Ngày soạn : / /2018 Tiết 40 Ngày giảng: ...
BÀI 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THỂ KỶ XIX
I. Mục tiêu
1. Kiến thức: HS nắm được:
- Nguyên nhân, diến biến cuộc phản công tại kinh thành Huế 5/7/1885 đó là sự kiện mở đầu phong trào Cần Vương.
- Nắm được những nét khái quát của phong trào Cần Vương.
- Vai trò của các văn thân, sĩ phu yêu nước trong phong trào Cần Vương.
2. Kỹ năng
- Sử lược đồ, phân tích sự kiện lịch sử
- Kĩ năng sống: Giao tiếp, tư duy sáng tạo, thể hiện sự tự tin 3. Thái độ
- Giáo dục học sinh lòng yêu nước, tinh thần chiến đấu chống Pháp của các văn thân sĩ phu yêu nước.
- Biết ơn những năm thân, sĩ phu đã hy sinh cho độc lập tự do 4. Năng lực hướng tới
- Năng lực tự học, năng lực tư duy, năng lực nhận xét II. Chuẩn bị
- GV: SGK, SGV, lược đồ điện tử cuộc phản công quân Pháp tại kinh thành Huế, tài liệu tham khảo.
- HS: SGK, đọc và trả lời câu hỏi SGK III. Phương pháp/KT
- PP: Thuyết trình, hỏi đáp, trực quan,...
- KT: Nhóm, đặt câu hỏi, trình bày 1 phút IV/ Tiến trình tổ chức dạy và học
1. ổn định tổ chức (1p) 2. Kiểm tra bài cũ ( 5’)
* Câu hỏi: Nêu nội dung hiệp ước Hác Măng và Pa- tơ -nốt? Hậu quả của việc triều đình kí kết hai bản Hiệp ước trên?
* Đáp án:
- Hiệp ước Hắc- Măng:
+ Triều đình Huế thừa nhận nền bảo hộ của Pháp ở Bắc kì và Trung Kì,...(1,5 điểm) + Công sứ Pháp ở các tỉnh Bắc Kì thường xuyên kiểm soát các công việc của các quan lại triều đình ,....(1,5 điểm)
+ Mọi việc giao thiệp với nước ngoài đều do Pháp nắm,..( 1,5 điểm) + Triều đình Huế phải rút quân đội ở Bắc Kì về Trung Kì (1,5 điểm) - Hiệp ước Pa- tơ -nốt:
+ Giống hiệp ước Hắc Măng, chỉ sửa đổi đôi chút về danh giới khu vực Trung Kì (2 điểm) - Hậu quả :
+ Chấm dứt sự tồn tại của triều đại phong kiến nhà Nguyễn,....(2 điểm) 3. Bài mới
GV giới thiệu bài (1p)
Ở tiết trước các em đã tìm hiểu cuộc kháng chiến của nhân ta chống pháp và thấy được thái độ của triều đình nhà Nguyễn với dân tộc. Tìm hiểu nội dung Hiệp ước
Hác-măng và Hiệp ước Pa-tơ-nốt. Bài học hôm nay, chúng ta tìm hiểu tiếp cuộc phản công kinh thành Huế của phái chủ chiến và phong trào Cần Vương như thế nào?
Hoạt động của thầy và trò Nội dung
HĐ1 (12p)
- Mục tiêu học sinh nắm được cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885
- PP: Đàm thoại, nêu vấn đề, thảo luận
- KT: hỏi trả lời, chia nhóm, trình bày 1 phút, giao nhiệm vụ - Phương tiện SGK, SGV, tài liệu tham khảo, lược đồ điện tử - Cách tiến hành
? Sau Hiệp ước 1884 nội bộ triều đình Huế đã bị phân hóa như thế nào?
- Triều đình đầu hàng thực dân Pháp nhưng trong triều đình có một bộ phận chống Pháp, khôi phục lại nền độc lập, ráo riết chuẩn bị cuộc kháng chiến khi có thời cơ
? Nguyên nhân nào dẫn đến cuộc phản công quân Pháp tại kinh thành Huế?
HS trả lời trong sgk/125
- Phái chủ chiến đứng đầu là Tôn Thất thuyết cùng với các quan lại trong phe chủ chiến quyết tâm chiến đấu chống Pháp đến cùng
GV chiếu chân dung Tôn Thất Thuyết
? Em biết gì về Tôn Thất Thuyết?
