Tuy nhiên, kinh nghiệm của nhiều nước trên thế giới cho thấy, hầu như chưa có nước nào thành công trong việc vận động được số đông người dân tham gia BHYT trừkhi bắt buộc thực hiện BHYT theo luật định. Do đó, phát triển BHYT là bước khởi đầu của việc thực hiện BHYT bắt buộc toàn dân. Đối với Việt Nam, để mởrộng diện bao phủBHYT, việc phát triển BHYT từnhân dân nhằm huy động số đông người dân tham gia BHYT, tạo điều kiện để người dân được tiếp cận với các dịch vụ y tếkỹthuật cao cần phải có những giải pháp và bước đi riêng, phù hợp với thực tiễn của mình. Kinh nghiệm thực hiện BHYT dựa trên cộng đồng của những nước đi trước cũng sẽlà bài học cho Việt Nam trong quá trình phát triển đối tượng tham gia BHYT tiến tới thực hiện BHYT toàn dân.
1.4.2.1. Kinh nghiệm thực hiện BHYT tại thành phố Đà Nẵng
Đà Nẵng được mệnh danh là thành phố đáng sống nhất của Việt Nam, một thành phố năng động và phát triển nhất miền Trung, là thành phố trực thuộc Trung ương. Tính đến tháng 12/2015, dân số là 1.046.838người, trong đó dân cưthành thị là chiếm85,47% và dân cưnông thôn chiếm14,53%. Đây là nơi có vị trí quan trọng về kinh tế biển, du lịch, công nghệ thông tin và an ninh quốc phòng của khu vực miền Trungvà cả nước.
Trường Đại học Kinh tế Huế
Thành phố Đà Nẵng Thực hiện lộ trình bảo hiểm y tế (BHYT) toàn dân theo quy địnhcủa Luật BHYT số 25/2008/QH12 ngày 14 tháng 11 năm 2008, hơn 8năm đã có nhiều chuyển biến đáng kể trong lĩnh vực BHYT trên địa bàn thành phố Đà Nẵng, cụ thể là:
- Độ bao phủ BHYT tăng từ khoảng 57,8% cuối năm 2008 lên 94,4% vào cuối năm 2016 (tăng bình quân 4,6%/năm).
- Tổng số thu BHYT tăng từ 130.745 triệu đồng năm 2008 lên 941.600 triệu đồng năm 2016 (gấp 7,2lần).
- Tổng chi phí khám bệnh, chữa bệnh (KCB) BHYT tăng từ 164.908 triệu đồng năm 2008 lên 953.368 triệu đồng năm 2016 (gấp 5,78 lần)... Nhìn chung, chính sách BHYT đã dần đi vào cuộc sống và đem lại ý nghĩa thiết thực, góp phần chăm sóc sức khỏe cho nhân dân ngày càng tốt hơn và bảo đảm an sinh xã hội trên địa bàn thành phố.Qua nghiên cứu BHXH thành phố Đà Nẵngthực hiện chính sách BHYT có một số điểm nổi bật sau:
- Về chính sách BHYT: Mở rộng đối tượng tham gia BHYT là một trong những địa phương đề xuất với chính quyền địa phương dùng nguồn ngân sách hỗ trợ nông dân tham gia BHYT; Đối với học sinh, sinh viên đã phối hợp tốt với Sở Giáo dục và đào tạo vận động 98% số học sinh thamgia BHYT và thực hiện BHYT cho người nghèo đạt100%.
- Về tuyên truyền: BHXH TP Đà Nẵng đã tham mưu cho cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể thành phố Đà Nẵng đã triển khai nhiều giải pháp thực hiện BHYT toàn dân. Trong đó, nhiều văn bản chỉ đạo, Kế hoạch thực hiện, Quy chế liên ngành thực hiện Luật BHXH, Luật BHYT trên địa bàn thành phố Đà Nẵng ban hành kèm theo Quyết định của Chủ tịch UBND thành phố, đồng thời 100% quận, huyện ủy đã có chỉ thị, văn bản chỉ đạo về thực hiện BHYT toàn dân trên địa bàn quận, huyện.
Thườngxuyên quan tâm, lãnh đạo và chỉ đạo tổ chức các hoạt động thanh tra, giám sát các sở, ban ngành liên quan, các cơ quan báo, đài đã phối hợp tuyên truyền.
