PHẦN II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI
2.4. Đánh giá của đối tượng khảo sát về quản lý chi Ngân sách tại phòng Tài chính -
2.4.2. Kết quả khảo sát theo các nội dung và biện pháp hoàn thiện quản lý chi ngân
Theo phiếuđiều tra, điểm đánh giá từ 1 đến 5 được hiểu như sau:
- Về mức độ quan trọng: Điểm đánh giá từ 1 = Hoàn toàn không quan trọng đến 5 = Rất quan trọng
Trường Đại học Kinh tế Huế
- Vềkết quả đạt được: Điểm đánh giá từ1 = Rất kém đến 5 = Rất tốt
- Về mức độ ưu tiên: Điểm đánh giá từ 1= Hoàn toàn không ưu tiên đến 5 = Rất ưu tiên.
2.4.2.1. Đánh giá về mức độ quan trọng và chất lượng công việc đạt được của công tác quản lý chi NSNN
Bảng 2. 13. Tổng hợp kết quả điều tra vềmức độquan trọng của công việc và chất lượng công việc đạt được của công tác quản lý chi
NSNNởhuyện Hướng Hóa
TT Nội dung khảo sát
Mức điểm bình quân
Tỷ lệ (%) Tổng
số
Điểm 1
Điểm 2
Điểm 3
Điểm 4
Điểm 5 1 Công tác lập dự toán chi
NSNN
- Mức độ quan trọng 4,30 100,0 0 0,91 18,18 30,91 50,00 - Chất lượng công việc đạt được 3,32 100,0 1,82 13,64 45,45 29,09 10,00 2 Công tác phân bổ dự toán
chiNSNN
- Mức độ quan trọng 4,56 100,0 0 0,91 3,64 33,64 61,81 - Chất lượng công việc đạt được 3,85 100,0 0,91 2,73 27,27 48,18 20,91 3 Công tác chấp hành dự
toánchi NSNN
- Mức độ quan trọng 4,46 100,0 0 2,73 7,27 30,91 59,09 - Chất lượng công việc đạt được 3,34 100,0 8,18 2,73 45,45 34,55 9,09 4 Công tác kiểm soát chiNSNN
- Mức độ quan trọng 3,98 100,0 0,91 1,82 27,27 38,18 31,82 - Chất lượng công việc đạt được 3,66 100,0 1,82 9,09 30,91 37,27 20,91 5 Công tác quyết toán chi
NSNN
- Mức độ quan trọng 3,94 100,0 0,91 13,64 22,73 16,36 46,36 - Chất lượng công việc đạt được 3,57 100,0 0 4,55 50 29,09 16,36 6 Công tác thanh tra, kiểm
trachi NSNN
- Mức độ quan trọng 3,77 100,0 0 1,82 41,82 33,64 22,72 - Chất lượng công việc đạt được 3,44 100,0 0 4,55 54,55 33,64 7,26
(Nguồn: Kết quả điều tra và tính toán của tác giả)
Trường Đại học Kinh tế Huế
Phân tích các kết quả khảo sát được cho thấy ý kiến đánh giá về công tác phân bổdựtoán và chấp hành dựtoán chi NSNN có tầmảnh hưởng quan trọng, với điểm bình quân là 4,56 và 4,46. Công tác lập dựtoán chi NSNN được đánh giá là khá quan trọng với điểm bình quân là 4,30. Công tác kiểm soát chi, quyết toán chi và thanh tra kiểm tra chi NSNN được đánh giá là tương đối quan trọng với điểm bình quân lần lượt là 3,98; 3,94; 3,77.
Tuy nhiên, thực tế chất lượng công việc đạt được lại khá thấp. Công tác phân bổ dự toán có mức điểm bình quân cao nhất là 3,85 chỉ ở mức khá tốt. Các nội dung còn lại được đánh giá ở mức trung bình với số điểm bình quân là 3,32;
3,34; 3,66; 3,57; 3,44.
