14 - Điều hòa hoạt động gen
Câu 1. Cấu trúc của Ôpêrôn bao gồm những thành phần nào?
A. Gen điều hòa, vùng khởi động, vùng chỉ huy.
B. Gen điều hòa, nhóm gen cấu trúc, vùng chỉ huy.
C. Vùng khởi động, nhóm gen cấu trúc, vùng chỉ huy.
D. Gen điều hòa, nhóm gen cấu trúc, vùng khởi động.
Câu 2. Opêrôn Lac của E coli ở trạng thái hoạt động khi:
A. môi trường xuất hiện lactôzơ B. khi gen điều hòa (R) hoạt động C. môi trường không có lactôzơ D. môi trường thừa prôtêin ức chế.
Câu 3. Đối với hoạt động của Opêron - Lac ở vi khuẩn E.coli, chất cảm ứng (lactôzơ) có vai trò:
A. hoạt hóa ARN- pôlimêraza B. ức chế gen điều hòa C. hoạt hóa vùng khởi động D. vô hiệu hóa prôtêin ức chế
Câu 4. Trong có chế điều hoà hoạt động gen của opêron Lac ở E coli prôtêin ức chế do gen điều hoà tổng hợp có chức năng
A. gắn vào vùng vận hành (O) để khởi động quá trình phiên mã của các gen cấu trúc B. gắn vào vùng vận hành (O) để ức chế quá trình phiên mã của các gen cấu trúc C. gắn vào vùng khởi động (P) để ức chế quá trình phiên mã của các gen cấu trúc D. gắn vào vùng khởi động (P) để khởi động quá trình phiên mã của các gen cấu trúc
Câu 5. Trâu, bò, ngựa, thỏ … đều ăn cỏ nhưng lại có protein và các tính trạng khác nhau do:
A. Có ADN khác nhau về trình tự sắp xếp các nucletit.
B. Do cơ chế tổng hợp protein khác nhau.
C. Bộ máy tiêu hoá của chúng khác nhau.
D. Do có quá trình trao đổi chất khác nhau.
Câu 6. Chức năng của gen điều hoà là:
A. kích thích hoạt động điều khiển tổng hợp prôtêin của gen cấu trúc
B. tạo tín hiệu để báo hiệu kết thúc quá trình điều khiển tổng hợp prôtêin của gen cấu trúc C. kiểm soát hoạt động của gen cấu trúc thông qua các sản phẩm do chính gen điều hoà tạo ra D. luôn luôn ức chế quá trình điều khiển tổng hợp prôtêin của các gen cấu trúc
Câu 7. Ở sv nhân sơ, Operon là:
A. Nhóm gen cấu trúc có liên quan về chức năng phân bố thành từng cụm có chung một gen điều hoà
B. Nhóm gen cấu trúc phân bố liền nhau tập trung thành từng cụm
C. Nhóm các gen chỉ huy cùng chi phối các hoạt động của một gen cấu trúc
D. Nhóm các gen cấu trúc có chức năng khác nhau phân bố thành từng cụm có chung một gen điều hoà
Câu 8. Đặc điểm nào sau đây không phải là đặc điểm của vùng điều hoà trên gen cấu trúc?
A. Nằm ở đầu 3' của gen
B. Là nơi liên kết của enzim ARN- polymeraza.
C. Chứa trình tự nuclêôtit điều hoà quá trình phiên mã.
D. Mang tín hiệu kết thúc phiên mã.
Câu 9. Ôpêron là
A. một nhóm gen ở trên 1 đoạn ADN có liên quan về chức năng, có chung một cơ chế điều hoà.
B. một đoạn phân tử AND có một chức năng nhất định trong quá trình điều hoà.
C. một đoạn phân tử axit nuclêic có chức năng điều hoà hoạt động của gen cấu trúc.
D. một tập hợp gồm các gen cấu trúc và gen điều hoà nằm cạnh nhau.
Câu 10. Ở opêron Lac, khi có đường lactôzơ thì quá trình phiên mã diễn ra vì lactôzơ gắn với:
A. chất ức chế làm cho nó bị bất hoạt B. vùng vận hành, kích hoạt vùng vận hành.
C. enzim ARN pôlimêraza làm kích hoạt enzim này.
D. prôtêin điều hoà làm kích hoạt tổng hợp prôtêin.
Câu 11. Trong cơ chế điều hòa hoạt động của Operon Lac ở vi khuẩn E.coli,gen điều hòa có vai trò:
A. Trực tiếp kiểm soát hoạt động của gen cấu trúc B. Tổng hợp Protein ức chế
C. Tổng hợp Protein cấu tạo nên enzim phân giải Lactôzơ D. Hoạt hóa enzim phân giải Lactôzơ
Câu 12. Cơ chế điều hòa hoạt động của opêron Lac khi có lactôzơ là:
A. Bất hoạt prôtêin ức chế, hoạt hóa opêron phiên mã tổng hợp enzim phân giải lactôzơ.
B. Cùng prôtêin ức chế bất hoạt vùng chỉ huy, gây ức chế phiên mã.
C. Làm cho enzim chuyển hóa nó có hoạt tính tăng lên nhiều lần.
D. Là chất gây cảm ứng ức chế hoạt động của opêron, ức chế phiên mã.
Câu 13. Ở sinh vật nhân thực tham gia điều hòa hoạt động của gen còn có các gen gây tăng cường và gen gây bất hoạt. Các gen gây tăng cường tác động lên :
A. gen điều hòa làm tăng sự phiên mã B. gen cấu trúc làm tăng cường sự phiên mã C. gen vận hành làm gen này hoạt động
D. vùng khởi động làm khởi động quá trình phiên mã
Câu 14. Điều hoà hoạt động của gen ở sinh vật nhân sơ diễn ra chủ yếu ở giai đoạn : A. phiên mã. B. dịch mã và biến đổi sau dịch mã.
C. phiên mã và biến đổi sau phiên mã. D. dịch mã.
Câu 15. Trong cấu trúc của Operon Lac, vùng vận hành là nơi : A. mang thông tin quy định cấu trúc protein ức chế.
B. ARN polimeraza bám vào và khởi đầu quá trình phiên mã.
C. protein ức chế có thể liên kết làm ngăn cản sự phiên mã.
D. chứa thông tin mã hóa các axit amin.
Câu 16. Sự phân hoá về chức năng trong ADN như thế nào ?
A. Chỉ 1 phần nhỏ ADN mã hoá thông tin di truyền còn đại bộ phận đóng vai trò điều hoà;
B. Chỉ 1 phần nhỏ ADN mã hoá thông tin di truyền còn đại bộ phận đóng vai trò điều hoà hoặc không hoạt động;
C. Chỉ 1 phần nhỏ ADN mã hoá các thông tin di truyền còn đại bộ phận không hoạt động;
D. Chỉ 1 phần nhỏ ADN không hoạt động còn đại bộ phận mã hoá các thông tin di truyền;
Câu 17. Trong mô hình cấu trúc của Operon Lac, vùng khởi động là nơi : A. prôtêin ức chế có thể liên kết vào để ngăn cản quá trình phiên mã.
B. mang thông tin quy định cấu trúc prôtêin ức chế.
C. ARN pôlymeraza bám vào và khởi đầu phiên mã.
D. mang thông tin quy định cấu trúc các enzim tham gia vào các phản ứng phân giải đường lăctôzơ.
Câu 18. Cấu trúc opêron ở sinh vật nhân sơ gồm:
A. Vùng khởi động, vùng vận hành, các gen cấu trúc Z, Y, A
B. Gen điều hòa, gen vận hành, gen khởi động, các gen cấu trúc Z, Y, A C. Các gen điều hòa, các gen vận hành và các gen cấu trúc Z, Y, A D. Gen điều hòa, gen khởi động, các gen cấu trúc Z, Y, A
Câu 19. Ở người, gen tổng hợp 1 loại mARN được lặp lại tới 200 lần, đó là biểu hiện điều hoà hoạt động ở cấp độ:
A. Sau dịch mã B. Khi dịch mã C. Lúc phiên mã D. Trước phiên mã
Câu 20. Điều hòa hoạt động của gen chính là
A. điều hòa lượng mARN, tARN, rARN tạo ra để tham gia tổng hợp protein.
B. điều hòa lượng enzim tạo ra để tham gia tổng hợp protein.
C. điều hòa lượng sản phẩm của gen đó được tạo ra.
D. điều hòa lượng ATP cần thiết cho quá trình tổng hợp protein.
Câu 21. Trong cơ chế điều hòa hoạt động của opêron Lac ở E.coli, khi môi trường không có lactôzơ thì prôtêin ức chế sẽ ức chế quá trình phiên mã bằng cách
A. liên kết vào gen điều hòa. B. liên kết vào vùng vận hành.
C. liên kết vào vùng khởi động. D. liên kết vào vùng mã hóa.
Câu 22. Theo giai đoạn phát triển của cá thể và theo nhu cầu hoạt động sống của tế bào:
A. Chỉ có một số ít gen trong tế bào hoạt động B. Tất cả các gen trong tế bào đều hoạt động C. Phần lớn các gen trong tế bào hoạt động
D. Tất cả các gen trong tế bào: lúc đồng loạt hoạt động, khi đồng loạt dừng
Câu 23. Sự điều hòa biểu hiện gen ở sinh vật nhân sơ khác với sinh vật nhân thực ở:
A. Có sự tham gia của operon B. Có sự tham gia của gen tăng cường.
C. Có sự tham gia của gen điều hòa D. Chủ yếu điều hòa ở mức phiên mã
Câu 24. Cơ chế điều hoà sinh tổng hợp protein ở mức trước phiên mã là trường hợp nào sau đây
A. Tổng hợp các loại ARN cần thiết
B. Enzim phiên mã tương tác với vùng khởi đầu
C. Phân giải các loại protein không cần thiết sau khi phiên mã
D. Nhắc lại nhiều lần các gen tổng hợp loại protein mà tế bào có nhu cầu lớn
Câu 25. Khi nào thì cụm gen cấu trúc Z, Y, A trong opêron Lac ở E. coli không hoạt động?
A. Khi trong tế bào không có lactôzơ. B. Khi môi trường có hoặc không có lactôzơ.
C. Khi môi trường có nhiều lactôzơ D. Khi trong tế bào có lactôzơ.
Câu 26. Trong tế bào khả năng hoạt động của các gen là khác nhau, sự khác nhau đó là do sự hoạt động của các gen phụ thuộc vào
A. điều kiện sống của cá thể và khả năng tìm kiếm thức ăn của từng cá thể.
B. chế độ dinh dưỡng và điều kiện môi trường sống xung quanh cá thể.
C. giai đoạn phát triển của cá thể và theo nhu cầu hoạt động sống của tế bào.
D. nhu cầu dinh dưỡng và điều kiện sức khoẻ của cá thể trước môi trường sống.
Câu 27. Thực chất của quá trình điều hoà hoạt động gen là điều hoà A. lượng sản phẩm của gen được tạo ra.
B. lượng prôtêin ức chế được tạo ra từ gen điều hoà.
C. sự hoạt động của vùng khởi động và vùng vận hành.
D. quá trình dịch mã tổng hợp nên prôtêin.
Câu 28. Theo mô hình điều hoà hoạt động gen ở E.coli thì chức năng của vùng vận hành trong opêron lac là
A. là vị trí tương tác với prôtêin ức chế (chất cảm ứng).
B. là vị trí tương tác với enzim ARN pôlimeraza.
C. là vị trí tương tác với enzim ARN pôlimeraza.
D. là nơi tổng hợp nên prôtêin ức chế (chất cảm ứng).
Câu 29. Trong cơ chế điều hòa hoạt động ở sinh vật nhân sơ, vai trò của gen điều hòa là gì?
A. Nơi tiếp xúc với enzim ARN pôlimeraza. B. Mang thông tin quy định prôtein ức chế.
C. Mang thông tin quy định enzim ARN pôlimeraza. D. Nơi liên kết với prôtein điều hòa.
Câu 30. Theo F.Jacôp và J.Mônô, trong mô hình cấu trúc của opêron Lac thì vùng khởi động (promotor) là
A. trình tự nuclêôtit đặc biệt, tại đó prôtêin ức chế có thể liên kết làm ngăn cản sự phiên mã.
B. nơi mà ARN pôlimeraza bám vào và khởi đầu phiên mã tổng hợp nên ARN thông tin.
C. vùng khi hoạt động sẽ tổng hợp nên prôtêin ức chế, prôtêin này có khả năng ức chế quá trình phiên mã.
D. vùng khi hoạt động sẽ tổng hợp nên prôtêin, prôtêin này tham gia vào quá trình trao đổi chất của tế bào hình thành nên tính trạng.