- Về tổ chức thực hiện: BHXH TP Đà Nẵng đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính và cách thức thực hiện như: Là địa phương đi đầu của cả nước đã thực hiện
Trường Đại học Kinh tế Huế
việc phân cấp cho BHXH quận, huyện in và cấp thẻ BHYT cho tất cả các đối tượng tham gia BHYT (trước đây do cấp thành phố thực hiện) giảm được chi phí, thời gian, thủ tục cho ngườitham gia.
Hơn nữa hiện nay cả nước mới đạt được 20% cơ sở KCB ban đầu thực hiện thanh toán chi phí KCB theo định suất, riêng Đà Nẵng năm 2010 đã triển khai 96%, năm 2011 đã đạt được 100% qua đó từ năm 2010 đã cân đối được quỹ KCB mà trước đó năm 2009quỹ bội chi, tạo đượcsự chủ động cho các cơ sở KCB, quyền lợi của người tham gia BHYT được đảm bảo (http://.www.bhxhdanang.gov.vn/).
1.4.2.2. Kinh nghiệm thực hiện BHYT tại tỉnh Hải Dương
Hải Dương là một tỉnh thuộc vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ, nằm cách Thủ đô Hà Nội 57km về phía Đông, cách thành phố Hải Phòng 45km về phía Tây, có dân số 1.703.892 người (2009), có tỉnh lỵ là thành phố Hải Dương(thành phố loại 2), một thị xã và 12 huyện. Hải Dương không chỉ được biết đến với các sản phẩm đặc sản nổi tiếng như; bánhđậu xanh, vải thiều… mà cònđược biết đến là điểm thu hút nhiều nhà đầu tư với các khu công nghiệp và giao thông thuận lợi. Những năm gần đây tỉnh Hải Dương đang có sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế nhanh chóng. Bên cạnh đó, các chính sách an sinh xã hội cũng được quan tâm và đảm bảo, số người tham gia BHXH, BHYT ngày càng tăng. Đến hết tháng 12 năm 2016 số người tham gia BHYT là 1.484.903 người, đạt 83,7% dân số (tăng 92.503 người so với năm 2015) trong đó: số học sinh sinh viên và người thuộc gia đình cận nghèo tham gia BHYT đạt 100%; đối tượng thân nhân Lực lượng vũ trang là 43.870 người (Cổng thông tin điện tử Sở y tế tỉnh Hải Dương, 2016). Qua nghiên cứu BHXH tỉnh Hải Dươngthực hiện chính sách BHYT có một số điểm nổi bật sau:
- Về chính sách BHYT: Đã tham mưucho UBND tỉnh thực hiện chính sách hỗ trợ cho các đối tượng người nghèo, hộ cận nghèo, học sinh, sinh viên tham gia BHYT. Đến hết năm 2016đã cấp thẻ BHYT cho 100% ngườinghèo, trẻ em dưới 6 tuổi,học sinh,sinh viên,ngườithuộc hộ cận nghèo; tỷ lệ ngườidân tham gia BHYT tự nguyện còn ít, mới có198.678ngườidân tự nguyện tham gia BHYT.
- Về tuyên truyền: BHXH Hải Dương đã tham mưu cho cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể thường xuyên quan tâm, lãnh đạo và chỉ đạo tổ chức các hoạt động,
Trường Đại học Kinh tế Huế
chương trình phối hợp giữa BHXH tỉnh với các sở, ban ngành liên quan, các cơ quan báo, đài đã phối hợp tuyên truyền, tập huấn cho các đơn vị, chủ sử dụng lao động thực hiệnchính sách BHYT.
- Về tổ chức thực hiện: BHXH tỉnh Hải Dương đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính thực hiện công khai hóa các thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa, thực hiện phân cấp trên 80% nội dung công việc cho cấp huyện qua đó giảm chi phí, thời gian và tạo điều kiện cho người tham gia BHYT. Phối hợp chặt chẽ với ngành y tế thực hiện thanh toán chi phí KCB theo định suất tại 100% các cơ sở KCB tuyến huyện từ năm 2009, từ đó quyền lợi của người có thẻ BHYT từng bước được đảm bảo và quản lýquỹ BHYT được kết dư (http://bhxhhaiduong.gov.vn).
1.4.3. Bài học kinh nghiệm phát triển BHYT toàn dân cho BHXH huyện