Điều kiện kinh tế, xã hội huyện Minh Hóa

Dân số toàn huyện năm 2015 là 49 nghìn người, trong đó lực lượng trong độ tuổi lao động là 27 nghìn người, chiếm 55,1%; lao động đang làm việc trong các ngành kinh tế: 10 nghìn người, chiếm37% (lao động làm việc trong ngành nông, lâm, ngư nghiệp 15 nghìn người, chiếm 55,5%; công nghiệp và xây dựng 1 nghìn người, chiếm 3,7%; dịch vụ 1 nghìn người, chiếm 3,7%). Giai đoạn 2010 - 2015 giải quyết việc làm cho 6 - 7,2 vạn lao động, bình quân mỗi năm giải quyết việc làm cho 1 - 1,2 vạn lao động

Tính đến năm 2017 toàn huyện có 51 nghìn người sinh sống ở 15 xã và 01 thị trấn với 135 bản, thôn và 12.343 hộ, mật độ dân số trung bình là 33 người/km². Toàn địa bàn huyện có 9.059 người dân tộc thiểu số cùng sinh sống chiếm 17,3% dân số toàn huyện. Minh Hóa có dân tộc Kinh chiếm đasố và các dân tộc ít người Bru- Vân Kiều, Chứt tập trung tại các xã biên giới (Dân Hóa, Thượng Hóa, Hóa Sơn). Do điều kiện tự nhiên khắc nghiệt nên cơ sở vật chất hạ tầng kinh tế, xã hội cũng như đời sống của nhân dân còn rất nhiều thiếu thốn, khó khăn. Tuy vậy, người dân Minh Hóa không chỉ nhận biết khó khăn mà còn dám đối mặt với những gian nan vất vả mà còn có tầm nhìn xa, tin tưởng vào những lợi thế của huyện để vươn lên.

Nhìn chung, mức sống của dân cư toàn huyện còn thấp, những năm gần đây, nhận được sự quan tâm của Đảng và chính quyền các cấp bộ mặt kinh tế của huyện đã có sự chuyển biến tích cực. Khoa học công nghệ bước đầu được áp dụng vào quá trình sản xuất và sinh hoạt của người dân.

Trường Đại học Kinh tế Huế

b. Tình hình kinh tế

Tình hình kinh tế của huyện giữ được tốc độ tăng trưởng khá qua hàng năm.

Kinh tế tăng trưởng bình quân đạt 9%/năm; cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực (công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và xây dựng chiếm 27,2%; nông, lăm, ngư nghiệp chiếm 33,7%; thương mại, dịch vụ chiếm 39,1% trong tổng giá trị sản xuất).

Năm 2016, sản xuất nông nghiệp phát triển tương đối ổn định. Tổng giá trị sản xuất tăng 14,4% so với năm 2015. Trong đó, giá trị sản xuất nông, lâm, thủy sản tăng 11,5%; thương mại, dịch vụ dần đáp ứng nhu cầu đời sống của người dân, tổng mức bán lẻ hàng hóa tăng 19,3%, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, xây dựng tăng 11,3%

so với năm 2015.

Đến năm 2017, tổng giá trị sản xuất ước thực hiện 604.827 triệu đồng, đạt 100,2% kế hoạch, tăng 6,1% so với năm 2016; tổng sản lượng lương thực 8.316 tấn, đạt 82,15% so với kếhoạch, bằng 90% so với năm 2016; tổng đàn gia súc 36.950 con, đạt 100% so với kế hoạch.

Thu ngân sách trên địa bàn huyện đạt 23.296 triệu đồng, đạt 102% dự toán giao (trong đó thu cân đối ngân sách 13.296 triệu đồng, đạt 104% dự toán giao), chi ngân sách 525,981 tỷ đồng, thu nhập bình quân theođầu người đạt 8,7 triệu đồng/người; tỷ lệ hộ nghèo 28,57% (3.507/12.274 hộ), giảm 7,31% so với năm 2016; tỷ lệ hộ gia đình sử dụng nước hợp vệ sinh 76%, đạt 100% kế hoạch...

Phát huy lợi thế về du lịch, huyện đã vàđang chú trọng việc tôn tạo các di tích lịch sử như: Cổng Trời, đèo Mụ Dạ, trận địa Nguyễn Viết Xuân, cửa khẩu quốc tế Cha Lo, đè Đá Đẽo, ngầm Rinh, Khe Ve, khu du lịch sinh thái thác Mơ, đình Kim Bảng, thác Bụt, giếng Tiên và các hang động Tú Làn, Tố Mộ để thu hút du khách. Với những cảnh quan và địa danh sẵn có, trong tương lai Minh Hóa sẽ là điểm đến lý tưởng về du lịch văn hóa, sinh thái và hang động. Tranh thủ sự giúp đỡ đầu tư, phối kết hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan trong tỉnh để phát triển ngành “công nghiệp không khói”, huyện từng bước xây dựng hệ thống các dịch vụ, tour du lịch khép kín Nhật Lệ - Đá Nhảy - Cảng biển Hòn La - cửa khẩu quốc tế Cha Lo - Thác Mơ - Di sản thế giới Vườn quốc gia Phong Nha Kẻ Bàng - Nhật Lệ.

