tớn?(Nhận biết) - Giữ chữ tín là coi trọng lòng tin của mọi ng- ời đối với mình, biết trọng lời hứa và biết tin tởng nhau.
Giữ chữ tớn cú ý nghĩa gỡ? ?(Nhận biết) - Người biết giữ chữ tớn sẽ nhận được sự tin cậy, tín nhiệm của người khỏc đối với mỡnh, giúp mọi ngời đoàn kết và dễ dàng hợp tác với nhau.
Để trở thành người biết giữ chữ tớn mỗi người cần phải làm gỡ?(Thụng hiểu) - Muốn giữ được lũng tin của mọi người đối với mỡnh, thỡ mỗi người cần phải làm tốt chức trỏch, nhiệm vụ, giữ đỳng lời hứa, đỳng hẹn trong mối quan hệ của mỡnh với mọi người xung quanh.
Nờu những cõu tục ngữ, ca dao về việc giữ chữ tớn. (Vận dụng) - Núi lời phải giữ lấy lời
Đừng như con bướm đậu rồi lại bay + Thuyền dời nào bến cú dời
Khăng khăng quõn tử một lời nhất ngụn,…
Cõu 5. Thế nào là phỏp luật; kỉ luật? cho vớ dụ Đỏp ỏn:
Thế nào là phỏp luật; kỉ luật?(nhận biết)- Pháp luật là các quy tắc xử sự chung, có tính bắt buộc, do Nhà nớc ban hành, đợc Nhà nớc bảo đảm thực hiện bằng các biện pháp giáo dục, thuyết phục, cỡng chế.
VD: Luật giao thụng, luật bảo vệ mụi trường;…
- Kỉ luật là những quy định chung của một cộng đồng hoặc của tổ chức xó hội (nhà trường, cơ sở sản xuất, cơ quan,…) yờu cầu mọi người phải tuân theo nhằm tạo ra sự thống nhất hành động để đạt chất lượng, hiệu quả trong cụng việc.
VD: Những quy định của nhà trường đối với học sinh(nội qui học sinh), những quy định của lớp(nội qui của lớp);…
Cõu 6. Vỡ sao chỳng ta cần phải tụn trọng phỏp luật, kỉ luật? Học sinh cú trỏch nhiệm gỡ đối với những quy định của phỏp luật, kỉ luật?
Đỏp ỏn:
Vỡ sao chỳng ta cần phải tụn trọng phỏp luật, kỉ luật ?(Thụng hiểu)- Mọi người phải tụn trọng phỏp luật, kỉ luật, vỡ những quy định đú sẽ giỳp mọi người cú một chuẩn mực chung để rốn luyện và thống nhất trong hành động. Ngoài việc xỏc định trỏch nhiệm, bảo vệ quyền lợi của mọi người. Phỏp luật và kỉ luật cũn gúp phần tạo điều kiện thuận lợi cho mỗi cỏ nhõn và toàn xó hội phỏt triển theo định hướng chung.
Học sinh cú trỏch nhiệm gỡ đối với những quy định của phỏp luật, kỉ luật?(Vận dụng)
- Học sinh cần thường xuyờn và tự giỏc thực hiện đỳng những quy định của nhà trường, cộng đồng và Nhà nước.
Cõu 7. Tỡnh bạn là gỡ? Đặc điểm của tỡnh bạn trong sỏng, lành mạnh? Tỡnh bạn đú cú ý nghĩa như thế nào?
Đáp án:
Tình bạn là gì?(nhận biết)- Tình bạn là tình cảm gắn bó giữa hai hoặc nhiều người trên cơ sở hợp nhau về tính tình, sở thích hoặc có chung xu hướng hoạt động, có cùng lí tưởng sống,…
Đặc điểm của tình bạn trong sáng, lành mạnh? (thông hiểu)- Đặc điểm: phù hợp với nhau về quan niệm sống; bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau; chân thành, tin cậy và có trách nhiệm đối với nhau; thông cảm, đồng cảm sâu sắc với nhau.
