Ngày soạn: Tiết 13+14:
Ngày dạy:
Bài 10: LÝ TƯỞNG SỐNG CỦA THANH NIÊN- THỰC HÀNH NGOẠI KHÓA.
I. Mục tiêu bài dạy:
1.Kiến thức:
-Hiểu được thế nào là lý tưởng sống của thanh niên.
-Hiểu được ý nghĩa của lý tưởng sống của thanh niên.
2.Kỹ năng:
-Biết vận dụng phương pháp học tập tích cực nâng cao kết quả học tập của bản thân.
* Kỹ năng sống:
+KN tư duy sáng tạo
+KN tìm kiếm và xử lí thông tin…
+KN ra quyết định phù hợp để có lý tưởng sống của thanh niên.
3.Thái độ:
- Có thái độ đúng đắn trước những biểu hiện sống có lý tưởng, biết phê phán, lên án những hiện tượng sinh hoạt thiếu lành mạnh, sống gấp, sống thiếu lý tưởng của bản thân và mọi người xung quanh.
- Biết tôn trọng, học hỏi những người sống và hành động vì lý tưởng cao đẹp.
- Góp ý kiến, phê bình, tự đánh giá, kiểm điểm để thực hiện tốt lý tưởng.
4. Phát triển năng lực:
- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác.
II. Chuẩn bị:
-Gv: Tranh ảnh, băng hình câu chuyện nói về những tấm gương làm việc lý tưởng sống của thanh niên.- SGK, sách GV GDCD lớp 9, phiếu học tập.
- Những tấm gương lao động, học tập sáng tạo của thời kì đổi mới.Tìm thêm một số câu thơ, ca dao, tục ngữ nói về phẩm chất này.
- Hs: học bài, chuẩn bị bài, giấy bút thảo luận.
III. Phương pháp – kỹ thuật dạy học:
- Phương pháp dạy học: Thảo luận nhóm, lớp, liên hệ thực tế. Phân tích tình huống.:
- Kỹ thuật dạy học: Đặt câu hỏi. Xử lí tình huống, thảo luận nhóm, động não, suy nghĩ.
IV. Tiến trình bài dạy:
1.Ổn định tổ chức: (1')
2. Kiểm tra bài cũ : ( 5'):
* Câu hỏi: GV: Có ý kiến cho rằng: Để làm việc có năng suất, chất lượng, hiệu quả phải làm việc có kế hoạch, năng động, sáng tạo.
Em tán thành ý kiến đó không? Vì sao? ( 10 đ)
* Gợi ý trả lời:
Tán thành ý kiến đó vì: (2 đ)
+ Làm việc có kế hoạch: Tiết kiệm thời gian, công việc tiến hành nhanh, không bị quên. (4 đ)
+ Năng động, sáng tạo: giúp nghĩ cách làm mới nhanh hơn, tiết kiệm thời gian, nguyên vật liệu, sản phẩm tốt, đẹp hơn. (4đ)
3. Bài mới:(79')
Hoạt động của GV – HS Nội dung cần đạt
* Hoạt động 1:(30 ')HDHS tìm hiểu tình huống phần đặt vấn đề.
Mục tiêu: Giúp học sinh tìm hiểu tình huống trong phần đặt vấn đề.
Kĩ năng: Độc lập tư duy; năng lực sử dụng ngôn ngữ;
năng lực hợp tác, năng lực giao tiếp.
Cách tiến hành: thảo luận nhóm, đàm thoại, làm việc cá nhân; tranh luận.
Lý tưởng sống của thanh niên trong chiến tranh và hoà bình. GV cho HS thảo luận nhóm ( 3')
GV chia lớp làm 3 nhóm, bầu nhóm trưởng.
Nhóm 1- Câu 1.
Nhóm 2- Câu 2.
Nhóm 3- Câu 3.
Câu 1: Kể những tấm gương anh hùng trong chiến đấu? Trong cuộc cách mạng giải phóng dân tộc, thế hệ trẻ chúng ta đó làm gì? Lý tưởng của thanh niên trong giai đoạn đó ra sao?
Câu 2: Nêu những tấm gương trong công cuộc xây dựng đất nước? Trong thời kỳ đổi mới đất nước hiện nay, thanh niên chúng ta đã đóng góp gì?
?Lý tưởng sống của thanh niên thời nay là gì?
Câu 3: Những suy nghĩ của bản thân em về lý tưởng sống của thanh niên giai đoạn trên? Em học tập được gì?
- Đại diện nhóm trình bày, nhóm khác nhận xét, bổ sung.
