ChemSketch – phần mềm hỗ trợ vẽ công thức, phương trình và tính toán cân bằng hóa học
ACD/ChemSketch – phần mềm hỗ trợ vẽ công thức, phương trình và tính toán cân bằng hóa học hoàn toàn miễn phí
Hôm nay, chúng tôi sẽ giới thiệu với các nhà trường, giáo viên về phần mềm ACD/ChemSketch. ACD/ChemSketch được dùng để vẽ hoặc thiết kế đồ họa dùng trong bộ môn Hóa học. Một đặc điểm hết sức nổi bật của phần mềm này là nó được phát hành hoàn toàn miễn phí. Thêm vào đó module
ACD/Labs mở rộng có nhiều tính năng tiện ích giúp các nhà hóa học vẽ nguyên tử, phản ứng, biểu đồ, các tính toán đặc trưng của hóa học, thiết kế các bản báo cáo và trình chiếu chuyên nghiệp.
ACD/ChemSketch bao gồm 2 chế độ làm việc chính sau:
Structure: Các kiểu vẽ dành cho việc thiết kế cấu trúc hóa học và tính toán các đặc trưng của chúng.
Draw: Các kiểu vẽ văn bản và thiết lập đồ họa.
Chúng ta có thể lựa chọn một trong hai phương pháp vẽ và thiết kế với
trên thanh công cụ general toolbar hoặc sử dụng phím SPACEBAR để chuyển từ trạng thái draw (vẽ) sang Structure (thiết kế)
Trong trạng thái Structure chúng ta sẽ thấy các thanh công cụ cấu trúc, tra cứu, nguyên tử .
Chức năng chủ yếu của thanh công cụ nguyên tử (Atoms toolbar) là vẽ, chỉnh sửa các ký hiệu nguyên tố trong bảng hệ thống tuần hoàn với số oxi hóa cao nhất hoặc hợp chất mà nguyên tố lựa chọn có số oxi hóa cao nhất.
Ví dụ khi bạn lựa chọn C thì hợp chất được vẽ sẽ là CH4.
Thanh công cụ cấu trúc (Structure toolbar) chủ yếu thể hiện các cách vẽ các liên kết, góc xoay, dấu, cân bằng, tính toán trong công thức cấu tạo hoặc phản ứng hóa học.
Ví dụ: Viết phản ứng A+ B --> C+D và tính toán các thông số liên quan.
Đối với, thanh công cụ tra cứu (References toolbar) mang đến một thư viện các gốc hay các công thức tiêu biểu đã được thiết kế sẵn trong máy. Chỉ cẩn lựa chọn chúng cho mục đích vẽ của bạn.
Ví dụ: Bạn vẽ các hợp chất có gốc là mạch vòng bezen ...
Trong trạng thái Draw chúng ta sẽ thấy các thanh công cụ vẽ (Draw toolbar), chỉnh sửa (Edit toolbar) và thanh công cụ chức năng chung (General toolbar).
Thanh công cụ vẽ (Draw toolbar) có chứa nhiều tính năng hỗ trợ cho việc vẽ những hình đơn giản và cơ bản như vuông, tròn, hình chữ nhật, mũi tên và đánh chữ vào trong văn bản…
Những lệnh quen thuộc như sao chép, mở văn bản, sao lưu văn bản, xóa …được thể hiện trên thanh công cụ chung (General toolbar).
Các tính năng trên thanh công cụ chỉnh sửa (Edit) cho phép việc xoay đối tượng nắm ngang, thẳng đứng, căn chỉnh đối tượng phía trên, phía dưới, ở giữa, bên trái bên phải….
