CHƯƠNG III : QUANG HỌC
HĐ 4: Củng cố – Hướng dẫn về nhà Củng cố
I, Nguồn phát ra ánh sáng trắng và ánh sáng màu
1, Các nguồn phát ra ánh sáng trắng
Học sinh trả lời thống nhất ghi vào vở nguồn phát ra ánh sáng trắng là
- Mặt trời ( trừ buổi bình minh và hoàng hôn ) - Các đèn dây đốt khi nóng sáng bình thường - Các đèn ống ( ánh sáng lạnh)
2, Các nguồn ánh sáng màu
Ví dụ như : Nguồn ánh sáng màu như bếp củi màu đỏ, bếp ga tốt màu xanh , đèn hàn màu xanh sẫm
135
-Ngoài ra yêu cầu hs tìm ví dụ thêm trong thực tế
HĐ3 : Ngiên cứu cách tạo ra ánh sáng màu bằng tấm lọc màu
-
GV yêu cầu hs làm TN như tài liệu yêu cầu và ghi lại kết quả vào vở-Thay tấm lọc màu đỏ thứ hai bằng tấm lọc màu xanh
-Dựa vào kết quả TN, yêu cầu hs thực hiện C1 -Thực hiện nhanh : Thay tấm lọc màu đỏ bằng tấm lọc màu xanh , dặt tiếp tấm lọc màu xanh sau tấm lọc màu đỏ
- Yêu cầu hs so sánh kết quả TN
-HS phát biểu cả lớp trao đổi , GV chuẩn hoá lại kiến thức
- Yêu cầu hs trả lời câu C2
- Nếu hs không trả lời được thì gợi ý cho hs tấm lọc màu đỏ truyền ánh sáng màu đỏ đi qua thì có hấp thụ ánh sáng màu đỏ không ?
II, Tạo ra ánh sáng màu bằng tấm lọc 1 – Thí nghiệm :
Thí nghiệm 1 :
Chiếu một chùm ánh sáng trắng qua tấm lọc màu đỏ được ánh sáng màu đỏ
Thí nghiệm 2 :
Chiếu ánh sáng màu đỏ qua tấm lọc màu đỏ được ánh sáng màu đỏ
Thí nghiệm 3 :
Chiếu ánh sáng màu đỏ qua tấm lọc màu xanh
được ánh sáng màu tối.
- Học sinh nêu kết quả thí nghiệm 2 – Các thí nghiệm tương tự
Học sinh trao đổi nhóm rút ra nhận xét 3 – Kết luận
(SGK- trang 138)
C2: - Chiếu ánh sáng trắng qua tấm lọc màu nào thì cho ánh sánh màu của tấm lọc đó đi qua. Trong chùm sáng trắng có ánh áng đỏ, tấm lọc màu đỏ cho ánh sáng đỏ đi qua.
-Tấm lọc màu đỏ không hấp thụ ánh sáng đỏ nên chúm sáng đỏ đi qua được tấm lọc màu đỏ.
-Tấm lọc màu xanh hấp thụ mạnh các ánh sáng màu không phải là màu xanh, nên ánh sáng đỏ khó đi qua tấm lọc màu xanh và ta thấy tối.
HĐ 4: Vận dụng - Củng cố – Hướng dẫn về nhà Vận dụng
- Trả lời các câu hỏi C3 C4
III, Vận dụng.
Hoạt động cá nhân trả lời yêu cầu nêu được C3 : ánh sáng màu đỏ , vàng ở các đèn sau và các đèn báo rẽ của xe máy được tạo ra bằng cách chiếu ánh sáng trắng qua vỏ nhựa màu đỏ hay vàng . Các vỏ nhựa này đóng vai trò như tấm lọc màu
C4 : Một bể nhỏ trong suốt, đựng nước màu có thể coi như một tấm lọc màu
3 – Củng cố
-ánh sáng mặt trời và các đèn có dây tóc nóng sáng phát ra là ánh sáng trắng -Có một số nguồn phát ra trực tiếp ánh sáng màu
-Có thể tạo ra ánh sáng màu bằng cách chiếu chùm ánh sáng trắng qua tấm lọc màu 4 – Hướng dẫn về nhà
- Học bài làm bài tập sách bài tập - Đọc mục : Có thể em chưa biết - Học thuộc phần ghi nhớ SGK
-
Xem bài 53: Sự phân tích ánh sáng trắng===============*****================
Ngày giảng: 10/4/2019 TIẾT 61- BÀI 53
SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG A, Mục tiêu
1. Kiến thức;
-Phát biểu được định nghĩa ; Trong chùm ánh sáng trắng có chứa nhiều chùm ánh sáng màu khác nhau
-Trình bày được TN phân tích ánh sáng trắng bằng lăng kính để rút ra kết luận ; Trong chùm ánh sáng trắng có chứa nhiều chùm ánh sáng màu
-Trình bày và phân tích được TN phân tích ánh sáng trắng bằng đĩa CD để rút ra kết luận về sự phân tích ánh sáng trắng
2. Kỹ năng:
-Phân tích hiện tượng phân tích ánh sáng trắng và ánh sáng màu qua các TN
-Vận dụng kiến thức thu thập được giải thích các hiện tượng như cầu vồng , bong bóng xà phòng ... dưới ánh sáng trắng
3. Thái độ;
- Có ý thức vệ sinh phòng học trước và sau TH để đảm bảo an toàn cho sức khoẻ và vệ sinh môi trường sạch sẽ.
