TRƯỜNG ĐH SƯ PHẠM HỒ CHÍ MINH
ĐỀ THI THỬ THPTQG NĂM 2019
CHUẨN CẤU TRÚC CỦA BỘ GIÁO DỤC – ĐỀ 2 Môn thi: NGỮ VĂN
Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề Họ, tên thí sinh:...
Số báo danh:...
I. ĐỌC - HIỂU (3,0 điểm)
Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:
Đội tuyển Nhật đã chính thức về nước sau khi bị đội tuyển Bỉ lội ngược dòng tại vòng 1/8 của World Cup 2018. Nhưng hơn cả một trận thua, thái độ và cách hành xử của người Nhật sau đó đã khiến cả thế giới nghiêng mình nể phục (...) Trận bóng vừa rồi, đội tuyển Nhật Bản thua trong tình huống đã bước được một chân vào ngưỡng của chiến thắng. Vài chục phút cuối đã thay đổi cục diện hoàn toàn trận đấu. Camera đã ghi lại hình ảnh nhiều khán giả cổ vũ cho đội Nhật không cầm được nước mắt trên sân. Tuy nhiên sau đó, dẫu buồn thương và tiếc nuối, nhưng người Nhật vẫn làm điều tưởng như nhỏ nhặt chẳng đáng để bận tâm như là ở lại nhặt sạch rác trên khán đài sau trận đấu. Chẳng ai tặng huy chương cho họ. Thậm chí, chúng ta hẳn cũng đều hiểu là sân vận động sẽ có người dọn vệ sinh, trong chi phí bỏ tiền ra mua vé đã bao gồm việc vệ sinh chỗ ngồi rồi. Người Nhật chắc chắn biết điều đó, nhưng họ không quan tâm, họ làm chuyện họ thấy cần. Mà không chỉ một vài cá nhân, rất nhiều người đã cùng nhau nán lại dọn rác. Ấn tượng hơn nữa là bức ảnh được bà Priscilla Janssens - một quan chức của FIFA chia sẻ trên Twitter. Theo đó, sau trận thua Bỉ, đội tuyển Nhật ra về để lại một phòng thay đồ sạch tinh tươm như chưa từng được sử dụng. Họ để lại một mẩu giấy có ghi chữ “Cảm ơn” viết bằng tiếng Nga. Trên các diễn đàn, mạng xã hội và trên các mặt báo lớn, hình ảnh người Nhật dọn rác sau trận đấu luôn được chia sẻ dù điều đó không phải là mới. Nhặt rác là việc chỉ cần muốn là có thể làm, nhưng vấn đề là không phải ai cũng muốn. Tuy nhiên, người Nhật sẵn sàng làm những điều mà họ nghĩ là tốt đẹp thậm chí không cần ai tôn vinh. không tìm thấy những bình luận trên mạng thể hiện sự tự hào của người Nhật khi được cả thế giới để ý đến. Với họ, đó là một chuyện bình thường và hiển nhiên.
(Nhìn từ đội tuyển Nhật tại Word cup 2018: Thua tại trận đấu, thắng ở lòng người, Hạ Hồng Việt, trích từ https://thethaovanhoa.vn/dien-dan-van-hoa/nhin-tu-doituyen-nhat-tai-world-cup2018-thua-tai-tran-dau- thang-o-longnguoin20180704064337528.htm)
Câu 1: Xác định phong cách ngôn ngữ của đoạn văn bản trên.
Câu 2: Vì sao người Nhật “khiến cả thế giới nghiêng mình nể phục”?
Câu 3: Nêu nội dung của đoạn văn bản trên.
Câu 4: Anh (chị) có đồng ý với quan điểm: “Nhặt rác là việc chỉ cần muốn là có thể làm, nhưng vấn đề là không phải ai cũng muốn” hay không? Vì sao?
II. LÀM VĂN (7,0 điểm) Câu 1 (2,0 điểm):
Từ đoạn văn bản trên, hãy viết đoạn văn khoảng 200 từ nêu ý kiến của anh (chị) về tầm quan trọng của văn hóa ứng xử đối với con người.
