T VËN DôNG T¦ T¦ëNG Hå CHÝ MINH VÒ TÝN NG¦ìNG, T¤N GI¸O TRONG THêI K× §æI MíI

VËN DôNG T¦ T¦ëNG Hå CHÝ MINH VÒ

TÝN NG¦ìNG, T¤N GI¸O TRONG THêI K× §æI MíI

­ t­ëng Hå ChÝ Minh vÒ tÝn ng­ìng, t«n gi¸o trong thêi k× ®æi míi lµ mét trong nh÷ng bé phËn quan träng trong hÖ thèng t­ t­ëng cña Ng­êi vÒ c¸c vÊn ®Ò nh­: ®éc lËp d©n téc g¾n liÒn víi chñ nghÜa x· héi; vÒ §¶ng céng s¶n ViÖt Nam; vÒ ®¹i ®oµn kÕt; vÒ qu©n sù;

Nhµ n­íc cña d©n, do d©n, v× d©n; vÒ V¨n hãa vµ ®¹o ®øc, vµ vÒ tÝn ng­ìng, t«n gi¸o, v.v... T­ t­ëng nµy ®· ®­îc §¶ng vµ Nhµ n­íc ta vËn dông vµo thùc tiÔn c¸ch m¹ng ViÖt Nam, lµ mét trong nh÷ng nh©n tè gãp phÇn cñng cè vµ x©y dùng khèi ®¹i ®oµn kÕt toµn d©n, lµm nªn chiÕn th¾ng gi¶i phãng d©n téc, thèng nhÊt ®Êt n­íc; æn ®Þnh chÝnh trÞ, ph¸t triÓn kinh tÕ trong thêi k× ®æi míi.

T×m hiÓu vÒ t­ t­ëng cña Hå ChÝ Minh vÒ tÝn ng­ìng, t«n gi¸o, bµi viÕt chñ yÕu

®Ò cËp ®Õn ®oµn kÕt l­¬ng - gi¸o, hßa hîp d©n téc qua mét sè v¨n b¶n h­¬ng

­íc vµ sù vËn dông t­ t­ëng Êy trong cuéc sèng cña ng­êi C«ng gi¸o ViÖt Nam thêi k× ®æi míi.

1. Vµi nÐt vÒ t­ t­ëng ®oµn kÕt t«n gi¸o, hßa hîp d©n téc.

T­ t­ëng ®oµn kÕt t«n gi¸o cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh cã thÓ thÊy râ trong mét sè c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt, tr­íc hÕt lµ S¾c lÖnh sè 22C, do Chñ tÞch Hå ChÝ Minh kÝ ngµy 18/02/1946, vÒ Ên ®Þnh nh÷ng ngµy TÕt, ngµy kØ niÖm lÞch sö vµ

NguyÔn ThÞ QuÕ H­¬ng^(*) ngµy lÔ t«n gi¸o, trong ®ã cã nh÷ng quy

®Þnh hµi hßa vÒ nh÷ng ngµy lÔ cña c¸c t«n gi¸o; Råi S¾c lÖnh 234/SL do Chñ tÞch Hå ChÝ Minh kÝ ngµy 14/6/1955 ®· thÓ hiÖn tÝnh nhÊt qu¸n l©u dµi cña chÝnh s¸ch t«n träng tù do tÝn ng­ìng, t«n gi¸o cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta. VÒ nguyªn t¾c, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®ßi hái c¸c tæ chøc t«n gi¸o ph¶i ho¹t ®éng trong khu«n khæ ph¸p luËt, theo quy

®Þnh t¹i ®iÒu 14 (ch­¬ng IV) S¾c lÖnh vÒ t«n gi¸o sè 234 do Ng­êi kÝ: “C¸c tæ chøc t«n gi¸o ph¶i tu©n thñ theo ph¸p luËt cña n­íc ViÖt Nam d©n chñ céng hßa, nh­ mäi tæ chøc kh¸c cña nh©n d©n”⁽¹⁾.

Trªn c¬ së nguyªn t¾c Êy, c¸c vÊn ®Ò n¶y sinh trong quan hÖ gi÷a c¸c t«n gi¸o, quan hÖ gi÷a nh÷ng ng­êi theo tÝn ng­ìng, t«n gi¸o, vµ gi÷a t«n gi¸o víi chÝnh quyÒn ®· ®­îc Ng­êi lu«n ph©n

®Þnh r¹ch rßi th¸i ®é, c¸ch thøc øng xö theo c¸c møc ®é kh¸c nhau. Ng­êi lu«n theo s¸t t×nh h×nh mét c¸ch th­êng xuyªn vµ chØ ®¹o gi¶i quyÕt rÊt kÞp thêi.

Ph­¬ng ph¸p cña Ng­êi lµ kiªn tr×, nhÉn n¹i, ch©n t×nh. NÕu ®· hÕt søc kiªn tr× mµ kh«ng ®¹t kÕt qu¶ th× Ng­êi kiªn quyÕt,

*. ThS., ViÖn Nghiªn cøu T«n gi¸o.

