Chi phí kinh doanh

Chi phí kinh doanh là vấn đề luôn được mọi doanh nghiệp quan tâm. Phải đặt ra mục tiêu giảm chi phí hoặc tăng doanh thu để đạt để việc tăng lợi nhuận. Tuy vậy trong nền kinh tếcạnh tranh gay gắt như hiện nay thì việc giảm giá bán để tăng doanh thu là một điều rất khó, do đó, việc giảm chi phí để tăng lợi nhuận đang là mục tiêu hàng đầu được đặt ra ở công ty. Vì vậy, phải nắm rõ quy mô và biến động của các khoản chi phí, tìm ra khoản chi phí phù hợp để duy trì và có biện pháp khắc phụ nếu có chi phí không phù hợp.

Hình 2.5: Cơ cấu chi phí xuất khẩu của công ty sang Mỹ giai đoạn 2015–2017 Qua 3 năm tốc độ tăng của chi phí xuất khẩu tương ứng với tốc độ tăng của doanh thu xuất khẩu trong đó giá vốn hàng bán chiếm tỷtrọng lớn trong tổng chi phí.

Năm 2016 chi phí xuất khẩu sang Mỹ đạt 443.6 tỷ đồng tăng 30.2 tỷ đồng tương ứng 7.3% so với năm 2015 , chi phí tăng nhanh trong năm này phù hợp với một năm công ty tích cực mở rộng thị trường, phát triển sản phẩm tuy nhiên tốc độ tăng quá nhanh này lại là một điều đáng lo ngại, cụ thể đến năm 2017 tiệp tục tăng ở mức 534.6 tỷ đồng tương ứng tăng 91.0 tỷ đồng (tăng 20.5%)

0 100 200 300 400 500 600

2015 2016 2017

413.4 443.6

534.6

378.3 398.8

467.1

35.1 44.8 67.5

Chi phí xuất khẩu Giá vốn bán hàng Chi phí lưu thông

Trường Đại học Kinh tế Huế

Trong đó, giá vốn trong chi phí xuất khẩu chiếm tỷ lệ cao nhất là chỉ tiêu quan trọng để đánh giá hiệu quảxuất khảu của công ty. Giá vốn hàng bán tăng qua các năm, năm 2016 đạt 398.8 tỷ đồng tăng 20.5 tỷ đồng tương ứng 5.4% so với năm 2015, đến năm 2017 đạt mức cao nhất là 467.1 tỷ đồng tăng lên 68.3 tỷ đồngtương ứng 17.1%

so với năm 2016.

Nguyên nhân của sự tăng đột biến này là do trong năm 2017, công ty nhận được nhiều hợp đồng lớn và có giá trị hơn so với năm 2015, 2016, do đó chi phí mua nguyên vật liệu tăng lên

- Tổng chi phí nguyên vật liệu tăng lên qua các năm: 2016 tăng lên 228.4 tỷ đồng tăng 11.7 tỷ đồng tương ứng với 5.4% so với năm 2015 và năm 2017 tăng lên đến 289.4 tỷ đồng(tăng 1.12%) so với năm 2016. Đây cũng là điều dễhiểu khi công ty tiến hành mở rộng quy mô xuất khẩu kéo theo phải thu một lượng lớn nguyên vật liệu, nhưng đây cũng là một trởngại lớn khiến công ty phảiđặc biệt quan tâm

- Chi phí nhân công tăng qua 3 năm: năm 2016 đạt 170.4 tỷ đồng tăng 27.2 tỷ đồng, năm 2017tỷ đồng đạt 177.7tăng 7.3 tỷ đồng. Sự gia tăng này tương ứng với sự gia tăng số lượng lao động của công ty qua 3 năm

- Chi phí quản lý doanh nghiệp cũng tăng qua 3 năm: năm 2016 tăng 2.7 tỷ đồng tương ứng 42.9% so với năm 2015, năm 2017 tiếp tục tăng 2.7 tỷ đồng tương ứng 30%

so với năm 2016. Chi phí này chủ yếu tập trung nhiều vào cán bộ công nhân viên ở công ty, nhân công và các chi phí khác tham gia vào việc quản lý, hoàn thành các đơn hàng, hợp đồng xuất khẩu. Nguyên nhân của sự tăng chi phí này là do trong năm 2017, công ty đã nhận được nhiều hợp đồng thi công, dẫn đến phải thuê nhiều lao động nhằm thúc đẩy tiến độ các đơn hàng, do đó chi phí tăng là điều không thể tránh khỏi, khiến công ty mất một khoản chi phí khá lớn