+ Tình bạn trong sáng, lành mạnh có thể có giữa những người cùng giới hoặc khác giới.
Tình bạn đó có ý nghĩa như thế nào?( thông hiểu)-
- Ý nghĩa: Tình bạn trong sáng, lành mạnh giúp con người cảm thấy ấm áp tự tin, yêu cuộc sống, biết tự hoàn thiện mình để sống tốt hơn.
Để xây dựng tình bạn trong sáng, lành mạnh cần có thiện chí và cố gắng từ cả hai phía.
Câu 8. Tôn trọng và học hỏi các dân tộc khác là gì? Vì sao phải tôn trong và học hỏi các dân tộc khác?
Đáp án:
Tôn trọng và học hỏi các dân tộc khác là gì?(nhận biết)- - Là tôn trọng chủ quyền, lợi ích và nền văn hóa của các dân tộc. Luôn tìm hiểu, tiếp thu những điều tốt đẹp trong nền kinh tế, văn hóa, xã hội của các dân tộc; đồng thời phải thể hiện lòng tự hào dân tộc chính đáng của mình.
Vì sao phải tôn trong và học hỏi các dân tộc khác? ( thông hiểu)- - Phải tôn trong và học hỏi các dân tộc khác vì:
+ Mỗi dân tộc đều có những thành tựu nổi bật về kinh tế, khoa học- kĩ thuật, văn hóa, nghệ thuật, những công trình đặc sắc, những truyền thống quý báu. Đó là vốn quý của loài người cần được tôn trọng, tiếp thu và phát triển.
+ Tôn trọng học hỏi các dân tộc khác sẽ tạo điều kiện để nước ta tiến nhanh trên con đường xây dựng đất nước giàu mạnh và phát triển bản sắc dân tộc.
Câu 9. Để tôn trọng và học hỏi các dân tộc khác chúng ta cần phải làm gì? Em hãy nêu những trường hợp nên và không nên trong việc tôn trọng và học hỏi các dân tộc khác.
Đáp án:
Để tôn trọng và học hỏi các dân tộc khác chúng ta cần phải làm gì?(thông hiểu)- Chúng ta phải tích cực học tập, tìm hiểu đời sống và các nền văn hóa của các dân tộc trên thế giới, tiếp thu một cách có chọn lọc, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh và truyền thống của dân tộc ta.
? Em hãy nêu những trường hợp nên và không nên trong việc tôn trọng và học hỏi các dân tộc khác.(vận dụng)
Những việc nên học hỏi Những việc không nên học hỏi - Trình độ khoa học kĩ thuật.
- Trình độ quản lí.
- Sự tiến bộ, văn minh, nhân đạo.
- Văn hóa đồi trụy, độc hại.
- Lối sống thực dụng.
- Phá hoại truyền thống của dân tộc.
- Du lịch,..
Cõu 10. Cộng đồng dõn cư là gỡ? Thế nào là xõy dựng nếp sống văn húa ở cộng đồng dõn cư? Việc làm đú cú ý nghĩa gỡ?
Đỏp ỏn:
Cộng đồng dõn cư là gỡ? (nhận biết)- Cộng đồng dõn cư là toàn thể những người cựng sinh sống trong một khu vực lónh thổ hoặc đơn vị hành chớnh, gắn bú thành một khối, giữa họ cú sự liờn kết và hợp tỏc với nhau để cựng thực hiện lợi ớch của mỡnh và lợi ớch chung.
Thế nào là xõy dựng nếp sống văn húa ở cộng đồng dõn cư?(nhận biết) - Xõy dựng nếp sống văn húa ở cộng đồng dõn cư là làm cho đời sống văn hoá tinh thần ngày càng lành mạnh, phong phú như giữ gìn trật tự an ninh, vệ sinh nơi ở; bảo vệ cảnh quan môi trờng sạch đẹp; xõy dựng tình đoàn kết xóm giềng, bài trừ phong tục tập quán lạc hậu, mê tín dị đoan và tớch cực phũng, chống tệ nạn xó hội.