Qua phân tích tình hình thực tế trên địa bàn huyện, tác giảnhận thấy kết quả khảo sát trên đây là hợp lý. Công tác lập dự toán chi NSNN được đánh giá khác quan trọng do ngân sách cấp huyện là cấp ngân sách chủ yếu chấp hành nên khâu lập dự toán cơ bản theo dự toán UBND tỉnh giao, theo các định mức chi tiêu đã được ban hành. Vì vậy, việc thẩm định các chế độ, định mức chi tiêu của Nhà nước, rà soát các yếu tố làm tăng, giảm dự toán để lập phương án phân bổdựtoán chính xác, kịp thời là rất quan trọng. Mặt khác, việc chấp hành dự toán là khâu quyết định hiệu quảcủa việc sử dụng NSNN, đây cũng là khâu cốt yếu trong toàn thểchu trình ngân sách cấp huyện. Khi việc phân bổdựtoán và chấp hành dự toán được thực hiện tốt thì công tác kiểm soát chi, quyết toán và thanh tra, kiểm tra sẽdễ dàng hơn, do đó nội dung này được đánh giá ởmức quan trọng trungbình.
Huyện Hướng Hóa là một huyện huyện miền núi của tỉnh Quảng Trị, hàng nămsố thu cân đối để đảm bảo chithường xuyên thấp nên chủyếu là nhận bổsung cân đối và mục tiêu từ ngân sách tỉnh. Vì vậy, việc điều hành ngân sách còn chưa chủ động. Chất lượng của công tác lập dự toán chi NSNN chưa cao, dự toán chi NSNN cấp huyện chỉ mới cơ bản đảm bảo các khoản lương, phụ cấp lương theo biên chế được giao; bố trí một phần kinh phí chi trảchế độchính sách cho các đối tượng bảo trợ xã hội và thực hiện một số công việc khác. Công tác phân bổ dự toán cơ bản đáp ứng kịp thời nguồn kinh phí để các cơ quan đơn vị thực hiện nhiệm vụchính trị, an sinh xã hội và quốc phòng - an ninh trênđịa bàn.
Trường Đại học Kinh tế Huế
Tuy nhiên, một số chế độ chính sách ngân sách cấp trên bổ sung chưa kịp thời trong khi nguồn ngân sách huyện có hạn dẫn đến chậm trễ trong việc chi trả cho các đối tượng. Kết quảkhảo sát trên cũng cho thấy việc giao quyền tựchủ, tự chịu trách nhiệm cho các đơn vị sử dụng ngân sách một mặt đã tạo điều kiện cho các đơn vịtrong việc điều hành chấp hành dựtoán ngân sáchnhưng mặt khác cũng đã làm giảm khả năng kiểm soát củacác cơ quan quản lý dẫn đến việc điều chỉnh dựtoán của các đơn vị không được kiểm soát chặt chẽ, các tiêu chuẩnđịnh mức chi tiêu thường được các đơn vị vận dụng cho các nội dung chi không có trong quy định, hệthống kiểm soát chi chủ yếu dựa trên quy chế chi tiêu nội bộ của các đơn vị nên công tác kiểmsoát chi chưa thực sựhiệu quả, công tác chấp hành ngân sách chưa được đánh giá cao. Quyết toán ngân sách đã được lập theo đúng biểu mẫu quy định nhưng chưa đúng thời hạn; công tác thẩm tra quyết toán đã được thực hiện theo đúng quy định nhưng hiệu quả chưa cao. Công tác thanh tra, kiểm tra chi NSNN đã phát hiện và thu hồi các khoản chi sai chế độ, sai mục đích, không đúng dự toán nhưng kết quả chưanhiều.