GV đã giao nhiệm vụ từ tiết trước, học sinh báo cáo lại kết quả tìm hiểu ở nhà
- Tôn Thất Thuyết (1839 – 1913), biểu tự Đàm Phu , là quan phụ chính đại thần, nhiếp chính dưới triều Dục Đức, Hiệp Hòa, Kiến Phúc và Hàm Nghi của triều đại nhà Nguyễn trong lịch sử Việt Nam.
- Ông là người đã phế lập Dục Đức, Hiệp Hòa, Kiến Phúc và Hàm Nghi trong một thời gian ngắn của lịch sử, gây nên một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng bên trong hoàng tộc. Khi thất bại trong một cuộc binh biến năm 1885, Tôn Thất Thuyết đã đưa Hàm Nghi đi Quảng Trị và chính ông nhân danh Hàm Nghi đã ra chiếu Cần Vương, kêu gọi chống Pháp nổi tiếng.
GV cho học sinh xem một đoạn clip về danh tướng Tôn Thất Thuyết
? Sự chuẩn bị của phái chủ chiến như thế nào?
- Xây dựng lực lượng, căn cứ Tân Sở, tích trữ lương thảo, khí giới thành lập quân đội...
- Trừng trị những kẻ có xu hướng thân Pháp đưa hàm Nghi lên ngôi.
? Em có nhận xét gì về việc làm của phái chủ chiến?
I. Cuộc phản công của phải chủ chiến tại kinh thành Huế. Vua Hàm Nghi ra "Chiếu cần vương".
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885
* Hoàn cảnh:
- Sau điều ước 1883 - 1884 triều đình đầu hàng thực dân Pháp chủ trương chống Pháp.
* Nguyên nhân:
- Phái chủ chiến trong triều đình do Tôn Thất Thuyết đứng đầu mạnh tay hành động.
* Sự chuẩn bị:
- Xây dựng lực lượng, căn cứ Tân Sở, tích trữ lương thảo, khí giới thành lập quân đội...
- Đưa Hàm Nghi lên ngôi vua.
- Chuẩn bị phản công.
- Trao đổi theo nhóm bàn: (2’)
- Đó là việc làm thể hiện lòng yêu nước, căm thù giặc Pháp và quyết tâm chiến đấu để giành lại nền độc lập cho nước nhà.
? Có ý kiến cho rằng phái chủ chiến nổi dậy chống Pháp, đây là cơ hội cho nhân dân ta phối hợp với triều đình chống Pháp? Em có đồng tình ý kiến trên không? Vì sao?
- HS thảo luận cặp đôi (2’)
- Các đưa ra ý kiến của mình, các nhóm khác nhận xét, đánh giá, giáo viên nhận xét.
? Thái độ và hành động của thực dân Pháp trước những việc làm của phe chủ chiến?
+ Thực dân Pháp lo sợ, tìm mọi cách để tiêu diệt phái chủ chiến.
? Trình bày diễn biến cuộc phản công của phái chủ chiến tại kinh thành Huế ?
Sử dụng lược đồ điện tử
- GV tường thuật diễn biến trên lược đồ
- HS theo dõi và trình bày lại diễn biến trên lược đồ.
GV:- Đêm khói lửa kinh thành Huế.
- Ngày giỗ chung của ND thành Huế.
...
...
- HĐ2 (11p)
- Mục tiêu học sinh nắm được phong trào Cần Vương - PP: Đàm thoại nêu vấn đề, thuyết trình
- KT: Động não, đặt câu hỏi
- Phương tiện SGK, SGV, tài liệu tham khảo, máy chiếu - Cách tiến hành
Chiếu lược đồ
? Những nguyên nhân nào dẫn đến phong trào Cần Vương bùng nổ?
HS trả lời trong SGK/126
GV giới thiệu trên lược đồ về cuộc rút chạy khỏi kinh thành Huế ra căn cứ Tân Sở.
Giới thiệu H.89 vua hàm Nghi
- GV giao nhiệm vụ HS tìm hiểu từ tiết trước - HS báo cáo kết quả tìm hiểu
- Hàm Nghi (3 tháng 8 năm 1872 – 4 tháng 1 năm 1943), tên thật Nguyễn Phúc Ưng Lịch, là vị Hoàng đế thứ tám của nhà Nguyễn, triều đại phong kiến cuối cùng trong lịch sử Việt Nam.
