Tiết 57. Chất béo

Phòng GD&ĐT Phú Lương Trường THCS Phấn Mễ I

Bài giảng hóa học lớp 9

Tiết 58 . Chất béo

Gv : Đỗ Thị Thủy

nhiÖt liÖt Chµo mõng

quý thÇy c« vÒ dù giê

Viết các ph ơng trình hoá học thực hiện chuyển đổi hoá học sau:

C₂H₄ ¹ C₂H₅OH ² CH₃COOH ³ CH₃COOC₂H₅

kiểm tra bài cũ

kiểm tra bài cũ

ChÊt bÐo

TiÕt 58 bµi 47 :–

TiÕt 58: ChÊt bÐo

I/ ChÊt bÐo cã ë ®©u ?

Dầu thực

vật

Lạc (Đậu phộng) Dừa

Mỡ lợn Cá

G¹o

Rau c¶i

BÝ ng«

Võng Võng

Mỡ lợn Cá Dầu

thực vật

Lạc (Đậu phộng) Dừa

I/ Chất béo có ở đâu ?

Tiết 58: Chất béo

Nêu sự khác nhau giữa mỡ

động vật và dầu thực vật mà em biết trong đời sống ?

I/ Chất béo có ở đâu ?

II/ Chất béo có những tính chất vật lí quan trọng nào ?

 Thí nghiệm

Tiến hành thí nghiệm

Cho vài giọt dầu ăn lần l ợt vào 2 ống nghiệm

đựng n ớc và dầu hoả, lắc nhẹ, quan sát và nêu hiện t ợng thí nghiệm.

Tiết 58: Chất béo

I/ ChÊt bÐo cã ë ®©u ?

II/ ChÊt bÐo cã nh÷ng tÝnh chÊt vËt lÝ quan träng nµo ?

 ThÝ nghiÖm

 ChÊt bÐo nhÑ h¬n n íc, kh«ng tan trong n íc, tan ® îc trong benzen, x¨ng, dÇu ho¶ . . . .

ChÊt bÐo cã tÝnh chÊt vËt lÝ g× ?

TiÕt 58: ChÊt bÐo

I/ ChÊt bÐo cã ë ®©u ?

II/ ChÊt bÐo cã nh÷ng tÝnh chÊt vËt lÝ quan träng nµo ?

III/ ChÊt bÐo cã thµnh phÇn vµ cÊu t¹o nh thÕ nµo ?

TiÕt 58: ChÊt bÐo

Mô hình phân tử glyxerol Mô hình phân tử axit béo

Nguyên tử Oxi

Gốc R Hiđro Cacbon

Chất béo + Nước t⁰, P Glixerol + Axít béo



R – COOH

Chất béo + Nước t⁰, P Glixerol + Axít béo

Công thức cấu tạo

của glixerol : CH₂ – CH – CH₂ | | | OH OH OH

Viết gọn :

C₃H₅(OH)₃

Công thức chung axit béo:

=>Ta có công thức của chất béo là : Ví dụ :

C3 H5 (OH)3

CT axít beùo CT chaát beùo C₁₇H₃₅COOH

C₁₇H₃₃COOH C₁₅H₃₁COOH

CT glixerol

(C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅ (C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅ (C₁₅H₃₁COO)₃C₃H₅

R – COO

C₃H₅

( )₃

I/ ChÊt bÐo cã ë ®©u ?

II/ ChÊt bÐo cã nh÷ng tÝnh chÊt vËt lÝ quan träng nµo ?

III/ ChÊt bÐo cã thµnh phÇn vµ cÊu t¹o nh thÕ nµo ?

IV/ ChÊt bÐo cã tÝnh chÊt ho¸ häc quan träng nµo ?

TiÕt 58: ChÊt bÐo

I/ Chất béo có ở đâu ?

II/ Chất béo có những tính chất vật lí quan trọng nào ?

III/ Chất béo có thành phần và cấu tạo nh thế nào ?

IV/ Chất béo có tính chất hoá học quan trọng nào ? V/ Chất béo có ứng dụng gì ?

Chất béo có vai trò gì

đối với cơ thể ng ời và

động vật ?

Từ tính chất hoá học của chất béo cho biết nó có vai trò gì trong công nghiệp ?