2.4.2.2. Đánh giá về mức độ quan trọng và chất lượng công việc đạt được của các biện pháp quản lý chi NSNN
Bảng 2. 14. Tổng hợp kết quả điều tra vềmức độquan trọng của công việc và chất lượng công việc đạt được của các biện pháp quản lý chi NSNNởhuyện
Hướng Hóa
TT Nội dung khảo sát
Mức điểm bình quân
Tỷ lệ (%) Tổng
số
Điểm 1
Điểm 2
Điểm 3
Điểm 4
Điểm 5
1
Nâng cao chất lượng ban hành các văn bản quy định, hướng dẫn thực hiện quản lý chi NSNN cấp huyện
- Mức độquan trọng 3,59 100 0,91 2,73 46,36 36,36 13,64 - Chất lượng CVđạt được 3,29 100 0,91 18,18 40,91 30,91 9,09 2 Nâng cao năng lực tổchức
bộmáy quản lý chi NSNN
- Mức độquan trọng 3,81 100 1,82 4,55 27,27 43,64 22,72 - Chất lượng CVđạt được 3,20 100 5,45 17,27 43,64 19,09 14,55
Trường Đại học Kinh tế Huế
TT Nội dung khảo sát
Mức điểm bình quân
Tỷ lệ (%) Tổng
số
Điểm 1
Điểm 2
Điểm 3
Điểm 4
Điểm 5 3
Nâng cao năng lực, trìnhđộ của đội ngũ cán bộquản lý chi ngân sách
- Mức độquan trọng 3,89 100 0,91 7,27 16,36 52,73 22,73 - Chất lượng CVđạt được 3,50 100 3,64 10,00 40,91 23,64 21,81 4 Hoàn thiện các nội dung
quản lý chi NSNN
- Mức độquan trọng 4,64 100 0 1 2,73 28,18 68,18
- Chất lượng CVđạt được 4,14 100 - 1,82 22,73 35,45 40,00
5
Tăng cường cơ sởvật chất vàứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý chi NSNN
- Mức độquan trọng 4,01 100 0 1,82 31,82 30 36,36
- Chất lượng CVđạt được 4,10 100 - 1,82 21,82 40,91 35,45 6
Các biện pháp khác (Kiểm tra, xửlý; công khai tài chính; Thi đua…)
- Mức độquan trọng 3,26 100 1,82 22,73 28,18 41,82 5,45 - Chất lượng CV đạt được 3,29 100 0,91 18,18 40,91 30,91 9,09
(Nguồn: Kết quả điều tra và tính toán của tác giả)
Kết quả khảo sát cho thấy việc hoàn thiện các nội dung quản lý chi NSNNđược đánh giárất quan trọng, với điểm bình quân là 4,64. Các biện pháptăng cường cơ sở vật chất và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý chi NSNN;
nâng cao năng lực, trình độ của đội ngũ cán bộ quản lý chi ngân sách; nâng cao năng lực tổchức bộ máy quản lý chi NSNN được đánh giá là quan trọng với điểm bình quân lần lượt là 4,01; 3,89; 3,81. Các yếu tố khác gồm nâng cao chất lượng ban hành các văn bản quy định, hướng dẫn thực hiện quản lý chi ngân sách cấp huyện và các biện pháp khác (Kiểm tra, xử lý, công khai tài chính, thi đua…) là 3,59 và 3,26.
Trường Đại học Kinh tế Huế
Tuy nhiên đến nay hoàn thiện các nội dung quản lý chi NSNN và tăng cường cơ sởvật chất vàứng dụng công nghệthông tin trong quản lý chi NSNN được đánh giá đạt kết quảtốt với điểm bình quân là 4,14 và 4,10. Tổ chức bộ máy và năng lực trình độ của cán bộ quản lý chi NSNN đạt kết quả khá tốt với điểm bình quân là 3,20 và 3,50. Các biện pháp khác và việc ban hành các văn bản hướng dẫn chi NSNN đều đạt kết quả trung bình với số điểm bình quân là 3,29.Hầu hết các nội dung khảo sát đều có giá trị trung bình trên 3 điểm, cao nhất là trang thiết bị phục vụ công tác và biện pháp ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý chi NSNN.
Điều này là khá phù hợp với thực tế tại huyện bởi vì trong những năm vừa qua, huyện đã chú trọng nâng cấp, tập huấn sửdụng hệthống TABMIS cho cán bộ, công chức phòng TC- KH huyện và KBNN huyện; triển khai các ứng dụng phần mềm khai thác báo cáo phục vụcho công tác quyết toán ngân sách huyện; nâng cấp phần mềm kế toán hành chính sự nghiệp phù hợp với những thay đổi của Nghị định Chính phủ và Thông tư BộTài chính. Việc hiện đại hóa trang thiết bịphục vụ công tác quản lý chi NSNN cũng được chính quyền huyện hết sức quan tâm. Hàng năm, ngân sách đã chủ động bốtrí nguồn kinh phí cho các cơ quan đơn vị mua sắm sửa chữa tài sản, máy móc, trang thiết bị làm việc; đến nay, 100% đơn vị đã trang bị máy vi tính cho bộphận kếtoán, thủquỹ. Tổchức bộmáy quản lý chi NSNN được đánh giá là khá hợp lý, theo đúng quy định. Năng lực, trình độ của cán bộlàm công tác quản lý chi NSNN được đánh giá ở mức trung bình điều này chứng tỏ vẫn còn một sốcán bộ, công chức có năng lực quản lý và trìnhđộ chuyên môn chưa đáp ứng được yêu cầu của công tác quản lý chi NSNN trong thời kỳ mới, nhất là việc cập nhật các văn bản và sửdụng phần mềm kếtoán mới. Việc ban hành các văn bản quy định, hướng dẫn công tác quản lý chi NSNN chưa thường xuyên, chưa kịp thời. Một số chế độ chính sách của Nhà nước khi đưa về cơ sở để áp dụng thì gặp nhiều vướng mắc, có những vấn đề vượt quá thẩm quyền của huyện thì đã đề nghị cấp trên xem xét giải quyết, tuy nhiên việc trảlời còn chậm trễdẫn đến còn nhiều sai sót quá trình quản lý chi NSNN.