- GV nhận xét, bổ sung, kết luận.
Các thế hệ cha anh đó tìm đường để chúng ta đi tới
I. Đặt vấn đề:
1. Lý tưởng sống của thanh niên trong chiến tranh và hoà bình:
- Trong cuộc cách mạng giải phóng dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng đã có nhiều thanh niên ưu tú sẵn sàng hy sinh cho đất nước như: Lý Tự Trọng, Nguyễn Thị Minh Khai, Võ Thị Sáu…Lý tưởng sống của họ là giải phóng dân tộc.
- Trong thời kỳ đổi mới đất nước hiện nay, thanh niên chúng ta đã đóng góp tham gia tích cực vào các lĩnh vực xây dựng bảo vệ tổ quốc…
+ Lý tưởng sống của thanh niên thời nay là dân giàu nước mạnh.
CNXH, trên con đường tìm tới lý tưởng đó, bao lớp người đó ngã xuống vì sự nghiệp, bảo vệ Tổ Quốc.
Thanh niên chúng ta nhận thấy trọng trách xây dựng, kiến thiết góp phần làm cho đất nước giàu mạnh.
* Ví dụ:
- Nguyễn Việt Hùng: Đạt thành tích xuất sắc trong học tập.
- Lâm Xuân Nhật đạt thành tích xuất sắc trong lĩnh vực công nghệ thông tin.
- Bùi Quang Trung: Khoa học kỹ thuật.
- Nguyễn Văn Dần hy sinh khi làm nhiệm vụ ở biên giới.
- Nguyễn Thị Nội hy sinh khi cứu 4 em nhỏ bị chết đuối.
Hoạt động 2 : ( 30') HDHS liên hệ thực tế.
Mục tiêu: Giúp học sinh lấy một số ví dụ để liên hệ với thực tế.
Kĩ năng: Độc lập tư duy; năng lực sử dụng ngôn ngữ;
năng lực giao tiếp.
Cách tiến hành: đàm thoại, làm việc cá nhân; tranh luận.
? Nêu những tấm gương tiêu biểu của lịch sử về lý tưởng sống mà họ đó chọn và phấn đấu.
1. Lý Tự Trọng: yêu nước, hi sinh vì lý tưởng: "con đường của thanh niên chỉ có thể là con đường cách mạng và không thể là con đường nào khác"
2. Nguyễn Văn Trỗi: người con của miền Nam, thời kỳ chống Mỹ. Anh ngã xuống trước họng súng của kẻ thù;
trước khi mất, anh hô to: Bác Hồ muôn năm!
3. Chị Mạc Thị Bưởi: Chuyển thư từ tài liệu bí mật qua
>Lý tưởng sống là cái đích của cuộc sống mà mỗi người khát khao muốn đạt tới.
- Khi lý tưởng của mỗi người phù hợp với lý tưởng chung thì hành động của họ góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ chung.
- Xã hội sẽ tạo điều kiện để họ thực hiện lý tưởng.
- Người sống với lý tưởng cao đẹp luôn được mọi người kính trọng.
2. Rèn kỹ năng tự nhận thức về lý tưởng sống của bản thân.
sông Kinh Thầy.
4. Chị Võ Thị Sáu:
Người con gái trẻ măng Giặc đem ra bãi bắn
Đi giữa hai hàng lính
Vẫn ung dung mỉm cười
5. Anh Lê Văn Tám (cây đuốc sống), anh Tô Vĩnh Diện (lấy thân mình lấp lỗ châu mai)....
6. Chị Ngô Thị Thương: Sáng tạo ra cách bắn may bay tầm thấp bằng súng trường
7. Liệt sỹ - CAND: Nguyễn Văn Thịnh, Lê Thanh Á - hy sinh vì sự bình yên của nhân dân.
8. Bác Hồ: Tôi chỉ có một ham muốn. Ham muốn đến tột bậc là nước nhà được độc lập, đồng bào ta ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành.
- GV: Bổ sung trong lĩnh vực học tập, lao động sản xuất.
? Nêu những lời dạy của Bác Hồ đối với thanh niên?
(- Không có việc gì khó …)
? Lý tưởng của em là gì?
- VD: Em muốn làm bác sỹ để ...., giáo viên để..., kỹ sư để...
GV kết luận:
Các thế hệ cha anh đó tìm đường để chúng ta đi tới CNXH, trên con đường tiến tới lý tưởng đó, bao lớp người đã ngã xuống vì sự nghiệp, bảo vệ Tổ Quốc.
Thanh niên chúng ta nhận thấy trọng trách xây dựng, kiến thiết góp phần làm cho đất nước giàu mạnh.