Trang 1
Câu 2 (5,0 điểm):
Làm rõ nội dung trữ tình chính trị trong phong cách thơ Tố Hữu thể hiện qua đoạn thơ sau:
“Những đường Việt Bắc của ta Đêm đêm rầm rập như là đất rung Quân đi điệp điệp trùng trùng Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan Dân công đỏ đuốc từng đoàn
Bước chân nát đá, muốn tàn lửa bay.
Nghìn đêm thăm thẳm sương dày Đèn pha bật sáng như ngày mai lên.
Tin vui chiến thắng trăm miền Hoà Bình, Tây Bắc, Điện Biên vui về Vui từ Đồng Tháp, An Khê
Vui lên Việt Bắc, đèo De, núi Hồng.”
(Việt Bắc) Hãy liên hệ so sánh cách thể hiện nội dung trữ tình chính trị trong đoạn thơ trên với khổ thơ sau:
“Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ Mặt trời chân lý chói qua tim Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim.”
(Từ ấy) --- HẾT ---
HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT I. ĐỌC-HIỂU (3,0 điểm)
Câu 1: (0,5 điểm)
Phong cách ngôn ngữ của văn bản trên: báo chí.
Câu 2: (0,5 điểm)
Người Nhật “khiến cả thế giới nghiêng mình nể phục” vì:
• Dù thua nhưng người Nhật vẫn ở lại nhặt sạch rác trên khán đài sau trận đấu.
• Đội tuyển Nhật ra về (sau trận thua với Bỉ) để lại một phòng thay đồ sạch tinh tươm như chưa từng được sử dụng. Họ để lại một mẩu giấy có ghi chữ “Cảm ơn” viết bằng tiếng Nga.
Câu 3: (1,0 điểm)
Nêu nội dung của văn bản:
• Thuật lại những việc làm cụ thể biểu hiện thái độ và cách ứng xử có văn hóa của người Nhật sau khi bị đội tuyển Bỉ lội ngược dòng tại vòng 1/8 của World Cup 2018.
• Qua đó, tác giả cũng đã ca ngợi thái độ và cách ứng xử có văn hóa, rất đáng trân trọng của người Nhật.
Câu 4: (1,0 điểm)
Trang 2
Ý kiến trên hoàn toàn xác đáng, vì những nguyên nhân sau:
• Nhặt rác là công việc dễ làm, nhẹ nhàng, không đòi hỏi sức lực, trí tuệ nhiều, không tốn quá nhiều thời gian. Vì vậy, ai cũng có thể thực hiện công việc này.
• Do đa số mọi người nghĩ rằng công việc này dành cho những người dọn vệ sinh nên họ đã không làm.
• Mặt khác, cũng có thể do tâm lý ngại chia sẻ công việc, ngại giúp đỡ người khác nên không phải ai cũng muốn làm.
II. LÀM VĂN (7,0 điểm):
Câu 1: (2,0 điểm)
Có thể nêu một số nội dung sau:
• Văn hóa ứng xử bộc lộ những đặc điểm tính cách của cá nhân thể hiện qua thái độ, hành vi, cử chỉ và ngôn ngữ của cá nhân với những người chung quanh.
• Văn hóa ứng xử góp phần làm nên cốt cách, truyền thống dân tộc.
• Ứng xử có văn hóa sẽ được người khác kính trọng, có ảnh hưởng tích cực đến những người xung quanh.
(Lưu ý: Học sinh viết thành đoạn văn) Câu 2: (5,0 điểm)
Nội dung trữ tình chính trị trong phong cách thơ Tố Hữu thể hiện qua đoạn trích Việt Bắc. Liên hệ so sánh với khổ đầu bài thơ Từ ấy.