Trường Đại học Kinh tế Huế
2.4.2.3. Đánh giá về thứ tự ưu tiên để hoàn thiện các nội dung và biện pháp quản lý chi NSNN tại phòng Tài chính- Kếhoạch huyện Hướng Hóa
Bảng 2. 15. Biểu tổng hợp đánh giá thứtự ưu tiên đểhoàn thiện các nội dung và biện pháp quản lý chi NSNN tại phòng Tài chính - Kếhoạch huyện
Hướng Hóa
STT NỘI DUNG
KHẢO SÁT
Tỷ lệ(%) Mức
điểm bình quân Điểm
1
Điểm 2
Điểm 3
Điểm 4
Điểm 5
Tổng cộng 1 Nội dung quản lý chi NSNN
- Công tác lập dự toán chi NSNN 0,91 2,73 41,82 30,91 23,64 100 3,74 - Công tác phân bổ, giao dự toán
chi NSNN 12,73 13,64 49,09 18,18 6,36 100 2,92
- Công tác chấp hành dự toán chi
NSNN 5,45 10,00 46,36 23,64 14,55 100 3,32
- Công tác kiểm soát chi NSNN 5,45 50,91 30,91 7,27 5,45 100 2,56 - Công tác quyết toán chi NSNN 10,91 62,73 23,64 2,73 - 100 2,18 - Công tác thanh tra, kiểm tra chi
NSNN 10,91 62,73 23,64 2,73 - 100 2,18
2 Biện pháp quản lý chi NSNN
-Nâng cao chất lượng ban hành các văn bản quy định, hướng dẫn thực hiện quản lý chi NSNN cấp huyện
5,45 14,55 23,64 42,73 13,64 100 3,45
- Nâng cao năng lực tổchức bộ
máy quản lý chi NSNN 3,64 10,91 27,27 44,55 13,64 100 3,54
-Nâng cao năng lực, trìnhđộcủa đội ngũ cán bộquản lý chi ngân sách
3,64 8,18 22,73 47,27 18,18 100 3,68
- Hoàn thiện các nội dung quản lý
chi NSNN - - 19,09 33,64 47,27 100 4,28
-Tăng cường cơ sởvật chất và ứng dụng công nghệthông tin trong quản lý chi NSNN
1,82 3,64 27,27 9,09 18,18 100 3,78
-Các biện pháp khác (Kiểm tra, xửlý; công khai tài chính; Thi đua…)
5,45 22,73 36,36 27,27 8,18 100 3,10
(Nguồn: Theo kết quả điều tra của Tác giả)
Trường Đại học Kinh tế Huế
Qua bảng số liệu trên ta thấy, trong nội dung quản lý chi, công tác lập dự toán ngân sách được đánh giá là bước quan trọng nhất trong toàn bộquy trình,được ưu tiên nhất (đạt 3,74 điểm), bước tiếp theo là công tác chấp hành dự toán chi Ngân sách nhà nước đạt 3,32 điểm, các bước phân bổ, giao dựtoán chi NSNN, kiểm soát chi NSNN, quyết toán chi NSNN lần lượt là 2,92; 2,56 và 2,18.
Vềcác biện pháp chi, biện pháp được ưu tiên hàng đầu là hoàn thiện các nội dung quản lý chi NSNN (đạt 4,28 điểm), biện pháp được ưu tiên tiếp theo là tăng cường cơ sở vật chất vàứng dụng công nghệthông tin trong quản lý chi NSNN và nâng cao năng lực, trình độ của đội ngũ cán bộ quản lý chi ngân sách, lần lượt đạt số điểm là 3,78; 3,48 điểm. Điều này hoàn toàn hợp lý với thực tếtại huyện và yêu cầu công việc trong những năm qua.
2.5. Đánh giá chung công tác quản lý chi Ngân sách Nhà nước từ năm 2015 -2017 của huyện Hướng Hóa