1
Bài 3: Các nước Đông Bắc Á A/ CÂU HỎI GIỮA BÀI
Câu hỏi trang 20 sgk Lịch Sử 12: Khu vực Đông Bắc Á từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai có sự biến đổi như thế nào?
Lời giải:
Từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai, khu vực Đông Bắc Á có sự biến đổi sâu sắc cả về chính trị và kinh tế:
- Chính trị:
+ Tháng 10/1949, cách mạng Trung Quốc thắng lợi, nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa ra đời.
+ Bán đảo Triều Tiên bị chia cắt thành hai miền theo vĩ tuyến 38: Sự xuất hiện của nhà nước Đại Hàn Dân quốc (5/1948) và sự thành lập nhà nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên (9/1948).
+ Dân chủ hóa nước Nhật.
- Kinh tế:
+ “3 con rồng kinh tế châu Á”: Hàn Quốc, Hồng Kông, Đài Loan.
+ Nhật Bản trở thành nền kinh tế lớn thứ hai thế giới (vị trí này nay thuộc về Trung Quốc).
+ Trung Quốc cuối những năm 80 của thế kỉ XX có sự tăng trưởng nhanh và cao nhất thế giới.
2
Lược đồ khu vực Đông Bắc Á
Câu hỏi trang 24 sgk Lịch Sử 12: Nêu những sự kiện chính trong những năm 1946- 1949 dẫn tới việc thành lập nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa và ý nghĩa của sự thành lập nhà nước này?
Lời giải:
* Những sự kiện chính trong những năm 1946- 1949 dẫn tới việc thành lập nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa là:
- Sau khi kết thúc thắng lợi cuộc chiến đấu chống quân phiệt Nhật, ở Trung Quốc đã diễn ra cuộc nội chiến giữa lực lượng của Quốc dân đảng và Đảng Cộng sản, kéo dài trong 3 năm (1946- 1949).
3
+ Ngày 20/7/1946, Tưởng Giới Thạch phát động cuộc nội chiến chống Đảng Cộng sản Trung Quốc. Từ đây, Đảng Cộng sản Trung Quốc đã lãnh đạo nhân dân tiến hành cuộc nội chiến cách mạng để hoàn thành cuộc cách mạng dân tộc dân chủ.
+ Sau giai đoạn phòng ngự tích cực (từ tháng 7/1946 đến tháng 6/1947), quân giải phóng Trung Quốc chuyển sang phản công và lần lượt giải phóng các vùng do Quốc dân đảng kiểm soát.
+ Cuối năm 1949, cuộc nội chiến kết thúc, toàn bộ lục địa Trung Quốc được giải phóng.
Lực lượng Quốc dân đảng thất bại, phải rút chạy ra Đài Loan.
- Ngày 1/10/1949, nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa được thành lập.
* Ý nghĩa của sự thành lập nhà nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa:
- Trong nước:
+ Hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân.
+ Chấm dứt hơn 100 năm nô dịch và thống trị của đế quốc, xóa bỏ tàn dư phong kiến.
+ Đưa Trung Quốc bước vào kỉ nguyên độc lập, tự do và tiến lên chủ nghĩa xã hội.
- Quốc tế:
+ Tăng cường lực lượng của chủ nghĩa xã hội trên phạm vi thế giới, làm cho chủ nghĩa xã hội nối liền từ Âu sang Á.
+ Tác động sâu sắc tới sự phát triển của phong trào giải phóng dân tộc châu Á, trước là Đông Nam Á và thế giới.
+ Bước đột phá làm xói mòn trật tự 2 cực Ianta.
4
Chủ tịch Mao Trạch Đông tuyên bố thành lập nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa
Câu hỏi trang 24 sgk Lịch Sử 12: Nêu nội dung cơ bản của đường lối cải cách của Trung Quốc và những thành tựu chính mà Trung Quốc đạt được trong những năm 1978 – 2000?