? Lý tưởng sống là gì? Biểu hiện của lý tưởng sống?
Lý tưởng sống là cái đích của cuộc sống mà mỗi người khát khao muốn đạt tới.
Người có lý tưởng sống cao đẹp là người luôn suy nghĩ và hành động không mệt mỏi để thực hiện lý tưởng của dân tộc, luôn hoàn thiện bản thân về mọi mặt.
? Ý nghĩa của việc xác định lý tưởng sống?
Để xác định lý tưởng sống là căn cứ vào khả năng, điều kiện của mỗi cá nhân. Lý tưởng sống không phải là mơ ước viển vông mà nó là cái đích, mong muốn
Biểu hiện sống có lý tưởng và thiếu lý tưởng của thanh niên hiện nay:
Lý tưởng làm giàu đất nước được biểu hiện trong đời sống hằng ngày. Với học sinh, được biểu hiện trong học tập, lao động, rèn luyện đạo
của cuộc đời phải đạt được, nó định hướng cho toàn bộ cuộc sống, lao động, hoạt động cá nhân.Lý tưởng sống của mỗi cá nhân phải xuất phát từ quyền lợi chung của cộng đồng dân tộc. Sống trong cộng đồng dân tộc phải dựa vào nhau, cùng thực hiện mục đích chung, nhiệm vụ chung thì mới có sức mạnh “Một cây làm chẳng ....hòn núi cao.”
? Qua sách báo, hoặc thực tế, em hãy kể những tấm gương thanh niên có lý tưởng tưởng sống bình dị mà rất cao đẹp?
- Hs tự liên hệ.
- Gv nhấn mạnh: nhiệm vụ chính hiện nay: thực hiện CNH - HĐH đất nước.
=> Đều vì mục đích xã hội dân chủ, tiến bộ, văn minh, đưa đất nước sánh vai các cường quốc năm châu trên thế giới.
Hoạt động 3 : HDHS Rèn kỹ năng tự nhận thức về Lý tưởng sống của bản thân.( 16')
Mục tiêu: Giúp học sinh rèn kỹ năng tự nhận thức về lý tưởng sống của bản thân.
Kĩ năng: Độc lập tư duy; năng lực sử dụng ngôn ngữ;
năng lực hợp tác, năng lực giao tiếp.
Cách tiến hành: thảo luận nhóm, đàm thoại, làm việc cá nhân; tranh luận.
? Lý tưởng sống của thanh niên ngày nay? HS cần rèn luyện như thế nào?
- HS : Liên hệ thực tế.
? Nêu những biểu hiện sống có lý tưởng và thiếu lý tưởng của thanh niên hiện nay?
Sống có lý tưởng Sống thiếu lý tưởng
đức, lối sống.
3. Lý tưởng của thanh niên ngày nay.
- Phấn đấu thực hiện mục tiêu xây dựng đất nước Việt Nam độc lập, công bằng, dân chủ, văn minh, giàu đẹp.
- Thanh niên ra sức học tập, rèn luyện để có tri
- Vượt khó trong học tập.
- Vận dụng kiến thức vào thực tế.
- Năng động, sáng tạo trong công việc.
- Làm giàu chính đáng cho mình, gia đình, xã hội.
- Đấu tranh chống tiêu cực.
- Tham gia bảo vệ Tổ Quốc.
- Sống ỷ lại, thực dụng.
- Không có hoài bão, mờ nhạt lý tưởng.
- Sống vì tiền tài, danh vọng.
-Ăn chơi, nghiện, cờ bạc
…
- Sống thờ ơ với mọi người, lãng quên quá khứ.
GV kết luận: Lý tưởng làm giàu đất nước được biểu hiện trong đời sống hằng ngày. Với học sinh, được biểu hiện trong học tập, lao động, rèn luyện đạo đức, lối sống.
Hoạt động 4: (20') Tổ chức HS phát biểu về chủ đề :
“trao đổi kế hoạch rèn luyện của cá nhân về học tập , về phong trào chung của lớp”.
Mục tiêu: Giúp học sinh rèn kỹ năng tự nhận thức về
“lý tưởng của thanh niên ngày nay” . Và lý tưởng sống của bản thân.
Kĩ năng: Độc lập tư duy; năng lực sử dụng ngôn ngữ;, năng lực giao tiếp.
Cách tiến hành: thảo luận nhóm, đàm thoại, làm việc cá nhân; tranh luận.