- Là em trai của vua Kiến Phúc, năm 1884 Hàm Nghi được các phụ chính đại thần Nguyễn Văn Tường và Tôn Thất
* Diễn biến: sgk/ 125
2. Phong trào Cần Vương.
* Nguyên nhân.
- Vụ biến kinh thành thất bại.
- Ngày 13/8/1885 Tôn Thất Thuyết thay vua Hàm Nghi ra chiếu Cần Vương.
- > Phong trào Cần Vương bùng nổ.
Thuyết đưa lên ngôi ở tuổi 13. Sau khi cuộc phản công tại kinh thành Huế thất bại năm 1885, Tôn Thất Thuyết đưa ông ra ngoài và phát chiếu Cần Vương chống thực dân Pháp.
- Nhân danh ông, Tôn Thất Thuyết đã phát động phong trào Cần Vương, kêu gọi văn thân, nghĩa sĩ giúp vua, giúp nước. Phong trào này kéo dài đến năm 1888 thì Hàm Nghi bị bắt. Sau đó, ông bị đem an trí ở Alger (thủ đô xứ Algérie) và qua đời tại đây năm 1943 vì bệnh ung thư dạ dày. Do áp lực của Pháp nên nhà Nguyễn không lập miếu hiệu cho ông.
Ngày nay, lịch sử Việt Nam xem ông cùng với các vua chống Pháp gồm Thành Thái, Duy Tân là ba vị vua yêu nước trong thời kỳ Pháp thuộc.
Chiếu bản Chiếu Cần Vương
? Em hiểu thế nào là “Chiếu Cần Vương”? Nêu tác dụng và ý nghĩa của “Chiếu Cần Vương”?
- HS giải thích
- Nêu tác dụng: cổ vũ phong trào đấu tranh, làm cho thực dân Pháp lo sợ
? Vì sao Chiếu cần Vương được đông đảo nhân dân hưởng ứng?
- Thảo luận nhóm (3’)
- Các nhóm thảo luận, nhận xétbáo cáo kết quả - GV nhận xét
+ Đó là lời kêu gọi tâm huyết của một ông vua trẻ tuổi có tinh thần yêu nước và khảng khải chống Pháp. Ông đã đứng về phía nhân dân và ủng hộ nhân dân, ủng hộ phái chủ chiến chống Pháp mong muốn giành độc lập dân tộc trong khi triều đình huế nhu nhược, cam tâm làm tay sai cho Pháp. Chiếu Cần Vương phù hợp với tâm tư nguyện vọng của nhân dân vì vậy nhân dân tham gia động đảo.
? Trình bày diễn biến phong trào Cần Vương?
Chiếu lược đồ
GV trình bày diễn biến phong trào Cần Vương trên lược đồ - HS trình bày lại diễn biến
? Tại sao PT chỉ nổ ra ở Bắc Trung Kì?
HS trả lời
-Vì Nam Kì là xứ tự trị của Pháp - HS đọc phần chữ nhỏ SGK
? Kết cục giai đoạn 1 của PT Cần Vương như thế nào?
HS trả lời trong sgk
GV Hàm Nghi chính thực Vua Trung Còn như Đồng Khánh là ông vua Xằng".
* Diễn biến:
- Chia thành 2 giai đoạn: (1885- 1888);
(1888 - 1896)
- Giai đoạn 1 (1885 - 1888), phong trào bùng nổ khắp Bắc Kì, Trung Kì (từ Thanh Hóa - Thái Bình)
4. Củng cố (2p)
-Nguyên nhân dẫn đến phong trào Cần Vương?
- Trình bày các giai đoạn phát triển của phonng trào Cần Vương?
- Làm bài tập ( bảng phụ)
5. Hướng dẫn về nhà (3p)
- Các em về nhà học bài và trả lời các câu hỏi trong SGK - Chuẩn bị tiếp phần II.
+ Tìm hiểu về các cuộc khởi nghĩa Ba Đình, Bãi Sậy, Hương Khê. Tìm hiểu các địa danh này.
+ Nguyên nhân, diễn biến, kết quả của các cuộc khởi nghĩa: Ba Đình, Bãi Sậy, Hương Khê.
+ Trong số các cuộc khởi nghia trên cuộc khởi nghĩa nào là tiêu biểu nhất, vì sao?
+ Đọc sưu tầm tài liệu V/ Rút kinh nghiệm
...
...
...
...
.