* Các kỹ năng sống cơ bản được giáo dục:
- Tư duy: thu thập và xử lý thông tin qua các thí nghiệm, bài viết để tìm hiểu về các hiện tượng trong thực tế và các kiến thức liên quan.
- Giao tiếp: Trình bày suy nghĩ/ ý tưởng, lắng nghe/phản hồi tích cực, giao tiếp và hợp tác khi làm việc nhóm.
- Làm chủ bản thân, có trách nhiệm gìn giữ và bảo vệ môi trường sống, của quê hương đất nước.
- Tự nhận thức: Thể hiện sự tự tin khi trình bày.
4. Định hướng năng lực hình thành:
- Năng lực thực nghiệm, tự học, tự nghiên cứu.
- Năng lực hợp tác trong hoạt động nhóm, Năng lực diễn đạt, giao tiếp.
- Năng lực sử dụng ngôn ngữ vật lý. Năng lực vận dụng kiến thức liên môn.
B, Chuẩn bị:
-GV: Giáo án, SGK, tài liệu tham khảo
TBDH: Lăng kính tam giác đều , Một màn chắn trên có khe hẹp . Bộ lọc màu đỏ , xanh , nửa đỏ , nửa xanh . Đĩa C D Đèn ống , Nguồn sáng , Biến thế nguồn , Dây dẫn
- HS: SGK, dồ dùng học tập.
C. Hoạt động trên lớp:
1. Tổ chức:
9A1:………... 9A2: ……… 9A3: ………
2. Bài mới:
Hoạt động của thầy Hoạt động của trò
HĐ 1: Tổ chức- kiểm tra bài cũ
*) Kiểm tra
- HS1: Chữa bài tập 52 – 2 và 52- 3 HS2: Chữa bài tập 52- 4
*) Đặt vấn đề : có nhiều vật có màu sắc rất lung ling như cầu vồng, bong bóng xà phòng . Tại sao lại có nhiều màu sắc ở các vật đó
Hai học sinh lên bảng trình bày bài kiểm tra HS1 : 52 . 2 : a - 3 b - 2 c - 1 d - 4 52. 3 : màu vàng
HS 2: 52 . 4 :
a, Màu đen . Đó là vì ás trắng được hắt lên từ tờ giấy sau khi đi qua tấm lọc A màu đỏ thì thành ás màu đỏ. ás đó không đi qua được tấm lọc B màu xanh, nên ta thấy tối đen
b, Nếu cho ás đi qua tấm lọc B trước rồi mới qua tấm lọc A thì hiện tượng sẽ sảy ra như trên và ta vẫn thấy tờ giấy màu đen
HĐ 2 : Tìm hiểu sự phân tích một chùm ánh sáng trắng bằng lăng kính
137
-Yêu cầu hs đọc tài liệu tìm hiểu lăng kính là gì ?
-GV thông báo thêm : lăng kính là một khối trong suốt có ba gờ
-Yêu cầu hs tìm hiểu TN
-yêu cầu hs tiến hành TN theo các bước đã tìm hiểu
-yêu cầu các nhóm trình bày kết quả TN . Nếu nhóm nào không thực hiện được GV trợ giúp -Hoạt động cá nhân trả lời câu C1 > Sau khi hs trả lời xong GV giới thiệu hình ảnh quan sát đ-ược đđ-ược chụp ở bìa 3 SGK
-Hoạt động nhóm TN 2
-GV yêu cầu hs nêu hiện tượng sau đó GV chuẩn lại kiến thức
-HS có nhận xét gì?
