Tác phẩm :

- Bài thơ đợc viêt bằng chữ Nôm, theo thể TNTT. Bài thơ có hai tầng nghĩa rất rõ nét. Cụ thể :

+ Tả thực chiếc bánh trôi nớc.

tính

- Là một thuộc tính của ngôn ngữ văn chương , thi ca nói chung .

- Nghĩa thứ 1 : về nd miêu tả bánh trôi nước - Nghĩa thứ 2 : thuộc về nd phản ánh phẩm chất và thân phận của người phụ nữ trong xh cũ

+ NghÜa Èn dô : nãi vÒ phÈm chÊt, th©n phËn cña ngêi phô n÷ trong x· héi xa.

II t×m hiÓu néi dung v¨n b¶n

? Qua lêi t¶ thùc cña bµi th¬ vÒ chiÕc b¸nh tr«i

níc, em h·y h×nh dung vÒ nã. : 1. Líp nghÜa thùc :Miêu tả bánh trôi nước:

Qua ngòi bút tài tình của Hồ Xuân Hơng, cái bánh trôi nớc không đơn thuần chỉ là cái bánh bình thờng mà còn trở thành 1 ẩn dụ thể hiện cuộc đời và số phận của ngời phụ nữ trong xã hội phong kiến

? Những đặc điểm nào của chiếc bánh trôi nớc gợi liên tởng đến phẩm chất ngời phụ nữ?

? Hai câu thơ đầu gợi cho cho em có sự liên tợng nào đến ngời phụ nữ?

? Cấu trúc thơ “ vừa.. lại vừa” có ý nghĩa gì trong việc biểu đạt?

? Dựa vào những từ ngữ nào trong hai câu đầu

trắng, trũn, chỡm, nổi.

- Bánh màu trắng, đợc nặc nặn thành từng viên tròn, Khi luộc bánh chìm xuống rồi nổi lên,...

- Chiếc bánh rắn hay nát tuỳ thuộc vào tay ngời làm nó.. Nhân bánh đợc làm bằng đờng phên nên có màu đỏ đậm.

2. Lớp nghĩa bóng. Vẻ đẹp của người phụ nữ - Hỡnh thể: đẹp, duyờn dỏng.

Đặc điểm bên ngoài, bên trong, sự chìm nổi của chiếc bánh đã gợi liên tởng đến phẩm chất và sự thăng trầm thờng có ở ngời phụ trong XH xa.

- Trắng , tròn, bảy nổi ba chìm …..Thành ngữ

mà em biết đợc đây là bài thơ nói về thân phận ngời phụ nữ?

- Thõn phận: bấp bờnh

? Khi ví thân phận mình với chiếc bánh trôi nớc, ngời phụ nữ bộc lộ tình cảm gì?

- P/chất: trong trắng, son sắt.

thuần việt

=>gợi liên tởng đến hỡnh thể xinh đẹp ,vẻ đẹp trong trắng, tinh khiết xinh xăn, hoàn hảo,...

nhưng cuộc đời trôi nổi , bấp bênh ba chìm bảy nổi.

- Cấu trúc thơ “ vừa ,...lại vừa” gợi tả vẻ đẹp đa dạng , của ngời phụ nữ, đồng thời bộc lộ niềm tự hào về thân em.

- Dựa vào cụm từ “ thân em”, mô típ này thờng nói về thân phận ngời phụ nữ và thành ngữ “ ba chìm bảy nổi “ thờng gợi đến thân phận trôi nổi, bấp bêng của ngời phụ nữ.

Rắn nỏt …tay kẻ nặn …..vẫn giữ tấm lũng son

=> Phẩm chất cao quớ , sắc son , thuỷ chung tỡnh nghĩa .

- Khi ví thân phận mình với bánh trôi nớc, ngời phụ nữ bộc lộ niềm thơng thân

? Qua đó, em có nhận xét gì về ngời phụ nữ trong thơ Hồ Xuân Hơng?

? Cấu trúc thơ “ mặc dầu ... mà” có ý nghĩa gì

nhng vẫn rất tự hào về thân phận của mình, và mặc dù bị vùi dập nhng rất tự tin vào phâmt giá trong trắng của mình.

- => Đó là ngời phụ nữ vừa đẹp, vừa tự tin và có bản lĩnh và cá tính.

trong việc biểu đạt nội dung?

? Từ đó em hãy khái quat lại nội dung của toàn bài thơ? Gv: Bài thơ Bánh trôi nớc đã cho ta thấy hình thể xinh đẹp, phẩm chất trong trắng son sắt, cùng thân phận chìm nổi của ngời phụ nữ VN xa 1 cách sâu sắc. Với bài thơ này, nữ sĩ Hồ Xuân Hơng đã 2 lần hoá thân, vừa làm chiếc bánh trôi, vừa nhân danh ngời phụ nữ để tự sự với bạn đọc, truyền tới bạn đọc những tình cảm trong sáng, nhân đạo. Bánh trôi nớc đúng là 1 áng văn chơng đa nghĩa độc đáo.

? Qu bài thơ, em hiểu thêm điều gì về con ngời

- Cấu trúc “ mặc dù ...mà” , có tác dụng nhấn mạnh, khẳng định phẩm chất bên trong, tâm hồn cao đẹp của ngời phụ nữ và lòng tự tin của họ tr-ớc hoàn cảnh.

=> Bài thơ mợn hình ảnh chiếc bánh trội nớc để phẩn ánh thân phận và phẩm chất của ngời phụ nữ trong XH xa. Đây còn là tiếng nói phản kháng XH coi thờng, chà đạp cuộc sống của ng-ời phụ nữ và khẳng định niềm tin vào phẩm giá ngời - phụ nữ dù trong hoàn cảnh bị vùi dập.

- Qua bài thơ ta hiểu bà Hồ Xuân Hơng là con ngời chìm nổi nhng có cá tính mạnh mẽ, nhân

bà Hồ Xuân Hơng? cách cứng cỏi, luôn tự tin vào phảm giá của mình bất chấp hoàn cảnh trớ trêu.

3. Hoạt động luyện tập III. tổng kết