-Gợi ý giúp HS trao đổi kế hoạch rèn luyện, học tập, rèn luyện của mình trước tập thể lớp. Xây dựng kế hoạch cụ thể của lớp gắn với phong trào chung của trường, của địa phương (GV hướng dẫn HS xác định những chỉ tiêu cụ thể ).
- GV nêu ra một số câu hỏi để cả lớp tham gia trao đổi GV giúp HS liên hệ với một số phong trào của đoàn
thức, phẩm chất, năng lực để thực hiện lý tưởng sống.
- Mỗi cá nhân cần học tập tốt, rèn luyện đạo đức, lối sống, tham gia các hoạt động của xã hội.
II. Bài tập:
hiện nay: phong trào tình nguyện, phong trào lập nghiệp của tuổi trẻ …
GV phân tích giúp HS nắm : phải biết sống vì người khác, tránh lối sống ích kỉ, cần có ý chí nghị lực, khiêm tốn, có quyết tâm, có kế hoạch và phương pháp thực hiện mục đích đề ra.
4. Củng cố:(3') (1)GV cho HS sưu tầm câu nói, lời dạy của Bác:
VD: Tháng 7/1924: Bác Hồ viết bản "luận cương về thanh niên thuộc địa", Sáng lập tổ chức: hội Việt Nam thanh niên Cách mạng Đồng Chí Hội.
- Thư gửi thanh niên và nhi đồng: Một năm khởi đầu là mùa xuân, một đời khởi đầu từ tuổi trẻ, tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội.
- Bác Hồ nói về vị trái vai trò của thanh niên: "Thanh niên là người tiếp sức cách mạng cho thế hệ thanh niên già, đồng thời là giới phụ trách dìu dắt thế hệ thanh niên trong tương lai"; "Nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các thanh niên".
- Lễ kỷ niệm 35 năm thành lập Đoàn: Đoàn thanh niên là cánh tay đắc lực và hậu bị của Đảng, là người dìu dắt các cháu nhi đồng".
- Năm 1950, Bác viết:
"Không có việc gì khó Chỉ sợ lòng không bền Đào núi và lấp biển Quyết chí ắt làm nên".
- Kỹ năng đặt mục tiêu (lập kế hoạch học tập, rèn luyện theo lý tưởng sống đã lựa chọn)
(1)ý kiến của em về các tình huống sau đây:
a. Bạn Nam tích cực tham gia diễn đàn chủ đề "Lý tưởng thanh niên, học sinh ngày nay"
b. Bạn Thắng cho rằng: HS lớp 9 còn quá nhỏ để bàn về lý tưởng nên bạn đi chơi.
- GV hướng dẫn HS làm bài tập 1 SGK- Gv dùng bảng phụ, bài tập trắc nghiệm.
Em đồng ý với ý kiến nào về biện pháp thực hiện lý tưởng sống sau đây:
+ Biết sống vì người khác.
+ Quan tâm đến quyền lợi chung.
Thích gì làm nấy, không cần làm theo kế hoạch . + Có ý chí nghị lực.
Không nên sống vì người khác vì sẽ rất thiệt thòi . + Có quyết tâm cao.
+ Có kế hoạch, phương pháp nghiêm túc.
+ Thực hiện đúng mục đích.
Chỉ cần quan tâm đến mình và một số người thân của mình.
+ Khiêm tốn, cầu thị.
+ Tránh lối sống ích kỷ, vụ lợi.
5. Hướng dẫn học ở nhà.( 2')
- Học và nắm chắc nội dung bài học- Xác định lý tưởng cho bản thân mình và lập kế hoạch học tập, rèn luyện phấn đấu để đạt được lý tưởng đó.
- Làm các bài tập SGK.
- Chuẩn bị theo chủ đề : "Biết ơn - Uống nước nhớ nguồn" để thực hành, ngoại khóa.
-Tiết sau: " Ôn tập học kì I" . Xem trước bài và trả lời một số câu hỏi . GV: Hướng dẫn học sinh nêu lại 10 chuẩn mực đạo đức đã học.
- Kẻ bảng làm 4 cột ( theo mẫu).
GV: Hướng dẫn tìm hiểu mối quan hệ giữa các bài.
? Vậy cần hiểu những nội dung gì trong mỗi bài (mỗi chuẩn mực)?
? Khi thực hiện các chuẩn mực có ý nghĩa (lợi ích) gì?
? Cần làm gì để đạt được chuẩn mực đó?
GV: Tổ chức cho HS tiếp tục biết xây dựng tình huống và giải quyết tình huống sẵn có và tình huống xây dựng ở bài 5,6,7.
V. RÚT KINH NGHIỆM
... ...
...
...
...