1. TrÝch theo:

Chñ tÞch Hå chÝ Minh víi ®ång bµo C«ng gi¸o, Huy Th«ng s­u tÇm, Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia, H. 2004, tr. 292.

T

T«n gi¸o - vÊn ®Ò lÝ luËn vµ thùc tiÔn

rÊt nghiªm kh¾c: “Trong HiÕn ph¸p n­íc ta®· ®Þnh râ quyÒn tù do tÝn ng­ìng, kÎ nµo vi ph¹m HiÕn ph¸p vµ khiªu khÝch bµ con C«ng gi¸o sÏ bÞ xö lÝ”⁽²⁾.

Ph­¬ng ph¸p gi¶i quyÕt vÊn ®Ò tÝn ng­ìng, t«n gi¸o cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh lµ ®Ó gi¶i táa hiÓu lÇm, t¨ng c­êng

®oµn kÕt nh©n d©n. Muèn vËy ph¶i biÕt ph©n biÖt b¹n, thï ®Ó øng xö phï hîp nhÊt. Trªn c¬ së ®ã, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh

®Ò ra nh÷ng quan ®iÓm, gi¶i ph¸p ®óng

®¾n ®Ó thùc hiÖn thµnh c«ng vÊn ®Ò ®oµn kÕt c¸c t«n gi¸o mµ träng t©m lµ ®oµn kÕt L­¬ng - Gi¸o.

§oµn kÕt lµ mét néi dung c¬ b¶n, bao trïm, cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh thµnh c«ng cña sù nghiÖp c¸ch m¹ng ViÖt Nam.

Ng­êi nhÊn m¹nh trong Héi nghÞ MÆt trËn Liªn ViÖt, ngµy 10/01/1955 r»ng:

“§oµn kÕt cña ta kh«ng nh÷ng réng r·i mµ cßn ®oµn kÕt l©u dµi. §oµn kÕt lµ mét chÝnh s¸ch d©n téc, kh«ng ph¶i lµ mét thñ ®o¹n chÝnh trÞ. Ta ®oµn kÕt ®Ó ®Êu tranh cho thèng nhÊt vµ ®éc lËp cña Tæ quèc; ta ph¶i ®oµn kÕt ®Ó x©y dùng n­íc nhµ. Ai cã ®øc, cã søc, cã lßng phông sù Tæ quèc vµ phôc vô nh©n d©n th× ta ®oµn kÕt víi hä”⁽³⁾.

Môc tiªu cña ®oµn kÕt l­¬ng - gi¸o lµ

®oµn kÕt d©n téc, cã nh­ thÕ míi chiÕn th¾ng ®­îc thï trong ®Þch ngoµi mµ Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· kh¼ng ®Þnh vÊn ®Ò

®oµn kÕt cña d©n téc kh«ng nh÷ng ®oµn kÕt vÒ bÒ réng, mµ cßn ph¶i c¶ vÒ chiÒu dµi, chiÒu s©u. §oµn kÕt l­¬ng - gi¸o tr­íc hÕt lµ ph¶i ®oµn kÕt gi÷a nh÷ng ng­êi cã ®¹o vµ kh«ng ®¹o; tiÕp ®ã lµ ph¶i ®oµn kÕt gi÷a nh÷ng ng­êi cã ®¹o kh¸c nhau, dï bÊt luËn thÕ nµo còng kh«ng ®­îc ph©n biÖt ®èi xö kh«ng c«ng b»ng. Ng­êi ®· chØ râ: “C«ng gi¸o hay kh«ng C«ng gi¸o, PhËt gi¸o hay kh«ng PhËt gi¸o ®Òu ph¶i nªn nç lùc ®Êu tranh cho nÒn ®éc lËp cña n­íc nhµ. NhiÖm vô

cña toµn thÓ chóng ta lµ ph¶i gi÷ v÷ng nÒn ®éc lËp. Trong C«ng gi¸o cã c©u

“Tam vÞ nhÊt thÓ”, nhµ PhËt cã c©u “V¹n chóng nhÊt linh” nªn chóng ta ph¶i hi sinh cho nh©n lo¹i vµ chóng sinh”⁽⁴⁾.