-Hoạt động nhóm trả lời câu hỏi C3 C4 -Yêu cầu hs rút ra kết luận
I – Phân tích một chùm ánh sáng trắng bằng lăng kính
1 - Thí nghiệm
-Hs đọc tài liệu trả lời ghi vào vở : Lăng kính là một khối trong suốt có ba gờ song song
Thí nghiệm 1 :
-Hs làm TN ( Hoạt động nhóm )
-Kết quả : Quan sát sau lăng kính thấy có một dải nhiều màu
- Hoạt động cá nhân trả lời câu C1 yêu cầu nêu được : Dải màu có nhiều màu nằm sát cạnh nhau từ đỏ, da cam, vàng, lục, lam, chàm, tím 2 - Thí nghiệm 2 :
-HS làm TN theo yêu cầu + Thay tấm lọc màu đỏ + Thay tấm lọc màu xanh + Thay tấm lọc đỏ và xanh
-HS nêu hiện tượng và ghi lại kết quả -HS trả lời câu C2:
+ Khi chắn khe K bằng tấm lọc màu đỏ thì ta thấy có vạch đỏ, bằng tấm lọc màu xanh có vạch xanh, hai vạch này không mằm cùng một chỗ.
+ Khi chắn khe K bằng tấm lọc nửa trên màu đỏ nửa dưới màu xanh thì ta thấy đồng thời cả hai vạch đỏ và xanh mằm lệch nhau.
-Thảo luận nhóm trả lời câu C3 C4 yêu cầu nêu được
+ C3 : ý 2
+ C4 : Trước lăng kính ta chỉ có một dải sáng trắng, sau lăng kính ta thu được nhiều giải sáng màu Như vậy lăng kính đã phân tích dải sáng trắng thành nhiều dải sáng màu.
3 - Kết luận :
(SGK-trang 140)
HĐ 3 : Tìm hiểu sự phận tích ánh sáng trắng bằng sự phản xạ trên đĩa C D
-Hoạt động nhóm tìm hiểu TN -Tiến hành TN
-Thả luận nhóm trả lời câu hỏi C5 C6
- HS kết luận về hiện tợng gì trong bài ?
II – Phân tích một chúm ánh sáng trắng bằng sự phản xạ trên đĩa CD
1 – Thí nghiệm 3 :
-Hoạt động nhóm tìm hiểu TN
-Tiến hành TN theo các bước đã tìm hiểu
-Thảo luận nhóm trả lời câu hỏi C5 C6 yêu cầu nêu được
C5 : Trên đĩa CD có nhiều dải màu từ đỏ đến tím, nhìn theo phương này có ás màu này, nhín theo phương khác có ás màu khác
C6 :
+, ás chiếu tới đĩa CD là ánh sáng trắng +, ás từ đĩa CD đến mắt ta là ánh sáng màu +, Trước khi đến đĩa CD chùm sáng là chùm sáng trắng, sau khi phản xạ trên đĩa CD ta thu được nhiều chùm sáng màu khác nhau truyền theo các phương khác nhau thí nghiệm 3 cũng là thí
Gọi ba học sinh trả lời
nghiệm phân tích ánh sáng trắng 2, Kết luận:
(SGK- trang 140) III – Kết luận chung:
( SGK- trang 141)
HĐ 4: Vận dụng - Củng cố – Hướng dẫn về nhà 1-Vận dụng
- Trả lời các câu hỏi C7 C9 IV, Vận dụng
Hoạt động cá nhân trả lời yêu cầu nêu được C7 : Chiếu chùm ás trắng qua tấm lọc màu đỏ ta được ás màu đỏ. Ta có thể coi tấm lọc màu đỏ tách ás màu đỏ ra khỏi chùm ás trắng . Nếu thay tấm lọc màu đỏ bằng tấm lọc màu xanh ta được ás màu xanh . Cứ như vậy cho các tấm lọc khác màu , ta sẽ biết được trong chùm ás trắng có những màu nào.
Đây cũng là một cách phân tích ás trắng C9 : Bong bóng xà phòng , váng dầu ...
3. Củng cố
- Có thể phân tích một chùm ás trắng thành những chùm ás màu khác nhau bằng cách cho chùm ás trắng đi qua một lăng kính hoặc phản xạ trên đĩa C D
- Trong chùm ás trắng có chứa nhiều chùm ás màu khác nhau 4. Hướng dẫn về nhà
- Học bài làm bài tập sách bài tập - Đọc mục : Có thể em chưa biết - Học thuộc phần ghi nhớ SGK
-
Xem bài 55: Màu sắc các vật dưới ánh sáng trắng và ánh sáng màu===============*****================
139
Ngày giảng: 12/4/2019