ĐÁP ÁN & LỜI GIẢI CHI TIẾT Câu 1: C
Cấu trúc Operol lac bao gồm các thành phần: P, O, Z, Y, A.
P: vùng khởi động, nơi gắn của ARN polymeraza để phiên mã.
O: vùng vận hành (vùng chỉ huy), nơi gắn của Protein ức chế để ngăn cản quá trình phiên mã.
Z, Y, A. Nhóm gen cấu trúc.
Câu 2: A
bình thường gen điều hòa R luôn tổng hợp protein ức chế,protein này gắn vào vùng vận hành O và do đó quá trình phiên mã không xảy ra. Khi môi trường xuất hiện lactozo thì lactozo gắn vào protein ức chế và làm biến đổi cấu hình không gian của nó,do đó protein ức chế không thể gắn vào vùng vận hành nữa và do đó các gen của Operom Lac hoạt động
Câu 3: D
lactozo liên kết với protein ức chế và làm biến đổi cấu hình không gian của protein này và do đó protein ức chế không thể liên kết vào vùng vận hành nữa
Câu 4: B Câu 5: A Câu 6: C
Gen điều hòa R - tạo ra Protein ức chế, kiểm soát hoạt động của Operol Lac.
Khi môi trường có chất cảm ứng: Chất cảm ứng sẽ liên kết với Protein ức chế làm Protein ức chế bị bất hoạt, không ngăn cản quá trình phiên mã được → quá trình phiên mã diễn ra.
Khi môi trường không có chất cảm ứng. Protein ức chế bám vào vùng vận hành O làm ngăn cản quá trình phiên mã, ARN pol không trượt để phiên mã được.
Câu 7: A
Operol gồm P, O và nhóm gen cấu trúc có liên quan về chức năng, phân bố thành từng cụm và có chung 1 gen điều hòa.
Operol Lac gồm có: P, O, Z, Y, A. Trong đó:
P: vùng vận hành.
O: vùng vận hành.
Z, Y, A: nhóm gen cấu trúc Câu 8: D
Gen cấu trúc gồm 3 vùng, tính từ đầu 3' mạch mã gốc của gen trình tự các vùng: điều hòa, mã hóa, kết thúc.
Vùng điều hòa, nằm ở đầu 3' mạch mã gốc của gen, chứa trình tự nucleotide điều hòa quá trình phiên mã...
D. Sai, mang tín hiệu kết thúc phiên mã là vùng kết thúc.
Câu 9: A Câu 10: A
Cơ chế điều hòa gen ở Operol Lac:
+ Khi môi trường có Lactozo, Lacto sẽ liên kết với protein ức chế làm Protein ức chế bị bất hoạt, không bám vào vùng vận hành O nên quá trình phiên mã diễn ra.
+ Khi môi trường không có lactozo, Protein ức chế do gen điều hòa R phiên mã ra sẽ được gắn vào vùng vận hành O, làm ngăn cản quá trình phiên mã.
Câu 11: B
Trong cơ chế điều hòa hoạt động của Operol Lac ở vi khuẩn E.coli gen điều hòa (R) có vai trò tổng hợp protein ức chế.
P: vùng khởi động, nơi gắn của ARN polymeraza.
O: vùng vận hành, nơi gắn của Protein ức chế.
Z, Y, A. nhóm gen cấu trúc Câu 12: A
Khi có đường lacto, lacto sẽ liên kết với Protein ức chế làm biến đổi cấu hình không gian của Protein → Protein không bám được vào vùng vận hành O → Không ngăn cản dc quá trình phiên mã → các gen cấu trúc dc phiên mã.
Câu 13: A Câu 14: A
Sinh vật nhân sơ kô có NST nên k cần mở xoắn để thực hiện phiên mã Dịch mã hơn nữa SV nhân sơ gen liên tục nên kô cần cắt bỏ mÂRN để hoàn thiện
--> nó chỉ đjều hòa ở mức độ phiên mã tức là để xem gen đó có phiên mã và dịch mã thành sản phẩm hay kô thôi
Câu 15: C
Cấu trúc của một Operol Lac: P, O, Z, Y, A.
Trong mô hình Operol Lac, vùng khởi động P là nơi ARN pol bám vào để khởi đầu phiên mã.
Vùng vận hành (O) là nơi gắn của Protein ức chế làm ngăn cản quá trình phiên mã.