§Ó thùc hiÖn ®oµn kÕt t«n gi¸o, Hå ChÝ Minh ®· t×m ra c¬ së khoa häc, ®ã lµ sù t­¬ng ®ång gi÷a c¸c t«n gi¸o, v× xÐt cho cïng, c¸c t«n gi¸o ch©n chÝnh lu«n hi väng gi¶i tho¸t con ng­êi, vµ mong muèn con ng­êi sinh ra ®Òu ®­îc sung s­íng, tù do, h¹nh phóc. Ng­êi nãi: “PhËt sinh ra

®Ó lîi l¹c quÇn sinh, v« ng· vÞ tha”, “§øc Giªsu hi sinh lµ v× muèn loµi ng­êi ®­îc tù do, h¹nh phóc”,... “Khæng Tö sinh ra còng lµ ®Ó gióp con ng­êi sèng nh©n nghÜa v× mét thÕ giíi ®¹i ®ång”. Bªn c¹nh

®ã, vÒ c¨n b¶n, tÝn ®å c¸c t«n gi¸o ®Òu lµ nh÷ng ng­êi d©n lao ®éng, hä bÞ chÕ ®é cò ¸p bøc bãc lét. Hä lµ nh÷ng ng­êi yªu n­íc, do vËy hä lµ lùc l­îng cña c¸ch m¹ng, lµ bé phËn quan träng trong khèi

®¹i ®oµn kÕt toµn d©n.

Nh­ vËy, néi dung t­ t­ëng ®oµn kÕt t«n gi¸o cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh mang tÝnh chÊt toµn diÖn, ®iÒu ®ã ®­îc thÓ hiÖn c¶ trong kinh tÕ, chÝnh trÞ vµ v¨n hãa, x·

héi. LÊy lîi Ých quèc gia d©n téc lµm mÉu sè chung cho viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch

®oµn kÕt l­¬ng gi¸o, hßa hîp d©n téc.

Ng­êi nãi: “L­¬ng gi¸o ®oµn kÕt; DiÖt hÕt qu©n thï... KÝnh chóa yªu n­íc chóng ta ph¶i ®Êu tranh, ®Æng gi÷ tù do tÝn ng­ìng, vµ giµnh ®éc lËp cho n­íc ta”⁽⁵⁾. Chóng ta cã thÓ thÊy qua c¸c bøc th­ Hå Chñ tÞch göi cho ®ång bµo c¸c t«n gi¸o vµ c¸c chøc s¾c t«n gi¸o, mµ trong ®ã 2. TrÇn Tam TØnh. ThËp gi¸ vµ l­ìi g­¬m, Nxb. TrÎ,

Tp. HCM, 1988, tr. 71.

3. Hå ChÝ Minh toµn tËp, tËp 7, tr. 438.

4. TrÝch theo:

Chñ tÞch Hå chÝ Minh víi ®ång bµo C«ng gi¸o. Huy Th«ng s­u tÇm,… S®d, tr 36.

5. ViÖn Nghiªn cøu T«n gi¸o.

Hå ChÝ Minh vÒ vÊn

®Ò t«n gi¸o tÝn ng­ìng, Nxb. KHXH, H. 1998, tr. 59.

Ng­êi lu«n ®Ò cao c¸i chung, c¸i c¨n b¶n cña mäi ng­êi, ®ã lµ lßng yªu n­íc; cßn c¸i riªng, c¸i dÞ biÖt vÒ ®øc tin, vÒ lèi sèng th× Ng­êi cho r»ng, ®ång bµo Gi¸o th× cã t×nh c¶m kÝnh Chóa, ®ång bµo L­¬ng th× ng­ìng mé §øc PhËt chØ lµ sù kh¸c biÖt nhá, kh«ng c¨n b¶n, chóng ta cÇn bá qua c¸i nhá ®Ó gi÷ l¹i c¸i t­¬ng

®ång lín.

C¬ së nßng cèt cña t­ t­ëng ®oµn kÕt l­¬ng - gi¸o ®ã lµ tù do tÝn ng­ìng, t«n gi¸o. Trong Tuyªn ng«n ®éc lËp do Chñ tÞch Hå ChÝ Minh so¹n th¶o, cã ®o¹n viÕt:

“TÊt c¶ mäi ng­êi sinh ra ®Òu cã quyÒn b×nh ®¼ng. T¹o hãa cho hä nh÷ng quyÒn kh«ng ai cã thÓ x©m ph¹m ®­îc; trong nh÷ng quyÒn Êy, cã quyÒn ®­îc sèng, quyÒn tù do vµ m­u cÇu h¹nh phóc”. Ng­êi ®· kÕ thõa vµ ph¸t triÓn nh÷ng gi¸ trÞ t­ t­ëng tiÕn bé vÒ quyÒn con ng­êi trong c¸c cuéc c¸ch m¹ng d©n chñ t­ s¶n trªn thÕ giíi. Trong phiªn häp ®Çu tiªn cña Héi ®ång ChÝnh phñ, vÒ Nh÷ng nhiÖm vô cÊp b¸ch cña Nhµ n­íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa, ngµy 3/9/1945, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· nªu lªn 6 vÊn ®Ò cÊp b¸ch cÇn lµm ngay, trong ®ã, vÊn ®Ò thø 6 lµ: “Thùc d©n phong kiÕn thi hµnh chÝnh s¸ch ®ång bµo Gi¸o vµ ®ång bµo L­¬ng, ®Ó dÔ thèng trÞ. T«i ®Ò nghÞ ChÝnh phñ ta tuyªn bè: TÝn Ng­ìng Tù Do vµ L­¬ng Gi¸o ®oµn kÕt”⁽⁶⁾. Ngµy 09/11/1946, Quèc héi khãa I ®· th«ng qua HiÕn ph¸p

®Çu tiªn cña Nhµ n­íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa, trong ®ã ghi: “Nh©n d©n ViÖt Nam cã quyÒn tù do tÝn ng­ìng”. Trong ChÝnh c­¬ng cña §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam, ®iÒu thø 8 nãi: “T«n träng vµ b¶o vÖ quyÒn tù do tÝn ng­ìng cña nh©n d©n”⁽⁷⁾.