Lời giải:
* Nội dung cơ bản của đường lối cải cách của Trung Quốc:
Tháng 12/1978, Đặng Tiểu Bình đề ra đường lối đổi mới được Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc thông qua, mở đầu cho công cuộc cải cách mở cửa. Đường lối này được nâng lên thành đường lối chung của Đại hội XII, XIII, với nội dung:
- Lấy phát triển kinh tế làm trung tâm.
- Kiên trì 4 nguyên tắc cơ bản: Con đường xã hội chủ nghĩa; chuyên chính dân chủ nhân dân; sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc; chủ nghĩa Mác Lê-nin, tư tưởng Mao Trạch Đông.
- Tiến hành cải cách – mở cửa, chuyển sang nền kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa.
5
* Những thành tựu chính mà Trung Quốc đạt được trong những năm 1978 – 2000 là:
- Kinh tế:
+ Tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh và cao nhất thế giới (GDP: > 8%/năm).
+ Cơ cấu kinh tế: Công nghiệp, xây dựng (51%) – Dịch vụ (33%) – Nông nghiệp (16%).
- Khoa học – kĩ thuật:
+ Năm 1964 chế tạo thành công bom nguyên tử.
+ Năm 1992 chương trình thám hiểm không gian được thực hiện.
+ Năm 2003 phóng thành công tàu “Thần Châu V” đưa nhà du hành Dương Lợi Vĩ bay vào vũ trụ.
- Chính trị - xã hội:
+ Tháng 2/1972, tổng thống Mĩ Nicxon sang thăm Trung Quốc.
+ Từ những năm 80 – đến thế kỉ XX, bình thường hóa quan hệ với Liên Xô, Mông Cổ, Inddooneexxia,…
+ Trung Quốc thu hồi chủ quyền với Hồng Công (7/1997) và Ma Cao (12/1999) -> Đánh dấu sự sụp đổ của chủ nghĩa thực dân trên phạm vi thế giới.
+ Chưa kiểm soát được Đài Loan.
6
Thần Châu V
B/ CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP
Câu 1 trang 25 sgk Lịch Sử 12: Lập niên biểu các sự kiện thể hiện sự biến đổi của khu vực Đông Bắc Á sau Chiến tranh thế giới thứ hai?
Lời giải:
Thời gian Sự kiện
8/1948 Nước Đại Hàn Dân quốc được thành lập.
9/1949 Nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Triều Tiên ra đời.
1/10/1949 Nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa ra đời.
6/1950-7/1953 Diến ra cuộc chiến tranh giữa hai miền Nam – Bắc Triều Tiên.
7
2000 Ký hiệp định hòa hợp giữa hai miền Nam- Bắc Triều Tiên
Câu 2 trang 25 sgk Lịch Sử 12: Lập niên biểu các sự kiện chính trong lịch sử Trung Quốc từ năm 1949 đến năm 2000?
Lời giải:
Thời gian Sự kiện
1946 -1949 Diễn ra cuộc nội chiến giữa Quốc dân đảng và Đảng cộng sản. Cuộc nội chiến kết thúc, toàn bộ lục địa Trung Quốc được giải phóng.
1/10/1949 Nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa được thành lập, do Mao Trạch Đông đứng đầu.
1949 -1959 10 năm đầu xây dựng chủ nghĩa xã hội, đạt được những thành tựu bước đầu.
1959 - 1978 Đất nước rơi vào tình trạng bất ổn về kinh tế, chính trị, xã hội.
12/1978 Đặng Tiểu Bình đề ra đường lối đổi mới được Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc thông qua, mở đầu cho công cuộc cải cách mở cửa. Đường lối này được nâng lên thành đường lối chung của Đại hội XII, XIII.
1979 - 2000 Nền kinh tế Trung Quốc tiến bộ nhanh chóng, đạt tốc đọ tăng trưởng cao, đời sống nhân dân được cải thiện rõ rệt.