a. Vài nét về tác giả, tác phẩm
Tố Hữu (1920 – 2002) được đánh giá là lá cờ đầu của thơ ca Cách mạng Việt Nam hiện đại. Thơ của Tố Hữu là thơ trữ tình chính trị, mang đậm tính dân tộc, chất truyền thống. Hoàn thành vào tháng 10/1954, bài thơ Việt Bắc đã được lấy làm tên chung cho cả tập thơ cùng tên (1947 – 1954). Tác phẩm là đỉnh cao của thơ Tố Hữu và cũng là một sáng tác xuất sắc của thơ ca Việt Nam thời kháng chiến chống Pháp. Đoạn trích được học là đoạn mở đầu phần một của thi phẩm này.
b. Bàn luận về vấn đề
* Tính chất trữ tình chính trị được thể hiện trong đoạn thơ: thể hiện qua niềm tự hào về sức mạnh của toàn dân gắn với sự trưởng thành nhanh chóng của kháng chiến, của lực lượng cách mạng trong ngày ra trận hào hùng để làm nên những chiến thắng vẻ vang, dồn dập.
* Biểu hiện cụ thể:
• Sức mạnh tổng lực:
- Đoàn quân với sức mạnh hùng dũng, khoẻ khoắn với những bước chân vang rền, đội ngũ kéo dài trải rộng.
- Đoàn dân công đỏ đuốc đi trong đêm với sức mạnh “bước chân nát đá” thể hiện tinh thần đầy quyết tâm đạp bằng gian khó, chông gai mà vươn tới.
- Đoàn xe ra trận với ánh sáng đèn pha xua tan hết bóng đêm của vất vả, gian lao cùng với lòng lạc quan tin tưởng mãnh liệt ở tương lai sáng ngời ngay từ khi mới xuất quân.
• Niềm vui chiến thắng: Tác giả đã liệt kê các địa danh gắn liền cùng chiến thắng với nhịp điệu sôi nổi thể hiện niềm tự hào vô tận. Các chiến thắng vang dội trăm miền tạo ra âm vang lớn lao của niềm tin đang lan rộng.
c. Đánh giá: Cùng với tính dân tộc đậm đà (thể thơ lục bát đã được vận dụng nhuần nhuyễn với những câu thơ dung dị, dân dã gần với ca dao, lối kết cấu đối đáp “mình – ta” trong ca dao, dân ca được vận dụng một
Trang 3
cách sáng tạo, chất liệu văn học dân gian được vận dụng phong phú, đa dạng, đặc biệt là ca dao trữ tình, những cách diễn đạt giàu hình ảnh, nghệ thuật hô ứng, các cách chuyến nghĩa truyền thống được sử dụng thích hợp), giọng thơ tâm tình, ngọt ngào tha thiết đã làm nên nét độc đáo cho phong cách nghệ thuật thơ Tố Hữu và tôn thêm giá trị của thi phẩm này.
d. Liên hệ so sánh
* Giống:
• Đề cập đến những vấn đề ý nghĩa, chuyển tải được nội dung chính trị quan trọng gắn bó chặt chẽ với những hoàn cảnh đặc biệt.
• Ít nhiều xuất phát từ cảm xúc cá nhân nhưng cái tôi trữ tình mang tính đại diện, bao quát.
• Sử dụng những hình ảnh thơ đẹp, ấn tượng.
* Khác:
VIỆT BẮC
• Khẳng định sức mạnh tổng lực, đường lối kháng chiến toàn diện, toàn dân là nguyên nhân cơ bản nhất mang đến thắng lợi vẻ vang.
• Nội dung gắn với cuộc chia tay lịch sử, góp phần làm rõ ý nghĩa tổng kết cho cuộc kháng chiến chống Pháp.
• Giọng thơ mạnh mẽ, hình ảnh mang tính lí tưởng hóa, kết hợp hài hòa giữa hiện thực và lãng mạn cách mạng.
TỪ ẤY
• Khẳng định vai trò to lớn, ý nghĩa thiêng liêng của lí tưởng cộng sản đối với tác giả và bao lớp thanh niên cùng thế hệ.
• Nội dung gắn với mốc son chói lọi trong cuộc đời tác giả: được đứng vào hàng ngũ của Đảng.
• Giọng thơ tha thiết, hình ảnh tươi sáng, đậm chất lãng mạn.
Trang 4