Nh­ vËy, tù do tÝn ng­ìng, t«n gi¸o lµ mét trong nh÷ng quan ®iÓm quan träng nhÊt trong t­ t­ëng Hå ChÝ Minh vÒ t«n gi¸o, tÝn ng­ìng. T­ t­ëng ®ã cña Ng­êi

®­îc thÓ hiÖn nhÊt qu¸n c¶ trong lÝ luËn vµ c¸c ho¹t ®éng thùc tiÔn, trong c¸ch

m¹ng d©n téc còng nh­ c¸ch m¹ng x·

héi chñ nghÜa. Cã thÓ thÊy t­ t­ëng nµy

®· trë thµnh nguyªn t¾c xuyªn suèt trong chÝnh s¸ch ®èi víi t«n gi¸o, tÝn ng­ìng cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta qua tõng giai ®o¹n.

2. VËn dông s¸ng t¹o t­ t­ëng ®oµn kÕt l­¬ng - gi¸o cña Hå ChÝ Minh trong thêi k× ®æi míi.

Chñ tÞch Hå ChÝ Minh quan niÖm t«n gi¸o võa lµ bé phËn cÊu thµnh cña v¨n hãa võa lµ di s¶n v¨n hãa cña nh©n lo¹i.

§iÒu nµy ®· ®­îc Ng­êi ph¸t biÓu râ: “V×

lÏ sinh tån còng nh­ môc ®Ých cña cuéc sèng, loµi ng­êi míi s¸ng t¹o vµ ph¸t minh ra ng«n ng÷, ch÷ viÕt, ®¹o ®øc, ph¸p luËt, khoa häc, t«n gi¸o, v¨n häc, nghÖ thuËt, nh÷ng c«ng cô cho sinh ho¹t hµng ngµy vÒ mÆc, ¨n, ë vµ c¸c ph­¬ng thøc sö dông. Toµn bé nh÷ng s¸ng t¹o vµ ph¸t minh ®ã tøc lµ v¨n hãa. V¨n hãa lµ sù tæng hîp cña mäi ph­¬ng thøc sinh ho¹t cïng víi biÓu hiÖn cña nã mµ loµi ng­êi

®· s¶n sinh ra nh»n thÝch øng nh÷ng nhu cÇu ®êi sèng vµ ®ßi hái cña sù sinh tån”⁽⁸⁾. Cïng víi ®Þnh nghÜa vÒ v¨n hãa lµ sù tæng hîp vÒ môc ®Ých mµ c¸c t«n gi¸o lu«n h­íng tíi cña Ng­êi: “Môc tiªu cao c¶ cña PhËt ThÝch Ca vµ Chóa Giªsu ®Òu gièng nhau: ThÝch Ca vµ Giªsu ®Òu muèn mäi ng­êi cã c¬m ¨n, ¸o mÆc, b×nh ®¼ng, tù do vµ thÕ giíi ®¹i ®ång”⁽⁹⁾.

Nh­ vËy, cã thÓ thÊy r»ng ®iÓm t­¬ng

®ång vÒ gi¸ trÞ v¨n hãa gi÷a d©n téc vµ c¸c t«n gi¸o ë n­íc ta ®· t¹o tiÒn ®Ò cho sù t¹o dùng khèi ®¹i ®oµn kÕt toµn d©n.

Vµ ®iÒu nhÊn m¹nh ë ®©y lµ Chñ tÞch Hå 6. Hå ChÝ Minh toµn tËp, tËp 4, Nxb. ChÝnh trÞ quèc

gia, H. 1995, tr. 9.

7. ViÖn Nghiªn cøu T«n gi¸o. Hå ChÝ Minh vÒ vÊn ®Ò

t«n gi¸o tÝn ng­ìng, Nxb. KHXH, H. 1998, tr. 239.

8. Hå ChÝ Minh toµn tËp, tËp 3, Nxb. ChÝnh trÞ quèc

gia, H. 1995, tr. 431.

9. ViÖn Nghiªn cøu T«n gi¸o. Hå ChÝ Minh vÒ vÊn ®Ò

t«n gi¸o tÝn ng­ìng,... s®d, tr. 239.