Việc làm đú cú ý nghĩa gỡ?(thụng hiểu)- Xõy dựng nếp sống văn húa ở cộng đồng dõn cư gúp phần làm cho cuộc sống bỡnh yờn, hạnh phỳc, bảo vệ và phỏt huy truyền thống văn húa tốt đẹp của dõn tộc.
Cõu 11. Xõy dựng nếp sống văn húa ở cộng đồng dõn cư là trỏch nhiệm của ai?
Đỏp ỏn:
Xõy dựng nếp sống văn húa ở cộng đồng dõn cư là trỏch nhiệm của ai?(thụng hiểu) Xõy dựng nếp sống văn húa ở cộng đồng dõn cư là trỏch nhiệm của mỗi cụng dõn.
Học sinh cần trỏnh những việc làm xấu, tham gia những hoạt động vừa sức trong việc xõy dựng nếp sống văn húa ở cộng đồng dõn cư.
Cõu 12. Thế nào là tự lập? Tự lập thể hiện điều gỡ?cho vớ dụ.
Đỏp ỏn:
Thế nào là tự lập? (nhận biết)- Tự lập là tự làm lấy, tự giải quyết công việc của mình, tự lo liệu, tạo dựng cuộc sống của mình, không trông chờ, dựa dẫm, phụ thuộc vào ngời khác.
Tự lập thể hiện điều gỡ?cho vớ dụ(thụng hiểu) - Tự lập thể hiện sự tự tin, bản lĩnh cỏ nhõn dám đơng đầu với những khó khăn, thử thách; ý chí nỗ lực vơn lên trong học tập, trong công việc và trong cuộc sống.
- VD: Tự làm bài tập, tự chuẩn bị đồ dựng học tập, …
Cõu 13. Tự lập cú ý nghĩa như thế nào? Học sinh cần làm gỡ để rốn luyện tớnh tự lập?
Đỏp ỏn:
Tự lập cú ý nghĩa như thế nào? (thụng hiểu)- Người cú tớnh tự lập thường thành cụng trong cuộc sống và họ xứng đỏng nhận được sự kớnh trọng của mọi người.
Học sinh cần làm gỡ để rốn luyện tớnh tự lập?(Vận dụng)
- Học sinh cần phải rốn luyện tớnh tự lập ngay từ khi cũn ngồi trờn ghế nhà trường; trong học tập, cụng việc và sinh hoạt hằng ngày.
Cõu14. Thế nào là lao động tự giỏc, sỏng tạo? cho vớ dụ.
Đỏp ỏn
Thế nào là lao động tự giỏc, sỏng tạo?(nhận biết)- Lao động tự giác là chủ động làm việc không đợi ai nhắc nhở, không phải do ỏp lực bên bờn ngoài. VD: (vận dụng)Tự giỏc học bài và làm bài, tự giỏc thực hiện tốt nội quy của trường, ….
- Lao động sáng tạo là trong quá trình lao động luôn suy nghĩ, cải tiến để tìm tũi cỏi mới, tỡm ra cách giải quyết tối ưu nhằm khụng ngừng nõng cao chất lượng, hiệu quả
lao động. VD:( vận dụng) Cải tiến phơng pháp học tập...
Cõu 15. Vỡ sao chỳng ta cần lao động tự giỏc, sỏng tạo? Để lao động tự giỏc, sỏng tạo học sinh cần phải làm gỡ?
Đỏp ỏn
Vỡ sao chỳng ta cần lao động tự giỏc, sỏng tạo? (Thụng hiểu) - Chỳng ta cần lao động tự giỏc, sỏng tạo vỡ, sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước đang đũi hỏi có những ngời lao động tự giác, sáng tạo. lao động tự giác, sáng tạo giúp ta tiếp thu kiến thức, kỹ năng ngày càng thuần thục; phẩm chất và năng lực của mỗi cá nhõn sẽ được hoàn thiện, phát triển khụng ngừng; chất lợng học tập, lao động sẽ đợc nâng cao.