Hiện nay để đáp ứng cho nhu cầu sản xuất sản phẩm xuất khẩu sang Mỹ, công ty chủyếu tiến hành nhập khẩu, thu mua nguyên vật liệu chính từbên Trung Quốc. Việc thu mua nằm ngoài biên giới quốc gia ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quảsản xuất và nguồn lợi nhuận xuất khẩu khi các khoản chi phí đầu vào tăng lên: như chi phí lưu kho và chi phí vận chuyển, nó làm giá vốn hàng bán buộc phải tăng lên.

Đây là những yếu tốxấu cấu thánh nên chi phí mà nó thểhiệnởsựmởrộng kinh doanh hàng hóa của công ty, cần một lượng nguyên vật liệu lớn và nhân công đầu vào, điều này đòi hỏi công ty cần có những nỗ lực lớn hơn nữa để cắt giảm hay tiết kiệm

Trường Đại học Kinh tế Huế

chi phí đầu vào, thực hiện tốt việc quản lý chi phí nhất là nắm bắt thị trường và sựbáo những biến động tỷgiá có thểxảy ra.

Bảng 2.12 : Tình hình chi phí xuất khẩu của công ty sang Mỹ giai đoạn 2015 - 2017 Đơn vị tính: Tỷ đồng

Chỉtiêu 2015 2016 2017 2016/2015 2017/2016

+/- % +/- %

Giá vốn bán hàng 378.3 398.8 467.1 20.5 5.4% 68.3 17.1%

CP nguyên vật liệu 216.7 228.4 289.4 11.7 5.4% 61 26.7%

CP nhân công 143.2 170.4 177.7 27.2 18.9% 7.3 4.3%

Chi phí lưu thông 35.1 44.8 67.5 9.7 27.6% 22.7 50.7%

CP bán hàng 25.2 31.6 49.5 6.4 25.4% 17.9 56.6%

CP vận chuyển 1.4 1.9 3.9 5 35.7% 2.0 105.3%

CP quản lý doanh nghiệp 6.3 9.0 11.7 2.7 42.9% 2.7 30%

CP tài chính 2.1 2.2 2.5 1 4.8% 3 13.6%

CP khác 165 33 34 -132 -80% 0.01 3.0%

Tổng chi phí xuất khẩu 413.4 443.6 534.6 30.2 7.3% 91.0 20.5%

(Nguồn: Phòng kế toán công ty Vinatex ĐN) 2.4.3 Lợi nhuận xuất khẩu

Bảng 2.13: Lợi nhuận hoạt động xuất khẩu của công ty sang Mỹ giai đoạn 2015–2017

Đơn vị tính: Tỷ đồng

Chỉtiêu 2015 2016 2017

2016/2015 2017/2016

+/- % +/- %

Doanh thu xuất khẩu 427.8 456.1 546.2 28.3 6.6% 90.1 19.8%

Chi phí xuất khẩu 413.4 443.6 534.6 30.2 7.3% 91.0 20.5%

Lợi nhuận xuất khẩu 14.3 12.5 11.6 -1.8 -12.6% -9 -7.2%

Nguồn: Phòng kế toán công ty Vinatex Đà Nẵng Qua bảng ta thấy lợi nhuận xuất khẩu của công ty sang Mỹ qua các năm giảm qua các năm. Năm 2016 lợi nhuận đạt 12.5 tỷ đồng giảm 1.8 tỷ đồng tương ứng với

Trường Đại học Kinh tế Huế

giảm 12.6% so với năm 2015, đến năm 2017 lợi nhuận tiếp tục giảm xuống còn 11.6 tỷ đồng giảm 900 triệu đồng tương ứng giảm 7.2% so với năm 2016.