ChÝ Minh ®· khai th¸c gi¸ trÞ v¨n hãa,

®¹o ®øc cña c¸c t«n gi¸o nh»m phôc vô cho sù nghiÖp c¸ch m¹ng vµ c«ng cuéc x©y dùng x· héi chñ nghÜa.

Trong c«ng cuéc ®æi míi cña ®Êt n­íc vµo nh÷ng n¨m 90 cña thÕ kØ XX, nhÊt lµ tõ sau §¹i héi §¶ng VI (1986) víi c«ng cuéc ®æi míi t­ duy trªn nhiÒu lÜnh vùc

®Ó ®æi míi ®Êt n­íc, trong ®ã cã v¨n hãa, t«n gi¸o. X©y dùng ®êi sèng v¨n hãa lµ mét chñ tr­¬ng nhÊt qu¸n vµ l©u dµi cña

§¶ng vµ Nhµ n­íc ta, ®­îc coi lµ nhiÖm vô quan träng trong sù nghiÖp ph¸t triÓn v¨n hãa thêi k× qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi. Thùc tÕ chøng minh qua nhiÒu k× ®¹i héi, §¶ng ®· kh¼ng ®Þnh viÖc x©y dùng ®êi sèng v¨n hãa lµ ®éng lùc, lµ môc tiªu ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, x·

héi, cô thÓ: “Ngay tõ n¨m 1981 NghÞ quyÕt

§¹i héi §¶ng lÇn thø V ®· ®Æt ra “nhiÖm vô cña c¸ch m¹ng t­ t­ëng vµ v¨n hãa lµ

®­a v¨n hãa th©m nhËp vµo cuéc sèng h»ng ngµy cña nh©n d©n ta. §Æc biÖt chó träng x©y dùng ®êi sèng v¨n hãa ë c¬

së…”⁽¹⁰⁾. TiÕp sau ®ã lµ NghÞ quyÕt Trung

­¬ng 4 khãa VII, vµ råi ®Ønh cao ®ã lµ NghÞ quyÕt Trung ­¬ng 5 khãa VIII lµ

“X©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn v¨n hãa ViÖt Nam tiªn tiÕn, ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc”. Tinh thÇn NghÞ quyÕt Trung ­¬ng 5 vµ B¸o c¸o ChÝnh trÞ t¹i §¹i héi IX cña

§¶ng ®Òu kh¼ng ®Þnh nhiÖm vô träng t©m cña sù nghiÖp v¨n hãa lµ x©y dùng t­ t­ëng, ®¹o ®øc, lèi sèng vµ ®êi sèng v¨n hãa lµnh m¹nh trong x· héi: “NghÞ quyÕt ®Ò ra mét trong bèn gi¶i ph¸p lín lµ: Më cuéc vËn ®éng gi¸o dôc chñ nghÜa yªu n­íc g¾n víi thi ®ua yªu n­íc vµ phong trµo “Toµn d©n ®oµn kÕt x©y dùng

®êi sèng v¨n hãa”⁽¹¹⁾.

Nh­ vËy, trong suèt mét chÆng ®­êng dµi, viÖc x©y dùng ®êi sèng v¨n hãa theo

®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ngµy cµng

®­îc më réng vµ ph¸t triÓn. §iÒu ®ã cµng kh¼ng ®Þnh nhiÖm vô, vai trß cña v¨n

hãa trong sù nghiÖp x©y dùng ®Êt n­íc giµu m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ vµ v¨n minh.

Trong mçi con ng­êi ViÖt Nam, dï theo hay kh«ng theo mét t«n gi¸o nµo th× trong th©m t©m cña mçi con ng­êi vÉn thÊm ®­îm hai ch÷ “®ång bµo” mµ Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vÉn hay th­êng nh¾c ®Õn trong nhiÒu l¸ th­ ng­êi göi cho ®ång bµo cña m×nh, nh­ trong th­

Ng­êi göi c¸c vÞ linh môc vµ ®ång bµo C«ng gi¸o ViÖt Nam cã ®o¹n viÕt: “... HiÖn nay, toµn quèc ®ång bµo ta, C«ng gi¸o vµ ngo¹i C«ng gi¸o, ®Òu ®oµn kÕt chÆt chÏ, nhÊt trÝ ®ång t©m nh­ con mét nhµ... ”⁽¹²⁾.

§iÒu ®ã nãi lªn sù ®oµn kÕt trong toµn d©n sÏ dÉn ®Õn nh÷ng kÕt qu¶ tèt ®Ñp, còng nh­ trong mét lµng, sù ®oµn kÕt cña toµn d©n trong lµng sÏ gi÷ ®­îc nÕp sèng phong hãa mµ ng­êi ViÖt nãi chung vµ ng­êi C«ng gi¸o ViÖt Nam nãi riªng vÉn lu«n mong ®îi.