Trường Đại học Kinh tế Huế

Huyện cũng khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia hoạt động thương mại - dịch vụ - du lịch, đẩy nhanh tốc độ lưu thông hàng hóa để đáp ứng nhu cầu của nhân dân. Từ đó, từng bước mở rộng giao lưu kinh tế với các nước trong khu vực Đông Dương, nhất là các nước bạn Lào và vùng Đông Bắc Thái Lan, trên cơ sở phát huy lợi thế, hiệu quả của tuyến đường xuyên Á, cảng Hòn La, cảng Vũng Áng.

Đặc biệt trung tâm thương mại cửa khẩu quốc tế Cha Lo hình thành và đi vào hoạt động có hiệu quả trở thành đầu mối quan trọng cho việc giao lưu hàng hóa với các nước Lào, Thái Lan.

Ngoài ra, huyện còn tổ chức thực hiện có hiệu quả các chương trình phát triển tiểu thủ công nghiệp và ngành nghề nông thôn, chương trình phát triển du lịch góp phần phát triển kinh tế của huyện.

c. Cơ sở hạ tầng

Minh Hoá là huyện có nhiều tiềm năng và thế mạnh. Huyện có cửa khẩu quốc tế Chalo- Nà Phàu các đầu mối và tuyến giao thông quan trọng đi qua như đường Hồ Chí Minh chạy suốt chiều dài của huyện, đường 12C là tuyến đường ngắn nhất nối các tỉnh vùng Đông Bắc Thái Lan qua Lào, về QL1A, đến cảng biển Hòn La (Quảng Bình), cảng Vũng Áng (Hà Tĩnh).

Giao thông của huyện đã được đầu tư xây dựng khá nhiều, thông qua việc lồng ghép giữa thực hiện Nghị quyết của Tỉnh ủy với các Chương trình 135, 134, Chương trình kiên cố hóa trường học, Nghị quyết 30a của Chính phủ.

Huyện Minh Hóa có 2 tuyến đường quốc lộ quan trọng chạy qua (đường Hồ Chí Minh, quốc lộ 2A), cửa khẩu Cha Lo và khu kinh tế cửa khẩu Cha Lo.

Bên cạnh đó, Minh Hoá còn có nhiều di tích lịch sử như đèo Đá Đẽo, Mụ Dạ, Ngầm Rinh, Khe Ve, Chalo, Cổng Trời…, các khu rừng tự nhiên, sơn thuỷ hữu tình có thể xây dựng thành khu du lịch sinh thái như hang động Tú Làn ở Tân Hóa, Thác Mơ ở Hoá Hợp, Nước Rụng ở Dân Hoá, phía Bắc đèo Đá Đẽo và các hang động ở Thượng Hoá, Hoá Tiến, Hoá Thanh. Đây là điều kiện thuận lợi phát triển sản xuất hàng hoá, thương mại, dịch vụ xuất nhập khẩu, thúc đẩy quan hệ hợp tác, giao lưu kinh tế giữa địa phương với các vùng kinh tế trong tỉnh, trong nước và quốc tế. Phát huy thế mạnh đó, trong những năm qua, Minh Hoá đã từng bước "thay da, đổi thịt", mang trong mình nguồn sức sống mới, sinh lực mới.

Trường Đại học Kinh tế Huế

Những bước phát triển vững mạnh trong kinh tế đã kéo theo sự chuyển biến lớn lao trong văn hóa- xã hội. Đến nay toàn bộ các xã, thị trấn được phủ song truyền thanh, truyền hình và internet. Cho tới thời điểm này toàn huyện có 01 Trung tâm Y tế dự phòng, 01 bệnh viện đa khoa khu vực, 16/16 xã, thị trấncó trạm y tế với trang thiết bị cơ bản đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh cho nhân dân.

d. Tình hìnhvăn hóa- xã hội

Văn hóa- xã hội có bước phát triển. Chất lượng giáo dục và đào tạo được nâng lên, cơ sở vật chất được tăng cường. Đến nay, Minh Hóa có 100% số xã có trường tiểu học, 70% số xã có trường trung học cơ sở; 75% số xã, thị trấn đạt chuẩn phổ cập giáo dục tiểu học, 93,8% số xã, thị trấn đạt chuẩn phổ cậpgiáo dục trung học cơ sở. Công tác chăm sóc sức khoẻ cho nhân dân ngày càng được chú trọng đầu tư, nhất là kết cấu hạ tầng phục vụ cho việc khám chữa bệnh, thực hiện các chương trình y tế quốc gia có hiệu quả. Hiện có 12/16 xã, thị trấn đạt chuẩn quốc gia về y tế.Tỷ suất sinh hàng năm giảm từ 0,7-0,8%.