Ứng dụng các tính năng trên để thiết kế và vẽ công thức cấu tạo Hóa học, tính toán phản ứng hóa học…
Ví dụ 1: Vẽ công thức hóa học sau
Các bước thực hiện để vẽ công thức cấu tạo trên
1. Lựa chọn đồng thời chức năng draw normal và carbon. Nhắp chuột vào màn hình làm việc được công thức
2. Nhắp đúp chuột vào công thức vừa mới tạo ta được công thức cấu tạo
3. Chọn một trong hai đoạn của công thức cấu tạo . Vừa nhắp chuột vừa kéo công thức mới được vẽ có dạng
4. Chọn Oxygen trên thanh công cụ vẽ nguyên tố chọn đoạn và nhắp chuột ta được công thức 5.
5. Từ công thức 5 ta đưa chuột vào nối đơn và nhắp chuột tại vị trí lựa chọn sẽ xuất hiện nối đôi. Công thức cấu tạo 6.
6. Dùng References toolbar và chọn benzen. Nháy chuột vào vị trí cần liên kết ta được công thức số 7.
7. Chọn nguyên tố F từ thanh công cụ vẽ nguyên tử và nhắp chuột vào vị trí cần liên kết. Ta được công thức mong muốn.
Ví dụ 2: Công thức này biểu thị Br có thể thay thế vào bất kỳ một trong 5 nguyên tử C của công thức toluen (methylbenzene).
Các bước thực hiện như sau:
1. Lựa chọn nguyên tử C trên thanh công cụ nguyên tử, nháy vào vị trí mà bạn muốn gốc CH3- đính vào. (2-3)
2. Chọn toàn bộ công thức cấu tạo của toluen. Chọn tính năng hộp thoại define Markush Mass diffe… xuất hiện.
3. Điền những thông số thích hợp (Br) ta được công thức (6)
Phần mềm cũng hỗ trợ việc tính toán các thông số hóa học trong một công thức ở dạng đơn chất hoặc hợp chất. Các thông số được hỗ trợ tính toán trong một công thức.
This image has been resized. Click this bar to view the full image. The original image is sized 523x311 and weights 41KB.
Ví dụ 3: Tính toán các thông số trong công thức hóa học Mn và C4H10
1. Chọn nguyên tố Mn từ bảng tuần hoàn hóa học. Vẽ nguyên tử Mn trên màn hình hiện hành.
2. Lựa chọn nguyên tử Mn bằng thanh công cụ
3. Chọn tính năng calculate từ tools. Kết quả tính toán hiện ra trong bảng kết quả tính toán (calculation result)
4. Chọn những kết quả bạn cần quan tâm
5. Chọn nút Copy to Editor . Số liệu tính toán của nguyên sẽ hiện bên cạnh nguyên tố đó.
Thực hiện các bước tương tự như trên với công thức C4H10 ta sẽ có các kết quả
Ví dụ 4: Tính toán các thông số trong phản ứng hóa học 1. Thiết kế phản ứng hóa học bằng các chức năng khác 2. Chọn nút công cụ , chọn mũi tên phản ứng
3. Hộp thoại tính toán xuất hiện với các thông số tính toán như + Công thức phân tử, khối lượng phân tử
+ Hằng số K + Khối lượng mol + Nồng độ
+Thể tích
+ Khối lượng riêng + Hiệu suất phản ứng
Nháy đúp và các ô tương ứng và điền những thông số mà bạn có rồi ấn Enter.
4. Kết quả hiện trên mặt văn bản hiện hành và ngay ở bên dưới phản ứng hóa học . Mô tả bằng hình vẽ.
Đặc biệt phần mềm ACD/ChemSketch còn có tính năng chuyển hình ảnh các công thức cấu tạo từ hình anh 2D sang hình ảnh 3D một cách nhanh chóng. Nhờ đó mà chúng ta có thể nhìn thấy cấu trúc không gian của công thức cấu tạo mà mình nghiên cứu.
Ví dụ 5: Chuyển hình ảnh của công thức cấu tạo từ hình ảnh 2D sang hình ảnh 3D.
1. Lựa chọn công thức cấu tạo cùng chuyển đổi 2. Chọn tính năng copy to 3D
3. Hình ảnh 3D hiện lên trên màn hình giao diện.
Có thể lựa chọn nhiều kiểu thể hiện và cách thức xoay trên thanh công
Để biết thêm chi tiết và có thể tải phần mềm các thầy cô vui lòng truy cập vào trang:
http://violet.vn/ongdongheo
Vào thư mục Phần mềm để download về dùng nhé.