Để lao động tự giỏc, sỏng tạo học sinh cần phải làm gỡ?(vận dụng)
- Để lao động tự giác, sáng tạo học sinh cần phải cú kế hoạch rèn luyện lao động tự giác, sáng tạo trong học tập, trong lao động hằng ngày.
Cõu16. Em hóy nờu quyền và nghĩa vụ của ụng bà, cha mẹ đối với con chỏu trong gia đỡnh?
Đỏp ỏn
Em hóy nờu quyền và nghĩa vụ của ụng bà, cha mẹ đối với con chỏu trong gia đỡnh?
(nhận biết)
- Cha mẹ có quyền và nghĩa vụ nuôi dạy con thành những công dân tốt, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của con, tôn trọng ý kiến của con, không đợc ngợc đãi, xúc phạm con, ép buộc con làm những điều trái pháp luật, trỏi đạo đức.
- Ông bà nội, ngoại có quyền và nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, giáo dục cháu, nuôi dỡng cháu cha thành niên hoặc cháu thành niên bị tàn tật nếu cháu không có ngời nuôi dỡng.
Cõu 17. Em hóy cho biết con chỏu cú quyền và nghĩa vụ gỡ đối với ụng bà, cha mẹ?
Nờu bổn phận của anh chị em trong gia đỡnh?Tại sao Nhà nước lại quy định quyền và nghĩa vụ của cỏc thành viờn trong gia đỡnh? Nờu một số cõu tục ngữ, ca dao núi về tỡnh cảm gia đỡnh.
Đỏp ỏn
Em hóy cho biết con chỏu cú quyền và nghĩa vụ gỡ đối với ụng bà, cha mẹ?
(nhận biết)- Con cháu có bổn phận yêu quý, kính trọng, biết ơn cha mẹ, ông bà. Có quyền và nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dỡng cha mẹ, ông bà. Đặc biệt khi cha mẹ, ông bà ốm
đau, già yếu, nghiêm cấm con cháu có hành vi ngợc đãi, xúc phạm cha mẹ, ông bà.
Nờu bổn phận của anh chị em trong gia đỡnh (nhận biết)- Anh chị em cú bổn phận thương yờu, chăm súc, giỳp đỡ nhau và nuụi dưỡng nhau nếu khụng cũn cha mẹ.
Tại sao Nhà nước lại quy định quyền và nghĩa vụ của cỏc thành viờn trong gia đỡnh?(thụng hiểu)- Nhà nước quy định quyền và nghĩa vụ của cỏc thành viờn trong gia đỡnh: nhằm xõy dựng gia đỡnh hũa thuận, hạnh phỳc, giữ gỡn, phỏt huy truyền thống tốt đẹp gia đỡnh Việt Nam. Vậy chỳng ta phải hiểu và thực hiện tốt quyền và nghĩa vụ của mỡnh đối với gia đỡnh, để gúp phần xõy dựng một xó hội văn minh tiến bộ hơn.
Nêu một số câu tục ngữ, ca dao nói về tình cảm gia đình.(vận dụng) - Chồng nói thì vợ bớt lời
Cơm sôi bớt lửa, một đời không khê.
+ Đói lòng ăn hột chà là
Để cơm nuôi mẹ, mẹ già yếu răng.
PHẦN II: TRẮC NGHIỆM
(Khoanh tròn chữ cái trước câu em cho là đúng nhất)
Câu 1. Những biểu hiện nào dưới đây thể hiện tôn trọng lẽ phải?(nhận biết) a. Phê phán những việc làm sai trái.
b. Chỉ làm những việc mà mình thích.
c. Nam chưa chấp hành nội qui của lớp.
d. Vi phạm luật giao thông đường bộ.
Đáp án:a
Câu 2. Biểu hiện nào dưới đây thể hiện lối sống không liêm khiết? ?(nhận biết) a. Sống lành mạnh.
b. Sẵn sàng giúp đỡ người khác khi họ gặp khó khăn.
c. Làm giàu bằng chính tài năng của mình.
d. Làm bất cứ việc gì để đạt mục đích.