ViÖc x©y dùng ®êi sèng v¨n hãa ë lµng C«ng gi¸o ®­îc thÓ hiÖn trªn nhiÒu ph­¬ng diÖn, nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau cña ®êi sèng x· héi. Cã thÓ thÊy râ hiÖu qu¶ cña sù vËn dông chÝnh s¸ch cña

§¶ng vµ Nhµ n­íc, nhÊt lµ t­ t­ëng Hå ChÝ Minh vÒ vÊn ®Ò ®oµn kÕt l­¬ng - gi¸o, hßa hîp d©n téc ®­îc thÓ hiÖn trªn métsè v¨n b¶n h­¬ng ­íc lµng C«ng gi¸o⁽¹³⁾ 10. §ç ThÞ Minh Thóy (chñ biªn). X©y dùng vµ ph¸t

triÓn nÒn v¨n hãa ViÖt Nam tiªn tiÕn ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc - Thµnh tùu vµ kinh nghiÖm, Nxb. V¨n hãa th«ng tin & ViÖn V¨n hãa, H. 2004, tr. 180.

11.

§ç ThÞ Minh Thóy (chñ biªn). X©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn v¨n hãa ViÖt Nam tiªn tiÕn ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc thµnh tùu vµ kinh nghiÖm… S®d, tr. 181-182.

12. Huy Th«ng (s­u tÇm). Chñ tÞch Hå ChÝ Minh víi

®ång bµo C«ng gi¸o, Nxb. CTQG, H. 2004, tr. 48.

13. Mét sè v¨n b¶n h­¬ng ­íc lµng C«ng gi¸o lµm

sau khi cã ChØ thÞ sè 24/1998/CT-TTg vÒ viÖc x©y

dùng vµ thùc hiÖn h­¬ng ­íc, quy ­íc cña lµng, b¶n,

th«n, Êp, côm d©n c­.

vµ sù vËn dông nh÷ng chÝnh s¸ch ®ã trong cuéc sèng h»ng ngµy cña ng­êi C«ng gi¸o ViÖt Nam.

Tr­íc hÕt, vÊn ®Ò t×nh lµng nghÜa xãm, t­¬ng th©n, t­¬ng ¸i ®­îc thÓ hiÖn trong h­¬ng ­íc th«n Thóy NÎo (Sóy NÎo), x· B¾c H­ng, Tiªn L·ng, H¶i Phßng - víi 100% d©n theo C«ng gi¸o, rÊt râ rµng trong §iÒu 2, vµ §iÒu 5, Ch­¬ng 1:

“Mäi gia ®×nh, dßng hä, mäi c¸ nh©n trong lµng dï sinh qu¸n ë ®©u nay c­ tró t¹i lµng ®Òu ph¶i cã tr¸ch nhiÖm ®oµn kÕt víi dßng hä. Trao ®æi, häc tËp c¸c viÖc lµm tèt, nh¾c nhë phª b×nh nh÷ng viÖc lµm kh«ng tèt. X©y dùng t×nh lµng nghÜa xãm t¾t löa tèi ®Ìn cã nhau. Ph¸t huy truyÒn thèng tèt ®Ñp cña quª h­¬ng, cña dßng hä, phÊn ®Êu trë thµnh c«ng d©n tèt cña x· héi… Nh÷ng ngµy lÔ tÕt, lµng tæ chøc ®¹i biÓu ®Õn th¨m hái, tÆng quµ cho nh÷ng gia ®×nh LiÖt sÜ - Th­¬ng binh vµ nh÷ng ng­êi cã c«ng víi c¸ch m¹ng, víi lµng”⁽¹⁴⁾.

VÊn ®Ò ®oµn kÕt l­¬ng - gi¸o ®­îc h­¬ng ­íc lµng quy ®Þnh kh¸ tØ mØ, râ rµng, vÝ dô trong §iÒu 9, Ch­¬ng 2, h­¬ng ­íc lµng Xu©n Hßa, Tiªn L·ng, H¶i Phßng, cã ghi: “Lµng cã 85% ®ång bµo theo ®¹o C«ng gi¸o. Lµng t«n träng quyÒn tù do tÝn ng­ìng vµ kh«ng tÝn ng­ìng cña c¸ nh©n, gia ®×nh, dßng hä, nh­ng ph¶i thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh sau:… Kh«ng kÝch ®éng g©y mÊt ®oµn kÕt, chia rÏ l­¬ng – gi¸o c¸c dßng hä vµ c¸c lµng trong x·”⁽¹⁵⁾.

Trong §iÒu 3, 4 Ch­¬ng 2 cña h­¬ng

­íc lµng Tiªn §«i Ngo¹i - Xãm Gi¸o quy

®Þnh: “… Nh÷ng gia ®×nh ®Æc biÖt khã kh¨n, lµng xãm quan t©m gióp ®ì… C¸c dßng hä cã tr¸ch nhiÖm gi÷ g×n ®oµn kÕt néi bé trong dßng hä víi nhau vµ víi c¸c dßng hä kh¸c, trao ®æi häc tËp kinh nghiÖm ®Ó cïng nhau tiÕn bé.