Tiết 58: Chất béo

H×nh 5.8 . So s¸nh n¨ng l îng to¶ ra khi oxi ho¸ thøc ¨n

Chất bộo

Chất bộoMen dịch tụy, dịch tràngMen dịch tụy, dịch tràng Thủy phõn

Thủy phõn

glixerin glixerin Axit bộo

Axit bộo ^{t/d mậtt/d mật Dạng tanDạng tan}

hấp thụ trực tiếp hấp thụ trực tiếp qua mao mạch ruột qua mao mạch ruột

vào ruột vào ruột

Chất bộo Chất bộo Mụ mỡ

Mụ mỡ

cỏc mụ và cơ quan khỏc cỏc mụ và cơ quan khỏc

bbị thuỷ phõnị thuỷ phõn

COCO₂₂ + H + H₂₂O + QO + Q

Cơ thể hoạt động Cơ thể hoạt động

Sơ đồ chuyển hoá chất béo trong cơ thể

bị oxi hoỏ bị oxi hoỏ

I/ Chất béo có ở đâu ?

II/ Chất béo có những tính chất vật lí quan trọng nào ?

III/ Chất béo có thành phần và cấu tạo nh thế nào ?

IV/ Chất béo có tính chất hoá học quan trọng nào ?

V/ Chất béo có ứng dụng gì ?

- Là thành phần cơ bản trong thức

ăn của ng ời và động vật

- Cung cấp năng l ợng cho cơ thể - Trong công nghiệp, chất béo

dùng để điều chế glixerol và xà phòng

Tiết 58: Chất béo

Chất béo có những ứng dụng gì ?

Nguyên nhân nào làm cho chất béo để lâu có mùi ôi thiu ?

Nêu cách bảo quản chất béo ?

Béo phì

Chống béo phì

Ăn uống điều độ Năng vận động cơ thể

Mua bánh ăn đi

Mình không ăn vặt

Chống béo phì

Ăn uống điều độ Năng vận động cơ thể

Mua bánh ăn đi

Mình không ăn vặt

Chống béo phì

Ăn uống điều độ Năng vận động cơ thể

Mua bánh ăn đi

Mình không ăn vặt

Chống béo phì

Ăn uống điều độ Năng vận động cơ thể

Mua bánh ăn đi

Mình không ăn vặt

Bµi tËp 2 (147)

Hoµn thµnh c¸c c©u sau ®©y b»ng c¸ch ®iÒn nh÷ng tõ thÝch hîp vµo c¸c chç trèng :

a) ChÊt bÐo . . . tan trong n íc nh ng . . . trong benzen, dÇu ho¶.

b) Ph¶n øng xµ phßng ho¸ lµ ph¶n øng . . . este trong m«i tr êng . . . t¹o ra . . . vµ . . .

c) Ph¶n øng cña chÊt bÐo víi n íc trong m«i tr êng axit lµ ph¶n øng . . . nh ng kh«ng ph¶i lµ ph¶n øng . . .

kh«ng

thuû ph©n kiÒm

tan

glixerol c¸c muèi cña axit bÐo

thuû ph©n xµ phßng ho¸

Bài 4 ( Tr147-SGK) Để thuỷ phân hoàn toàn 8,58 kg một loại chất béo cần vừa đủ 1,2 kg NaOH, thu đ ợc 0,368 kg glixerol và m kg hỗn hợp

muối của các axit béo.

a)Tính m.

b) Tính khối l ợng xà phòng bánh có thể thu đ ợc từ m kg hỗn hợp các muối trên. Biết muối của axit béo chiếm 60% khối l ợng của xà phòng. Bài làm:

a) Phản ứng thuỷ phân chất béo trong dung dịch kiềm: Chất béo + Natri hiđroxit  Glixerol + hỗn hợp muối natri Theo định luật bảo toàn khối l ợng: m_muối = m_{chất béo} + m_NaOH - mglixerol m_muối = 8,58 + 1,2 – 0,368 = 9,412 (kg)

b) Khối l ợng xà phòng thu đ ợc là: = 15,69 (kg)

9,412. 100

60

Kiến thức cần nhớ

1. Chất béo là hỗn hợp nhiều este của glixerol với các axit béo và có công thức chung là (RCOO)₃C₃H₅ .

2. Chất béo có nhiều trong mô mỡ của động vật, trong một số loại hạt và quả.

3. Chất béo bị thuỷ phân trong dung dịch axit hoặc dung dịch kiềm.

4. Chất béo là thành phần cơ bản trong thức ăn của ng ời và động vật.

H íng dÉn vÒ nhµ

Häc c¸c néi dung trong bµi häc.

Bµi tËp vÒ nhµ : 3 ( tr 147 - SGK);

47.2; 47.3 ( tr 51 – SBT) Nghiªn cøu tr íc bµi

Luyªn tËp : r îu etylic, axit axetic vµ chÊt bÐo

KÕt thóc bµi häc

Chóc c¸c em häc tèt