Đáp án:d
Câu 3. Em hãy chọn cụm từ để điền vào đoạn sau sao cho đúng với nội dung bài đã học:(thông hiêu)
“Tôn trọng người khác là sự..., coi trọng danh dự,
……….và lợi ích của người khác; thể hiện ...của mọi người”.
Câu 4. Hãy nối mỗi thông tin ở cột A với những thông tin tương ứng ở cột B sao cho phù hợp:(thông hiểu)
A B
1. Những cơ sở của tình bạn a. Những tình cảm chân thành, ấm áp.
2. Những đặc điểm của tình bạn
trong sáng, lành mạnh. b. Là người luôn sẳn sàng lắng nghe, cảm thông và chia sẻ vui buồn với chúng ta.
3. Những giá trị mà tình bạn mang lại cho con người.
c. Có cùng lí tưởng sống.
4. Người bạn tốt. d. Đối xử bình đẳng, tôn trọng nhau.
5. Người bạn xấu. e. Hợp nhau về tính cách, giống nhau về sở tích.
g. Là người luôn tính toán để có lợi cho bản thân.
h. Là người bạn luôn thủy chung sau trước.
i. Là người luôn kèn cựa, đố kị, sợ người khác hơn mình.
k. Niềm tin và tình yêu.
l. Có trách nhiệm với nhau, đồng cảm sâu sắc với nhau.
m. Là người luôn lừa thầy, phản bạn.
n. Chân thành, tin tưởng nhau.
o. Làm cho cuộc sống của chúng ta có ý nghĩa hơn.
BÀI TẬP:(vận dụng)
Tình huống 1: Trong một lần, Lan và Hoa cùng đi du lịch ở Mĩ. Một người dân địa phương đã hỏi Lan: “Bạn đến từ nước nào?”. Lan trả lời: “Tôi đến từ Nhật Bản”. Hoa thắc mắc: “Chúng ta đến từ Việt Nam cơ mà, sao cậu lại nói với họ là chúng ta đến từ Nhật Bản?”. Lan giải thích: “Ai cũng biết Nhật Bản là một nước giàu có, Việt Nam mình thì nghèo hơn. Mình nói đến từ Nhật Bản họ sẽ tôn trọng mình hơn”.
a. Em đồng ý với quan điểm của bạn Lan hay không? Vì sao?
b. Nếu em là Hoa thì em sẽ nói gì với Lan?
Đáp án:
a. Em không đồng ý với quan điểm của bạn Lan. Bởi vì đó là suy nghĩ sai lệch về đất nước của chúng ta và nó thể hiện thái độ mặc cảm không đúng, không có niềm tự hào về Tổ quốc dân tộc.
b. Nếu em là Hoa thì em sẽ giải thích cho Lan hiểu được rằng, dân tộc mình cũng có rất nhiều điều đáng tự hào. Một đất nước có được tôn trọng hay không không phải là do nước đó giàu hay nghèo, mà bất cứ quốc gia nào cũng đều có quyền tự hào về dân tộc mình, đều đáng được tôn trọng và họ cũng cần phải tôn trọng, học hỏi tất cả các quốc gia, dân tộc khác.
Tình huống 2:(vận dụng) Các bạn trong lớp đến rủ Lan đi học nhóm. Lan từ chối không tham gia. Vì bạn cho rằng, học nhóm sẽ dẫn tới sự ỷ lại, dựa dẫm vào người khác, do đó sẽ không rèn luyện được tính tự lập của mỗi người.
Câu hỏi:
Em có đồng ý với quan điểm của Lan hay không? Tại sao?
Đáp án:
- Em không đồng ý với quan điểm của Lan.
- Bởi vì, học nhóm là hình thức học tập mà bạn bè có thể chia sẻ, giúp đỡ và hỗ trợ nhau trong quá trình học tập, qua đó giúp bổ sung cho nhau.
- Chỉ có chép bài của nhau trong học nhóm mới dẫn tới sự ỷ lại, dựa dẫm.
- Hơn nữa, học nhóm còn có thể giúp chúng ta đạt được những kết quả tốt mà nếu chỉ học một mình chưa chắc có được.