Nghiªm kh¾c phª b×nh, kiÓm ®iÓm

nh÷ng viÖc lµm xÊu cña c¸c thµnh viªn trong dßng hä”⁽¹⁶⁾.

Bªn c¹nh nh÷ng phong tôc mµ ng­êi C«ng gi¸o ViÖt Nam ®· tiÕp nhËn vµ lång ghÐp trong nÕp sèng cña m×nh, cßn lµ nh÷ng c¸ch øng xö rÊt kh«n khÐo trong viÖc thùc hiÖn nh÷ng v¨n b¶n ph¸p luËt liªn quan ®Õn t«n gi¸o, tÝn ng­ìng mµ

§¶ng vµ Nhµ n­íc ®· ban hµnh, gãp phÇn vµo c«ng cuéc vËn ®éng toµn d©n ®oµn kÕt x©y dùng ®êi sèng v¨n hãa míi t¹i vïng n«ng th«n ViÖt Nam nãi chung vµ vïng C«ng gi¸o nãi riªng. Cã thÓ thÊy qua §iÒu 6 trong h­¬ng ­íc lµng v¨n hãa th«n Thóy NÎo, Tiªn L·ng (H¶i Phßng): “T«n träng quyÒn tù do tÝn ng­ìng vµ kh«ng tÝn ng­ìng cña nh©n d©n. Mäi ng­êi d©n trong lµng ph¶i phÊn ®Êu tèt ®¹o, ®Ñp ®êi. Kh«ng

®­îc lîi dông t«n gi¸o ®Ó hµnh nghÒ mª tÝn dÞ ®oan, tuyªn truyÒn tr¸i víi chÝnh s¸ch vµ ®­êng lèi cña §¶ng, lîi dông lßng tin ®Ó thu lîi bÊt chÝnh, nÕu ai biÕt ph¶i b¸o c¸o víi c¬ quan cã thÈm quyÒn”⁽¹⁷⁾.

Theo B¸o c¸o tæng kÕt 5 n¨m (2005 - 2010) triÓn khai vµ thùc hiÖn phong trµo thi ®ua “Toµn d©n ®oµn kÕt x©y dùng ®êi sèng v¨n hãa ë khu d©n c­, sèng tèt ®êi

®Ñp ®¹o” cña ñy ban §oµn kÕt C«ng gi¸o ViÖt Nam, tõ n¨m 2005 ®Õn nay, phong trµo lu«n ®­îc triÓn khai s©u réng trªn kh¾p ®Þa bµn khu d©n c­ C«ng gi¸o.

Phong trµo ngµy cµng cã b­íc ph¸t triÓn míi, trë thµnh ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng cña mçi ng­êi C«ng gi¸o trong qu¸ tr×nh dÊn th©n phôc vô §Êt n­íc vµ Gi¸o héi,

®­îc c¸c §Êng bËc trong Gi¸o héi cæ vò 14. H­¬ng ­íc lµng v¨n hãa th«n Thóy NÎo, x· B¾c

H­ng, Tiªn L·ng, H¶i Phßng. LËp n¨m 1999.

15. H­¬ng ­íc lµng Xu©n Hßa, x· B¹ch §»ng, huyÖn

Tiªn L·ng, H¶i Phßng. LËp n¨m 2005.

16. H­¬ng ­íc lµng Xu©n Hßa, x· B¹ch §»ng, huyÖn

Tiªn L·ng, H¶i Phßng. LËp n¨m 2005.

17. H­¬ng ­íc lµng v¨n hãa th«n Thóy NÎo, B¾c

H­ng, Tiªn L·ng, H¶i Phßng. LËp ngµy 20/12/1999.

vµ chia sÏ. Trªn c¬ së 10 néi dung, Ban Th­êng trùc Uû ban §oµn kÕt C«ng gi¸o c¸c tØnh, thµnh phè ®· thÓ chÕ hãa thµnh 10 néi dung cô thÓ cho phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ ë mçi ®Þa ph­¬ng;

®ång thêi phèi hîp víi MÆt trËn Tæ quèc c¸c cÊp triÓn khai ®Õn c¸c Ban

§oµn kÕt C«ng gi¸o, c¸c xø, hä ®¹o, khu d©n c­ C«ng gi¸o⁽¹⁸⁾. Cã thÓ thÊy qua ch­¬ng tr×nh tæng kÕt 10 n¨m x©y dùng lµng v¨n hãa giai ®o¹n 1989-1999 cña tØnh Nam §Þnh cã 230 lµng ®¹t tiªu chuÈn lµng v¨n hãa; s¬ kÕt 3 n¨m phong trµo x©y dùng lµng v¨n hãa (1998-2000)… c¸c ®Þa ph­¬ng trong tØnh