Mặc dù tổng các năm tăng lên nhưng tổng chi phí lại tăng thêm nhiều hơn so với doanh thu chính vì vậy mà làm cho lợi nhuận sau thuếcủa công ty giảm xuống

Tuy nhiên lợi nhuận xuất khẩu vẫn chưa phản ánh đầy đủ hiệu quả kinh doanh xuất khẩu của công ty. Do đó, ta cần xem xét lợi nhuận trong mối quan hệ tương quan với doanh thu và chi phí bỏra

2.4.3.1 Tỷsuất lợi nhuận trên doanh thu

+ Tỷsuất lợi nhuận trên doanh thu: Là tỷsố tương đối giữa lợi nhuận xuất khẩu và tổng doanh thu, nếu con sốnày lớn hơn 1 tức hoạt động xuất khẩu của công ty có hiệu quả và ngược lại bé hơn 1 đồng nghĩa với doanh nghiệp không đạt được hiệu quảxuất khẩu

Bảng 2.14 : Hiệu quảhoạt động xuất khẩu sang Mỹcủa công ty Vinatex Đà Nẵng

Chỉ tiêu 2015 2016 2017

Doanh thu xuất khẩu (tỷ đồng) 427.8 456.1 546.2

Chi phí xuất khẩu (tỷ đồng) 413.4 443.6 534.6

Lợi nhuận xuất khẩu (tỷ đồng) 14.3 12.5 11.6

Tỷsuất lợi nhuận trên doanh thu (%) 3.3 2.7 2.1

Tỷsuất lợi nhuận trên chi phí (%) 3.5 2.8 2.2

Tỷsuất doanh thu trên chi phí (%) 103.5 102.8 102.2

Nguồn: Số liệu công ty và tính toán của sinh viên thực hiện

14.3 12.5 11.6

0 2 4 6 8 10 12 14 16

2015 2016 2017

Lợi nhuận xuất khẩu

Lợi nhuận xuất khẩu

Trường Đại học Kinh tế Huế

Dựa vào bảng số liệu phân tích bảng 2.14, năm 2015 nếu 100 đồng doanh thu xuất khẩu có thể tạo ra 3.3 đồng lợi nhuận đến năm 2016, 100 đồng doanh thu chỉ có thể thu được 2.7 đồng lợi nhuận và con sốnày tiếp tục giảm xuốngđến năm 2017 100 đồng doanh thu chỉthu về2.1đồng lợi nhuận. Tuy tỷsuất ở năm 2017 nhỏ hơn so với năm 2015 nhưng việc nó vượt qua con số1 là một dấu hiệu khảquan trong triển vọng phát triển hoạt động xuất khẩu của công ty trong giai đoạn tới.

2.4.3.2 Tỷsuất lợi nhuận trên chi phí

Qua bảng 2.14 ta nhận thấy con số tỷsuất lợi nhuận trên chi phí cũng giảm qua các năm, năm 2015 nếu 100 đồng chi phí có thể tạo ra 3.5 đồng lợi nhuận đến năm 2016 100 đồng chi phí thu về 2.8 đồng lợi nhuận, con số này tiếp tục giảm đến năm 2017, 100 đồng chi phí chỉ thu về 2.2 đồng lợi nhuận. Có thể nói việc kiểm soát chi phí của công ty trong thời gian qua không đạt hiệu quả, vẫn chưa có biện pháp hợp lý tiết kiệm chi phí dẫn đến tỷtrọng chi phí chiếm quá lớn làm giảm lợi nhuậnảnh hưởng đến hiệu quảcủa công ty

2.4.3.3 Tỷsuất doanh thu trên chi phí

Từ bảng 2.14 ta có thể thấy rằng tỷsuất doanh thu trên chi phí khá thấp và còn giảm qua các năm. Năm 2015 cứ bỏ ra 100 đồng chi phí mới thu được 104.5 đồng doanh thu, năm 2016 bỏ ra 100 đồng chi phí chỉ thu về 103.8 đồng doanh thu, và đến năm 2017 con số này tiếp tục giảm khi cứ bỏ ra 100 đồng chi phí chỉ thu về 102.2 đồng doanh thu. Điều này cho thấy rằng hoạt động xuất khẩu của công ty trong 3 năm qua thực sự không mang lại hiệu quảkinh tế cao cho công ty. Vì vậy công ty cần có những biện pháp tích cực hơn trong thời gian tới đểgiảm bớt các khoản mục chi phí và tăng nguồn doanh thu cho công ty .

Trong tài liệu ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN DỆT MAY VINATEX ĐÀ NẴNG SANG THỊ TRƯỜNG MỸ (Trang 79-83)