Nhóm gen cấu trúc Z, Y, A: quy định tổng hợp các enzyme phân giải lacto.
Câu 16: B
Trong tế bào chỉ có khoảng 5% ADN tham gia mã hóa thông tin di truyền,phần còn lại đóng vai trò điều hòa hoạt động của gen hoặc tham gia cấu tạo nên các thành phần đặc biệt của hệ gen như intron,trình tự đặc biệt,...
Câu 17: C
Cấu trúc của một Operol Lac: P, O, Z, Y, A.
Trong mô hình Operol Lac, vùng khởi động P là nơi ARN pol bám vào để khởi đầu phiên mã.
Vùng vận hành (O) là nơi gắn của Protein ức chế làm ngăn cản quá trình phiên mã.
Nhóm gen cấu trúc Z, Y, A: quy định tổng hợp các enzyme phân giải lacto.
Câu 18: A
Theo mô hình operol Lac thì cấu trúc 1 operol có cac vùng. Vùng khởi động (P)- Vùng vận hành(O)- vùng gen cấu trúc (Z, Y, A)
Câu 19: D
lặp gen nó xảy ra ở giai đoạn trc phiên mã nên gọi là điều hòa trc phiên mã Câu 20: C
Hoạt động của gen chịu sự kiểm soát của cơ chế điều hòa.
Cơ chế điều hòa gen chính là điều hòa lượng sản phẫm của gen đó được tạo ra nhiều hay ít.
Mỗi gen quyg giai đoạn phát triển của cá thể và nhu cầu hoạt động sống của tế bào mà các gen hoạt động khác nhau.
Câu 21: B
Cơ chế điều hòa hoạt động của operol Lac ở Ecoli khi môi trường không có Lactozo thì protein ức chế bám vào vùng vận hành (O) làm ngăn cản quá trình phiên mã.
Khi môi trường có Lactozo, lacto liên kết với protein ức chế bám protein ức chế bị bất hoạt → quá trình phiên mã diễn ra.
Câu 22: A
Trong tế bào chứ hệ gen với đầy đủ các gen nhưng các gen hoạt động khác nhau theo các giai đoạn phát triển của cá thể và theo nhu cầu, hoạt động sống của tế bào.
Do quá trình điều hòa gen nên hoạt động của gen khác nhau.
Câu 23: D Câu 24: D
Điều hòa gen là điều hòa hoạt động của gen. Điều hòa sinh tổng hợp protein ở mức trước phiên mã là việc nhắc lại nhiều lần các gen tổng hợp loại protein mà tế bào có nhu cầu lớn
Câu 25: A
Gen cấu trúc Z, Y, A không hoạt động khi tế bào không có lacto → protein ức chế bám vào vùng vận hành O → không phiên mã
Câu 26: C
Đối với các tế bào nhân thực thì ở các giai đoạn sống khác nhau nhu cầu đối với mỗi loại protein khác nhau rất nhiều và hoạt động sống của tế bào cũng thay đổi và do đó sự điều hòa hoạt động của gen rất phức tạp hay hoạt động của các gen thay đổi là vì đó
Câu 27: A
thực chất của quá trình điều hòa hoạt động gen là điều hòa lượng sản phẩm của gen tạo ra. sgk cơ bản trang 15
Câu 28: A
Trong mô hình điều hòa hoạt động gen ở E.coli thì vùng vận hành (O) là nơi gắn của Protein ức chế, có tác dụng kiểm soát quá trình phiên mã. Protein ức chế gắn vào O → không phiên mã.
Protein ức chế bị bất hoạt và không gắn vào O → phiên mã.
Câu 29: B
Trong cơ chế điều hòa hoạt động của Operol Lac ở vi khuẩn E.coli gen điều hòa (R) có vai trò tổng hợp protein ức chế.
P: vùng khởi động, nơi gắn của ARN polymeraza.
O: vùng vận hành, nơi gắn của Protein ức chế.
Z, Y, A. nhóm gen cấu trúc.
Câu 30: B
Trong cơ chế điều hòa hoạt động của Operol Lac ở vi khuẩn E.coli gen điều hòa (R) có vai trò tổng hợp protein ức chế.
P: vùng khởi động, nơi gắn của ARN polymeraza.
O: vùng vận hành, nơi gắn của Protein ức chế.
Z, Y, A. nhóm gen cấu trúc.