®· x©y dùng, ban hµnh 2.950 quy ­íc, h­¬ng ­íc th«n xãm. Trong phong trµo xuÊt hiÖn nhiÒu lµng v¨n hãa ®iÓn h×nh nh­, xãm 9 x· H¶i C­êng, xãm 4 x·

Giao H¶i, v.v… §Ó n©ng cao chÊt l­îng phong trµo x©y dùng Lµng v¨n hãa trong thêi gian tíi, c¸c ngµnh, c¸c ®Þa ph­¬ng cÇn ®Èy m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn, vËn ®éng toµn x· héi vÒ môc tiªu, hiÖu qu¶ cña phong trµo, phÊn ®Êu

®Õn n¨m 2010 cã 40% sè lµng, th«n, xãm ®¹t danh hiÖu lµng v¨n hãa, 70%

c¬ quan, tr­êng häc, tr¹m y tÕ ®¹t tiªu chuÈn NÕp sèng v¨n hãa⁽¹⁹⁾.

Cã thÓ nãi r»ng, t­ t­ëng Hå ChÝ Minh vÒ tÝn ng­ìng, t«n gi¸o lµ sù vËn dông s¸ng t¹o quan ®iÓm m¸cxÝt vÒ tÝn ng­ìng, t«n gi¸o trong hoµn c¶nh x· héi ViÖt Nam nh»m thùc hiÖn th¾ng lîi môc tiªu d©n giµu, n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh. Do bëi kÕ thõa quan ®iÓm cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin vÒ t«n gi¸o trong viÖc xö lÝ c¸c vÊn ®Ò t«n gi¸o, nªn Chñ tÞch Hå ChÝ Minh lu«n cã th¸i ®é mÒm dÎo, hîp t×nh, hîp lÝ trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò tÝn ng­ìng, t«n gi¸o ë ViÖt Nam.

Cho ®Õn nay, t­ t­ëng cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vÒ tÝn ng­ìng, t«n gi¸o vÉn cßn nguyªn gi¸ trÞ, lµ c¬ së lÝ luËn quan träng cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta vÒ lÜnh vùc tÝn ng­ìng, t«n gi¸o, lµ bµi häc quý b¸u cho chóng ta häc tËp vµ lµm theo tÊm g­¬ng cña Ng­êi, nh­ trong v¨n kiÖn §¹i héi

§¹i biÓu toµn quèc lÇm thø XI cña §¶ng vÒ “Ph¸t huy søc m¹nh ®¹i ®oµn kÕt toµn d©n téc” ®· kh¼ng ®Þnh: “... TiÕp tôc hoµn thiÖn chÝnh s¸ch ph¸p luËt vÒ tÝn ng­ìng, t«n gi¸o phï hîp víi quan ®iÓm cña

§¶ng. Ph¸t huy nh÷ng gi¸ trÞ v¨n hãa,

®¹o ®øc tèt ®Ñp cña c¸c t«n gi¸o; ®éng viªn c¸c tæ chøc t«n gi¸o, chøc s¾c, tÝn ®å sèng tèt ®êi, ®Ñp ®¹o, tham gia ®ãng gãp tÝch cùc cho c«ng cuéc x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc... §ång thêi chñ ®éng phßng ngõa, kiªn quyÕt ®Êu tranh víi nh÷ng hµnh vi lîi dông tÝn ng­ìng, t«n gi¸o ®Ó mª hoÆc, chia rÏ, ph¸ ho¹i khèi ®¹i ®oµn kÕt d©n téc”⁽²⁰⁾.

Trong giai ®o¹n hiÖn nay, toµn quèc

®ang tiÕn hµnh “Häc tËp vµ lµm theo tÊm g­¬ng ®¹o ®øc Hå ChÝ Minh”, viÖc häc tËp nµy ®· trë thµnh mét trong nh÷ng c«ng viÖc quan träng, th­êng xuyªn, tù gi¸c trong mäi ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc tõ Trung ­¬ng ®Õn ®Þa ph­¬ng, vµ cña mäi ng­êi d©n ViÖt Nam. Nh­ vËy, häc tËp vµ lµm theo tÊm g­¬ng cña Ng­êi vÉn lµ mét chñ tr­¬ng

®óng ®¾n cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta trong thêi k× ®æi míi./.

18. Xem: B¸o c¸o tæng kÕt 5 n¨m (2005 - 2010) triÓn

khai vµ thùc hiÖn phong trµo thi ®ua “Toµn d©n ®oµn kÕt x©y dùng ®êi sèng v¨n hãa ë khu d©n c­, sèng tèt ®êi ®Ñp ®¹o” cña

ViÖt Nam, ngµy 4 th¸ng 11 n¨m 2010.

19. www.namdinh.org/.../2426-tong-ket-20-nam- phong-trao-xay-dung-lang-van-hoa.html.

20. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam. V¨n kiÖn §¹i héi §¹i biÓu

toµn quèc lÇn thø XI, Nxb. CTQG, H. 2011, tr. 245.