Hoạt động văn hóa, thông tin, thể thao ngày càng phong phú và đa dạng; các thiết chế văn hóa và cơ sở vật chất tiếp tục được đầu tư xây dựng, dần đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa của nhân dân. Phong trào xây dựng gia đình văn hóa, làng văn hóa phát triển rộng khắp và dần đi vào chiều sâu. Công tác xóa đói giảm nghèo và thực hiện các chính sách xã hội đãđược quan tâm, chăm lo. Tính đến cuối năm 2016, thông qua triển khai thực hiện Chương trình quốc gia giải quyết việc làm và lồng ghép các chương trình, dự án… đã giải quyết vốn vay giải quyết việc làm, cho vay vốn ưu đãi, hỗ trợ sản xuất và nhàở đối với người nghèo, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa với tổng kinh phí trên 50 tỉ đồng.

Đặc biệt, nhằm bảo đảm an sinh xã hội và tạo sinh kế cho đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống trên địa bàn, huyện Minh Hóa tiếp tục thực hiện tốt các chính sách hỗ trợ sản xuất và đời sống của người dân thông qua việc triển khai các chương trình, dự án như: giao đất, giao rừng; hỗ trợ tín dụng phát triển sản xuất lâm nghiệp; đẩy mạnh chương trình 135, chương trình 30a; định canh định cư, hỗ trợ các xã biên giới nên đời sống của bà con ngày càng được cải thiện.

Trường Đại học Kinh tế Huế

Về thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, toàn huyện hiện có 15/15 xã công bố quy hoạch, 15/15 xã đã được phê duyệt quy hoạch khu trung tâm, 15/15 xãđã cắm mốc chỉ giới quy hoạch. Hiện tại, huyện Minh Hóa có 4 xã đạt từ 10-15 tiêu chí, 9 xã đạt từ 5-8 tiêu chí, còn 2 xã (Hồng Hóa và Thượng Hóa) đạt dưới 5 tiêu chí. Nhìn chung, các xã đang tích cực triển khai xây dựng các hạng mục công trình theo các tiêu chí nông thôn mới, nhất là xã Quy Hóa (đạt 16/19 tiêu chí) phấn đấu cuối năm 2016 đạt chuẩn nông thôn mới.

Cùng với sự phát triển về kinh tế, xã hội, quốc phòng an ninh trênđịa bàn huyện ngày càng được giữ vững.

Từ những phân tích trên có thể nhận thấy những lợi thế của huyện:

- Vị trí địa lý thuận lợi cho việc phát triển nông nghiệp chung và ngành lâm nghiệp nói riêng đặc biệt là rừng kinh tế.

- Huyện Minh Hóa có 2 tuyến đường quốc lộ quan trọng chạy qua (đường Hồ Chí Minh, quốc lộ 2A), cửa khẩu Cha Lo và khu kinh tế cửa khẩu Cha Lo là tiền đề để phát triển kinh tế hàng hóa.

- Một số xã cóđiều kiện đất đai phù hợp phát triển đồng cỏ phục vụ chăn nuôi đàn gia súc (Tân Hóa, Thượng Hóa)

- Huyện Minh Hóa có nguồn nhân lực dồi dào là lực lượng lao động sẵn có để khai thác tiềm năng nông, lâm nghiệp và các ngành khác.

Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi huyện Minh Hóa đã vàđang phải đối mặt với những khó khăn như:

- Điều kiện tự nhiên khá khắc nghiệt với mua khô nóng và hạn gây thiếu nước cho sinh hoạt và sản xuất. Mùa mưa gây lũ lụt cộng với địa hìnhđồi núi dốc đât đai dễ bị xói mòn, rửa trôi.

- Là huyện miền núi vùng cao sẽ khó khăn cho việc giao lưu hàng hóa, văn hóa với các huyện và tỉnh khác trong nước.

- Xuất phát điểm của huyện thấp đại đa số kinh tế còn ở dạng tự nhiên không có tích lũy ban đầu để dân cư mở rộng sản xuất nâng cao đời sống. Chất lượng dân trí còn thấp so với địa bàn khác, đội ngũ cán bộ khuyến nông, khuyến lâm, khuyến ngư trình độ vẫn còn hạn chế và hoạt động bán chuyên trách. Các biện pháp để đẩy mạnh phát triển kinh tế chưa được cụ thể nên hiệu quả đạt được chưa cao.

Trường Đại học Kinh tế Huế